Tíminn - 13.02.1945, Side 7

12. blafS
TÍMINIV, þrigjndaginm 13. fcbr. 1945
7
Vöruflutníng-ar til Akur-
cyrar stöðvast
Kátir voru karlar
Vilmundur viðutan: Ja, hver skollinn! Kemur hann þar ekki
með allt spariféð sitt!
Vamban: „Tylltu þér inn í stofu mína“, sagði köngulóin við mý-
fluguna!
Leifi langi: Tí, hí!
Vilmundur viðutan: Jæja, gamli minn! Þú ert þá með! Upp með
gullhlunkana.
Vamban: Æ, skömm er nú að þessu! En úr því að hann vill þetta
sjálfur, þá ....
TÓNLISTIN
< •
TÍMARIT FÉLAGS ÍSL. TÓNLISTARMANNA
Nýlega er útkomið 1.—2. hefti af „TÓNLISTINNI“, III.
árg. Ennþá eru til nokkrir árgangar af tímaritinu frá
byrjun, og meðal efnis þeirra er:
Hallgrímur Helgason: Árni Thorsteinsson tónskáld sjö-
tugur.
Páll ísólfsson: Söknuður (sönglag).
Rögnvaldur Sigurjónsson: Jazz og klassísk músík.
Tónlistalíf Reykjavíkur (umsagnir um hljómleika).
Björgvln Guðmundsson: Enn um tónmenntun.
Þorsteinn Konráðsson: Söngmenntir og hljóðfæri íslend-
inga á 19. öld.
Hallgrímur Helgason: Sigvaldi Kaldalóns tónskáld.
Björgvin Guðmundsson: Interlude (orgellag).
Bókmenntir (sönglög Árna Björnssonar).
Smávegis í dúr og moll — Bréfabálkur.
Tónlistaruppeldi nútímans (þýdd grein).
Hallgrímur Helgason: Um hlutverk og iðkun tóniistar.
Tónbókmenntir (Björgvin Guðmundsson, Jónas Tómas-
son, Árni Thorsteinsson).
Starfandi hönd (söngur í Flatey og Vopnafirði).
Hallgrímur Helgason: Hljómandi fósturmold.
Björgvin Guðmundsson: Áhrif tónlistar.
Þorsteinn Konráðsson: Um nótnakost íslenzkra tónlistar-
manna.
Skipulagningarstarf söngmálastjóra.
Baldur Andrésson: Franz Liszt.
Hrafn Hængsson: íslands lag.
Hallgrímur Helgason: Margraddaður söngur á frumskeiði.
Tónbókmenntir (Friðrik Bjarnason og tíu orgellög hans).
Gamall kirkjuorganleikari: Söngskilyrði kirkjunnar.
Hugo Riemmann: Tónlistarheiti og táknanir með skýr-
ingum.
Emil Thoroddsen: Páll ísólfsson fimmtugur.
Hallgrímur Helgason: Hljómvættur Snæfellsness.
Helgi Pálsson: Jólabæn barna (kórlag).
Hallgrímur Helgason: f Vatnshlíð (kórlag).
Karl Runólfsson: Maríuvers (sönglag).
Endursagt úr tónheimqm: Bréf Benedikts Gröndals — i
Hið tónvísa höfuðskáld metur þjóðlögin mikils —
Jazz-músik í Hafnarfirði — Tollur gegn tónmennt
og kenningar Platons — Um kirkjusöng — Föst
hljómsveit — Skipasmiður og lagasmiður — Söng-
mennt og gervilist — Hvar á fólkið í dreifbýlinu að
læra að leika á hljóðfæri — Ófullgerða hljómkviðan.
Hallgrímur Helgason: Emil Thoroddsen.
Sigtryggur Guðlaugsson: Tvö tónlistarheiti.
Hallgrímur Helgason: Lifandi tónmenning.
Björgvin Guðmundsson: íslendingaljóð 17. júní 1944 (lag).
Brynjólfur Sigfússon: Sumarmorgunn á Heimaey (lag).
Hljómleikalíf Reykjavíkur — íslenzkt tónlistarlíf.
Endursagt úr tónheimum: Söngur í Bessastaðaskóla o. fl.
2.—4. hefti er væntanlegt innan skamms.
