Morgunblaðið - 31.05.2010, Blaðsíða 31

Menning 31FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 31. MAÍ 2010
Sprettur þá fram
hliðarsjálf Nicks,
töffarinn Francois Dillinger,
harður nagli 37
»
Laugardaginn 5. júní næst-
komandi, verður haldið mál-
þing í Þjóðmenningarhúsi
um sjálfsmynd og ímynd
Reykjavíkurborgar. Mál-
þingið er haldið á vegum
ReykjavíkurAkademíunnar
og INOR. Þar munu sagn-
fræðingar, arkítektar og
grafískir hönnuðir stíga á
svið og í bland við hefð-
bundna fyrirlestra verður dagskráin brotin
upp með tónlist og myndgerningum. Mál-
þingið ber yfirskriftina Horft á Reykjavík, en
nánari dagskrá þess verður tilkynnt síðar.
Heimasíða ReykjavíkurAkademíunnar er
www.akademia.is.
Málþing
Sjálfsmynd og
ímynd Reykjavíkur
Reykjavík
Út er komin skvísuskruddan
Makalaus, eftir gellublogg-
arann Þorbjörgu Marinós-
dóttur. Skvísuskrudda er ís-
lensk þýðing á chick-lit, en að
sögn höfundar er þetta fyrsta
íslenska bókin sem fellur í það
bókmenntaform. Aðalsögu-
hetjan er ung og einhleyp
stúlka í Reykjavík og vinkonur
hennar en viðfangsefnið er líf
einhleypingsins og stefnumótamenning landans.
Bókin er í dagbókarformi og hefst hver færsla á
Facebook-stöðu söguhetjunnar. Aftast í bókinni
má finna uppskriftir að t.d. þeim kokteilum og
andlitsmöskum sem koma við sögu í bókinni. JPV
gefur út.
Bækur
Skvísuskruddan
Makalaus
Bókakápan
Nú hefur dómnefnd valið 7 lög
sem munu keppa til úrslita í
Sjómannalagakeppni Rásar 2
og Hátíðar hafsins árið 2010.
Næstu viku, 31. maí-4. júní,
verða lögin sjö spiluð frá
morgni til kvölds á Rás 2 og
einnig verður hægt að hlusta á
lögin á vefnum, ruv.is/
poppland. Á vefnum geta hlust-
endur síðan kosið sitt uppá-
haldslag, en kosningin stendur til kl. 15 hinn 4.
júní. Sagt verður frá úrslitum í þættinum Popp-
landi og verður sigurlagið flutt á Hátíð hafsins í
Grandagarði. Sigurvegarar fyrri ára eru Skapti
Ólafs og Sniglabandið, Raggi Bjarna og Ljótu
hálfvitarnir.
Tónlist
Sjómannalaga-
keppni Rásar 2
Fiskibátur
Fyrirtækið Polaroid var tekið til
gjaldþrotaskipta í
desember árið
2008 eftir að hafa
farið illa út úr vafa-
sömum fjár-
málagjörningum
móðurfyrirtækis
síns. Í febrúar á
sama ári hafði það
tilkynnt að framleiðslu á hinni
klassísku Polaroid-myndavél yrði
hætt vegna gríðarlegra vinsælda
stafrænna myndavéla sem höfðu
gjörsamlega yfirtekið markaðinn.
Þegar fyrirtækið fór á höfuðið
fengu skiptastjórar yfirráð yfir ljós-
myndasafni þess sem geymt var í
vöruskemmu í Massachusetts, en
um 1200 myndir úr safninu munu
verða til sýnis hjá Sotheby’s frá og
með mánaðamótum og verða síðan
boðnar upp 20. og 21. júní næst-
komandi.
Meðal þeirra verka sem verða til
sýnis og sölu, eru myndir eftir lista-
mennina Ansel Adams, David
Hockney og Walker Evans. Nokkr-
ar deilur hafa verið um eignaréttinn
á safninu og vilja einhverjir ljós-
myndarar meina að Polaroid-
fyrirtækið hafi alls ekki átt mynd-
irnar, en þar sem engum þeirra hef-
ur tekist að sýna fram á það hyggst
uppboðshaldarinn Sotheby’s halda
fast við áætlanir sínar um að setja
myndirnar á uppboð.
Safnið er metið á að minnsta
kosti 12 milljónir bandaríkjadoll-
ara.
