Þjóðviljinn - 30.06.1977, Blaðsíða 1

Menguná
Akranesi
Lúðvlk Jósepsson.
„Samningnum á öllum að segja upp”
HREINT BORÐ
UM ÁRAMÓTIN
Verður Húsið á
Eyrarbakka selt?
Flogið hefur fyrir sú
frétt, að Húsið á Eyrar-
bakka sé til sölu. Eigandi
þess er islensk kona, búsett
í Ameríku. Ástæðan til þess
að hún er talin vilja selja
húsið er sú, að viðhalds-
kostnaður á þvisé mikill en
tekjur engar.
Blaðið hs«Ji tal af Þór Magnús-
syni þjóðminjaveröi og
spuröi hvort honum væri kunn-
ugt um að Húsið væri til sölu.
Ekki kvaðst Þór hafa heyrt um
það, þótt vel gæti svo verið. Sér
Sala á friölýstum
húsum er heimil
en friðlýsingar-
kvöðin
fylgir áfram
væri kunnugt um, að þaö hefði
fyrr veriö gefið falt og þá var tal-
að um aö Eyrarbakkahreppur
hefði hug á ab kaupa það, en ekki
hefði orðiö af sölu.
Núverandi eigandi Hússins
mundi hafa keypt það um 1930,
gert þá við það, haldiö þvi vel viö
og búið i þvi öðru hverju að sumr-
inu siðan.
Húsið er friðlýst, i svonefnd-
um B-flokki, en það þýðir, að ekki
má breyta ytra útliti þess og auk
þess þarf ein stofa að halda sinni
upprunalegu mynd. Hið sama er
að segja um svonefnt Assistents-
hús sem er sambyggt Húsinu en
um 100 árum yngra, byggt um
1860.
Eigendum friðlýstra húsa er
heimilt að selja þau en friðlýsing-
Framhald á bls. 14.
„Eintómar
rökleysur
hjá
Matthíasi”
„Ég tel alveg nauösyn-
legt og sjálfsagt að segja
upp öllum þessum samn-
ingum þannig að þeir renni
örugglega út um það leyti
sem við losnum við Vestur-
Þjóðverjaaf miðunum. Þá
þurfum við að hafa alger-
lega hreint borð. Það á að
stefna að því að hér verði
engin erlend veiðiskip í
árslok en taka svo upp
samninga við Færeyinga
alveg á sérstökum grund-
velli."
Þetta sagði Lúðvik Jósefsson,
alþm., i tilefni af þeim ummælum
Matthiasar Bjarnasonar, sjávar-
útvegsráðherra, i Visi i gær, að
ekki eigi að segja upp fiskveiða-
samningum við Færeyinga,
Belga eöa Norðmenn i þeim til-
agngi að hreinsa miðin af erlend-
um veiðiskipum fyrir áramót.
Allara siðustu
forvöð
Samningar þessara þriggja
þjóða um veiðiheimildir hafa
engin timamörk, en hægt er að
segja þeim upp með sex mánaða
fyrirvara. Nú eru allra siðustu
forvöð að segja þeim upp eigi
þeir að renna út um svipað leyti
og samningurinn um veiðiheim-
Framhald á bls. 14.
Enginn
vill f jár-
magna-
nengun-
arvarnir
í framhaldi af frétt blaðs-
ins I gær um mengun á Akra-
nesihöfðum við samband við
Slldar- og fiskimjölsverk-
smiðjuna til að heyra hvað
þeir hefðu að segja um
málið.
Valdimar Indriðason
framkvstj. sildarverksmiðj-
unnar sagði, að það væri
rétt, að þeirra verksmiðja
væri eins og svo margar
álika verksmiðjur alls ekki
nógu nútimaleg og ylli
óneitanlega allverulegum
óþægindum.
Valdimar tjáði okkur aö
hugaö væri að láta byggja
háan stálreykháf á verk-
smiðjuna innan skamms, fá
limvatnstæki og soðkjarna-
tæki og myndi útblásturs-
reykurinn þá minnka um
50%. Ættu þar með ná-
grannar verksmiðjunnar að
losna við mestu óþægindin af
nábýlinu.
Siðan er svo ætlunin aö
koma sér upp gufuþurrk-
unartækjum, sem væntan-
lega munu að mestu útrýma
öllum reyk frá verk-
smiðjunni.
