Tíminn - 12.12.1944, Side 4

452
TÍMIM, jirigjiidagiim 12. des. 1944
Ræða Eysteins Jónssonar
(Framhald af 3. síðu)
hæstv. forsætisráðherra væri
rétti maðurinn til þess að standa
fyrir þessu fyrirtæki. Ekki settu
þeir það fyrir sig, að þeir höfðu
um fjölda ára haldið því fram og
verið kosnir á þing fyrir þann
.málflutning m. a., að Kveldúlfs-
valdið og stríðsgróðavaldið yfir-
leitt væri hætti^legt vald í land-
inu, að * ógleymdu Landsbanka-
valdinu, sem mjög var bent á
sem höfuðfjanda verkalýðsins.
Kommúnistar urðu ekki.fyrir
vonbrigðum um núverandi for-
sætisráðherra. Hann reyndist
óðfús til þess að taka þátt í
þessum leik og hefir nú myndað
ráðuneyti, sem vafalaust upp-
fyllir allvel hugmyndir komm-
únista um fyrirmyndarstjórn. í
auðvaldsþjóðfélagi, þ. e. a. s. ráð-
leysisstjórn, sem mun auka erf-
iðleika atvinnulífsins, verða að-
gerðalítil um flest aðkallandi
framfaramál og^ tefla fjárhag
ríkisins í öngþveiti á þeim mestu
uppgangstímum, sem íslending-
ar hafa nokkru sinni lifað.
Ég finn ekki á þessu neina
aðra skýringu en þá, að komm-
únistar ætli sér að skapa falska
trú og andvaraleysi, og síðan,
þegar ekki verður lengur hægt
að flýja frá raunveruleikanum,
að hlaupa frá ábyrgðinni og í
bak þeim, sem nú eru nógu
grunnhyggnir til þess að láta þá
hafa sig til þess að gefa þjóðinni
alveg rangar hugmyndir hvernig
ástatt er um horfur framundan.
Þegar erfiðleikarnir verða ekki
lengur umflúnir, þykir mér lík-
legt, að þeir segi: „Vorum við
ekki allir sameiginlega búnir að
lýsa yfir þeirri skoðun, að ef rétt
væri á haldið, þá gæti allt verið
eins og það var á stríðsárunum
meðan gullflóðið var mest. Nú
kveður við annan tón hjá ykk-
ur, en við erum sömu skoðunar
og áður. Það er vegna þess, að
þið ætlið að bregðast, en við ætl-
um að finna þessum orðum stað
í framkvæmd og skorum á menn
að veita okkur til þess fulltingi
og koma á þeirri þjóðfélagsbylt-
ingu, sem ein getur skapað
grundvöll fyrir því, að þessi spá-
dómur .okkar og. Ólafs Thors
rætist.“
Það furðulega hefir einnig
skeð, að Alþýðuflokkurinn hefir
gengið inn í þetta samstarf gegn
hálfkveðnum loforðum um
nokkur áhugamál flokksins. Þó
eiga hér í hlut höfuðfjendur
hans, sem unnið hafa saman
dyggilega undanfarin ár gegn
honum sérstaklega, og er nú
fengin staðfesting fyrir því, í
sambandi við Alþýðusambands-
þing, sem nú er nýafstaðið, að
enn er haldið áfram sömu
stefnu, aðeins með meiri ofsa
en nokkru sinni fyr. Það munu
því fáir verða hissa, þótt nokk-
urs kvíða yrði vart hjá hæstv.
samgöngumálaráðherra í gær-
kvöldi um vinnubrögð hæstv.
ríkisstjórnar.
„Nysköpun44 stjjórn-
arlnnar.
