Tíminn - 09.11.1945, Page 4

4
TlMIMV. fföstiidagiim 9. nóv. 1945
85. blað
§
Hvernig miðar Þjóðleikhúsinu áfram?
Rannsóknarráð ríkisins sýnir
athyglisverðar kvikmyndir
Þar sem mjög margir, bæði^
hér í Reykjavík og úti um land7
hafa mikinn áhuga fyrir Þjóð-
leikhúsbyggingunni, og hvenær
leikhúsið geti tekið til starfa,
þykir mér vel við eiga, að gefa
almenningi í fáum orðum vit-
neskju um byggingarfram-
kvæmdirnar.
Byrjað var á byggingunni
haustið 1928 og þá unnið til
maíloka 1931, byrjað aftur í
september 1931 og unnið til
áramóta 1933 og var þá húsið að
mestu leyti fullgert að utan.
1932 var skemmtanaskatturinn
tekinn að láni af ríkisstjórninni,
en fyrir hann var leikhúsið
byggt til þess tíma.
Eftir þetta var algert hlé á
byggingaframkvæmdum og mun
það aðallega hafa stafað af því,
að miklir erfiðleikar voru að fá
erlendan gjaldeyri. Einnig álíta
margir málsmetandi menn, að
þegar leikhúsið tæki til starfa,
yrði rekstur þess stór útgjalda-
liður fyrir ríkið, og þótt þeir,
sem höfðu áhuga fyrir þjóðleik-
húsmálinu, sýndu fram á, að
húsið myndi bera sig, kom allt
fyrir sama. Síðan hefir reynslan
sýnt, hve stórt tjón það var, að
húsið var ekki fullgert fyrir
löngu, því að á undangengnum
árum hafa slík hús gefið stór-
miklar tekjur.
Var svo ákveðið að hefja á ný
byggingarframkvæmdir vorið
1944, þá kom í ljós, þar sem
stírðið var í algleymingi, að ó-
mögulegt var að ná í flest þau
byggingarefni, sem nota þurfti
í leikhúsið. Það eina, sem fékkst,
var sement og timbur.
Á þessum tíma var þó reynt að
ná sambandi við þær verksmiðj-
ur í Ameríku, sem framleiddu
efni og muni til leikhúsgerðar.
Önnur lönd voru algerlega lok-
. uð, en alls staðar kom sama svar
ið frá verksmiðjunum: „Við
framleiðum ekkert af góðum
leikhúsáhöldum meðari stríðið
er. Þegar því verður lokið og
jafnvægi kemst á aftur, er sjálf-
sagt að athuga þetta mál“.
Strax var byrjað á innanhúð-
un, og henni er nú svo til lokið.
Miðstöðin var pöntuð í apríl
1944, gegnum viðskiptaráð, það
þótti öruggast fyrir fljóta af-
greiðslu, en hún kom ekki hing-
að fyrr en í lok júlímánaðar 1945
og hefir þessi dráttur á miðstöð-
inni valdið miklum töfum á
verkinu. Nú eru hitunartækin
komin í húsið og það upphitað.
Lokið er við að leggja alla skolp-
og vatnslögn, en þvottaskálar og
önnur hreinlætistæki er allt
k^ypt, og byrjað að setja það
upp.
Öll ljósalögn er komin í húsið,
nema á leiksviðið og í kjallara.
Ljóslögn á leiksviðið og allur
leiksviðsútbúnaður verður gerð-
ur af sérfræðingi á því sviði.
Áður en byrjað var á leikhúss-
byggingunni, en allir uppdrættir
að henni fullgerðir, var fenginn
einhver bezti sérfræðingur á
Norðurlöndum í leiksviðsútbún-
aði til að gera uppdrætti að
leiksviðinu, svo að vissa fengizt á
því, að stærð leiksviðsins væri
sem heppilegust. Þá va reinnig
ákveðið að sérfræðingurinn
kæmi hingað og hefði umsjón
með^ framkvæmdum verksins.