Tímaritið fæst í Hljóðfæraverzlun Sigríðar Ilelgadóttur,
Lækjargötu, og liggur þar einnig frammi áskriftarlisti,
en afgreiðslu annast Auglýsingaskrifstofan „E.K.“, Aust-
urstræti 12.
Árgangurinn kostar 20,00.
Utanáskrift ritsins: Pósthólf 121, Reykjavík.
Mikíl óánægja rikir nú
meðal almennings á Akur-
eyri, vegna þeirrar ákvörð-
unar stjórnarinnar að taka
Selfoss til fiskflutninga en
hann hefir að mestu annazt
flutninga þangað undanfar-
ið. Vörur, sem nauðsynlega
þarf að flytja norður strax,
svo sem fóðurbæti o. fl., fást
ekki fluttar vegna skipa-
skorts.
Það er alltaf nokkrum örðug-
leikum bundið að fá nægan
skipakost til vöruflutninga frá
Reykjavík til hinna ýmsu hafna
á landinu, því eins og kunnugt
er, þá er nær því öllum vörum,
sem koma til landsins, og eiga
að fara út um land, umskipað
í Reykjavík.
Selfoss hefir undanfarið ann-
azt að mestu vöruflutninga til
Akureyrar, því skip Skipaút-
gerðar ríkisins verða að annazt
flutninga til hinna mörgu
hafna víðsvegar á landinu og
geta því ekki, nema stöku sinn-
um tekið verulegt vörumagn til
Akureyrar, en þangað þarf hins
vegar að flytja mikið af vörum.
Það er því mjög bagalegt fyrir
Akureyrarbúa og nærsveitir, að
Selfoss var fyrirvaralaust tekinn
úr þessum flutningum og það án
Afcnæli Ingímundar
r
Arnasonar
Á fimmtugsafmæli Ingimund-
ar Árnasonar, söngstjóra Geys-
is á Akureyri, 7. þessa mán.
færði sérstök sendinefnd bæj-
arbúa honum 26 þúsund
kr. gjöf í húsbyggingarsjóð
kórsins. Margvísleg önnuf virð-
ingar og þakklætismerki voru
honum auðsýnd þennan dag í
tilefni af afmælinu.
Ingimundur hefir verið stjórn-
andi Geysis síðan 1922 og unnið
sér Iandsfrægð með því starfi.
Það var fyrir atbeina þáv. for-
stjóra KEA, sem honum var
kleift að taka þetta starf að sér,
en hann hefir lengi verið í þjón-
ustu KEA og er nú skrifstofu-
stjóri félagsins. Hann er vin-
sæll maður og vel látinn.
w
Ný ullarverksmíðja
í Færeyjum
í Klakksvík, sem er eitt af
'Stærstu kauptúnum Færeyja,
hefir verið sett á stofn ullar-
verksmiðja, og eru þá ullarverk-
smiðjurnar í Færeyjum tvær.
Hin verksmiðjan er í Þórshöfn
og hefir starfað í mörg ár.
Sagt er að nú séu um 200 smá-
lestir af ull í Færeyjum, sem
bíða vinnslu. “ Sámal.
Laun barnakennara
(Framhald af 4. síðu)
Húsverðir í stjórnarráðinu.
Aðstoðarmenn birgðavarða.
Afgreiðslumenn.
Bréfberar.
3. fl. bókarar.
Byrjunarlaun — Hámarkslaun
4.800 6.000
Bifreiðastjórar.
Húsverðir.
1. fl. ritarar.
Viðgerðamenn.
Byrjunarlaun — Hámarkslaun
4.200 5.400
2. fl. ritarar.
Sendimenn.
Talsímakonur.
Byrjunarlaun — Hámarkslaun
3.300 4!800
3. fl. ritarar.
Samkvæmt þvi, sem hér hefir
verið sýnt, ætla ég, að erfitt
verði að rökstyðja það, að
barnakennurum sé meiri sómi
sýndur í launalagafrumvarpinu
en öðrum starfsmönnum. Þess
ber líka að gæta, að hvers kon-
ar hlunnindi, svo sem fæði,
húsnæði o. fl., eru af þeim tekið,
eins og öðrum, með ^hinum
væntanlegu launalögum.
Sigurvin Einarsson.