Ef til vill hafa sumir lands-
menn litið svo á undanfarnar
vikur, að ríkisstjórnin byggi yfir
einhverjum bjargráðum í at-
vinnumálum landsins, og hefði
fundið úrræði, sem áður voru
dulin. En hafi þessu verið til að
dreifa um einhverja, þá er þess
að vænta, að þeir hafi hlustað
í gærkveldi á lýsingar hæst-
virtra ráðherra á fyrirætlunum
st'jórnarinnar um framkvæmd
nýsköpunarinar. Fyrst fóru full-
yrðingar um hvílík óhæfa væri
að tala um að kaupgjald og
framleiðslukostnaður væri orðið
í ósamræmi við útflutningsverð
afurðanna, — síðan komu lýs-
ingar á því, að menn vilji leggja
fjármuni sína í allt annað frem-
ur en sjávarútveg, — þá fjálg-
legur kafli um það, að tekjur
fiskimanna væru í algeru ósam-
ræmi við tekjur launamanna,
sem vinna í lapdi, og stórfelld-
ur skortur vaéri sjómanna á
fiskiflotann, jafnvel nú þegar,
hvað þá, ef flotinn verður auk-
inn stórlega. Þá var og skýrt tek-
ið fram, að stjórnin muni ekki
styrkja sjávarútveginn, en hún
muni hugsa hlýlega til hans!
Rætt var um, að ýms ráð væru
til þess að bæta hlut fiskimanna,
en vandlega þagað yfir því, hver
þau væru, hvað þá heldur, að
lýst væri yfir, hvað stjórnin
myndi gera í þeim efnum. Menn
voru rækilega varaðir við fals-
'spámönnum, sem flyttu þær
villukenningar, að kaupgjald í
landinu, sem skapar verðlagið að
mestum hluta, hafi nokkur áhrif
á það, hvernig hlutur sjómanns-
ins hrekkur til lífsframfæris eða
til þess að hann hafi sambæri-
legar tekjur við aðra vinnandi
menn í landinu. Loks var haft
í hótunum við menn og því lýst
yfir, að ef menn ekki trúi þvi,
að allt sé í lagi og breyti sam-
kvæmt því, þá verði fé manna af
þeim tekið og lagt í þjóðnýtingu
útgerðarinnar. Dagar einstak-
lingsframtaksins séu þ* taldir.
Er þá komið að þeim þætti í
áætlun ríkisstjórnarinnar, sem
hæstv. forsætisráðherra hefir
hér á Alþingi talið í því fólginn,
að sækja féð til manna ,;inn í
rottuholurnar".
Með þessu skrafi viðurkenna
hæstyirtir ráðherrar í öðru orð-
inu það, sem þeir harðneita í
hinu. Hvers vegna skyldu menn
vilja leggja peninga sína í flest
annað fremur en útflutnings-
framleiðslu, nema af því, að
menn sjá fram á, að algert ó-
samræmi er nú þegar orðið milli
kostnaðar og verðlags, og þar við
bætist, að núvferandi hæstvirt
ríkisstjórn mun enn auka á
þetta ósamræmi
En hvernig stendur þá á því,
að nú skuli vera svo komið, þrátt
fyrir margfalt fyrirstríðsverð á
sjávarafurðum, að hlutarmenn
eru að verða hálfdrættingar á
við þá, sem í landi sitja, að mok-
afla skuli þurfa til þess, að nokk-
ur von sé um að bátaútvegur beri
sig, og borga þarf milljónatugi úr
ríkissjóði, sem senn er tómur, til
þess að halda niðri framleiðslu-
kostnaðinum
Atvinimlífið «g' um-
bótamöguleikarnir
í voða.
