Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Blaðsíða 54

stjórnarskrána og lög landsins.
Það er ljóst að forstöðumaður dómaraembættis fer með víðtækt
stjórnunarvald innan síns dómstóls og getur sem slíkur sett dómurum
ýmis skilyrði við þá stjórnun.
Dómari er almennt bundinn við að dæma þau mál sem hann fær út-
hlutað, nema hann víki sæti. Forstöðumaður dómaraembættis ræður
hversu mörgum málum hann úthlutar dómara og getur dómari ekki
neitað að taka við úthlutun á þeirri forsendu að hann sé störfum hlað-
inn. Dómari verður hins vegar ekki skyldaður til að taka þau mál, er
hann fær úthlutað, fyrir í þeirri röð er hann fékk þau í hendur heldur
ræður hann því sjálfur nema lög kunni að mæla á annan veg, t.d. lög
um forgang mála er varða kynferðisbrot.
Forstöðumaður dómaraembættis ber síðan á því embættislega ábyrgð
að dómari ljúki þeim málum er honum hafa verið fengin í hendur.
Leiðir þetta af almennu eftirlitshlutverki hans. I krafti eftirlitsskyldu
sinnar getur hann krafið dómara um skýrslur um stöðu mála og skýr-
ingar á drætti einstakra mála. Er dómara skylt að gefa um þessi atriði
skýrslu. Dómsmálaráðuneytið getur sem æðra sett stjórnvald krafið
forstöðumann sömu gagna.
Það verður að telja það embættisskyldu forstöðumanns að dreifa
málum jafnt til allra dómara er við embættið starfa. Með vísan til 61.
gr. stjórnarskrárinnar verður dómari ekki útilokaður frá dómsstörfum
með því að hann sé sniðgenginn við úthlutun mála.
Ekki verður annað séð en að 30. gr. laga nr. 38/1954, þar sem fjall-
að er um starfshætti, gildi um dómara sem aðra opinbera starfsmenn,
að því undanskildu að 3. mgr. yrði að skýra út frá því að forstöðu-
maður getur ekki vikið dómara frá um stundarsakir. Dómarar hafa
haldið því á lofti að þeir væru ekki bundnir af viðveruskyldu á vinnu-
stað nema að nokkru leyti. Um þetta má segja að vinnustaðir dóm-
ara eru misjafnlega vel búnir. Þannig eru bókasöfn sumra dómstóla
vel búin en annarra ekki. Á sumum dómaraembættum er gott næði,
en á öðrum ríkir stöðugt ónæði. Framhjá því verður ekki horft að
dómsstörf eru vandasöm og að dómari á kröfu til næðis við þau störf.
Það má því færa að því rök að dómarar þurfi í einhverjum tilvikum
að vinna við dómasamningu utan vinnustaðar. Það hlýtur hins vegar
að fara eftir aðstæðum á hverjum stað og samkomulagi við forstöðu-
mann dómaraembættis hvernig þessu er háttað og hvar dómari skilar
sínum vinnutíma.
Dómari verður hins vegar að öðru leyti að skila lágmarksvinnutíma.
Þá verður dómari að mæta til fundar við forstöðumann þegar þess er
48