þess, að ráðstafað sé flutningi
á þeim vörum, sem nauðsynlega
þarf að flytja.
í Reykjavík líggja nú vörur,
sem nauðsyn ber til að fljótt
fáist fluttar, m. a. allmikið af
fóðurbæti, sem bændur fyrir
norðan vanhagar mjög um.
Ennþá er óvíst hvort þessar vör-
ur fást fluttar á næstunni. Auk
þess má búast við enn meiri
vandræðum vegna skipaskorts,
þegar næstu skip koma frá út-
löndum, sem verður mjög bráð-
lega, með mikið af fóðurbæti og
áburði, sem þarf að flytja til
hinna ýmsu hafna. Þó fer, eins
og kunnugt er, mest vörumagn
til Akureyrar af öllum höfnum
landsins utan Reykjavíkur.
Áður en næstu skip koma frá
útlöndum, þarf því að vera búið
að útvega skip til flutninga í
stað Selfoss, ef ekki eiga að
hljótast af stórkostleg vand-
ræði fyrir Norðlerfdinga.
LækníngarSigurjóns
á Alafossi
Forstöðumaður háskólans,
Níels Dungal, hefir nýlega
kvatt blaðamenn á fund sinn
og skýrt þeim frá, að sam-
kvæmt upplýsingum, er hún
hefði aflað sér, yrði enginn
sannanlegur árangur af sauð-
fjársjúkdómameðali Sigurjóns
á Álafossi.
Rannsóknarstofan hefir aflað
sér skýrslna frá 6 bændum og
einum dýralækni, er reynt hafa
meðalið frá Sigurjóni. Meðal
þeirra eru 3 bændur, sem áður
hafa gefið Sigurjóni vottorð, en
misræmi vottorðanna er talið
stafa af því, að á þeim 3—9
mánuðum, sem kindurnar
ganga með veikina, er hún ekki
alltaf á jafn háu stigi og geta
kin’durnar stundum virzt heil-
brigðar á þeim tíma, þótt
þær gangi með veikina. Dæmi
er einnig til þess, að kindur
læknist af mæðiveiki þó engin
meðul séu notuð.
Samkvæmt skýrslum þeim,
sem Rannsóknarstofan hefir
aflað sér, hefir meðalið verið
gefið 81 kind. Af þeim hafa— 65
orðið sjálfdauðar, 8 drepnar
veikar, 4 drepnar sæmilega
hressar, 3 eru lifandi, en veikar.
Aðeins einni hefir batnað.
Erlent yflrllt.
(Framhald af 2. síðu)
og hinum frjósömu landbúnað-
arhéruðum Austur-Þýzkalands,
og samt þarf það Þýzkaland, sem
þá er eftir, að framfleyta 10
milj. manna fleira en nú? Hver
verður kaupgeta Þjóðverja eftir
að þannig hefir verið að þeim
búið? Dragi verulega úr við-
skiptum Þjóðverja við aðrar
þjóðir, hefir það ekki síður al-
varlegar afleiðingar fyrir þær
en þá. Þær geta þá ekki selt eins
mikið af vörum og ella. Léleg
lífskjörM Þýzkalandi skapa lé-
leg lífskjör í allri Mið-Evrópu.
Þegar litið er á stjórnmálalega
hlið málsins verður viðhorfið
ekki glæsilegra. Pólverjar munu
stöðugt óttast, að Þjóðverjar
rísi upp aftur og krefjist fyrri
landa. Þeir verða stöðugt að
treysta á aðstoð Rússa og verða
þeim raunverulega undirgefnir
með þessum hætti. Hinar 10
milljónir Þjóðverja, sem hafa
verið fluttir frá Austur-Þýzka-
landi, munu flytja með sér til
hinna nýju heimkynna varan-
lega beiskju og hatur, sem mun
vera vatn á myllu hins nýja
styrjaldaráróðurs nazista. Það
er ekki ótrúlega spáð ,að undir
slíkum kringumstæðum geti
enginn flokkur, sem er fylgj-
andi friði, fest rætur í Þýzka-
landi. —
Eftir að hafa gagnrýnt þann-
ig landamærafyrirætlanir Rússa
bendir Brailsford á aðrar leiðir
til samkomulags og eru aðaltil-
lögur hans þessar: Rússar fái
Austur-Pólland austan Curzon-
línunnar með nokkrum leiðrétt-
ingum, sem geri Pólverja á-
nægða, og jafnframt sleppi
Rússar tilkalli til Königsberg,
þar sem þeir fái líka íslausar
hafnir við Eystrasalt, nefni-
lega Libau og Memel. Pólverjar
fái allt Austur-Pólland. Þjóð-
verjar haldi öllu Austur-Þýzka-
landi og Slésíu og fái Danzig og
„pólsku göngin“ svokölluðu.