Nú er þessi maður látinn, og
verður nú leitað til annars
manns til að sjá um þetta verk.
Á gólfi og tröppum anddyris
og forstofu verða lagðar fægðar
grásteinshellur, og er nú verið
að vinna að þeim. Veggir for-
stofu og anddyra verða í þriggja
metra hæð, klæddir gljáðum
silfurbergs- og hrafntinnuhell-
um, og eru þær fullgerðar.
Eitt af því, sem miklu máli
skiptir, eru sæti leikhúsgesta.
Hingað til hefir reynzt ógern-
ingur að ná í góða leikhússtóla,
og meðan þeir eru ekki fengnir,
er ekki hægt að setja gólfin í
áhorfendasalinn.
Beztu stólaverksipiðjur í Ame-
ríku sögðust ekki búa til veru-
lega vandaða stóla meðan á
stríðinu stæði. Við gátum fengið
sams konar stóla og notaðir eru
í kvikmyndahúsum, en ákveðið
var að bíða heldur þar til unnt
væri að fá þá stólategund, sem
tíðkast að nota í beztu leikhús-
um.
Fyrir fáum dögum fékk ég
loks vitneskju um, að við gætum
átt von á að fá mjög góða stóla
frá einni þekktustu stólaverk-
smiðju í Ameríku.
Ákveðið er, að klæða alla veggi
áhorfendasalsins með viðar-
þynnum, sem enn hefir reynst
ógerningur að fá.
Nú hefi ég alveg nýlega fengið
sýnishorn af viðarþynnum frá
Svíþjóð, sem ég tel líklegt að
mætti nota.
Efni, se mhæfir til þess að
jafna hljóðburð í húsinu, hefir
einnig verið mjög erfitt að fá,
þó hefi ég fengið frá setuliðinu
mikið af glerull, sem nota á til
hljóðeinangrunar, og nú hefi ég
von um að fá frá Ameríku hent-
ug efni á þann hluta veggjanna,
þar sem glerullin verður notuð,
til að hylja hana.
Bráðlega vonast ég eftir að
fá frá Ameríku heppileg áhöld
til að dæla lofti (heitu) í leik-
húsið og hreinsa það.
Ýmislegt vantar enn, sem ekki
er unnt að segja um, hvenær
fæst, og má þar til nefna vélar
til að snúa leiksviðinu og dýpka
og hækka hljómleikapallinn,
lyftur og sérstök teppi á ganga,
stiga og „Fojer“ o. s frv.
Allur byggingarkostnaður til
þessa dags er kr. 2.322,247,00.
Leikfélagið verður 50 ára 1947,
og vona ég, að það geti minnzt
þessa afmælis síns í Þjóðleik-
húsinu.
Það er ef til vill ekki úr vegi
að minnast á það, að ýmsir
menn hér á landi hafa á þessum
árum, sem liðin eru síðan byrj-
að var að byggja leikhúsið, látið
í ljós efa um, að gerð þess hent-
aði nútíma fólki, eftir þeim
kröfum, sem gerðar eru til leik-
húsa í helztu menningarlöndum.
Þessir menn segja, að íslenzka
leikhúsið hafi of fá sæti, leik-
húsið ætti að vera eins og stór
fundarsalur og öll sæti á gólfi.
Nú vill svo til, að Bretar eru í
fyrsta sinn i sögu sinni að byrja
á að reisa Þjóðleikhús í London.
Það á ekki ap rúma nema 1200
leikhúsgesti, og þau eiga að vera
auk sæta á gólfi, á tveimur pöll-
um sem ná þvert yfir áhorf-
endasalinn með fram bakvegg,
nákvæmlega sama fyrirkomu-
lag og i tilvonandi Þjóðleikhiisi
okkar. Ég vona, að þessir óá-
nægðu menn sætti sig betur við
stærðina á okkar leikhúsi, þegar
Bretar leggja ekki í að hafa
nema 1200 sæti, mitt í heims-
borginni, einnig það; að Bretar
hafa sama aðalskipulag og við,
og það í leikhúsi, sem verið er
að byrja að byggja, eftir að
stríðinu er lokið.