Það er svona komið vegna
þess, að þjóðin bar ekki gæfu til
þess, að hlíta ráðum Framsókn-
arflokksins um stöðvun dýrtíð-
arinnar snemma á stríðsárun-
um. Það er svona komið vegna
þess, að núverandi hæstvirtur
forsætisráðherra og kommún-
istar hafa fengið tækifæri til
þess að ráða stefnunni í dýrtíð-
armálunum. Ef dýrtíðin hefði
verið stöðvuð, þótt ekki hefði
verið fyrr en haustið 1941 eða
um áramótin 1942, þá hefðu af-
komúhorfur sjávarútvegsins ver-
ið glæsilegar, hlutur fiskimanna
í fullu samræmi við tekjur ann-
arra landsmanna, enginn hörg-
ull ungra, vaskra sjómanna, sem
höfðu glæsilegar tekjuvonir, og
stjórn landsins ekki þurft að
hafa í hótunum við menn í þeirri
von, að þeir fengjust iiá til þess
fremur en ella að hætta fé sínu
í þann atvinnurekstur, sem nær
öll utanríkisviðskipti lands-
manna hvíla á. Þá hefði ríkis-
sjóður verið skuldlaus og átt
stóra sjóði, aldrei þurft að borga
niður verðlag á innl. markaði né
útflutningsuppbætur. Þá hefði
verið léttara undir fótinn fyrir
framkvæmd þeirrar nýsköpunar,
sem þaj?f að verða í atvinnulífi
landsmanna, og barátta Fram-
sóknarflokksins í dýrtíðarmál-
inu hefir einmitt ekki sízt verið
við það miðuð, að verðbólgan
hlaut og hlýtur óhjákvæmilega
að verða þröskuldur á vegi
framfaranna nú í lok styrjaldar
innar og eftir hana.
í stað þess að byrja á því að
lagfæra nokkuð það ástand, sem
ríkir í atvinnumálum þjóðar-
innar, og auka mönnum með því
áræði og bjartsýni, vinnur nú-
verandi ríkisstjórn í gagnstæða
átt og þar með gegn þeirri ný-
sköpun, sem hún talar mést um.
Það er fávíslegt- og hefnir sín að
segja þeim, sem ekki eru lit-
blindir, að svart sé hvítt og hvítt
sé svart. Það er ennþá fávíslegra,
að ætla sér að framkvæma ný-
sköpun með því að láta ríkið
kaupa atvinnutæki, sem menn
vilja ekki eiga af því að ekki er
hægt að reka þau, nema með
tjóni. Slíkt er hreint og beint
óframkvæmanlegt, og sú dýrð
stendur stutt, sem af slíku leiðir,
þótt reynt væri. Það er ekki
hægt að byggja nýsköpun at-
vinnulífsins á því að halda fram-
leiðslunni í úlfakreppu og knýja
menn áfram með hótunum.
Það er furðu ófyrirleitið að
slá því fram, að það skilji á
milli stjórnarandstæðinga og
stjórnarsinna, að stjórnarliðið
vilji nýsköpun — hinir ekki.
Stjórnarandstæðingar vilja ný-
sköpun á heilbrigðum grundvelli
og þeir vara við því. að stefnu-
leysi og ráðleysi núverandi ríkis-
stjórnar muni reynast þrándur í
götu þess, að framkvæmdir til
aukningar atvinnulífsins og al-
mennra framfara verði jafn
stórstígar í náinni framtíð og
vera þarf. Það eru allar horfur
á því, að stefna hæstvirtrar rík-
isstjórnar leiði til þess, að ís-
lendingar glati á næstu misser-
um mörgum tækifærum, sem
þeir hefðu haft til þess að efla
framfarir í landinu.
Frá Noregs-
soinunínni
í byrjun þessa mánaðar setti
Noregssöfnunarnefndin sig, fyrir
milligöngu Rauðakross íslands,
í samband við Nprska Rauða-
krossinn í London". Var honum
skýrt frá árangri Noregssöfnun-
arinnar hér og beðinn að athuga
möguleika á að ráðstafa fénu til
hjálparstarfsemi strax er fært
þætti, í sambandi við Norræna-
félagið í Noregi.
