Dagblaðið Vísir - DV - 13.10.2009, Síða 11

Borist hefur fyrirspurn frá kaupanda gamals húss um það
hvort draugagangur sé galli og hver sé réttur þess sem kaup-
ir drauginn í sekknum. Hann hafi eftir kaupin frétt að húsið
hefði verið vettvangur voveiflegra atburða og reimleikaorð
lengi loðað við það. Fjölskyldan sé hrolli slegin og flúin í skjól
hjá vandamönnum. Segist hann vilja rifta en seljandi hafi
skellt skollaeyrum við því.
Draugagangur
er Dýrt spaug
sigurður Helgi guðjónsson, formaður Húseigendafélagsins svarar fyrirspurnum lesenda.
Sendið fyrirspurnir á neytendur@dv.is
neytenDur 13. október 2009 ÞriðjuDagur 11
Það er snúin spurning hvort reim-
leiki í húsum sé galli, sem veiti
kaupanda rétt til riftunar, skaða-
bóta, afsláttar eða úrbóta. Það eru
skilyrði skaðabóta að um sök sé
að tefla hjá seljanda, til dæmis að
hann vanræki upplýsingaskyldu
sína. Það er skilyrði riftunar að um
verulegan annmarka sé að ræða.
Óverulegur draugagangur myndi
sem sagt ekki heimila kaupanda að
rifta. Það verður að kveða rammt
að. Draugagangur er eins og að lík-
um lætur fyrst og fremst í eldri hús-
um. Draugar eru yfirleitt komn-
ir úr skuggalegri fortíð og kunna
best við sig í gömlum kumböld-
um og skúmaskotum en það er þó
ekki algilt. Draugar eru ólíkindatól
og taka sér bólfestu á ólíklegustu
stöðum, til dæmis lúxusbílum, flat-
skjám, tölvum og öðrum rafeinda-
tækjum.
Fasteignakaupalögin
Í Fasteignakaupalögum er fjallað
almennt um galla en þar er ekki
fjallað um einstakar gallategund-
ir eins og draugagang. Fasteign
telst gölluð ef hún uppfyllir ekki
þær kröfur sem leiðir af lögunum
og kaupsamningi. Eign er gölluð ef
hún er ekki í samræmi við samn-
ing aðila og réttmætar vænting-
ar kaupanda. Þá er eign gölluð ef
kaupandi hefur ekki fengið réttar
og fullnægjandi upplýsingar um
hana. Notuð fasteign telst ekki
gölluð nema ágalli rýri verðmæti
hennar svo nokkru varði. Þessi
regla var sett til höfuðs óraunhæf-
um væntingum og kröfum kaup-
enda notaðra fasteigna og til að
stemma stigu við kröfum kaup-
enda vegna óverulegra gæðafrá-
vika og smágalla.
Óverulegur draugagangur
Spyrja má hvort kaupandi geti
ekki borið fyrir sig smávægileg-
an draugagang. Verða kaupend-
ur að umlíða draugagang upp að
vissu marki? Eiga kaupendur not-
aðra eigna aðeins rétt ef draugar
ganga ljósum logum? Hvenær rýrir
draugur verðmæti húss svo nokkru
nemi? Getur verið að menn verði
að sætta sig við dúllulegar Skott-
ur en ekki viðskotailla Móra og út-
lenska ófétisdrauga.
Leyndir draugar og gallar
Til Húseigandafélagsins leitar
stundum draugahrjáð fólk, sem tel-
ur sig hafa keypt draugsetna eign.
Væntingar kaupenda eru misjafnar
en draugagangur fer yfirleitt í bága
við þær. Kaupendur mega almennt
treysta því að draugar fylgi ekki
með í kaupum og eiga ekki að þurfa
að búa með draugum með þeim
ama og óþægindum sem þeim fylg-
ir. Draugar teljast ekki til venjulegs
fylgifjár fasteigna. Draugagangur er
þess eðlis að hann dylst, sumum
alltaf, öðrum oftast og enn öðrum
stundum og stundum ekki. Varla
getur að finna galla sem ber betur
það nafn með rentu að vera leynd-
ur galli.
Upplýsingaskylda og aðgæsla
Seljandi á að upplýsa kaupanda um
draugagang ef hann veit um hann.
Ella getur kaupandi öðlast riftun-
arrétt og/eða rétt til skaðabóta eða
til afsláttar. Á hinn bóginn má ætl-
ast til þess að grandvar kaupandi
spyrji eftir draugum ef tilefni er
til, til dæmis ef hann veit um vov-
eiflega atburði í húsinu eða verður
var við eitthvað á sveimi. Kaupandi
getur ekki borið fyrir sig draug sem
hann sá eða mátti sjá. Komi fram
vísbendingar um eitthvað misjafnt
verður hann að fara á stúfana. Ann-
ars situr hann í draugasúpunni.
