Þjóðmál - 01.09.2007, Blaðsíða 56
54 Þjóðmál HAUST 2007
í.heiminum.í.dag.sé.bundin.við.hina.hröðu.
alþjóðavæðingu.fjármálakerfisins ..Flæði.fjár-
magns. fari.með.ógnarhraða.og. sáralitlum.
tilkostnaði. í. gegnum. upplýsingakerfi. al-
þjóðavædds.fjármálakerfis ..Tilraunir.smárra.
ríkja,.einkum.í.formi.hávaxtastefnu,.til.að.
sporna.gegn.óstöðvandi.flótta.fjármagns.úr.
smáum.og.óstöðugum.þjóðargjaldmiðlum.
yfir.í.stærri.gjaldmiðla.skapi.hættu.á.efna-
hagslegum. óstöðugleika. og. ójafnvægi. í.
þjóðarbúskap.ríkjanna ..Steil.segir.að.smærri.
ríkjum.væri.nær.að.bindast.sjálfviljug.stærri.
myntsvæðum.og.leysa.með.því.þau.vanda-
mál.sem.upp.hafa.komið.við.að.halda.úti.
þjóðargjaldmiðlum. í. alþjóðavæddu. fjár-
málakerfi .
Manuel. Hinds,. fyrrverandi. fjár-málaráðherra. El. Salvador,. sagði. á.
ráðstefnu.RSE. frá.því.hvernig. viðvarandi.
efnahagsvandi. El. Salvador,. sem. hlaust. af.
óðaverðbólgu,. háum. vöxtum. og. gengis-
sveiflum,. hefði. verið. leystur. í. eitt. skipti.
fyrir. öll. í. ráðherratíð. hans .. Lausnin. fólst.
í. því. að. skipta. út. colon,. þjóðargjaldmiðli.
landsins,.fyrir.bandaríkjadal .
Rót. óðaverðbólgunnar,. hárra. vaxta. og.
gengissveiflnanna.var. einsleitt.hagkerfi.El.
Salvador.sem.var.ófært.um.að.halda.úti.þjóð-
argjaldmiðli ..Peningamálastefna.seðlabanka.
El.Salvador.fólst.í.fastgengisstefnu.sem.ein-
kenndist. af. reglulegum. gengisfellingum,.
með. tilheyrandi. óðaverðbólgu. og. háum.
vöxtum ..
Hinds. tekur.undir. gagnrýni.Benn.Steil.
að.ríkjandi.hagfræðikenningar.um.að.eins-
leit. hagkerfi. geti. haldið. úti. sjálfstæðum.
þjóðargjaldmiðli. með. skilvirkri. peninga-
málastefnu.virki.aðeins.í.orði.en.ekki.á.borði.
—.eins.og.íbúar.El.Salvador.reyndu.á.eigin.
skinni .. Ástæðan. er. sú. að. íbúar einsleitra
hagkerfa. treysta ekki á að þjóðargjaldmiðill
þeirra virki sem geymsla verðmæta. heldur
horfa til annarra og stærri gjaldmiðla þegar
kemur að fjármálalegum áföllum ..En.það.að.
íbúar.myntsvæðis.upplifi.gjaldmiðilinn.sem.
geymslu.verðmæta.er.einmitt.grundvallar-
forsenda.þess.að.peningamálastefna.mynt-
svæðis. virki .. Því. verður. vaxtaákvörðun.
seðlabanka. í. einsleitum. hagkerfum,. —.
meginstjórntæki. peningamálastefnunnar,.
—. í. raun. ekki. sjálfstæð.heldur. alltaf. háð.
vaxtastigi. þeirra. gjaldmiðla. sem. íbúar.
horfa. til. sem. geymslu. verðmæta .. . Frelsi.
seðlabanka. smárra. ríkja. til. að. breyta.
vöxtum. innanlands,. til. að. hafa. áhrif. á.
eftirspurn,.verður.því.alltaf.takmarkað,.því.
innlent. vaxtastig. mun. ávallt. endurspegla.
vaxtastig.í.alþjóðlegu.vaxtaumhverfi.ásamt.
landsáhættu.og.gengisáhættu .
Þessi. grundvallarmunur. sem. felst. í.
forsendum. ríkjandi. peningamálastefnu.
smárra.þjóðríkja.og.því.hvernig.íbúar.þeirra.
líta.í.raun.á.verðmætageymslu.gjaldmiðils.
smitar.síðan.út.í.aðra.þætti.fjármálakerfis-
ins ..Peningamálastefnan.gerir. ráð. fyrir.að.
fjármálakerfið.sé.tilbúið.að.lána.í.innlendri.
mynt.og.lána.til.langs.tíma ..Í.raun.veigra.
fjármálastofnanir. þessara. ríkja. sér. við. að.
lána.út. fé. vegna.hættu. á. óstöðugleika. og.
lána.því.aðeins.til.skemmri.tíma .
Peningamálastefnan.gerir.einnig.ráð.fyr-
ir. að. seðlabankar. virki. sem. lánveitendur.
til. þrautavara. í. fjármálakreppum .. Hinds.
segir. að. í. þessu. ástandi. virki. seðlabankar.
einungis. til. að. magna. fjármálakreppur ..
Viðbrögð.seðlabanka.við.fjármálakreppu.í.
smáu.hagkerfi. er. að.prenta. seðla.og.dæla.
út.í.kerfið ..Íbúar.taki.þá.við.seðlunum.og.
skipti. þeim. við. fyrsta. tækifæri. í. erlenda.
mynt,. því. íbúarnir. treysta. því. ekki. að.
innlenda.myntin.haldi.verðgildi.sínu ..Það.
veldur. enn. frekara. gengisfalli. innlendrar.
myntar. og. því. magnist. fjármálakreppan.
frekar.en.hitt ..