Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Blaðsíða 11

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
5
í hinum stóru tónlistarhöfuðborgum erlendis. En rangt vœri a'ð'
draga af þessu þá ályktun, að oss bæri að bíða með allar slík-
ai tilraunir þar til víst væri, að takast mætti að framkvæma hið
fullkomna. Þá mættum vér bíða til eilífðar. Hið fullkomna er
jafnan árangur bins ófullkomna, og verður ekki til, nema hið
ófullkomna hafi áður verið.
★
Menntamálaráð hlaut hina langþráðu og fastsóttu heimild sína,
til að fá að útbýta fé skálda og listamanna fyrir ríkisins hönd,
með eins atkvæðis meirihluta á Alþingi siðasta, og varð þó að
beita einhverjum illvígasta áróðri sem lengi hefur frétzt af inn-
an þings og utan, til þess að ná þessum „hlunnindum“. Bagga-
mun riðu i atkvæðagreiðslunni þeir menntamálaráðsmenn, sem
sjálfir eiga sæti á Alþingi, svo hamslaus var áfergja þess-
ara sérkennilegu manna til að fá að píra út þeim au-
virðilegu lúsastyrkjum, sem standa til boða skapandi list
í landinu: hinn hæsti þeirra samsvarar lélegum laun-
um undirtyllu á skrifstofu. — En ekki var hið fyrsta út-
býtingarár Menntamálaráðs fyrr gengið i garð en ráðið tók að
vekja á sér athygli þjóðarinnár með löngum og rutlkenndum
blaðaskrifum, sem virtust hafa það eina sýnilegt markmið, að
troða illsakar við helztu skáld landsins og niða frjálsar nútima-
bókmenntir íslendinga. Heppilegast þótti að velja tímann til þessa
níðs um hin lifandi skáld, meðan Einar Benediktsson lá á bör-
unum. Undir afkáraskrif þessi setti formaður Menntamálaráðs
nafn sitt og aðrir meðlimir ráðsins samþykktu með þögninni;
eða að minnsta kosti virtist ekkert benda til þess að ráðið í
heild liti á það öðru vísi en góða latínu, og i • alla staði fína
siði, að byrja starf sitt sem veitingarvald á því að ausa sér
„ex officio" með móðursjúku þrugli í dagblöðum landsins út
yfir væntanlega skjólstæðinga sína. Skyldi nokkurs staðar á jarð-
riki vera liægt að benda á háopinbera ríkisstofnun í menningar-
málum, sem stendur álíka langt undir almennu siðmenningar-
lágmarki og þetta furðulega ráð? Enda voru veitingar þess eft-
ir þvi: meirihluti ráðsins virðist hafa litið á það eitt sem hlut-
verk sitt að gerast búrþjófar á fátækum heimilum nokkurra þekkt-
ustu skálda landsins og listamanna, ráðast beinlínis likamlega
á menn þessa og fjölskyldur þeirra. Þó liefur einn meðlimur
ráðsins, Barði Guðmundsson þjóðskjalavörður, opinberlega þveg-
ið hendur sínar af þátttöku í árás Menntamálaráðs á lífsafkomu
þeirra Halldórs Kiljans og Þórbergs Þórðarsonar. Aftur á móti
eru menn, sem aldrei hafa stundað skáldskap, sumt að visu verð-