Peningamál - 01.05.2010, Qupperneq 61

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
2
61
Fjármagnsjöfnuðurinn sveiflast töluvert á milli ára. Ein helsta
skýring þess er áætlað inn- og útflæði á eignum innlánsstofnana
í slitameðferð. Í forsendum spárinnar er gert ráð fyrir töluverðum
endurheimtum á erlendum eignum á þessu ári og því næsta en að
útstreymi verði helst á árunum 2011-2012. Áætlunin byggist á þeirri
tæknilegu forsendu að dregið sé að fullu á öll lán sem tengjast fjár-
mögnun áætlunarinnar með Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, án þess að
nokkuð sé fullyrt um að svo verði, og að endurgreiðslur á lánum
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hefjist á árinu 2012. Gert er ráð fyrir að
hluti erlendra skulda verði endurfjármagnaður á tímabilinu, þar á
meðal um helmingur lána ríkissjóðs sem eru á gjalddaga árin 2011-
2012. Einnig er gert ráð fyrir að stærstu fyrirtækin sem njóta ríkis-
ábyrgðar muni að mestu leyti geta endurfjármagnað skuldir sínar
þegar fram líða stundir. Þróun beinnar fjárfestingar í spánni ræðst
í meginatriðum af horfum um fjárfestingu í tengslum við stóriðju.
Einnig er gert ráð fyrir nokkurri sölu erlendra eigna, sem felur í sér
innstreymi fjármagns. Forsendur varðandi greiðsluferil Icesave-lána
byggjast á nýjustu áætlunum og því tilboði Breta og Hollendinga
sem fjallað hefur verið um á opinberum vettvangi.
Eins og sjá má á mynd 1 eru á næsta ári töluvert þungar afborg-
anir erlendra lána ríkissjóðs, fyrirtækja með ríkisábyrgð og sveitar-
félaga. Myndin sýnir samanlagða greiðslubyrði af lánum þessara
aðila á árunum 2010-2012. Meginþungi afborganna verður undir
lok árs 2011 og í byrjun árs 2012.
Samkvæmt þessu mati verður hrein skuldastaða þjóðarbúsins
mest um 75% af vergri landsframleiðslu á þessu ári, en lækkar jafnt
og þétt á árunum þar á eftir. Lækkun hreinnar skuldastöðu verður
meðal annars drifin áfram af endurheimtu eigna innlánsstofnana í
slitameðferð og endurskipulagningu skulda einkageirans. Með því
að draga á þau lán sem í boði eru, verður fjármögnun skulda á næstu
misserum ekki áhyggjuefni. Ef hins vegar aðgangur hefði ekki feng-
ist að því fjármagni sem fylgir annarri endurskoðun efnahagsáætl-
unarinnar væri lítið borð fyrir báru. Í þessu sambandi þarf að hafa
í huga að þörfin fyrir hámarksforða mun einungis standa í stuttan
tíma meðan verið er að byggja upp traust, leysa gjaldeyrishöftin og
sjá fyrir endann á þessum þungu afborgunum. Til lengri tíma mun
myndarlegur afgangur á viðskiptajöfnuði bæta skuldastöðu þjóðar-
búsins.
Mynd 1
Afborganir lána 2010-20121
Ma.kr.
1. Grunnspá Seðlabankans 2010-2012.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
0
50
100
150
200
250
201220112010
Ríkið
Fyrirtæki með ríkisábyrgð
Sveitarfélög og fyrirtæki í eigu þeirra