í bréfi e* Rauðakrossi íslands
hefir borizt frá Norska Rauða-
krossinum í London segir með-
al annars:
„Fyrir hönd félags vors vilj-
um vér láta þess getið, að vér
erum hrærðir yfir hinni miklu
gjöf, sem hefur verið safnað af
yður, í sambandi við Norræna-
félagið. Oss væri kært ef þér
vilduð tjá gefendunum þakklæti
vort. Einnig viljum vér geta þess,
að vér teljum oss heiður að því,
trausti; er þér sýnið oss, er þér
biðjið oss að taka þátt í úthlut-
uninni á þessari stóru gjöf.“
Eins og áður hefir verið til-
kynnt, hefir Noregssöfnunar-
nefndin hér fest kaup á 100
smál. af beztu tegund meðala-
lýsis. xí skeyti, sem barst frá!
Norska Rauðakrossinum í Lon- '
don fyrir fám dögum, er þakkað
fyrir þessa ráðstöfun, og tekið
fram, að hann muni gera ráð-
stafanir til þess að flytja lýsið
til Noregs strax og tækifæri
gefst. Jafnframt er í skeyti þessu
bent á, að mikil þörf sé fyrir
alls konar fatnað.
Noregssöfnunarnefndin vill
því vekja athygli almennings á
því, að undanfarna daga hefir
nefndin látið flokka og pakka
þann fatnað, er borizt hefir til
þessa. Fatnaðurinn mun senni-
lega verða sendur með sömu ferð
og lýsið og eru því, ef 'til vill,
síðustu forvöð fyrir þá, sem ætla
að gefa fatnað, að senda hann
til Noregssöfnunarinnar.
Þar sem Norski Rauðikross-
inn hefir ennfremur tjáð oss, að
áður en langt um líður þurfi
hann á miklu fé að halda til
kaupa á lyfjum, sjúkragögnum
og fatnaði, hefur Noregssöfnun-
arnefndin ákveðið að fá yfirfært
£ 10.000 — tíu þúsund pund —
til ráðstöfunar í þessu skyni.
Eftirstöðvunum verður ráðstaf-
aö í samráði við framangreinda
104. hlað
Samiærsla byggðar-
innar og samgöngu-
málín
Samgöngumálin eru ein þýð-
ingarmestu mál í rekstri þjóð-
félagsins. Árlega er því varið
miklu fé til samgöngumála, enda
orðið geysilegar framfarir á því
sviði síðustu áratugina, bílvegir
lagðir um gervallt landið.strand-
ferðum haldið uppi og byrjað á
reglubundnum loftferðum.
Snemma á þessu ári lét blað
Sósíalistaflokksins uppi álit um
þessa starfsemi ríkisins í grein
eftir hinn fræga mann, Halldór
Kiljan Laxness. Þar segir svo:
„Við leggjum vegi, brýr, sima
og kostum byggingar- og land-
búnaðarstarfsemi á afskekktum
óbyggilegum stöðum, þar sem fá-
einar sálir stunda sveitabúskap
sér til skemmtunar, án þess að
starfsemi þeirra hafi nokkurt
þjóðhagslegt gildi, eins og hún
er rekin. í þessa skemmtistarf-'
semi köstum við sum árin tug-
milljónum án þess að hugsa
okkur um.......
Við kostum gufuskipaþjónustu
með fram strjálbýlli strand-
Jengju, sem er svo dýr, að frá
þjóðhágslegu sjónarmiði mundi
borga sig betur fyrir ríkið að
kosta íbúa sumra þessara staða
á spítala og láta mata þá þar
árið um kring heldur en kosta
fé og orku í að flytja þeim nauð-
synjar.“
Svo mörg eru þau orð.
Danska söfaunín
Söfnun til landflótta Dana,
sem staðið hefir yfir undan-
farna mánuði, nam í byrjun
nóvembermánaðar alls kr. 259,-
620,50. Af þeirri fjárhæð hefir
þegar verið varið til danskra
flóttamanná í Svíþjóð kr. 157,-
292.48, en til vörukaupa rösk-
lega kr. 20,000.00. Aðallega hafa
verið keyptar prjónavörur af
beztu gerð, en „íslenzk ull“ hefir
séð um þau kaup, en þeim verð-
ur haldið áfram.
aðilja, eftir því sem þörf krefur.