Ég vil að síðustu geta þess, að
sendisveit Bandaríkjastjórnar
hér í Reykjavík, hefir boðizt til
að greiða eftir því sem frekast
er unnt fyrir nauðsynlegum
efnisa(ðdráttum til leikhússins
frá Bandaríkjunum. Er þetta
mikils virði, því margt af tor-
fengnustu efnum mun sennilega
verða að koma vestan um haf.
Þjóðleikhúsið hefir verið nokk-
uð lengi á leiðinni og þarf engan
að undra það, því að stórbygg-
ingar hafa oft verið lengi í smíð-
um og það hjá stærri þjóðum
en íslendingum. Þyngsta áfallið
i leikhúsmálinu er það, þegar
vinir leiklistarinnar voru ofur-
liði bornir á Alþingi 1932 og leik-
hússjóðurinn sviptur öllum tekj-
um sínum um margra ára skeið.
Nú er þetta viðhorf breytt. Þjóð-
in stendur nú samhuga um, að
! láta fullgera leikhúsið og ganga
svo frá byggingunni, að hún
verði í sem beztum notum. Nú
mega vonir manna standa til,
að leikhúsið verði fullgert á
hálfrar aldar afmæli Leikfélags-
ins.
Guðjón Samúelsson.
Síðastliðinn laugardag bauð
Rannsóknarráð ríkisins alþing-
ismönnum og fleiri gestum að
sjá tvær kvikmyndir í Tjarnar-
bíó. Hefir ráðið aflað þessara
mynda frá Ameíríku, en þær
fjalla um verkfræðileg efni,
sýna magnesiumvinnslu úr sjó
og jarðboranir eftir olíu.
Á undan myndinni, sem fjall-
aði um magnesiumvinnsluna,
flutti Ásgeir Þorsteinsson efna-
fræðingur stutt erindi og skýrði
nokkuð frá aðferðum þeim, sem
Ameríkumenn hefðu við það, að
vinna magnesium úr sjónum og
frá þeim risatækjum, sem til
vinnslunnar þyrftu. Sagði hann
að magnesium-framleiðslan í
verksmiðju þeirri, er myndin
sýndi, væru, um 50 smálestir á
dag, en til slíkrar framleiðslu
þarf að dæla geysilega miklu af
sjó gegnum vélarnar og fjöl-
breyttar efnabreytingar verða
að vera búnar að eiga sér stað
frá því að magnesium-efnið er
aðskilið sjónum og þar til það
er fullkomið.
Á undan myndinni, sem sýndi
jarðboranir eftir olíu, talaði
í ísafold 26. september skrif-
ar einhver krókarefur, sem kall-
ar sig Z og gerir að umtalsefni
skopgreinarkorn, sem ég sendi
Timanum og birtist þar 11. sept-
ember í haust. Þessi króka-
refur, hvort sem J. Pá. sténdur
á . bak við hann eða einhver
annar ekki betri, tryllist og blæs
að ritstjóra Tímans fyrir þau
býsn að lána rúm í blaðinu fyrir
greinarkornið. Ó, þið hræsnarar
og krókarefir með þá heilögu
vandlætingu!
Ég finn mig knúðan til að
senda Krókaref fáein orð, af því
að hann fer með grófustu ó-
sannindi, þar sem hann segir, að
ég leggi að jöfnu Kvisling og
Ólaf Thors. Ég bendi aðeins á,
hvaða varnaraðferð Kvisling
viðhafði. Hann gerðist hávær
og brýndi róminn og allt, sem
hann var sakaður um, þóttist
hann hafa gert fyrir þjóðina og
fósturjörðina. Hinar sömu eru
varnir Ólafs.
