Tíminn - 05.01.1945, Blaðsíða 6

6
TfMlIViy, föstndagiim 5. jan. 1945
1. blað
Scxtngnr:
Þórhallur Sigtryggsson
kanpfélagsstjóri, á Ilíisavík.
Þórhallur Sigtryggsson, kaup-
félagsstjóri á Húsavík, átti sex-
tugsafmæli í gær. Þeir, sem
þekkja Þórhall, munu þurfa að
láta segja sér þessa sögu tvisvar,
svo ungur sem hann er enn í
anda og að yfirbragði.
Þórhallur er fæddur að Vest-
dalseyri við Seyðisfjörð, sonur
Sigtryggs Sigtryggssonar, verka-
manns, og konu hans, Önnu
Vigfúsdóttur. Foreldrar Þórhalls
voru bæði þingeysk og fluttu til
Húsavíkur þegar Þórhallur var
kornungur, og þar ólst hann upp.
Hann tók mjög1' snemma að
stunda verzlunarstörf, fyrst á
Húsavík, en fimmtán ára gam-
all fór hann að heimán og varð
verzlunarmaður hjá Örum &
Wulff á Djúpavogi. Síðan fór
hann til Vopnafjarðar og var
þar verzlunarmaður hjá sömu
verzlun, en síðar flutti hann aft-
ur til Djúpavogs.
Það mun mönnum fljótlega
hafa ljóst orðið, að Þórhallur
skaraði fram úr öðrum mönn-
um og 28 ára gömlum var honum
falið að standa fyrir verzlun
Örum & Wulff á Djúpavogi. Var
það skjótur frami á þeim árum,
og sýnir það traust, sem borið
var til hins unga verzlunar-
manns.
En það voru fleiri en húsbænd-
ur Þórhalls, sem kunnu að meta
störf hans. Árið 1920 var Kaup-
félag Berufjarðar stofnað, með
almennri þátttöku manna á
verzlunarsvæði Djúpavogs. Varð
að samningum, að kaupfélagið
keypti verzlunarhús og eignir
Örum & Wulff á staðnum. Þótti
þá samvinnumönnum eystra
enginn betur fallinn til 43ess að
veita forstöðu hinni nýstofnuðu
samvinnnuverzlun en einmitt
verzlunarstjóri Örum & Wulff.
Þótti mikið undir því komið, að
um þetta tækjust samningar,
sem og varð.
Menn þekktu Þórhall þegar
hér var komið sögu, og það kom
mönnum þvi ekki á óvart, að
hann stýrði Kaupfélagi Beru-
fjarðar af slíkri atorku, fram-
sýni og trúmennsku, að til fyllstu
fyrirmyndar var í hvívetna.
Jafnframt var Þórhallur hinn
ráðhollasti einstaklingum og um
almenn mál í héraðinu. Var hann
hreppsnefndaroddviti 10 ár og
fórst forstaða It'reppsmálanna
með sama hætti og annað, er
hann lagði hönd að.
Þórhallur Sigtryggsson
kaupfélagsstjóri
Gekk svo frám að áraihótum
1936—’37, að menn nutu starfa
Þórhalls eystra, en voru þó ugg-
andi um, að þá og þegar myndi
koma að því, að hann yrði þaðan
kvaddur til þess að takast á
hendur forstöðu enn .umfangs-
meira fyrirtækis en Kaupfélag
Berufjarðar gat orðið sökum
strjálbýlis á verzlunarsvæðinu.
Þegar hér var komið sögu hafði
Kaupfélag Berufjarðar nær alla
verzlun á félagssvæðinu. Svo að
segja hver einasti fjölskyldufað-
ir á verzlunarsvæði Djúpavogs
var félagi í ka,upfélaginu og
hagur þess stóð með miklum
blóma. Á öllum rekstri félagsins
var sá myndarbragur, sem ein-
kennir störf Þórhalls Sigtryggs-
sonar.
Um þessar mundir þurftu
Suður-Þingeyingar á manni að
halda til forstöðu Kaupfélags
Þingeyinga á Húsavík, og fannst
þeim að sjálfsögðu miklu skipta,
hversu til tækist um val for-
stöðumannsins.
Hefir Þingeyingum þá orðið
hugsað til síns gamla sveitunga,
sem svo rösklega hafði stýrt
Kaupfélagi Berufjarðar, að róm-
að var meðal samvinnumanna
í landinu og þótt víðar væri
leitað.
Varð það úr, að Þórhallur tók
við framkvæmdastjórn þessa
elzta og eins hins stærsta kaup-
félags á landinu um áramótin
1936—''37.
