Tíminn - 29.12.1945, Blaðsíða 5

98. blað
TÍMIIVN, langardagiim 29. des. 1945
5
Hofstaðafeðgar
Hofstaðir í Álftaneshreppi á
Mýrum standa niður við vík
eina á sjávarströndinni skammt
fyrir sunnan ós Álftár. Jörð
þeirri hefir lengi fylgt farsæld
festa í búnaði, sem m. a. má af
því sjá, að þar hefir nú húsum
ráðið sama ættin samfleytt yfir
heila öld. Þar hefir löngum ver-
ið tvíbýli. Nú nærfellt um 30 ára
skeið hafa búið þar, og búa enn,
feðgar tveir. Báðir áttu þeir nú
i haust merkisafmæli. Faðirinn,
Jón Samúelsson, átti áttræðis-
afmæli hinn 20. október síðast-
liðinn. Sonurinn, Friðjón, varð
fimmtugur í nóvember.
Jóns hefir nú þegar verið
minnst í Tímanum af öðrum,
með glöggri og sannorðri lýs-
ingu af þeim sæmdarmanni, svo
að ég sé ekki ástæðu til að
bæta þar um. Hins vegar vildi
ég mega tengja við þann þráð
nokkrum línum um soninn,
frænda minn, Friðjón.
Hann er fæddur að Hofstöð-
um og hefir alið aldur sinn
allan heima á fæðingar- og
ættarjörð sinni, að því undan-
teknu, er hann stundaði nám
við Samvinnuskólann 1919—
1920. Snemma tók hann við
verkstjórn heima á búinu, því
að faðir hans sótti jafnan fast
sjóinn til veiðifanga, eins og fyr
hefir verið getið. Beitti hann sér
þegar á unga aldri fyrir marg-
víslegum umbótum heima fyr-
ir, einkum engjabótum og ann-
arri jarðyrkju, af miklum áhuga
og kappi. Batzt hann meir
tryggðum við torfuna, en „hið
breiða blikandi haf“, og kippti
honum þannig fremur í móður-
kynið en föðurættina. En sjó-
farir og veiðistörf voru jafnan
líf og yndi þeirra frænda, Jóns
föður Friðjóns og Ásgeirs
Bjarnasonar, er lengi bjó i
Knarrarnesi, en hann var móð-
urbróðir Jóns. Voru þeir löng-
um samferða og samhentir um
sjósókn og selveiðar á meðan
báðir lifðu og bjuggu í nágrenni.
Sjóferðir og sjóróðra hefir þó
Friðjón stundað í viðlögum, og
verið vel liðtækur þar sem ann-
arsstaðar. En landbúskapurinn
hefir verið hans aðalstarf. Hef-v
ir hann tekið við framkvæmd-
um af föður sínum, aukið og
bætt tún og engi, endurbætt
húsakost jarðarinnar, bæði í-
búðar- og útihús, unnið mikið
að vegabótum, sett upp girðing-
ar miklar um heyskaparlönd og
búfjárhaga o. fl. 1
Þó að hugur þeirra feðga hafi
þannig í athöfnum og fram-
kvæmdum stefnt nokkuð í sina
áttina hjá hvorum, þá er þó eitt
er sameiginlegt má teljast með
báðum, og það er sterkur og líf-
andi áhugi á þjóðmálum_ og al-
mennum félagsmálum. Á þeim
árum, er sjálfstæðismálið var
baráttumál með þjóðinni, við
erlent vald og innlent íhald,
skipaði Jón Samúelsson sér í
sveit þeirra, er djarfast sóttu og
vægðarlausast börðust, og hvik-
aði þar hvergi frá, unz yfir
lauk, er hinn íslenzki málstað-
ur gat hrósað sigri með sam-
bandslögunum 1918. Úr því
eftirlét hann ýmsum þeim að
skreyta sig með „sjálfstæðis“-
nafninu, er staðastir höfðu ver-
ið við að krefjast fulls réttar
þjóðinni til handa — á meðan
að baráttan var tvísýn.