Noregssöfnunarnefndin leyfir
sér hér með að færa öllum þeim,
sem gefið hafa peninga og fatn-
að og á einhvern hátt hafa
stuðlað að söfnuninni, sínar
inhilegustu þakkir.
Reykjavík, 29. nóv. 1944.
Guðlaugur Rósinkranz
Harald Faaberg Sig. Sigurðss.
Laiira Goodman Salverson:
Hnngrnðn börnin
©g (ramtiðln
♦ >
Sú kona, af íslenzku bergi brotin, er mest rithöfundar-
frægð hefir hlotnazt, er Laura Goodman Salverson. Hún er
borgfirzk að uppruna, en fædd vestan hafs. Hún var aðeins
tólf ára gömul, er fyrsta sagan hennár birtist í Missisippi-
blaði. Nú er hún rösklega fimmtug og hefir skrifað tíu stór-
ar skáldsögur, á annað hundrað smásögur, f jölda greina um
margvísleg efni og gefið út Ijóðasafn. Þrívegis hefir hún
hlotið bókmenntaverðlaun í Kanada og árið 1938 sæmdi
lista- og bókmenntastofnunin í París hana heiðursmerki
fyrir ritstörf hennar.
Grein sú, sem hér kemur fyrir sjónir landa hennar heima
á gamla Fróni; örlítið stytt í þýðingunni, birtist í tímarit-
inu „The Icelandic Canadian", sem hún var aðalritstjóri að
nokkuð fram á síðastliðið ár.
Okkur er oftlega sagt, að
styrjöldin, sem nú geysar, sé
barátta milli hinna góðu og illu
afla í heiminum. Þetta er algeng
hártogun á einum þætti sann-
leikans, og hún getur orðið okk-
ur háskasamleg, þegar við förum
að reyna að átta okkur á lífinu
að stríðinu loknu, ef við gerum
okkur ekki lióst, hvernig allt er
í pottinn búro. Ef við erum svo
einföld að trúa því, að unnt sé
að draga ákveðnar markalínúr
milli okkar og óvinanna um
góðar og illar tilhneigingar í
mannlegri sambúð, þá munum
við ekki fá miklu áorkað um
sköpun betri veraldar.
Hinn mikli munur, sem er á
kjörum manna í þjóðfélaginu, er
nú sem betur fer umræðuefni
margra, og flestir menntaðir
menn eru nú orðnir sammála
um, hvílík firra það sé að telja
fátæktina óviðráðanlegt fyrir-
brigði á þessari öld allsnægt-
anna, þegar vísindi og* tækni
gera mönnum það kleift að
binda endi á allan þann kvíða,
sem fylgt hefir mannkyni frá
upphafi vega, og höggva af þeim
aldagamlar viðjar hungursins.
Við sjáum þetta flest mjög
glögglega. En þegar á að fara að
lesa þetta niður í kjölinn, vand-
ast málið.
Það er ekki orðið mönnum
svo ljóst sem skyldi, að heims-
styrjöldin fyrri og allir þeir
árekstrar, sem síðan urðu í heim
inum, eru af sömu rótum runn-
ir, og að styrjöld sú, sem nú er
háð,á upphaf sitt í þeirri röskun,
sem tæknin við framleiðsluna
hefir valdið í lífi mannanna.
Gufuafl og rafmagn hafa skap-
að nýjan heim á svo til einni
nóttu, og hin efnislegu vanda-
mál og viðfangsefni þessa nýja
heims hafa byrgt hinn andlega
himinn okkar. Bilið, sem orðið
er á milli menningarinnar og
hinna vísindalegu afreka á
sviði tækninnar, er mego'orsök
þess öngþveitis, sem nú ríkir í
heiminum.