Þjóðverjár verða látnir greiða
Pólverjum stríðsskaðabætur með
þeim hætti m. a., að útvega þeim
nægar vélar til að rækta og
bæta land sitt.
Hér skal ekki rætt um það,
hvort tillögur Brailsford séu til
stórra bóta frá því, sem Rússar
fyrirhuga, en hitt er sýnt á
þessari gagnrýni einhvers vinstri
sinnaðasta blaðs Breta, að Pól-
landstillögur Rússa mælast mjög
illa fyrir, þvl að enn þyngri er
gagnrýni þeirra blaða, er fjær
hafa staðið Rússum. Yfirleitt er
það líka dómur enskra blaða,
að brezka stjórnin hafi með ó-
beinu samþykki sínu á þeim,
alveg horfið frá grundvelli At-
lantshafsyfirlýsingarinnar, en
samkvæmt henni átti helzt eng-
inn landamærabreyting áð verða
án samþykkis hlutaðeigandi í-
búa, Flestar eða allar landa-
mærabreytingar aðrar eru lík-
legar til að geta orðið nýtt ó-
friðarefni síðar.
Bandaríkjastjórn hefir ekki
enn veitt samþykki sitt á þess-
um fyrirætlunum Rússa, en þær
sæta mjög öflugri mótspyrnu
pólskættaðra manna vestanhafs.
Hefir þótt líklegt, að Banda-
ríkjastjórn ætli sér að reyna að
miðla máíum til bóta. Einnig
þykir líklegt, að hún muni ekki
veita samþykki sitt til neinna
breytinga, nema hún fái það
jafnframt tryggt, að Pólverjar
fái einir að ráða um stjórn lands
síns, en þar er annað stórt á-
greiningsefni, þar sem Rússar
reyna nú að þvinga leppstjórn
sinni upp á Pólverja.
Jón Gnnnarsson
(Framhald af 6. síðu)
við kembivélar, sem það rekur.
Frásögnin af heimförinni úr
haustróðrinum gefur miklar og
góðar upplýsingar um manninn,
Jón Gunnarsson. Ef því er svo
viðbætt, sem allir kunnugir vita,
— og lesa má einnig að sumu
leyti út úr frásögninni , — að
hann er mjög drengilegur mað-
ur í framkomu, hjálpfús lítil-
mögnum, félagslyndur, ósérhlíf-
inn, mikilvirkur og góðvirkur,
þá má öllum ljóst verða, að hann
er í hópi þeirra manna, sem
koma í úrval, þegar farið er í
sannan mannjöfnuð.
Þó að hann sé nú sextugur
orðinn, er hann ennþá mjög vel
á sig kominn og fær í flestan
sjó.
*
Dæma góðra drengja og
vaskra er vert að geta.
Heilbrigður 'metnaður glæðist
við frétt um að vel hafi verið
stýrt í öðrum firði.
Drengskapur, góðvild, karl-
mennska og mikilvirkni laða —
sem betur fer — til eftirbreytni.
Þjóð er nauðsynlegt að vita,
hvað með henni býr af mann-
kostum á hverri tíð.