Þegar svo Framsóknarflokk-
urinn hóf baráttu sína í innan-
landsmálunum, gerðist Jón þeg-
ar jafn einlægur stuðningsmað-
ur hans og hann hafði áður ver-
ið sjálfstæðismaður, og hefir
verið það síðan. Þannig hefir
hann heill og einlægur snúizt
til liðs við hvert það mál, og
hverja þá stefnu, sem fram
hefir komið í landinu og honum
hefir fallið í geð.
Þennan félagsmálaáhuga hef-
ir Friðjón erft af föður sínum
í ríkum mæli. Ungur tók hann
þátt í ungmennafélagi sveitar
sinnar, og lét þar brátt mikið
til sín taka. Gerðist hann einn
aðalleiðtogi þess um langt skeið,
og mun ekki enn hafa sl'itið við
það öll tengsl, þótt aldur og
störf hafi fyrir löngu skipað
honum í sveit fulltíða manna.
En meðal þeirra fann hann
einnig brátt sín hugðar- og bar-
áttu-mál. Hann hefir tekið mik-
inn og virkan þátt í félagsmál-
um sveitar sinnar, og verið falin
þar fjöldi trúnaðarstarfa. í
stjórnmálum er þátttaka hans
ekki síður ákveðin, og áhuginri
sami og hjá föður hans. Hafa
þéir feðgar jafnan fylgzt þar
að málum.
Friðjón er einbeittur og
kappsfullur að hverju sem hann
snýr sér, og sækir mál sín fast,
ekki síður á málþingum og
mannfundum en annars stað-
ar, enda er honum mjög létt um
mál. *
Árið 1927 kvongaðist hann
Ingibjörgu Friðgeirsdóttur fr'á
Rauðamel, mikilli gáfu- og
hæfileikakonu. Eiga þau fjögur
börn, eina dóttur og þrjá syni,
öll hin mannvænlegustu.
Hofstaðaheimilið hefir svo
langt sem mitt minni nær og
lengur þó, staðið í fremstu röð
myndar- og menningarheimila.
Þar hefir jafnan verið mann-
margt og gestkvæmt, því að öll-
um hefir þótt þar gott að vera
og gott að koma. Þar hefir jafn-
an verið mikið starfað, mikið
lesið og hugsað. Nú hefir ætt
Friðjóns bundizt þar rótum meir
en um aldarskeið, og jafnframt
tengt nýjar greinar við hinn
gamla stofn.
Væri vel, ef ætt og óðal fengju
enn um aldir að fylgjast þar að.
og vaxa hvort af öðru, svo að
gróður jarðar og gæði, atorka
og menning, geri jafnan garð-
inn frægan.
Bjarni Ásgeirsson.
Svíkið ekki ....
(Framhald af 4. síðu)
ar á neinum óskasteini að halda
Framtíðin er æskunnar. Hún
á mest undir þvi komið, að rét1
horfi þjóðarfleyinu, og að axar-
sköft nútíðarinnar verði sem
minnst. Með samstilltum vilja
getur hún miklu ráðið um
stefnuna. Komi hún auga á eitt-
hvað, 'sem aflaga fer en neyti
ekki máttar síns til þess að færa
það til rétts vegar, fremur húu
svik við framtíðina og sjálfa
,sig.
Yfirkjörstjórn
við bæjarstjórnarkosningar í Reykjavik, er fram eiga að fara 27.
janúar 1946, skipa:
Geir G. Zoéga, vegamálastjóri, oddviti,
Einar B. Guðmundsson, hæstaréttarlögmaður,
Ragnar Ólafsson, hæstaréttarlögmaður.
Framboðslistum ber að skila til oddvita yfirkjörstjórnar eigi
síðar en 21 degi fyrir kjördag.
Borgarstjórinn í Reykjavík
20. dcsembcr 1945.
