Vera - 01.12.1989, Síða 32

VIÐ FERÐUMST ÖLL MEÐ
Viötal viö Kristínu
Ómarsdóttur um
nýja bók hennar „i
teröalagi hjó þér“,
sem kemur út fyrir
jólin.
Kristín Ómarsdóttir er ungt skáld,
sem sendir nú frá sér sína fyrstu sögu-
bók, eins og hún kýs sjálf að nefna
bókina. Þetta er reyndar ekki frum-
raun Kristínar á ritvellinum, því árið
1987 hlaut hún verðlaun í leikrita-
samkeppni í tilefni af lokum kvenna-
áratugar. Leikritið „Draumar á
hvolfi“ var sýnt á Litla sviði Þjóðleik-
hússins sama ár. Síðan fylgdi ljóða-
bókin ,,í húsinu okkar er þoka“, sem
hún gaf út sjálf. Ljóð eftir Kristínu
hafa auk þess birst í tímaritum og
blöðum.
Bókin er sögubók. Af hverju er
þetta ekki smósagnasafn?
Mér finnst ekki hægt að kalla bókina
smásagnasafn, jtví ekki er um safn
smásagna frá ólíkum tíma að ræða,
heldur eru sögurnar fimm skrifaðar
sem viss heild.
Sögurnar eru nokkuö framandi
og bera keim af suörœnum til-
finningahita og -ótökum. Eru
þetta íslenskar sögur? Mér finnst
þœr eitthvaö svo suður-amerísk-
ar?
Það kemur mér á óvart að þú skulir
segja þetta. Kannski gætu sögurnar
gerst í Suður-Ameríku en aðallega þá
fjalla þær um fólk, ekki lönd.
Sögurnar fjalla um konur, er
þefta kvennabók?
Bók um fólk. Það er kannski hægt að
telja persónurnar, þá eru líklega fleiri
konur þar en karlar. Þá má kalla bók-
ina konubók, konusögubók eða
sögukonubók.
Fyrsta sagan „Margar konur“
fjallar um konur sem umkringja
lítiö barn. Hvaöa konur eru
þetta?
Sagan er tileinkuð konum sem ég
ímynda mér að hafi verið til en eru
dánar. Konur í gamla daga, kannski
amma mín sem dó rétt eftir að ég
fæddist. Mér þykir eftirsjá í þessum
konum.
Samt gerist sagan ekkert endilega í
gömlum tíma, það eru konur í kring-
um börn á barnaheimilum, konur í
skólum, konur um allt.
Hvaöa gildum í Iffi þessara
kvenna ertu svona hrifin af? Eru
þetta ekki kúgaðar konur fortíö-
arinnar?
Auðvitað voru þær kúgaðar á sinn
hátt en karlar eru ekki síður kúgaðir
en konur, þeir bera þyngsli lífsins á
annan hátt. Við erum öll svo hlaðin
farangri í lífinu og konur bregðast
öðruvísi við þeim þunga en karlar,
þeim tekst betur að fljúga með allan
burðinn, en karlar þurfa aftur á móti
flugvélar.
Nœstu þrjór sögur mynda eins
konar heild og fjalla um sam-
skipti kynjanna, persónurnar
eru ón nafna, aldurs, sföðu og ón
tengsla viö daglegt líf. Skiptir
daglegt amstur e.t.v. litlu móli
fyrir þig sem höfund?
Ég set sögurnar á svið eins og í leik-
riti, þetta eru raddir fólks í þrenging-
um. Persónurnar segja sögu sína —
svona — án þess að segja hvar þær séu
að vinna. Ég vil ekki rjúfa trúnað per-
sóna minna með því að fylla upp í
þagnir þeirra.
Sagan „Ein kona“ er mjög sér-
stök, mér finnst framandlegur
blœr yfir henni, eins og hún ger-
ist í heitu landi?
Þetta er rammíslensk saga, skrifuð á
Laugarvatni og á að gerast á íslandi.
íslenskt fólk er þagnarfólk. Konan í
sögunni segir frá og það eru þagnir í
hennar frásögn. Að hafa þagnir í sög-
um gerir meiri kröfur til lesandans og
leyfir honum að geta í eyðurnar. f öll-
um sögum er þögnin mikilvæg, eins
ogt.d. hjágömlusagnaþulunum, sem
höfðu í kringum sig hóp áheyrenda.
En nú erum við öll komin inn í sér-
herbergi og það verður að tala við
fólk í gegnum veggi, með öðrum
miðlum.
Sögurnar „Sofandi nótt“ og
„Önnur kona" fjalla um óstina
en jafnframt mikiö sambands-
leysi og sórsauka. Er óstin svona
erfiö?
Ástin er erfiðasti skóli sem maður fer
í, maður útskrifast aldrei úr þeim
skóla. „Sofandi nótt“ fjallar reyndar
um þrána eftir ást, það er kannski
skilgreiningaratriði, en ást og þrá eru
ekki sami hluturinn. „Önnur kona“
fjallar um eftirsjána, sorgina, missinn
og þögn hennar og taska á ferðalagi
lífsins er mjög þung.
Þaö kveður viö nýjan og léffari
tón í síöustu sögu bókarinnar,
sem er jafnframt sú lengsta. Þar
er lýst óstarsambandi tveggja
kvenna. Þetta er saga sem ein-
kennist af léttleika, gerist í fram-
andi en vinalegu umhverfi, hvaö
er öðruvísi hér?
Þetta er eina sagan sem gerist í út-
löndum og þarna mætast tvær mann-
eskjur úr óliTcum heimurn. Önnur
konan er ekki heima hjá sér og mig
langaði til að búa til smá paradís í
kringum þær. Þær eru langt í burtu frá
öllu en hafa samt töskurnar sínar
meðferðis, en kannski eru þeirra
þyngsli annars konar af því að þær
bera ekki hefðina.
Halldóra Jónsdóttir.
32