Ég neita því ékveðið, að ég
hafi líkt þessum tveimur prýði-
legum mönnum, að eigin áliti
að minnsta kosti, saman á
nokkurn hátt annan. Og er því
málæði og vonzka Krókarefs
Steinþór Sigurðsson magister.
Jarðbor sá, sem myndin sýnir,
er af svipaðri gerð og jarðborar
þeir, sem hér hafa verið notaðir
við að grafa eftir heitu vatni,
aðeins stærri og mikilvirkari.
Steinþór sagði frá því, hvernig
hægt væri að finna út með mæl-
ingum, hvar olían væri í jörðu
áður en byrjað væri að bora eft-
ir henni. Áður fyrr, meðan slík
tæki voru ek£i þekkt, var það
algengt, að ekki nema þriðja
hver borhola gæfi árangur, og
hækkaði það að sjálfsögðu fram
leiðslukostnaðinn við olíuna að
mun.
Við jarðhitann verður að hafa
aðrar aðferðir en við olíuna,
sagði Steinþór, og það er óleyst
verkefni, hvort unnt muni verða
að finna aðferð' til þess að finna
neðanjarðarhita. Hingað til hef-
ir aðeins verið borað þar, sem
jarðhiti hefir fundizt ofanjarð-
ar, við hveri eða laugar.
Voru báðar myndirnar mjög
athyglisverðar og skýringar þær,
sem gefnar voru við þeim, fróð-
legar. ,
marklaust óþverrarugl, eins og
vænta mátti, ef J. Pá. er höf-
undurinn.
Ég héfi enga löngun til að
hafa neinn heiður af Ól. Thors,
en vafasaman greiða tel ég, að
refur þessi geri honum með því
að segja, að hann eigi „langrík-
asta þáttinn í því, að íslending-
ar heimtu sjálfstæði sitt“. Jón
Sigurðsson, Benedikt Sveinsson,
Skúli Thoroddsen, Sigurður
Eggerz, Gísli Sveinsson og marg-
ir fleiri falla í skuggann hjá of-
urmenninu Ól. Th. Þetta er mál-
æði, sem enginn maður leggur
eyru við, og sver sig í ætt við
J. Pá.
Eg læt þá útrætt um Kvisling.
Ef Krókaref eða J. Pá. finnst
Kvisling hafa tekið Ól. Th. sér
til fyrirmyndar, þá skulu þeir
eiga um það við hann en ekki
mig og ritstjóra Tímans, og
skamma hann, þótt dauður sé,
en ekki mig.
Hitt er satt, að ég kallaði Ól.
Thors skýjaglóp. Það verður
ekki útskafið, og við það verð-
ur nú að setja, því að töluð
orð verða ekki afturtekin.
Ef J. P. er höfundur pistils-
ins og ef hann er eitthvað óá-
350 nemendur í
menntaskólanum á
Akureyri
Menntaskólinn á Tkureyri var
settur síðastl. sunnudag. Sig-
urður Guðmundsson skóla-
meistari flutti setningarræðu
og minntist meðal annars á á-
fengisneyzlu.
Kennsla er fyrir nokkru hafin
í skálanum og stunda þar nú
nám 350 nemendur. Tveir ný-
ir menn hafa bætzt í kennara-
hóp skólans, eru það þeir Guð-
mundur Arnlaugsson stærð-
fræðikennari og Friðrik Þor-
valdsson, sem kennir í stað Páls
Árdals, er nú dvelur við nám 1
Englandi.
Nína Tryggvadóttir
sýnir vestan hafs
Ungfrú Nína Tryggvadóttir
listmálari opnaði málverkasýn-
ingu í New York, á vegum The
New Art Circle, fimmtudaginn
1. nóvember 1945.
J. B. Neumann stofnaði the
New Art Circle í New York árið
1924, en áður hafði hann atarf-
að sem listaverkasafnari og
listaverkasali um fjórtán ára
skeið í Berlín og Múnchen.