BJAMl BE]\EÐIKTSSON.
LARS HANSEN:
f
Fast þeir sóttu sjóinn
Það var eins og Skolur hefði alls ekki heyrt, hvað maðurinn
sagði, því að þegar hann þagnaði, mælti hann hásum rómi eins
og hans var vandi:
— Þakka þér fyrir, — ég kæri mig ekki um að draga aðra út
í dauðann með mér.
Og svo rjátluðu þeir allir út og héldu glaðir í bragði suður eftir
í áttina að brennivínssölunni. En áður en þeir fóru þar inn, brá
hann Kristófer sér til Hans D. Holst og afhenti skírteini þeirra
allra nema Skols.
Loks virtist allt komið á réttan kjöl. „Noregur“ lá út af bryggju
framan við vöruskemmu Holst, og nú var unnið að því af kappi
að láta nauðsynlegar birgðir á skútuna, salt, skotfæri og fleira
þess háttar. Skolur var önnum kafinn við að mæla nýja kaðla,
því að gömlu dræsurnar á „Noregi“ voru gerslitnar eftir Lófót,-
>/ertíðina. Nii dró enginn af sér, þvi að allir vissu mætavel, að
oað var hver síðastur að komast af stað, ef þeir áttu ekki að
missa af öllum dúninum á Svalbarða. Það kom ekki til mála,
,;ð neinn þeirra gæti skroppið heim þennan dag. Klukkan níu
um kvöldið komu tvær telpur Kristófers um borð, en hann
Xristófer anzaði þeim ekki öðru en því, að hanri bað þær að
tara beina leið heim aftur. Klukkan var orðin hálf ellefu, þegar
kerling Skols kom á vettvang, staðnæmdist á bryggjunni og æpti:
— Hæ, hæ — „Noregur."
Skolur var uppi í reiðanum. Hann leit um öxl og svaraði:
— Hlussastu heim, kerling, og vertu ekki að koma hér niður
ig tefja vinnandi menn.
Um hádegisbilið daginn eftir var „Noregur“ ferðbúinn, og allir
ikipverjar fóru í land til þess að kveðja. Skol fannst það samt
nreinasti óþarfi — það hefst ekkert annað upp úr því en töfin,
-.agði hann, þó að ég verði vist að hjakkast með ykkur til mála-
nynda.
Kristófer, Lúlli, Nikki, Þór og Jens Hartvik stefndu norður yfir
læðina, því að fólk þeirra allra var heima hjá Kristófer. En þegar
>eir komu heim á bæjarstéttina, námu þeir allir staðar sam-
.ímis. Krakkarnir voru allir úti og eldhúsdyrnar .harðlokaðar.
— Þettá veit á eitthvað, sagði Lúlli.
Og þar átti hann kollgátuna. Rétt í þessum svifum var hurð-
inni lokið upp og „Norska ljónið“ kom út í gættina og sagði þeim,
að konan hans Jens hefði fyrir fáum sekúndum verið að ala barn,
og nú yrðu þeir að hafa hægt um sig. Hún hvessti augun á Kristó-
fer rétt sem snöggvast, dró annað í pung og sagði:
— Það eru ekki allir jafn hundheppnir og þú, Kristófer. Rétt
)egar þú ert ferðbúinn, teppist hjónarúmið, en ég verð að gera
,vo vel og liggja á gólfinu i meira en viku með alla krakkana.
Og svo vatt hún sér að föðurnum:
— Þú skalt láta strákinn heita Kristófer Kalvaag, ef þið getið
'ellt ykkur við nafnið.
Kveðjustundin var hljóðlát. Nikki og Lúlli tóku sina telpuna
ívor í fangið, og hann Kristófer stalst til þess að reka kerlingunni
inni rembingskoss, þegar hann hélt, að enginn tæki eftir þvi —
n kossaflens hafði hann aldrei iðkað um dagana. Og svo hröð-
_iðu þeir sér allir um borð. Þegar þangað kom, var Skolur þar
.yrir og var búinn að hita kaffi handa þeim.