Forstaða Þórhalls hjá Kaup-
félagi Þingeyinga hefir verið
með sama hætti og störf hans
(Framhald á 7. síðu)
Scxtngnr:
Bjarni Kjartansson
forstjóri Siglufirði
Einn af mætustu borgurum
Siglufjarðarbæjar, Bjarni Kjart-
ansson forstjóri, varð sextugur
10. sept. s.l. Hann er Skaftfell-
ingur að ætt, fæddur í Drangs-
hlíðardal í Austur-Eyjafjalla-
sveit 10. september 1884 og voru
foreldrar hans Kjarjtan Guð-
mundsson og Sólveig Finnsdótt-
ir, búendur þar.
Bjarni stundaði öll algeng
störf til lands og sjávar, þar til
1911, að hann gerðist kaupfé-
lagsstjóri við Kaupfélag Skaft-
fellinga í Vík. Gegndi hann því
' starfi til 1928, er hann tók við
forstöðu áfengisverzlunarinnar í
Siglufirði, sem hann hefir gegnt
síðan.
Bjarni Kjartansson er glæsi-
menríí í sjón og drengskapar-
maður í raun; og með því er
ekkert ofsagt. Hann er góðgjarn,
réttsýnn og prúðmenni hið
mesta, er jafnan vill leysa hvers
manns vandræði. Með sííkum
mannkostum er hægt að láta
margt gott af sér leiða og þann-
ig hefir farið um Bjarna. Starf-
semi hans fyrir samvinnumálin
í Vestur-Skaftafellssýslu, og allt
til Öræfa, mun lengi minnst þar
um slóðir. Hann hóf starf sitt
á þeim tíma, þegar trúin á þessa
mannfélagshugsjón var tak-
mörkuð og andstæðingar sam-
vinnustefnunnar sterkir og
harðdrægir, en samgöngur allar
um verzlunarsvæðið hinar örð-
ugustu. Brim fyrir söndum og
héraðið sundurskorið af ægileg-
um jökulám. Hvert óhapp í
flutningum gat gefið andstæð-
ingunum byr í seglin og orðið
hinu unga félagi hættulegt. Með
þolgæði og trú á góðan málstað
urðu erfiðleikarnir yfirstignir og
félagið óx eftir því sem árin liðu.
Jafnframt bötnuðu samgöngur
um héraðið. Þegar hann fluttist
norður var hans saknað mjög
af Skaftfellingum, en sú var þó
bót í máli, að lengst af siðan
hafa þeir notið Sigurjóns bróður
hans, sem einnig er gæddur
miklum mannkostum. Má full-
yrða, að fáir menn eiga slíku
trausti og vinsældum að fagna
sem þeir bræður meðal Skaft-
fellinga.
Bjarni hefir gegnt mörgum
trúnaðarstörfum um dagana, en
þó verið hlédrægur með afbrigð-
um. Hann er söngvinn og félags-
lyndur og hefir tekið mikinn
þátt í störfum Karlakórsins
„Vísir“ í Siglufirði, eftir að hann
fluttist norður. Gerði kórinn
hann að heiðursfélaga sínum á
20 ára afmælinu s.l. vetur.
Hann kvæntist 1906, Svan-
hildi Einarsdóttur, Hjaltasonar
í Vík, þins kunna formanns. Er
hún hin mætast kona, gjörvi-
leg og myndarleg húsfreyja. Hef-
ir heimili þeirra hjóna verið
víðkunnugt fyrir gestrisni og öll-
um þótt gott þar að dvelja. Fylg-
ist þar að örlæti og hjartahlýja
húsbændanna. Eiga þau 4 mann-
vænleg börn upp komin.. Það
hafa áreiðanlega margir hugsað
hlýtt til þeirra hjóna á þessum
merkisdegi.
Hálí jörðin Hallsteínsnes
í Austur-Barðastrandarsýslu, er laus til ábúðar í næstkomandi
fardögum. Jörðin er á ósýktu svæði. Tún girt. Gefur af sér rúma
210 hestburði. Búfjárhagar mjög góðir. Skóglendi er mikið í landi
jarðarinnar.
Æskilegast að umsækjendur snúi sér til' ábúenda jarðarinnar,
ÓLAFS ÓLAFSSONAR eða ÞORBERGS ÓLAFSSONAR, Brekku-
götu 22 Hafnarfirði (sími 9226) fyrir febrúarlok.
Raf tæk j a vinnustof an Selfossi
Samband ísl. satnvinnuféltiqu.
