Ægir - 01.06.1998, Blaðsíða 9

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
Hlutdeildin í aflanum undirstrik-
ar mikilvægi greinarinnar
Örn telur að frá stofnun Landssam-
bands smábátaeigenda hafi í mörgum
réttindamálum trillukarla náðst veru-
legur árangur. Til að mynda hafi sam-
eiginlegt útboð á tryggingum og vinna
að þeim málaflokki skilað verulegum
bótum, sparað einstaka mönnum
hundruð þúsunda og í heildina tugi
milljóna.
„Þá ber einnig að minnast þess að
þegar starfsemin hófst hér þá heyrði
það til hreinna undantekninga að
menn væru slysa- og líftryggðir og í
mörgum tilvikum voru bátarnir
ótryggðir. Sem betur fer er það þannig í
dag að til hreinna undantekninga
heyrir ef menn eru ekki með sínar
tryggingar alveg á hreinu, þá jafnt
tryggingar bátanna sem og eigin slysa-
tryggingar.
Varðandi baráttuna fyrir veiðiheim-
ildum þá má horfa til þess að árið
1991, þegar krókakerfið var sett á, þá
var þessum bátum mörkuð 2,18% hlut-
deild í þorskaflanum en í dag hafa
sömu bátar 13,75% af heildarþorskafl-
anum. Tölurnar má skoða á margan
hátt en fyrst og fremst tel ég þetta und-
irstrika að smábátaútgerðin er orðin
blómleg atvinnugrein á ísiandi."
Hrunið í þorskaflanum
lék marga grátt
Neikvæðu hliðarnar í smábátaútgerð-
inni að undanförnu segir Örn vera að
þegar allir bátar yfir sex tonnum voru
skyldaðir í kvótakerfi þá fengu margir
mjög lítinn kvóta og áttu þannig fárra
úrkosta völ nema hverfa úr greininni.
„Margir seldu á þessu tíma og voru
neyddir til. Þetta var líka kerfi sem
menn þekktu ekki en aðrir fengu góð-
an kvóta og áttu þess vegna möguleika
á að þrauka áfram. Smábátum undir
sex tonnum var gefið tækifæri til að
velja um kvóta eða banndaga og
þannig háttaði til á niðurskurðartím-
anum að það var í mörgum tilfellum
fýsilegra að velja kvótann. En það sem
Trillukarlar
marsera í takt!
„Ég er ekki sprottinn upp úr
umhverfi trillukarla heldur voru
það tilvil[janir að ég fór í starf fram-
kvæmdastjóra Landssambands
smábátaeigenda," segir Örn Páls-
son, sem er fæddur og uppalinn
Akureyringur, menntaður kennari
og starfaði sem slíkur í Reykjavík
þegar félagi hans og formaður LS,
Arthur Bogason, leitaði til hans
árið 1986 og bað hann að starfa á
skrifstofu hinna tæplega ársgömlu
samtaka á mcðan leitað væri að
framkvæmdastjóra.
„Við Arthur þekktumst vel og
ég hafði verið í ýinsum viðvikum
yfir sumarið, eins og gjarnt var uin
kennara. Eftir að hafa starfað á
skrifstofunni í skamman tíma heill-
aðist ég af þessu starfi og þeim
málstað sem smábátasjómenn hafa
og niðurstaðan varð að ég réðst
sem fyrsti starfsmaður á skrifstofu
Landssambands smábátaeigenda,"
segir Örn þegar hann rifjar upp að-
dragandann að því að hann lagði
kennsluna á hilluna og sneri sér að
hagsmunabaráttu smábátasjó-
manna. Örn riijar upp að á þessum
tíma hafi samkennari hans við Fjöl-
brautaskólann í Brciðholti eitt sinn
spurt hann hvernig honum gengi að
fá smábátasjómcnn til að marsera í
takt! „Ég sagði honum að það gæti
verið ansi strembið að fá trillukarla
til þess, en þegar málstaðurinn væri
jafn góður og hann er þá marser-
uðu trillukarlar í takt og þá yrði
þjóðfélagið áþreifanlcga vart við
það. Þetta hefur gengið eftir enda
er hvergi að finna aðra eins sam-
Framkvœmdastjórinn heilsar upp á smá-
bátakarlana í Reykjavíkurhöfh.
stöðu hjá einuin hópi ef á hann er
ráðist," segir Örn.
Hann segist hafa byrjað á því að
lesa sig vandlega til unt þau málcfni
sem smábátasjómenn snerti og síð-
an hófst Örn handa við að gefa út
fréttabréf og komast í tengsl við
menn í greininni. Þannig hefur síð-
an verið unnið hjá LS. Samskiptin
við trillukarlana eru mikil og
tryggja upplýsingallæðið í báðar
áttir.
„Trillukarlarnir eru undantekn-
ingalaust mjög skenmitilegir menn,
skoðanamiklir en ákaflega góðir í
samstarfi. Ég fann strax að það var
engin tilviljun að sú manngerð sem
var trillukarl hafði valið sér þetta
starf. Þetta eru mjög sjálfstæðir
menn og á margan hátt öðruvísi
fólk en er að finna í öðrum starfs-
stéttum."
ÆGIIR 9