Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál - 01.01.1944, Blaðsíða 20

Berliard StefáiiHson al])m.:
ijálMæð!§-
iiiálið
Grein þessi var rituð í ágústmánuði
s. I. sumar vegna þess, að þessu hefti
tímaritsins var upphaflega œtlað að
koma út í haust sem leið. Ritstj.
Á næsta ári getur íslenzka þjóðin, ef engir ófyrirséðir atburðir
hindra og hún sjálf stendur saman, endurreist hið forna lýðveldi,
auðvitað með nútíma skipulagi, og fært hið æðsta vald í málum
sínum endanlega inn í landið:
„Hvort lengi þráðu marki móðir nær,
er mögum lagt í hönd einn ársins dag,
og hvi skal efast um, að niðjar noti lag?“
Það er ekki lengra síðan en svo, að ég man það vel, þegar fyrst
var vakið máls á því í alvöru, að ísland skildi við Danmörku og
stofnaði lýðveldi. Þetta þóttu draumórar þá og leiðandi menn þeirra
tíma litu á slíkt tal sem fjarstæðu eina, einnig flestir þeirra, sem
skeleggastir voru í frelsiskröfunum að öðru leyti. En margir æsku-
menn hrifust af þessari hugsjón og heitstrengdu að vinna að fram-
gangi hennar, þegar þeir hefðu aldur og þroska til. Nú eru þessir
æskumenn að verða aldraðir og nú á æskudraumur þeirra að geta
rætzt að ári liðnu.
Það er stórt og alvarlegt spor, sem þjóðin stígur, er hún segir til
fulls skilið við sambandsþjóð sína og ágætan konung. Það er því
full þörf á, að hún athugi þetta stórmál sem bezt, aðdraganda þess,
viðhorf nú og hvað í húfi er.
Síðasta mannsaldur hefur þjóðin notið mikils frelsis og aukinnar
velmegunar. Framfarir í landinu hafa verið stórstígar á öllum svið-