Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Blaðsíða 28

um fengið þinglýst á eign án samþykkis seljanda, ef frá eru taldar
ráðstafanir kaupanda á þeim rétti, sem kaupsamningurinn veitir hon-
um. Ráðstöfunarréttur seljanda takmarkast þó af þinglýsingu kaup-
samningsins, og afsali seljandinn eigninni til annars en kaupsamnings-
hafa, verður afsalinu þinglýst með athugasemd um kaupsamninginn,
og afsalshafinn verður að virða rétt kaupsamningshafans. Gilda hlið-
stæðar reglur um veðsetningar af hálfu seljanda.45)
Skjal, sem ætlað er að veita eignarheimild, má í sjálfu sér vera skil-
yrt, en framsalshafinn öðlast hins vegar ekki fullkomna heimild fyrr
en sannað er, að skilyrðinu hafi verið fullnægt. Meðan svo er ekki, er
það útgefandinn (framseljandinn), sem áfram telst heimildarmaður.
Munur afsals, sem háð er skilyrðum um greiðslu kaupverðs, og venju-
legs kaupsamnings er talinn sá, að í fyrra tilvikinu öðlast kaupandinn
fullkomna þinglýsta heimild með því að þinglýsa kvittun fyrir því, að
eftirstöðvarnar séu greiddar. 1 síðara tilvikinu þarf kaupandinn til
viðbótar kaupsamningi að fá afsal frá seljanda.40) Afsal (skjote) er
talið veita óskilyrta eignarheimild, þótt í því sé að finna ákvæði þess
efnis, að kaupverð „muni verða“ greitt á tiltekinn hátt. Hið sama er
talið gilda, þótt kaupanda sé veittur frestur með greiðslu kaupverðs,
en það komi þá í hlut seinni eigenda að greiða kaupverðið.47)
4. Islenskur réttur.
Svo sem áður segir, á 1. mgr. 24. gr. íslensku þl. sér fyrirmynd í
1. mgr. 13. gr. norsku þinglýsingalaganna, og 1. mgr. 25. gr. íslensku
þl. fylgir fyrirmynd 1. mgr. 14. gr. norsku laganna. 1 íslensku lögin
skortir á hinn bóginn sambærilega reglu og þá, sem fram kemur í 2.
mgr. 14. gr. norsku þinglýsingalaganna, þ e.as. reglu þess efnis, að
skjal veiti því aðeins þinglýsta eignarheimild, að það gefi til kynna
óskilyrta yfirfærslu eignarréttar, eða þinglýst sé sönnun þess efnis, að
skilyrði því, sem yfirfærslan er háð, hafi verið fullnægt.
Islensku þinglýsingalögin hafa hins vegar í 21. gr. að geyma sam-
bærilega reglu og þá, sem fram kemur í 5. mgr. 10. gr. dönsku þing-
lýsingalaganna, þ.e. að afsali verður þinglýst sem eignarheimild, ef
það er ekki háð öðrum skilyrðum en uppgjöri og greiðslu kaupverðs
innan tilskilins frests. Er þess getið í athugasemdum við 21. gr. þl.,
að nauðsynlegt sé að skapa hreinar línur í þessum efnum. Þótt ekki
45) Sjá Ole F. Harbek og Erik Solem, Tinglysingsloven med kommentarer. 8. útg. 1981,
bls. 94-95,155-157 og 178.
46) Harbek og Solein, bls. 94—95.
47) Harbek og Solem, bls. 138.
22