The New Art Circle hefir sýnt
listaverk eftir Marc Chagall,
Lyone^ Feininger, Marcal Cro-”
maire, George Grosz, Vasily
Kandinsky, Paul Klee, Jose Cle-
mente Orozco, Pablo Picasso,
Georges Roault og marga fleiri.
Njna Tryggvadóttir stundaði
nám í Danmörku og Frakklandi.
Hélt sýningu í nóv. 1942 í Reykja
vík. Fór til New York 1943. Þar
sá J. B. Neumann verk hennar
og bauð henni að halda sýningu.
Ungfrú Nína heldur því sýning-
una í boði hans.
The New Art Circle er til húsa
í Fuller Building 41 East 57th
Street New York.
nægður við mig vegna þess, að
ég kallaði hann málæðismann,
þá er ég til viðtals heima alla
daga.
Að síðustu langar mig að
spyrja hann: Á hvern ætlar
hann að þurrka allan óþverrann
úr ísafold í pistlum sínum og
hinum fjölmörgu sorpgreinum,
sem hann plantar út í dálka
þess blaðs? Ætli hann það allt
einum manni, vildi ég ekki þurfa
að koma nálægt þeim náunga.
Og sízt má slíkt skarta utan á
sjálfum forseta sameinaðs al-
þingis, þótt ýmislegt hafi vit-
anlega þurft til titilsins og tign-
arinnar að vinna.
Ólafur bóndi.
Stutt orðsending til Z
láta fátækum bændum í té land,
uxaeyki, sáðkorn og verkfæri
til búskapar. Hann tók eignar-
námi stóra rafveitu og lækkaði
afnotagjöldin um hér um bil
helming. Óduglega embættis-
menn rak hann frá störfum, ef
honum bauð svo við að horfa.
Hann var jafnan í forsetaskrif-
stofunum frá morgni til kvölds
og var fús til að hlusta á óskir
og tillögur hvers manns, en á
hinn bóginn ósveigjanlegur, ef
einhver leitaðist við að fá hann
til þess að hnika eitthvaö frá
réttlætiriu. Þannig aflaði hann
sér bæði vina og óvina.
í janúarmánuði 1934 svipti
Batista hann völdum, og sagði
skilið við bandamenn sína inn-
an háskólahreyfingarinnar, þótt
hann þættist á hinn bóginn enn
fylgja sömu stefnu og í upphafi
byltingarinnar. Réði hann nú
einn öllu í landinu og tilnefndi
menn á forsetastólinn eins og
honum bauð við að horfa hin
næstu sex ár. Sjálfur kallaði
hann sig yfirhershöfðingja, og
jók hann herinn svo ört, að
hann varð á skömmum tíma
tuttugu þúsund manns í stað
átta áður. En Batista hafði
jafnframt lag á því að nota her-
inn til þess að hrinda fram
ýmsum umbótamálum, svo sem
stórauknu heilbrigðiseftirliti og
nýbyggingu skóla og sjúkrahúsa.
Pólitískum andstæðingum sýndi
hann allmikið umburðarlyndi
og leyfði þeim að starfrækja
flokka — eftir að hann hafði
tryggt sjálfan sig í sessi.
Amerískum fjármálamönnum
líkaði allvel við Batista. Hann
gerði fátt til þess að auka fjöl-
breytni atvinnuveganna á Kúbu
og lét sér það í léttu rúmi liggja,
þótt bandarískt fjármagn
drottnaði yfir sykurræktinni og
hefði utanríkisverzlunina alveg
í sinni hendi. Hann tók einnig
ný lán og greiddi gömlu lánin
skilvíslega. Batista var sem sagt
maður, sem kunni að aka segl-
um eftir vindi. Sjálfur bauð
hann af sér fremur góðan
þokka, smár vexti og snarlegur,
augun leiftrandi og dálítið ská-
sett, er minnti á það, að hann
var af Kínverjum kominn í ætt-
ir fram, hárið hrafnsvart,
hreyfingarnar kvikar og svip-
brigðin ör. Sjálfmenntaður var
hann, enda kominn af fátæku
foreldri. Faðir hans hafði verið
félítill garðyrkjumaður.