K. Kristjánsson.
V estmannaey j abr éf
(Framhald af 4. síðu)
alla bátaformenn þá, er hann
dró inn í málið, enda þótt ekki
væri það samband á milli þeirra
athafna, er formönnunum var
við. Þá er rannsókninni einnig
sök á gefin, að sú aðferð ætti
áfátt um ýms fleiri atriði svo
sem það, að þrátt fyrir neitun
kærða um sök, hefir ekki verið
tekin skýrsla af neinum bát-
verja hans og engin samprófun
kærða og vitna farið fram. (Svo
til orðrétt eftir kærunni). Ekki
hefir verið rannsakað hvers
konar veiðarfæri kærði hafði í
bát sínum .... og ekki hefir
staður sá, þar sem kærendur
telja kærðan hafa verið að
botnvörpuveiðum, verið markað-
ur á uppdrætti. í þinghaldi 22.
júní tilkynnti dómarinn kærða,
„að rannsókn málsins væri
væntanlega lokið að öðru en því,
að kærendur myndu staðfesta
framburð sinn“. Eftir það hefir
dómarinn þinghöld 27. júní og 1.
júlí og 7. ágúst, er málið var
tekið til dóms. Kærði var ekki
viðstaddur neitt þessara þing-
halda, en þá eru m. a. lögð
fram skjöl, er hann varða, og
var honum ekki gefinn kostur
á að kynna sér þau. Aldrei var
kærða tilkynnt málshöfðun né
honum greind kæruatriði, og
ekki var hann heldur um það
spurður, hvort hann óskaði að
fá verjanda í málinu, enda kom
engin vörn fram af hans hendi.
Samkvæmt framansögðu eru
þeir megin gallar á málstilbún-
aði og rannsókn máls í héraði,
að orka verður ómerkingu dóms
og málsmeðferðar þar, og ber
að vísa málinu að nýju heim í
hérað ....“.
Verknaður vitnanna.
Hér að framan eru frumgögn-
in í málinu birt. Verknaður
vitnanna, sem undirrita í rétt-
arbókunum vottorð um það, sem
aldrei hefir farið fram, er hlið-
stæða við meinsæri og í 148. gr.
laga nr. 19 1940 segir svo: „Hv.er
sem með rangri kæru, röngum
framburði, rangfærslu eða und-
anskoti gagna, öflun falsgagna
eða á annan hátt leitast við að
koma því til leiðar, að saklaus
maður verði sakaður um eða
dæmdur fyrir refsiverðan verkn-
að, skal sæta varðhaldi eða
fangelsi allt að 10 árum.......
Hafi brot haft eða 'verið ætlað
að hafa í för með sér velferðar-
missi fyrir nokkurn mann, þá
skal refsað með fangelsi ekki
skemur en 2 ár og allt að 16
árum.“
í 142. grein sömu laga segir
ennfremur: „Jöfn eiði skal telj-
ast hver sú staðfesting skýrslu,
sem að lögum kemur í eiðs stað.“
Það getur verið skiljanlegt, að
ráðuneyti Einars Arnórssonar,
sem búið var að liggja á kær-
unni á annað ár, hafi ekki rek-
ið á eftir skyldugri endurupp-
A víðavangi
(Framhald af 2. síðu)
stjórnina til aðgerða í málinu.
Þegar Hermann Jónasson gerði
fyrst fyrirspurnir sínar í þing-
inu, var ríkisstjórnin ekki búin
að aðhafast neitt til gagns.
Nokkrir fjáraflamenn höfðu náð
í brezku skipin, án mínnstu vit-
undar stjórnarinnar og enginn
undirbúningur var hafinn um
heildarsamninga um færeysku
skipin. Ekkert hafði heldur ver-
ið hugsað fyrir því, hvernig
siglingum íslenzku flutninga-
skipanna yrði háttað. Ekkert
hafði verið gert til að undirbúa
stofnun fisksölusamlaga, þar
sem þau voru ekki fyrir. Fyrir-
spurnir Hermanns og önnur af-
skipti Framsóknarmanna vöktu
stjórnina af værum blundi. Það,
sem áður hefir áunnizt i þess-
um málum, er ekki sízt vegna
þess ótta og aðhalds, sem stjórn-
in hafði af gagnrýni stjórnar-
andstæðinga. Þetta vill Mbl.
forðast að minnast á, og reynir
að hylja það i þoku órökstudds
lygaþvættings um ósæmilega
framkomu í utanríkismálum.
töku málanna og þar með óhjá-
kvæmilegri rannsókn, en ráðu-
neyti Finns Jónssonar á ekki
að vera bundið af neinum slík-
um tillitum.
Hinu verður ekki neitað, að
hæstiréttur hefir dansað létt-
fætt framhjá málmeðferð þeirri,
er hér um ræðir.