Peningamál - 01.05.2010, Blaðsíða 22

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
2
22
Raungengi í sögulegu lágmarki
Raungengi náði lágmarki í ágúst á síðasta ári og hefur hækkað um
rúm 6% síðan. Það er þó enn um 25% lægra en meðaltal sl. 10-20
ára og gert er ráð fyrir að það verði einungis tæplega 4% hærra í
ár en í fyrra. Lágt raungengi hefur styrkt samkeppnisstöðu útflutn-
ings- og samkeppnisgeirans en á móti veldur það vanda hjá þeim
fyrirtækjum sem eru mjög skuldsett í erlendri mynt. Þróun raungengis
hefur tilhneigingu til að fylgja nokkuð þróun viðskiptakjara (sjá nánar í
rammagrein II-1). Viðskiptakjarabata ætti því að fylgja hægfara styrk-
ing raungengis í átt að langtímajafnvægi þess. Hins vegar er líklegt að
raungengið haldist nokkuð lágt á næstu árum sem mun styðja enn
frekar við útflutningsdrifinn hagvöxt og tryggja nægan afgang á við-
skiptum við útlönd svo að þjóðarbúið geti staðið undir mikilli erlendri
skuldsetningu.
Horfur á áframhaldandi vexti útflutnings
Eins og áður hefur komið fram eru efnahagshorfur í helstu viðskipta-
löndum Íslands svipaðar eða jafnvel aðeins betri en gert var ráð fyrir í
síðustu spá Peningamála. Horfur um verðlag helstu útflutningsafurða
landsins hafa batnað og því er nú gert ráð fyrir að verðmæti útfluttrar
vöru og þjónustu verði töluvert meira á þessu ári en í fyrra, en að
magnaukningin verði einungis um ½%, þar sem útflutningsmagn
sjávarafurða dregst saman. Útflutningur annarrar vöru en iðnaðarvöru
og sjávarafurða eykst einnig lítillega þar sem mikið var flutt út af flug-
vélum, skipum og bílum á síðasta ári, sem ekki er gert ráð fyrir í ár.
Lágt raungengi og áframhaldandi bati í alþjóðaviðskiptum ættu að ýta
enn frekar undir vöxt útflutnings á árunum 2011 og 2012. Spáð er 1%
vexti útflutnings árið 2011 og um 2½% vexti árið 2012, en þá er gert
ráð fyrir auknum álútflutningi.

Breyting frá fyrra ári (%) nema annað sé tekið fram1
2009 2010 2011 2012
Útflutningur vöru og þjónustu 6,2 (1,6) 0,4 (1,5) 1,0 (1,7) 2,6 (5,2)
Útflutningsframleiðsla sjávarafurða 3,4 (4,0) -2,2 (-5,1) 0,0 (0,0) 0,0 (0,0)
Útflutningsframleiðsla stóriðju 3,8 (6,0) 1,7 (2,4) 0,0 (0,0) 5,0 (9,7)
Verð sjávarafurða í erlendri mynt -12,8 (-10,4) 5,8 (2,4) 2,5 (2,0) 2,4 (2,1)
Verð áls í USD2 -35,8 (-35,4) 27,2 (26,9) 6,5 (7,8) 2,2 (5,1)
Verð eldsneytis í USD3 -36,3 (-37,2) 29,6 (30,3) 4,9 (9,7) 3,6 (2,4)
Viðskiptakjör vöru og þjónustu -7,0 (-7,0) 5,5 (4,7) 2,1 (0,5) 0,6 (0,3)
Verðbólga í helstu viðskiptalöndum4 0,3 (0,3) 1,4 (1,3) 1,5 (1,7) 1,7 (1,9)
Hagvöxtur í helstu viðskiptalöndum4 -3,7 (-3,6) 1,4 (1,3) 2,1 (2,2) 2,3 (2,6)
Skammtímavextir í helstu viðskiptalöndum (%)5 1,1 (1,2) 0,7 (0,5) 1,7 (1,0) 2,9 (2,5)
1. Tölur í svigum eru spá Peningamála 2010/1. 2. Spá byggð á framvirku álverði og spám greiningaraðila. 3. Spá byggð á framvirku eldsneytisverði og spám greiningaraðila. 4. Spá
frá Consensus Forecasts og Global Insight. 5. Spá byggð á vegnu meðaltali framvirkra vaxta helstu viðskiptalanda Íslands.
Heimildir: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, Bloomberg, Consensus Forecasts, Global Insight, Hagstofa Íslands, New York Mercantile Exchange, Seðlabanki Íslands.
Tafla II-1 Útflutningur og helstu forsendur fyrir þróun ytri skilyrða
1. Grunnspá Seðlabankans 2010-2012.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breytingar frá fyrra ári (%)
Mynd II-13
Þróun útflutnings og framlag undirliða
hans 2000 - 20121
Útflutningur vöru og þjónustu
Annar útflutningur
Sjávarafurðir
Ál
-10
-5
0
5
10
15
20
‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Vísitala, meðaltal 2000 = 100
Mynd II-12
Raungengi
1. ársfj. 2000 - 1. ársfj. 2010
Hlutfallslegur launakostnaður
Hlutfallslegt neysluverð
50
60
70
80
90
100
110
120
‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00