Lækningin er einföld og auð-
sæ, en það er eins um hana og
sannleika, að ekki er jafn auð-
Laura Goodman Salverson
velt að gangast undir hana. En
við munum aldrei skapa betri
heim né réttlátari þjóðfélög,
nema við séum fús og reiðubú-
in til þess að gera þaríir og þrár
mannanna að grundvelli þjóð-
félagsins, í stað yfirdrottnunar,
upphefðar og forréttinda. Það
er harla auðvelt að segja þetta —
enn auðveldara að saka þá, sem
völdin hafa í þeirri Ijónagryfju,
sem við erum nú stödd í. En
það er* skammgóður vermir, að
þvo hendur eins aðila af allri á-
byrgð og sök. Ábyrgðin hvílir á
okkur eftir sem áður.
Jafnréttið verður ekki þunga-
miðjan í stjórnmálaathöfnum
okkar, athafnalífi og millilanda-
viðskiptum, fyrr en við, hinir ó-
breyttu borgarar. höfum breytt
hugsunarhætti okkár.
Ein fyrsta villan, sem .við
verðum að útrýma úr huga okk-
ar, er sú frumstæða trú, að
menn séu góðir eða vondir eftir
sjálfráðu vali. Menn gera það,
sem samvizkan leyfir þeim eða
býður.— þar veltur á hjartalag-
inu — og eina gagnlega lækn-
ingin er siðferðileg eða trúarleg
áhrif. Ef til vill höldum við
svona fast í trúna á sjálfræði
mannsins, af því það losar okkur
við þá áraun að reyna að sk;ilja
samborgara okkar og skýtur
okkur undan allri ábyrgð á af-
brotum þeirra. Það eru ekki
neinar ýkjur, þótt sagt sé, að
þessi fjarstæða sé jafn ill hindr-
un á vegi þjóðfélagslegra end-
urbóta og hin gamla hégilja, að
ekki mætti kryfja mannslíkama
á vísindalegan hátt, var á vegi
læknislistarinnar. Þ^í var trúað,
að líkaini mannsins væri of heil-
agur til þess, að dauðlegar hend-
ur mættu saurga þann —en
hann var ekki of heilagur til
þess að kveljast af völdum ban-
vænna sjúkdóma, er fólk trúði,
að væri guðs ráðstöfun. Sem
betur fer höfum við horfið frá
þessari villimannlegu skoðun.
En við erum samt ekki enn
komnir út úr þessum myrkviði.
Við löfum ennþá á jafn viðsjál-
um skoðunum uni heilagleika
[sálarinnar og. forfeður okkar
höfðu um líkamann. Við vænt-
um þess, að verði vísindunum
leyft að fjalla um þessi mál, þá
muni leyndardómar mannshug-
ans — orsakir góðs og ills —
verða auðskilið mál.
En hvort sem okkur líkar það
betur eða ver, þá hafa braut-
ryðjendurnir á þessu sviði þegar
sótt yfir landamærin, ef svo
má segja, og það er okkar að
fylgja þeim inn á hið nýja land
aukjns skilnings. Við verðum að
heyja harða baráttu við okkur
sjálf og varpa frá o^kur mörgum
gömlum hugmyndum, sem lengi
hefir verið hlúð að. Hin vís-
indalega könnun mannssálar-
innar hefir, þótt raunar sé hún
enn á tilraun&stigi, varpað nýju
og furðulegu Ijósi yfir hina
margslungnu þætti manneðlis-
ins. Hún hefir til dæmis leitt í
ljós, að sál venjulegra ungbarna
er eins og ósáinn akur, og það
er sáralítill munur á, hvernig
þær má móta og erja. Við erum
öll efni í sæmilegar manneskjur
í upphafi. En hvernig við verð-
um, þegar fram líða stundir,
veltur á kjörum þeim, sem
mannfélagið býr okkur, og um-
fram allt á fyllingu daglegra
lífsþarfa. Það kann að hljóma
sem hláleg mótsögn, þegar rætt
er um hið andlega eðli manns-
ins. Gamalt máltæki segir, að
maðurinn sé það, sem hann
hugsar. Og hvað hugsar soltinn
maðúr? Hvað hugsa sér í lagi
hungruð börn? Sú spurning er
mikilvæg, því að börnin í dag
verða borgararnir á morgun.
