Skólavarðan - 01.02.2005, Blaðsíða 19

19
SKÓLAVARÐAN 1.TBL. 5. ÁRG. 2005
gera þá kröfu að þeir sem kenna í 8.-10.
bekk hafi ákveðinn einingafjölda í sinni
kennslugrein? Þetta hlýtur að vera spurn-
ing sem þarf að svara. Þarf kannski þessa
breytingu á uppbyggingu starfsréttinda-
náms kennara?
Mig langar að gera athugasemd um
hraðann á þessum breytingum. Það mætti
svo sem segja að þetta væri íslenska leið-
in, að hoppa beint út í djúpu laugina. Það
hafa verið mjög miklar og hraðar breyting-
ar í skólunum, ný námskrá, tölvuvæðingin,
framhaldsskóli fyrir alla, einstaklingsmið-
að nám o.fl. Sá mannafli sem nú er í skól-
unum og auðveldast er að virkja í svona
þróunarstarf þarf kannski aðeins að fá að
pústa. Ég kvíði því, ef það á að knýja þess-
ar breytingar fram með þeim ógnarhraða
sem skýrslan gerir ráð fyrir, að margir af
þessum duglegustu starfskröftum skóla-
kerfisins staldri við og segi: -Æ, nú ætla ég
að slappa af og vera bara í dagvinnunni
minni. Ég er búin að vera í svo miklu þró-
unarstarfi. Þetta gefur ástæðu til að mæla
með að farið verði ögn hægar en stungið
er upp á í þessari skýrslu.
Guðmundur: Mér finnst allt þetta mál
og þessi skýrsla dæmigert fyrir íslenska
umræðuhefð. Það er aldrei tekin nein
innihaldsumræða um nokkurn skapaðan
hlut heldur demba menn sér strax út í að
ræða tæknilega útfærslu á einstökum at-
riðum. Það sem hefði þurft að byrja á að
ræða er innihaldið. Hvert er markmiðið
með þessu? Hvað á stúdentsprófið að inni-
halda? Ég hef bara ekki orðið var við þá
umræðu.
Þetta kemur til með að valda því að
mjög margar deildir háskólans hafna þessu
prófi og búið verður til undirbúningsnám
sem tekur eina önn eða tvær. Ef framhalds-
skólinn verður styttur um eitt ár verður að
lengja háskólanámið um eitt ár. Sem sagt,
það er verið að færa peningana úr einum
vasanum í annan.
Aldís: Mér finnst Guðmundur taka of
djúpt í árinni um of mikla áherslu á tækni-
leg atriði. Ég gekk að þessari skýrslu með
frekar neikvæðu hugarfari en ég verð að
segja að mér finnst hún að mörgu leyti vel
unnin. Það merkir ekki að ég sé sammála
öllu sem í henni stendur. Hér má sjá skýra
aðgerðaáætlun og samkvæmt henni ætti
ákveðin vinna þegar að hafa farið fram
en ég hef reyndar ekki orðið vör við hana
svo að hugsanlega stenst áætlunin ekki
lengur. Að því leytinu til er kannski verið
að setja fram tæknilegar lausnir sem síðan
er ekki fylgt eftir. Hér eru þó margir góð-
ir punktar. Mér sýnist nokkru púðri eytt í
innihaldið í skýrslunni en því miður gætir
þar einnig nokkurs ósamræmis. Þannig er
til dæmis talað fyrir nútímalegum kennslu-
aðferðum og námsmati, m.a. mikilvægi
tjáningar, sem tekur lengri tíma en hefð-
bundnar kennsluaðferðir um leið og nota
á skemmri tíma til kennslunnar.
Í framhaldi af þessari athugasemd Al-
dísar var rædd breytt lýsing á brautum,
sem kemur fram í ofangreindri töflu, og
fram fóru líflegar umræður um námsfram-
boð, valmöguleika nemenda og hvernig
bókleg þekking væri stúkuð niður á þrjár
brautir. Atli sagði til dæmis: Yfirleitt er
talað um náttúrufræði og stærðfræði
sem einn pakka, félagsgreinar sem ann-
an pakka og „húmaníóra“ og tungumál
sem þann þriðja. Saga er oftast í þessum
þriðja flokki með heimspeki, bókmennt-
um, málum og menningarrýni af öllu tagi.
Þetta gerir námskrá framhaldsskólans
ekki, tungumálabrautin er eins og hún sé
sniðin fyrir fólk sem ætlar að verða túlkar
og skjalaþýðendur. Lítil áhersla er lögð
á bókmenntir, menningarsögu og menn-
ingarrýni af ýmsu tagi. Ef þetta væri gert
myndu fleiri laðast að málabrautinni og
læra fjögur tungumál.
Hjördís, Guðmundur og Aldís notuðu
tækifærið og lýstu ýmsum útfærslum á
brautum, kjörsviði og vali í sínum skól-
um og ljóst er að skólar nýta mjög marg-
víslegar leiðir til að útfæra möguleika á
þessu sviði.
Mikilvægt að kenna fólki að læra
-Hvað er mikilvægast að nemendur
kunni að loknu stúdentsprófi?
Egill sagðist ráðleggja nemendum sín-
um að kynna sér hvaða kröfur skólinn
sem þeir stefndu í gerði. -Það skiptir
ekki máli hvað nemandinn kann heldur
þarf hann að kunna að læra.
-Getum við verið sammála um að
við teljum mikilvægast að kenna nem-
endum góð vinnubrögð? var spurt. Já,
sögðu þau flest. -Og gagnrýna hugsun,
bætti Hjördís við. En Atli sagði: Ég ætla
að vera ósammála. Í gamla daga þegar
skólar menntuðu menn til ákveðinna
embætta, þ.e. til að verða sýslumenn,
prestar eða jafnvel biskupar, þá var
hægt að svara spurningunni hvað á
menntaður maður að kunna, með þess-
um hætti. Það var til nokkuð sem hét
almenn menntun og var fyrir lítinn hóp
sem sat í efstu lögum samfélagsins. Nú
til dags er ekki til neitt eitt svar við því
hvað menntaður maður á að kunna. Við
búum í heimi sem er allt of fjölbreytileg-
ur til að hægt sé að gefa einhlítt svar
við spurningunni um hvað verðandi raf-
magnsverkfræðingur og verðandi prest-
ur eiga báðir að kunna, það verður þá
bara eitthvað „trívíalt“. Þetta er senni-
lega og vonandi síðasta aðalnámskráin
sem reynir að telja upp í svona miklum
Aldís: Hjá okkur í Hamrahlíðinni hefur
hlutfall stúlkna sem útskrifast verið 65%
á móti 35% pilta um langt árabil.
VIÐ HRINGBORÐIÐ
Egill: Nemandinn verður að hafa á hrað-
bergi ýmsa grunnþætti og kunna þá vel
en síðan getur hann sett nám sitt saman
með vali m.t.t. þess hvað hann ætlar að
læra síðar.