Skólablaðið - 01.02.1921, Blaðsíða 1

SKÓLABLAÐIÐ
MÁNAÐARRIT UM UPPELDI OG MENTAMÁL
ÚTGEFENDUR: ÁSGEIR ÁSGEIRSSON, HELGI HJÖRVAR OG STEINGRÍMUR ARASON
XIII. ÁR FEBRÚAR 1921 2. BLAÐ
Mentaskólinn.
Á síðustu 100 árum hefir orðið mikil
breyting á lærðum skólum. Gömlu náms-
greinunum, latínu, grísku og guðfræði,
hefir stöðugt hnignað, en í stað þeirra
hafa komið þær vísindagreinar, sem
fleygt hefir fram á seinni öldum: nátt-
úrufræði, sagnfræði o. fl. Latínan hefir
dáið út sem vísindamál. Hún er ekki
hagnýt lengur, og því hafa nýju málin:
þýska, enska og franska, komið í henn-
ar stað. Gamli tíminn er að hverfa, en
nýi tíminn að sigra. En jafnframt hef-
ir komist á meira samræmi milli lærðu
skólanna og annara skóla. Námsgreinar
hafa orðið hinar sömu, og því geta
menn nú fylgst lengur að á skólavegin-
um en áður var. Stefna þessi sigraði
hjer á landi fyrir tveim áratugum tæp-
um. þá voru fornmálin látin víkja fyrir
tímabærari námsgreinum, — og var þó
latínan látin halda nokkrum eftirlaun-
um, — og lærði skólinn settur í sam-
band við Möðruvallaskólann, sem var
fluttur til Akureyrar. Var þá nafnið
„lærði skólinn“ lagt niður, og tekið upp
,,mentaskóla“-heitið. Af hvaða ástæðum
er ókunnugt, því fleiri eru lærðir en
latínulærðir. Nema ,,mentun“ hafi þótt
fallegra orð og göfugra en „lærdómur“.
En breytingin var góð, og er þeim
mönnum sómi að, sem komu henni svo
snemma á hjer á landi. Hygg jeg, að
þeir Jón Jacobson landsbókavörður og
Guðmundur prófessor Finnbogason eigi
mestan heiður af því. Vitanlega munu
nokkrir ágallar hafa verið á hinni nýju
reglugerð, og mun sá verið hafa stærst-
ur, að gagnfræða- og lærdómsdeildir
voru látnar hafa 3 bekki hvor, í stað
þess að lærdómsdeild hefði 4 en gagn-
fræðadeild 2 bekki. En þessu og fleiru
má kippa í lag með lítilli fyrirhöfn.
Síðan nýja reglugerðin var sett, hefir
borið á nokkurri óánægju meðal
hinna eldri manna, með yngri stúdenta,
og hefir hún þó aldrei orðið hávær. það
hefir verið sagt um yngri stúdenta, að
þeir kynnu ekkert í grísku, og er það
vitanlega laukrjett. En hinir eldri stú-
dentar hafa margir hverjir sagt það um
sjálfa sig, að þeir kynnu varla gríska
stafrófið, þrátt fyrir 5 ára grískunám í
lærða skólanum, og er það ekki ótrú-
legt, því þannig forgengur öll kunnátta,
sem daglegt líf heldur ekki við. það hef-
ir og verið sagt um yngri stúdenta, að
þeir kynnu lítið í latínu, og er það
vafalaust rjett, enda var hið sama sagt
um stúdenta gömlu reglugerðarinnar,
og oft kveðið hart að orði. Enn hefir
verið kvartað yfir þroskaleysi yngri
stúdenta, og er það ekki heldur neitt
undrunarefni, því eldri stúdentar kvarta
jafnan yfir þroskaleysi hinna yngri. En
nú hefir vanþroskinn verið settur í
samband við hina nýju reglugerð, og er
vant að sjá, hvort sú fullyrðing er bygð