Tímarit Máls og menningar - 01.11.1980, Blaðsíða 110

Tímarit Aiáls og menningar
I þessu ljóði er hver setning sérstakur myndhluti án beinna tengsla sín á milli.
Tenging myndhlutanna felst fyrst og fremst í þeirri heild sem þeir mynda þegar
þeir koma saman. Meginuppistaða Ijóðsins eru fyrstu tvö erindin. í fyrsta
erindinu er brugðið upp þorpsmynd, þar sem nefndur er staður og tími. Þvi
næst kemur mannlífið þar sem áhersla er lögð á kyrrláta fegurð þess: „Blóm af
holdi og blóði ganga þorpsstíginn“. Loks kemur í þriðju linu váboði þess sem
gerist á næsta augnabliki. Þá verður hlé. I öðru erindi rikir einnig kyrrð, en þaö
er kyrrð auðnar og eyðileggingar. I hlénu milli fyrsta og annars erindis hafa
eyðileggingaröflin verið að verki og sýnir annað erindið afleiðingarnar.
Með þessu móti, að bregða upp mynd af sama stað fyrir og eftir eyðilegg-
inguna, nást fram mögnuð áhrif sem eflast vegna hins orðfáa og knappa stíls.
Þar sem e. t. v. væri mesta tilefnið til stóryrtra lýsinga er minnst sagt.
í þriðja erindinu er vísað út fyrir þetta svið og atburðirnir settir í viðara
samhengi og tengdir hræsnisfullu hugarfari árásarmannanna. Hér kemur fram
andstæðan milli gerða þeirra i Vesturheimi og Austurheimi og jafnframt þess
ástands sem ríkir í þessum tveimur heimum. Þessar andstæður milli þriðja
erindisins og hinna tveggja sem á undan fóru auka enn á áhrifamátt Ijóðsins og
gera vísun þess beinskeyttari.
Síðasta línan bregður að lokum annarlegri birtu yfir þetta svið og leggur
áherslu á þá þrúgandi kyrrð sem er yfirborð þeirra válegu tíðinda sem gerst hafa
og jafnframt andstæða þeirra.
í þessu ljóði kemur skýrt fram sú ógn sem vofir yfir mannkyninu og er eitt
veigamesta umfjöllunarefni i Hliðin á sléttunni; ótti við að mannkynið sé á
góðri leið með að tortíma sjálfu sér. I ljóðinu E'mdagar 95 segir um manninn:
Hann er þegar orðinn skæðasta meindýr jarðar.
Vegna örrar tímgunar sinnar
er hann að evðaöllu lifandi og dauðu
á láði í lofti og legi.
I ljóðunum Þrettán gular ein svört 96 og Eiríkur góði 97 kemur fram ádeila á
hræsnisfullt líf og glæfralegt hugsunarleysi mannanna um tilveru sína. I Bersa/ir
94 gætir mjög uggs um framtíðina og í Mörleysur 100 standa þessar línur sem
túlka vel viðhorfið sem ríkir í þessum ljóðum:
Engar vörður benda á leiðir
til næstu grasa.
364