Varðandi kostnað sagði
Valdimar að þær fram-
kvæmdir sem nú þegar eru
fyrirhugaðar mundu senni-
lega kosta um 130-140mil. kr.
Væri þetta erfitt fjárhags-
lega því að enginn sérstakur
aðili i lánakerfinu telur sér
skylt að fjármagna fjárfest-
ingar sem miða aö þvi aö
eyöa loftmengun.
Er þvi þarna um stóra
gloppu að ræða i lánakerfinu
og sýnir vel hve svifaseint og
gamaldags það kerfi er.
En það breytir engu um að
hreinsibúnaöur eða hár skor-
steinn er vonum seinna á
ferðinni hjá sildarverk-
smiðjunni.
Vonandi veitir hinn nýi
forseti bæjarstjómar Akra-
ness, Valdimar Indirðason,
nafna sinum i sildarverk-
smiðjunni það aðhald sem
þarf til að málið komist i
höfn.
Þrátt fyrir itrekaðar til-
raunir i gær og fyrradag gat
blaðið I hvorugan fram-
kvæmdastjóra Sements-
verksmiöjunnar náð og
veröa athugasemdir þeirra
aö biöa þar til þeir eru á kon-
tórum sinum aö nýju. eng
Jónas Kristjánsson um handritauppboðiö í London:
Ætluðum að klípa af
rekstrarfé Árnastofnunar
Okkur fannst það vera
hámarksverðsem við buðum og
viljum ekki gefa meira fyrir
þessi handrit, sagði Jónas
Kristjánsson, forstöðumaöur
Stofnunar Arna Magnússonar, i
viðtali við Þjóðviljann vegna
uppboðs á fjórum íslenskum
handritum I London I fyrradag,
en einkaaðilar buðu hærra I þau
ÖII heldur en Árnastofnun og
Landsbókasafn og hrepptu þau.
011 þessi handrit eru frá 17. og
18. öld. Þaö elsta er uppskriftir
Jóns Erlendssonar i Villirfaholti
á Skirnismálum og Hyndlu-
ljóöum. 1 einu er uppskrift á riti
Jóns lærða og edduefni og
Höfuðlausnarskýringar Björns
á Skarðsá. 1 öðru er latneskt rit
um goðfræðileg efni eftir Eggert
Ólafsson og hinu þriöja Hátta-
lykill Snorra meö hendi Jóns
grunnvikings og skýringum
hans.
Þegar boöin voru komin upp i
jafnvirði 100 þúsund króna
annars vegar og 500 þúsund kr.
hins vegar hættu Arnastofnun
og Landsbókasafn að bjóöa.
Eftirað Guðmundur Axelsson
kaupmaður i Klausturhólum
hafði siðan haldið áfram að
bjóða i handritin á móti er-
lendum aðilum hreppti hann 3
þeirra á samtals 6200 sterlings-
pund eða rúmlega 2 miljónir
króna en Vilbur Jónsson,
vesturislenskur prófessor,
keypti handritið með hendi Jóns
Grunnvlkings.
Jónas sagði,aö Ámastofnun
hefði enga fjárveitingu til að
bjóða I handrit á svona
uppboöum en hefði ætlað að
klípa þetta fé af rekstrarfé
stofnunarinnar og vona að það
bjargaðist einhvern veginn.
Hins vegar er nú meiningin að
fara fram á sérstaka fjárveit-
ingu til slikra hluta ef upp
koma.
Svo virðist sem islensk hand-
rit séu nú að hækka i verði en
þau hafa verið I fremur lágu
verði hingað til, sagði Jónas.
Við töldum upphæðina sem viö
buðum algert hámark. Við
vitum ekki hvað Guðmundur
ætlar að gera við handritin. Þaö
er hans mál. Hins vegar er
mikilvægt að þau komi til
Islands og eins aö handrit i
einkaeigu hér á landi fari ekki
úr landi. Þetta eru þjóðlegir-
gripir og ég held að fólk hafi
yfirleitttilfinningu fyrir þvi. Við
fylgjumst með slkum hand-
ritum en vonumst auðvitað til
að þau lendi fyrr eða siðar hjá
okkur.
—GFr