III.
Eftirmenn Graus reyndust
Batista þó harla ótryggir. Ný
leynihreyfing var mynduð í
landinu með það takmark fyrir
augum að steypa Batista af stóli
og koma í framkvæmd hinni
raunverulegu stefnuskrá gömlu
leynihreyfingarinnar, sem
mynduð hafði verið gegn Mac-
hado. Og enn var háskólinn
miðstöð hreyfingarinnar. Bat-
ista svaraði með sama úrræðinu
og fyrirrennari hans: hann lét
loka háskólanum, þótt ekki
beitti hann neinum sérstökum
hörkubrögðum né ofsóknum.
Samt sem áður taldi Grau
tryggast að forða sér úr landi.
Stjórnaði hann síðan stjórnar-
andstöðunni erl. frá um skeið
og skóf nú ekki utan af því,
er hann var að lýsa spillingunni,
mútuþægninni, óstjórninni og
sérhagsmunastreitunni heima
fyrir. Fólkið kvað hann rænt
réttinum til flestra þeirra gagna
og gæða, er landið hefði að
bjóða, því að öll hin raunveru-
legu völd væru í höndum auð-
jarla, sem héldu fjármála- og
viðskiptalífinu í greipum sér.
Árið 1940 afréð Batista að
breyta um aðferð. Hann ákvað
að setjast sjálfur á forsetastól-
inn í stað þess að ráða bak við
tjöldin. Hann boðaði því til al-
mennra kosninga og bauð sig
fram. Höfuðandstæðingur hans
var Ramón Grau. Enginn var þó
í vafa um niðurstöðu þessara
kosninga. Allt hafði verið búið
svo í haginn, að einræðisherr-
ann ynni með sæmilegum at-
kvæðamun.
Tveimur dögum eftir kosn-
ingarnar réðust Japanir á Pearl
Harbour, og Kúba varð stríðsað-
ili. Flugæfingastöðvar voru sett-
ar á stofn, gefin út lög um her-
skráningu og ungir menn kall-
aðir til vopna. Kúba bauð
Bandamönnum hernaðarlegan
stuðning, ef hans teldist þörf,
og framleiðslu landsins var eftir
megni breytt i það horf, sem
vöruþörf Bandaríkjanna og
hinna sameinuðu þjóða krafðist.
Einkum var reynt að auka
framleiðslu sykurs, grænmetis
og einstakra málma, svo sem
mangans, sem lítið hafði verið
unninn þar fyrir stríðið. í
staðinn létu Bandaríkin Kúbu
í té tuttugu og fimm milljónir
dollara til almenningsþarfa.
Eftir að Batista var sjálfur
setztur á forsetastólinn reynd-
ist hann mun frjálslyndari en
hann hafði áður verið. Þegar
iíða tók að því, að kjörtímabil
hans væri útrunnið, lýsti hann
yfir því, að hann ætlaði sér að
leyfa algerlega frjálsar kosn-
ingar. Landsstjórnin skyldi á
engan hátt leitast við að hafa
áhrif á úrslit þeirra. Fáir lögðu
þó trúnað á þetta. En árið 1943
kvaddi Batista helztu forustu-
menn allra stjórnmálasamtaka
í landinu saman til fundar og
tjáði þeim enn á ný þessa á-
kvörðun sína og óskaði eftir því,
að þeir hæfu undirbúning að
friðsamlegum og óhlutdrægum
kosningum. Menn tortryggðu
hann enn, en þá hótaði hann
að leggja niður völd fyrirvara-
laust, ef flokkarnir vildu ekki
fyrir sitt leyti stuðla að því, að
fram gætu farið lýðræðíslegar
kosningar í landinu.
IV.
