Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Blaðsíða 42

kaupsamnings.81) Svo sem sakarefni málsins var háttað, lætur dómur-
inn því eðlilega ósvarað, hvernig háttað er ráðstöfunarheimildum kaup-
andans í einstökum greinum.
Meðan afsal hefur ekki verið gefið út, er réttur kaupandans yfir
eigninni skilyrtur, þ.e. háður skilyrðum um uppgjör og greiðslu kaup-
verðs. Þótt kaupandinn hafi hina þinglýstu heimild og skjöl frá hon-
um séu af þeirri ástæðu tæk til þinglýsingar, getur hann ekki ráð-
stafað eigninni sem slíkri án þess að taka tillit til réttinda seljand-
ans.82) Getur slík ráðstöfun varðað við 2. tl. 1. mgr. 250. gr. alm. hgl.
sem skilasvik. Ráðstöfunum kaupanda yfir eigninni verður ekki
þinglýst, nema kaupandinn greini skilyrðið, sbr. þó niðurlags-
ákvæði 3. mgr. 7. gr. þl., þar sem gert er ráð fyrir þinglýsingu með
athugasemd.83) Sjá kafla VI.6 hér að framan. Kaupandi getur því
ekki afsalað eigninni til þriðja manns án samþykkis seljanda. Óskil-
yrtri veðsetningu kaupandans á eigninni, þ.e. veðsetningu eignar-inn-
ar, sem ætlað er að hafa gildi, jafnvel þótt seljandinn rifti kaupin og
taki eignina til baka, verður ekki heldur þinglýst án samþykkis selj-
andans.84)
Kaupandinn getur á hinn bóginn framselt hin skilyrtu réttindi, sem
hann á yfir eign samkvæmt kaupsamningnum, með sama hætti og
seljandi. Hann getur framselt réttindin í heild eða að hluta, og hann
getur veðsett þau. Þarf væntanlega ekki samþykki seljandans fyrtr
þinglýsingu slíkra ráðstafana kaupanda á réttindunum. Þegar kaup-
samningshafi (Kl) framselur rétt sinn til þriðja aðila (K2), er fram-
kvæmd mála þó yfirleitt með þeim hætti, að gerður er nýr kaup-
samningur milli K1 og K2 um eignina, og hafa þinglýsingardómarar
jafnan krafist skriflegs samþykkis hins upphaflega seljanda, en synj-
að um þinglýsingu ella. Við þinglýsingarframkvæmdina skiptir vitan-
lega miklu, hvernig tekið er til orða í skjölum þeim, sem leitað er þing-
81) í dóminum sagði m.a.: „Mcð kaupsamningnum varð sóknaraðili eigandi eignarhlutans
að Rangárseli 8, Reykjavík og hafði því þinglýsta eignarheimild að honum ... ",
82) Sjá Elmer og Sliovby, bls. 72; Lene Pagter Kristensen, bls. 102; W. E. von Eyben, bls.
271; Illum, Dansk tingsret, bls. 305—307.
83) Um danskan rétt sjá m.a. Elmer og Skovby, bls. 72 og Lene Pagter Kristensen, bls. 102.
Ráðstöfunum kaupanda yfir eign er því aðeins þinglýst, að hann haldi sig innan ráð-
stöfunarheimildar sinnar og greini skilyrðið, sbr. síðari málslið 2. mgr. 15. gr. dönsku
þinglýsingalaganna. Þar segir, að vísa beri skjali frá þinglýsingu, ef aðili, sem aðeins
nýtur skilyrtrar heimildar, greinir ekki skilyrðið: ..Samme regel gælder, hvis en
person, der kun har betinget adkomst, udsteder et dokument uden at anfpre beting-
elsen ...
84) Um danskan rétt sjá W. E. von Eyben, bls. 271—272 og Illum, Dansk tingsret, bls. 306—
307 og auk þess tilvitnanir í neðanmálsgrein nr. 81.
36