Polaroid á
uppboði
Sotheby’s selur safn
Polaroid fyrirtækisins
Ljósmyndari Ansel Adams.
Kammerhópurinn Nordic Affect var stofn-
aður árið 2005 með það að markmiði að
miðla ríkidæmi tónlistar 17. og 18. aldar og
flytja samtímatónlist. Meðlimir hópsins eiga
allir að baki nám í sagnfræðilegum hljóð-
færaflutningi og koma reglulega fram víða
um Evrópu. Nordic Affect hefur meðal annars
hljóðritað fyrir Ríkisútvarpið og Samband
evrópskra útvarpsstöðva. Meðal verkefna
næstu mánaða eru tónleikar á Barokktónlist-
arhátíðinni í Vantaa í Finnlandi og útgáfa á
nýjum geisladiski með verkum eftir Abel.
Guðni Tómasson er listsagnfræðingur og
dagskrárgerðarmaður á Rás 1 þar sem hann
starfar við þáttinn Víðsjá, auk þess að hafa
umsjón með ýmsum dagskrárliðum rás-
arinnar. Hann hefur ritað og fjallað um menn-
ingu og listir á Íslandi á undanförnum árum.
Kammerhópur og listsagnfræðingur
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
„Við leitum í ýmsar áttir í þessari dagskrá þar sem við
tengjum saman tíðarandann á Íslandi á 18. öld og evr-
ópska tónlist frá sama tíma,“ segir Guðni Tómasson,
sagnfræðingur og útvarpsmaður, sem kemur fram með
kammerhópnum Nordic Affect í Þjóðmenningarhúsinu
miðvikudaginn 2. júní klukkan 20. Dagskráin ber yfir-
skriftina Frá hliðum helvítis til hirða Evrópu – tónlist og
bókmenntir 18. aldar. Nordic Affect sér um tónlistar-
flutning og flytur meðal annnars verk eftir Corelli, Scar-
latti og Telemann. Flytjendur eru Halla Steinunn Stef-
ánsdóttir, Georgia Browne, Hanna Loftsdóttir, Guðrún
Hrund Harðardóttir og Guðrún Óskarsdóttir. Guðni les
texta úr verkum frá 18. öld, sem þekkt voru hér á landi,
bæði frumsömdum og þýddum.
Leitað í ýmsar áttir
„Við höfum leitað í ýmsar áttir,“ segir Guðni. „Ég mun
til dæmis lesa úr Vídalínspostillu en á þessum tíma var
víða í bæjum landsins lesið upp úr henni í viku hverri. Ég
les líka upp úr Ferðabók Eggerts og Bjarna og brot úr
kennslubók fyrir yfirsetukonur sem var þýdd á íslensku
á þessum tíma. Á einum stað er farið í Alþingisbækur og
hugað að sakamannalýsingum. Þar eru lögmenn að lýsa
eftir brotthlaupnum sakamönnum og lýsingarnar á þeim
standast samanburð á mannlýsingum í Íslendingasög-
um.
Einn texti hefur vakið sérstaka athygli mína, sem er
Eftirmæli 18. aldar eftir Magnús Stephensen. Magnús
leggur, upp úr aldamótunum 1800, mat á það hvernig 18.
öldin var. Hann er með eigin framfaramælikvarða á það
hvort landsins synir hafi tekið andlegum þroska og svar
hans er jákvætt. Á Íslandi voru menn hægt og rólega að
safna fróðleik og þekkingu til að átta sig á því í hvernig
heimi þeir lifðu. Í þessari dagskrá sem við flytjum í Þjóð-
menningarhúsinu er verið að fanga ákveðna hugsun sem
var í gangi hér á landi á 18. öld um leið og evrópsk tón-
skáld eru að semja tónlist sína. Við erum að búa til teng-
ingar þarna á milli en leyfum um leið hlustendum að lesa
í þær og skynja á eigin hátt.“
Hugsun og tónlist
 Tíðarandi á Íslandi á 18. öld og evrópsk tónlist  Kammerhópurinn Nordic Af-
fect og Guðni Tómasson í Þjóðmenningarhúsinu  Verið að fanga ákveðna hugsun
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Guðni Tómasson „Í þessari dagskrá er verið að fanga ákveðna hugsun sem var í gangi hér á
landi á 18. öld um leið og evrópsk tónskáld eru að semja tónlist sína.“
Unnar Örn hefur markaðsér sérstöðu meðal ís-lenskra myndlistar-manna. List hans felst
ekki í því að skapa nýja hluti, ekki
beint, heldur í því að vinna með
fundna muni. Engu að síður er hver
sýning sköpunarverk listamannsins
nýr heimur.