Grau hafði fyrst í stað hugs-
að sér að berjast til valda í
landinu með háskólahreyfing-
una að bakhjarli. En á síðari ár-
um hafði hugur hans aftur
hneigzt æ meiri að lífeðlisfræði-
legum og læknisfræðilegum efn-
um. Á læknaþingi í Chicago var
það viðurkennt, að hann og
annar vísindamaður hefðu innt
af hendi mjög merkilegt starf
við að fullkomna áður reynda
aðferð til þess að lækna krabba-
mein í maga á vissu stigi með
rafmagnsaðgerðum. Samt sem
áður afréð hann að bjóða sig
fram.
íhaldsflokkarnir ákváðu að
styðja Carlos nokkurn Saladri-
gas, lögfræðing í Havana, við
forsetakosningarnar. Batista
lagði blessun sína yfir framboð
hans, og margir fésterkir að-
ilar urðu til þess að leggja stór-
fé í kosningasjóð hans, enda
stóðu öll helztu stórfyrirtækin
í landinu einhuga á bak við
hann. Útvarpið var óspart notað
við kosningaáróðurinn, og kosn.-
ingaloforð Saladrigas voru mörg
og fögur.
Grau beiti annarri aðferð.
Hann boðaði til fjöldafundá í
borgum landsins og ferðaðist
fram og aftur. Varla var til svo
lítið þorp, að honum fyndist
ekki taka því að staldra þar og
rabba við fólkið. Stefnuskrá
hans var talsvert breytt frá því,
‘sem áður hafði verið. Nú vildi
hann ekki gera hið bandaríska
fjármagn umsvifalaust útlægt,
heldur ætlaðist hann til þess, að
fjármagnið færðist smátt og
smátt á hendur Kúbumanna
sjálfra. Þá eitt hundrað tutt-
ugu og fimm skatta og tolla, er
í gildi voru á Kúbu, hét hann að
færa í einfaldara og samræmd-
ara horf og gera mútur og sér-
réttindi útlæg. Eftirlit með
embættisrekstri skyldi stórauk-
ið. Miklum endurbótum á sviði
jarðræktarinnar hét hann einn-
ig og eitt af mikilvægustu á-
hugamálum hans var að koma
upp Raupskipaflota og gera
Kúbumenn sjálfbjarga á sviði
utanríkisviðskiptanna. Loks
lagði hann mikla áherzlu á
samhyggð og samvinnu ame-
rískra þjóða undir forustu
Bandaríkj amanna.
Það kom þegar í ljós, hver í-
tök dr. Grau átti meðal þjóðar
sinnar. Fólk b reiddi klæði á
veginn, þar sem hans var von,
og konur flykktust að honum
með börn sín, er þær óttuðust
að væru vanheil. Síðan á dög-
um José Juliáns Marti, er kall-
aður er postuli eyjarinnar og
átti meginþáttinn í lokaupp-
reisninni gegn Spánverjum, en
féll í einum fyrsta bardagan-
um, hafði enginn maður öðlazt
slíka hylli.
Batista hafði gefið út sér-
stakar reglur, sem farið skyldi
eftir við þessar forsetakosning-
ar. Þar var hernum stranglega
bannað að 'nafa afskipti af
beim, bannað að beita mútum
eða kúgun við kjósendur og
fyrirskipað, að atkvæðagreiðsl-
an skyldi vera leynileg og fara
fram í einrúmi. Hann gætti
bess líka stranglega, að þessum
reglum væri fylgt og gerði þar
engan mun meðhaldsmanna og
andstæðinga.
Menn voru mjög í vafa um,
hvor aðilinn myndi bera sigur
úr býtum. Sjaldan mun hafa
verið veðjað jafn ákaft um
kosningu á Kúbu sem þessa. En
um hádegi daginn eftir kosn-
ingarnar var byrjað að birta at-
kvæðatölu£, og þá var þegar
sýnt, að dr. Grau hafði unnið
stórkostlegan sigur. Borgar-
stjóri í Havana, en það er næst
(Framhald á 6. síöu)