Vandlætararnir hafa ekki ó-
makað sig við að kanna þetta,
en vísindamennirnir hafa ekki
einungis reynt — þeir hafa kom-
izt að því sanna. Það hefir til
dæmis sannazt, að andleg áhrif
langdrægs matarskorts á börn
geta orðið þau, að valda varan-
legri siðferðisveiklun. Líkaminn
getur náð sér, en ýmsir sálræn-
ir elginleikar, svo sem með-
aumkun, samúð, ástúð og misk-
unnsemi, hafa verið kyrktir.
Ungu barni er eiginlegt að leita
til foreldra sinna eftir mat og
vernd, ástúð og aðhlynningu.
Það skilur ekki kringumstæð-
urnar, en það skynjar og finnur
sárt þá eymd og neyð, sem að
því' kreppir. Og af því að það
getur ekki skilið hinar ytri or-
sakir þeirra óeðlilegu kjara,
sem það býr við, verður fyrsta
afleiðingin óttablandið ráða-
leysi og æðisgengin þjáning,
sem smámsaman breytist í
tregðu og sinnuleysi og kæru-
leysi. Náttúran berst alltaf til
þrautar, og þróttur líkamans
endist lengur, enda lengra síð-
an hann hófst til þroska en
mannssálin. Þessi börn geta því
rétt við líkamlega, þótt þau
verði .alla ævi andlegar van-
metaskepnur, til sífelldra vand-
ræða í mannlegu samfélagi.
Þetta er einn óttalegasti
fylgifiskur styrjaldarinnar. Milj-
ónir barna f Norðurálfu verða
að þola þessi hræðilegu örlög,
og þau munu síðar meir færa
okkur þjóðfélagsleg vandamál,
er þau eiga enga sök á sjálf og
hvorki guðsorðastagl né ná-
kvæmar ráðagerðir um frið og
framkvæmdir munu ráða bót á.
Við verðum að hefjast handa
um að mæta þessum vanda, áður
en það er um seinan — vakna
til skilnings á því, að það er
eihs þýðingarmikið fyrir frið-
inn í framtíðinni, að þessum
börnum sé bjargað, og að
B^ndamenn sigri með vopnum
sínum. Við gerum okkur sjálf-
sagt ekki fullljóst, hvaða sam-
hengi er milli siðferðisins og
hins daglega brauðs, en hið
ægilega og grimmdarfulla at-
ferli nazistanna, mun tala
skýru máli um það, hvílíkt and-
legt niðurdrep langdrægt hung-
ur er börnum á uppvaxtar-
skeiði. En auk þess eru dapur-
legar síður í sögu mannkynsins,
skráðar frásögnum um mis-
þyrmingar og þrengingar, og allt
ber þetta að sama brunni:
hungrið ræktar hina ómannleg-
ustu lesti.
Þekkingin leggur okkur á
herðar aukna ábyrgð. Við höfum
betri aðstöðu til þess að skilja
rás lífsins en áar okkar. Við
skulum haga okkur samkvæmt
því. Ef við sitjum auðum hönd-
um þar til styrjöldinni er lokið,
erum við að dæma miljónir sak-
lausra barna til dauða — eða
það, sem verra er: til eymdar-
og glæpalífs.
Við skulum öll hefja upp rödd
okkar og krefjast lífs — en ekki
dauða — til handa litlu, varnar-
lausu börnunum.