SAMVINNUMENN:
Munið, að af hverri kró'nu, sem þér kaupið fyrir
í kaupfélagi yðar, fáið þér nokkra aura í stofn-
sjóð.
framkvæmir allskonar rafvirkjastörf.
Trésmíðja Borgarfjarðar h.f.
»Deíldu og
(Framhald af 3. síðu)
leggja útsvar á nýbyggingar-
sjóðstillögin. Nú eru hins vegar
horfur á því, að á þessu Alþingi
verði frumvarpið samþykkt, en
auðvitað er það nokkuð seint og
veldur því tómlæti og andstaða
sumra þeirra, sem helzt þykjast
bera hag sjávarútvegsins fyrir
brjósti.
Ilreyfing á málefni
s j á var átvegsins.
Ég álít, að málefnum sjávar-
útvegsins hafi oft verið sýnt
meira tómlæti en efni standa
til. Það tel ég, að sumu leyti
stafa af samtakaskorti sjávar-
útvegsmanna og að sumu leyti af
því, hve margir. þeirra hafa fram
að þessu fylgt Sjálfstæðisflokkn-
um að málum, enda þótt sá
flokkur hafi alls ekki haft neina
forustu um mestu nauðsynjamál
sj ávarútvegsins á Alþingi. Hefir
ætíð farið svo, að hafi Sjálfstæð-
isflokkurinn þurft að velja á
milli sjávarútvegsins og mililið-
anna, sem æði oft verður, þá
hefir hlut milliliðanna ætíð ver-
ið haldið fram, og er það ekkert
undarlegt, þegar þess er gætt,
hvernjg flokkurinn er skipaður.
Ég beitti mér fyrir því nú ekki
alls fyrir löngu, að sett var sér-
stök milliþinganefnd til þess að
athuga málefni sjávarútvegsins.
Mér dettur ekki í hug, að slík
milliþinganefnd verði þess um-
komin að leysa öll vandkvæði
sjávarútvegsins og ekki heldur,
að hún geri tillögur um öll
vandamál útvegsins, en ég
hafði vonáð, að slíkri nefnd
mundi verða auðið að koma
hreyfingu á nokkur nauðsynjá-
mál útvegsins, þannig að gagn
yrði að. — Jafnframt vakti það
fyrir mér, að nefndin hefði af-
skipti af félagsmálum útgerðar-
innar og helzt með því að ýta
undir skipulagsbreytingu í
Fiskifélaginiu, sem gæti orðið til
þess, að Fiskifélagið yrði hlið-
stæð forustustofnun í sjávarút-
vegi og Búnaðarfélag íslands í
landbúnaðinum.
Nú hefir þessi skipulagsbreyt-
ing átt sér stað í Fiskifélaginu
að nokkru í samráði við milli-
þinganefndina, og tel ég nú gfar
þýðingarmikið, að sjávarútvegs-
menn um allt land taki upp öt-
ult starf ínnan félagsins fyrir
málefnum sjávarútvegsins.
Ef það verður ekki, er aug-
ljóst, að málefni sjávarútvegsins
verða dregin úr höndum félags-
ins og ekki komast á þær end-
urbætur í félagsmálum útvegs-
manna, sem fyrir mörgum hafa
vakað.
Mun þá og ekki heldur skorta
tillögur um það að taka forust-
una úr höndum Fiskifélagsins og
þá helzt af hendi þeirra manna,
sem vilja drepa sem mest á dreif
samtökum útvegsmanna, enda
þótt margir af þeim telji sig út-
valda til þess að vinna að málum
útgerðarinnar.
Ég geri mér vonir um, að milli-
þinganefndin geti komið hreyf-
ingu á ýms fleiri merk mál-
efni útgerðarinnar, svo sem efl-
ingu Fiskimálasjóðs, sérstaklega
með það fyrir augum að styðja
hvers konar nýjungar í fiskiðn-
aði og annan iðnað í þágu sjáv-
arútvegsins, — ennfremur véla-
málið, beitumálin og ekki sízt
hafnarmálin, en í þeim efnum
er þörf mikilla átaka og sér-
stakra framkvæmda, til þess að
tryggja góðar viðleguhafnir fyrir
bátaflotann á vetrarvertíðum.
Býst ég nú raunar við, að
nefndin eigi eftir skammt ólifað,
samkvæmt ákvörðun stjórnar-
droltnaðu«
flokkanna, en ef til vill auðnast
henni þó að koma þessum mál-
um á framfæri áður en yfir
lýkur.
