Tímarit Máls og menningar - 01.09.2000, Síða 129

RITDÓMAR
I huganum er
næðingur og
sólarlaust
Þó lægir þar
um stund
og glaðnar til
Svartbakar
fljúga inn í
sólina
Snúa til baka
geislandi
bjartmávar
í ljóðinu „Dögun“ er gbmt við grund-
vallarspurningu mannlegs lífs: Hvað gerir
lífið þess virði að lifa því? I upphafi ljóðsins
er vikið að byrðum lífsins: “við með
byrðarnar / á bakinu" og síðan kemur þessi
erfiða spurning: “Hvernig er / hægt að lifa /
hér?". Og það stendur ekki á svarinu,
ljóðmælandi svarar sjálfur á þessa leið:
Með birtu
að innan, sem
breytir gráu í
sólgult, og
byrðarnar
sundrast
í ljósi
Það tekur
margar nætur
að finna þessa
birtu
í nótt er tunglið
olíulampi
sem hefur verið
hengdur á
dökkbláan vegg
I ævagömlu húsi
Stjörnurnar eru
naglagöt, og
þar streymir ljós
í gegn
Því handan við
þunnan vegginn
er birta
allrar
birtu
I Hugarjjallinu er áberandi hvað Gyrðir
notar þversagnir mikið og nær oft mjög
sterkum áhrifum á þann hátt. Hið
mótsagnakennda lætur lesandann ekki í
ffiði, skorar skynsemina á hólm og teygir
merkinguna tii hins ítrasta. Oft tengist
þetta stílbragð andstæðunum sem minnst
var á hér að ffaman. Gott dæmi um þetta
er ljóðið „Angist“ þar sem leikið er með
grundvallarandstæðurnar allt og ekkert.
Einsog tíminn sé ekki lengur
einsog allt standi kyrrt
einsog þú sért ekki lengur
og enginn heyri
þegar hvíslað er
Einsog allt sé ekkert
Skilja má ljóðið þannig, að til þess að Gyrði er einnig mjöghugleikin andstæðan
finna birtuna þarf fyrst að kynnast sjón og blinda. Um það má finna mörg
myrkrinu og það tekur langan tíma. Eitt dæmi í Hugarjjallinu og oft tengist það
fallegastaljóðbókarinnarheitir„Nætur- þversögninni að blindir sjái og hinir
ljóð“ og byggist á myndhverfingu sem sjáandiséuávissanháttblindir.Semdæmi
haldið er ljóðið út í gegn til enda, þ.e. má nefna ljóðin „Blýantur í Ástralíu“ „Þú
nýgerving. Tunglinu er líkt við olíu- semsérð/lokaðuaugunum/ogsjáðu\og
lampa og stjörnunum við naglagöt á hið undurfallega ljóð „I bókastofunni“
vegg þar sem ljósið að handan streymir í sem fjallar um æskulýðsleiðtogann mikla,
gegn. Aðeins þunnur veggur skilur að sr. Friðrik Friðriksson. Þar er að finna
þennan heim og heim birtunnar: eftirfarandi erindi:
TMM 2000:3
malogmenning.is
127