Skuldaboli og fordómar
Fólk og draugar eru með misjöfnu
móti. Sumum finnst kósí að hafa
drauga á sveimi meðan aðrir tryll-
ast úr hræðslu. Sumir eru ofur-
næmir meðan aðrir verða einskis
varir. Ekki er sama hver draugurinn
er. Það er sitthvað þjóðlegur Móri
og Skotta eða landýgur Skuldaboli
eins og Icesave-draugurinn. Sum-
ir hafa horn í síðu drauga svo jaðr-
ar við fordóma, vegna forréttinda
sem þeir njóta, þeir fái til dæm-
is frítt í strætó og sund, drekki frítt
í gegnum saklausar fyllibyttur,
greiði hvorki húsaleigu né bílalán
og skuldir þeirra séu afskrifaðar og
fyrirgefnar eins og ekkert sé.
Sönnun, matsmenn og
dómsmál
Kaupandi verður að sanna að eign
sé gölluð. Það er snúið og mjög
á brattan fyrir hann að sanna til-
vist drauga og kröfur sínar vegna
þeirra. Oftast eru dómkvaddir sér-
fróðir menn til að staðreyna galla
og meta kostnað við úrbætur.
Sennilega myndu það helst vera
miðlar og prestar sem til greina
kæmu í draugagallamálum en
einnig aðrir með góð sambönd fyr-
ir handan. Yfirleitt hafa kaupend-
ur ekki árangur sem erfiði í málum
vegna reimleika. Þetta stafar ekki
af draugaskorti heldur því hversu
sönnunarstaðan er erfið. Það er
þrautin þyngri að sanna tilvist
drauga og draugagang. Þótt draug-
ar skjóti upp kollinum annað veif-
ið hafa slík mál ekki enn komið til
kasta dómstóla hér á landi.
Fyllibyttur og kaffidraugar
Fyrir nokkrum árum bauð mað-
ur Húseigendafélaginu að drauga-
hreinsa hús félagsmanna. Sagði
hann mörg hús pökkuð og stút-
full af draugum sem yfirleitt væru
framliðnir drykkjumenn. Þeir væru
friðlausir og gætu ekki hugsað sér
að kveðja jarðvistina þar eð þeir
hefðu átt eitthvert brennivín eftir
ódrukkið. Það eru vissulega hroða-
leg örlög. Menn ganga aftur af
minna tilefni. Íslendingar eru ofar-
lega meðal þjóða í kaffineyslu. Ný-
leg rannsókn á vegum háskólans í
Durham á Englandi leiddi í ljós að
þeir sem drekka meira en 7 bolla
af kaffi á dag eigi á hættu að sjá og
heyra drauga. Þeir heyri framand-
legar raddir og sjái svipi. Er hér
kannski komin skýring á ramm-
leika og langlífi íslenskra drauga?
Bleksterkt kaffi og brennivín er jú
það besta sem okkur er gefið.
Lifandi draugar
Fram hjá því verður ekki litið að
margir telja að draugar séu ekki til
nema í hugskoti eða vitund þess
sem þá þykist sjá. Aðrir hafa fyrir
satt að draugar séu á hverju strái en
þeir séu allir lifandi. Þeir húsdraug-
ar sem illræmdastir eru og torveld-
ast er að kveða niður, eru þeir Raki
og Leki. Þeir eru viðsjárverðir og
valda oft og víða skaða og teljast oft
til galla. Þeir hafa leikið margt hús-
ið grátt og valdið mörgum húseig-
andanum búsifjum og spilað stóra
rullu í dómsmálum.
Fyllibyttur og kaffidraugar
Seljandi á að upplýsa kaupanda um
draugagang ef hann veit um hann.
Smiðjuvegi 34 - gul gata Kópavogi • Sími 544 5151 • biljofur@biljofur.is
SÉRHÆFÐ ÞJÓNUSTA FYRIR
BIFREIÐAVERKSTÆÐI
Lin Design • Laugavegi 176, gamla sjónvarpshúsið • sími 533 2220 • www.lindesign.is
Góð þjónusta - fagleg ráðgjöf
Laugavegi 178, 105 Rvk
sími 551-3366 www.misty.is
opið mán-fös 10-18, lau 10-14
Teg. 11008 - haldgóður og
vinsæll í BC skálum á kr.
3.950,- buxur í stíl á kr. 1.950
Teg. 8183 - létt fylltur og
fínlegur í BC skálum á kr.
3.950,- buxur í stíl á kr.
1.950,-
Teg. 6579 - mjög fallegur
í BCD skálum á kr. 3.950,-
buxur í stíl á kr. 1.950
Teg. 11008
Teg. 8183
Teg. 6579
WWW.SVAR.IS
SÍÐUMÚLA 37 - SÍMI 510 6000
SKÓLATILBOÐ!
ALLT AÐ 8 KLST
RAFHLÖÐUENDING
FÁST Í ÖLLUM
REGNBOGANS LITUM
Nýr kostur í DV eru
þjónustuauglýsingar.
Það borgar sig að
auglýsa í DV!
ÞJÓNUSTUAUGLÝSINGAR
Hringdu í síma 515 5550
og byrjaðu strax í dag!