Ritmennt - 01.01.2005, Blaðsíða 87

RITMENNT
SKÁLDIÐ SEM ÞJÓÐIN GLEYMDI
Hallbjarnarstaðir á Tjörnesi.
724 8vo, en af efni ljóðsins
kemur fram að hann er að yrkja
eftir systurson sinn.
Óvíst er hvort Jalcob hefur
fæðst á Tjörnesi, og eru um það
getgátur að hann hafi komið
sunnan úr Skaftafellssýslu,
ásamt systur sinni.16 Það styður
þær getgátur að í annarri heimild
er talað um Jalcob Skaftfelling
á ísólfsstöðum.17 Að lílcindum
hefur hann þó dvalist á Tjörnesi
lengst af ævi sinnar, og þar
stundaði liann búslcap eða var til
heimilis á þeim fjórum jörðum, sem nefndar
hafa verið, það er á Máná, í Valadal (sem
nú heitir Voladalur), á Hallbjarnarstöðum
og á ísólfsstöðum. Og þrátt fyrir noldcra
flutninga milli jarða, sem oft hafa reynst
mönnum erfiðir, virðist honum hafa búnast
sæmilega, en eins og áður hefur komið fram
átti Jaltob við dauða sinn ábýlisjörð sína
ísólfsstaði og þar að aulci Hól á Tjörnesi,
sem þá hafði reyndar verið í eyði í nokkur ár.
Dánarbúið var í heild metið á 237 ríkisdali,
1 mark og 8 sldldinga. Slculdir búsins voru
litlar eða 15 ríldsdalir og 1 marlc, þannig að
á milli erfingjanna slciptust 222 ríkisdalir
og 8 slcildingar. En samlcvæmt mati í
erfðaslcránni voru það á þeim tíma rúmlega
38 Jcýrverð.
í flestum heimildum er Jalcob talinn tví-
lcvæntur. Fyrri lcona lrans var Hólmfríður
Pálsdóttir frá Vílcingavatni í Kelduliverfi,
fædd um Í725, Arngrímssonar sýslumanns
Hrólfssonar, en eldci munu þau liafa eignast
aflcomendur. Síðari lcona Jakobs var Vig-
dís Jónsdóttir, fædd 174518 í Möðrudal á
Fjöllum, dóttir Jóns Jónssonar hins rílca í
Ási í Kelduhverfi og annarrar lconu hans,
Ásu Guðmundsdóttur frá Vogum í Mývatns-
sveit. Vigdís lést 31. janúar 1834 í Reylcja-
hlíð og hefur þá lílclega dvalist hjá bróð-
ursyni sínum, séra Jóni Þorsteinssyni í
Reylcjahlíð, sem Reylcjahlíðarætt hin yngri
er talin frá.19
í íslenzlcum ævislcrám, í Leiðréttingum
og viðaulcum,20 segir reyndar að fyrsta lcona
Jalcobs Jónssonar muni hafi verið Halldóra
Guðmundsdóttir frá Geirbjarnarstöðum í
Kinn, Þorsteinssonar. Þetta er trúlega byggt
á heimild í Ættatölubólcum Espólíns,21 sem
þó virðist rnjög óviss, en þar segir svo:
16 Lbs 2170 4to. Handrit Kristjáns Ásgeirs Benedikts-
sonar, bók VII.
17 Bragi Sveinsson frá Flögu. Safn til sögu Áss í
Öxarfirði. Handrit G-48 í Héraðsskjalasafninu á
Akureyri.
18 Samkvæmt Manntali á íslandi 1816, bls. 1046.
19 Vigdís var ömmusystir Sigríðar Jónsdóttur, móður
Jóns Sveinssonar „Nonna".
20 Páll Eggert Ólason, íslenzkar æviskrár, V. bindi, bls.
549, Leiðréttingar og viðaukar.
21 ÍB 13 4to p. 4220. Leturbreyting greinarhöfundar.
83