Unnar sýnir í súlnasalnum á jarð-
hæðinni í Hafnarhúsinu við
Tryggvagötu, salnum sem er eins
konar prófraun á alla þá sem þar
sýna og listamenn hafa umbylt á
ýmsa vegu. Nú er búið að loka fyrir
hefðbundna inngönguleið og opna
þess í stað dyrnar innan úr portinu,
þannig að gengið er inn aftarlega í
salnum. Þetta er ágætt trix sem
stöku sinnum er notað og brýtur upp
hefðbundinn rúntinn í salnum.
Þegar inn er komið mætir manni
risastórt bómullartjald sem undir-
strikar sviðsmyndaeiginleika sýn-
ingarinnar og minnir rækilega á að
öll framsetning er einhvers konar
tilbúningur, sköpun, oft ímyndar-
sköpun. Ég er ekki viss um að tjaldið
sé sýningunni nauðsynlegt, að mínu
mati komast skilaboð Unnars og
áminning um að hvað miklu leyti
framsetning veruleikans er háð stað
og stund, vel til skila án þess.
Viðfangsefni Unnars er söfn,
hvers konar söfn í rauninni, einka-
söfn, opinber söfn og ímyndar-
sköpun sú sem stöðugt á sér stað á
öllum tímum. Unnar fetar í fótspor
góðra manna í list sinni. Afi allra
þeirra listamanna sem gera fram-
setningu listarinnar að þema í verk-
um sínum er líklega Marcel Duc-
hamp, en yndislegur arftaki hans
var nafni hans, fallegi Belginn Mar-
cel Broodthaers sem breytti hluta
heimilis síns í Brussel í ímyndað
listasafn, Musée d’Art Moderne,
Département des Aigles á heimili
sínu í Brussel. Í Broodthaers mætt-
ust brjáluð rómantík nítjándu ald-
arinnar og áhrif pop-listar þeirrar
tuttugustu á einstakan hátt og áhrif
hans eru víðtæk. Broodthaers felldi
alla list sína inn í þennan ímyndaða
ramma, og í list Unnars má sjá svip-
aða tilhneigingu, þar sem hver sýn-
ing eins og tekur við af annarri eins
og hluti af stærri heild.
Á sýninguna í Hafnarhúsinu velur
Unnar muni af aðdáunarverðri kost-
gæfni, þar sem sjónrænir þættir
eiga í góðu samspili við innihald.
Stólar úr gömlu setti frá RÚV, sér-
smíðaðir sýningarkassar af hendi
Sveins Kjarval, módel af húsum sem
aldrei voru byggð, íslenskur vefn-
aður og einkasafn ljósmynda, allt
þetta er rammað inn af tveimur
heimssýningum, þeirri fyrstu sem
Ísland tók þátt í árið 1939 og heims-
sýningunni í ár í Shanghai. Í öllum
þessum munum birtist sterkur tíð-
arandi og breytt viðhorf koma sér-
staklega vel fram í kvikmyndum frá
heimssýningunum tveimur.
Sýning Unnars er innihaldsrík og
vönduð í alla staði, sýningarskrá er
eigulegur bæklingur með úrvals
textum, m.a. skemmtilegum kafla
eftir Oddnýju Eir Ævarsdóttur um
einkasöfn. Hér gengur allt upp, eng-
ir lausir endar en kannski hefðu að
ósekju mátt vera nokkrir slíkir. Sýn-
ingin er engu að síður upplifun, eins
og gengið sé inn í annan heim sem
þó er okkar eigin, forvitnilegur, fal-
legur og fróðlegur.
Listasafn Reykjavíkur,
Hafnarhús
Í safni ófullkomleikans 1939-2010,
Unnar Örn
bbbbn
Til 29. ágúst. Listasafn Reykjavíkur
er opið alla daga frá kl. 10-17 og
til kl. 22 á fimmtudögum.
RAGNA
SIGURÐARDÓTTIR
MYNDLIST
Íslenskur veruleiki
Morgunblaðið/Kristinn
Sérstaða Frá sýningunni Safn ófullkomnleikans í Hafnarhúsinu.