Aukin samvinna —
aukiii samtök.
Eins og áður er á drepið verður
því miður ekki sagt, að glæsilega
horfi um afkomu sjávarútvegs-
ins á næstunni, ef engin stefnu-
breyting verður í landsmálum.
En það er algert sjálfskaparvlti,
hvernig komið er, og væri hægt
að koma á stórfelldum lagfær-
ingum, ef ekki skorti til þess
samtök. Sjávarútvegsmenn geta
ekki búizt við stefnubreytingu
um meðferð málefna sinna,
nema þeir hafi sjálfir betri sam-
tök en verið hefir. Ég hefi
minnzt á Fiskifélagið, en að öðru
leyti virðist mér þýðingarmest:
1) Að sjávarútvegsmenn not-
færi sér í sem flestum efnum
úrræði samvinnunnar i verzlun
og iðnaði og nemi ekki staðar
fyrr en svo er komið þeim mál-
um, að öll verzlun með vörur
þeirra og allur iðnaður í þágu
sjávarútvegsins er rekinn á sam-
vinnugrundvelli í þjónustu út-
gerðarinnar. Með því einu móti
er hægt að tryggja, að félags-
skapur útvegsmanna þjóni raun-
verulega tilgangi sínum, en lendi
ekki áður en varir í höndum
þeirra, sem fésterkastir eru. í
þessu sambandi eru tvær megin-
reglur þýðingarmestar: Atkvæð-
isrétturinn sé jafn fyrir alla og
tekjuafgangi sé úthlutað í réttu
hlutfalli við viðskipti félags-
manna.
2) Að sjávarútvegsmennstandi
betur saman í pólitískum efnum
en verið hefir fram að þessu,
taki upp samvinnu við vinnandi
framléiðendur til sveita og styðji
þá stjórnmálastefnu, sem bezt
samrýmist þeirra nauðsyn.
Ef þessi mál eru skoðuð ofan
í kjölinn og gamlir fordómar
látnir Víkja fyrir nýrri íhugun,
þá mun það sýna sig, að það ér
aðeins einn landsmálaflokkur —
Framsóknarflokkurinn —, sem
aðstöðu sinnar vegna getur haft
forustu um framkvæmd þeirrar
stefnu í landsmálum, sem sjáv-
arútvegsmenn hljóta að styðja á
næstunni, ef þeir vilja ekki troð-
ast undir í þeim átökum, sem
framundan eru.
Á undanförnum árum hefir
Framsóknarflokkurinn haft
nokkur tækifæri til þess að sýna
hug sinn í garð sjávarútvegsins,
og hann hefir gert það á þann
hátt, að hann hefir haft forustu
um þau málefni á löggjafarsvið-
inu, sem þýðingarmest hafa
reynzt fyrir sjávarútveginn.
Þetta talar sínu máli, og þegar
til lengdar lætur, verður það
drýgra á metunum en rógurinn,
þótt rógtungur séu skæðar.
Deildu og drottnaðu. Reynslan
á eftir að leiða það í ljós, hvort
hægt verður að gera þá áhrifa-
litla um landsmálin, sem rækta
jörðina og sækja sjóinn, með því
að sá tortryggni og skapa úlfúð
milli þeirra, sem að réttu lagi
eiga að vinná saman.
Reynsla næstu ára mun sýna
þetta. En ég held, að þetta sé
ekki hægt.
Ég held, að menn sjái nú betur
en fyrr hvert stefnt er og setji
Hjidir lekann áður en það er of
seint. Það má ekki heldur
dragast úr þessu. Stjórnarmynd-
unin sýnir það bezt. Það eru
blindir menn, sem ekki sjá hvert
stefnt er, þótt mikið sé talað um
nýsköpun og reynt að sá ryki í
augu manna.
Smíðar glugga, hurðir, eldhúsinnréttingar
og ýmsa innanstokksmuni.
Höfum fyrirliggjandi líkkistur.
Þeir, sem ætla að byggja í vor ættu að tala við okkur sem fyrst
og tryggja sér hurðir og glugga í tíma.
Alúðar þakkir fyrir auðsýnda hluttekningu við andlát
og jarðarför móður okkar,
Ragnlieiðar Einarsdóttur
á Efra-Hvoli.
Fyrir hönd vandamanna
Elísabet Björgvinsdóttir
Páll Björgvinsson.
SAVOiV de PARÍS mýkir húðina oq
styrUir. Gefur henni yndisfagran litblœ
ofí ver hana hvillum.
TIÐ
SAVON