Nú var ekki annað eftir en að fara í tollbúðina.' Þar voru af-
greiddar þær vörur, sem tollskyldar voru. Þeir Lúlli og Kristófer
eru þess vegna í land, og innan stundar komu þeir aftur með
•/arninginn og einn tollþjónanna, er skoðaði valdlega skápinn,
;em þetta átti að geymast i, og innsiglaði síðan hurðina með
kjaldarmerki norska ríkisins. Síðan reri hann til lands, en
beir á „Noregi“ létu reká út á sundið, þar. sem þeir köstuðu
akkerum.
Hann Kristófer þurfti ekki endilega að brjóta innsiglið til
öess að ná í þennan tollvarning. Önnur hlið skápsins var
nefnilega laus frá, og þar gat hann smeygt þvi út, er hann
vildi koma heim til kerlingarinnar og krakkanna. Og i logn-
inu um kvöldið reri bátur til lands, og skömmu siðar óku þeir
Lúlli og Nikki hlöðnum handvagni upp hæðina heim til „Norska
ljónsins", þar sem þeir skildu eftir heilmikið af ýmis konar vör-
um, meðal annars flösku af bezta bankóvíni, sem hann Kristófer
hafði sérstaklega ætlað í skírnarveizluna. Tveim tímum siðar
iét „Noregur" úr höfn og sigldi norður á bóginn fyrir fullum
seglum. Það var komin stinningsgola af suðaustri og blásandi
byr, svo að sjálfsagt var að nota seglin. Enda kom það sér vel
að geta brugðið þeim upp, því að það virtist vonlitil barátta, sem
hann Jens Hartvik'fLórentsen háði við gömlu Alfavéjina, sem nú
.sást alls ekkert lífsmerki með. En við hún blakti geysistór vimp-
ill, er á var letrað stórum stöfum:
NOREGUR
Það var eins og lýsti af stöfunum og þeim ljóma slægi yfir
fjöllin og hliðarnar í kring, er nú biðu sumarsins og miðnætur-
sólarinnar i ofvæni.
Gleðilegt nýár!
Þökk f ?#rir /icid' 1 iðna!
H.f. Ölgerðin EcfiII Skallatirímsson.
íslendingar!
Samvinnuhagkerfið er fullkomið tæki fólksins til
til betra og fegurra framtíðarlifs. Hlúið að núver-
andi gróðurlögum þess í landinu og byggið nýja
blómaöld.
Öllum þeim vinum mínum, frœndfólki og samstarfs-
mönnum fjcer og hœr, sem minntust min á sextiu ára
afmœli mínu 15. þ. m., með gjöfum, símskeytum, heim-
sóknum og góðum hug, fœri ég mínar alúðarfyllstu þakkir.
\ Deildartungu, 17. des. 1945.
JÓN HANNESSON.

Alúðarþakklœti flyt ég öörnum mínum og tengda-
börnum, sveitungum, Kaupfélagi Héraðsbúa og ýmsum
fleiri fyrír ánœgjulegar heimsóknir og rausnarlegar minn-
ingargjafir. Ennfremur vinurh og kunningjum nœr og fjœr
fyrir hlýjar kveðjur í slmskeytum, bréfum og Ijóðum,
allt í tilefni af 70 ára afmœli mínu, 21. f. m.
Rangá, 5. des. 1945.
BJÖRN HALLSSON.
Jörð til sölu
Jörðin Hof í Álftafirði í Suður-Múlasýslu fæst til kaups og á-
búðar á næstu fardögum.
Kauptilboðum sé skilað fyrir 1. marz n. k. til núverandi ábú-
enda jarðarinnar, sem gefa allar nánari upplýsingar.
Réttur áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er, eða hafna
öllum.
Bókaútgáfa Men.n.ingarsjóðs
og Þjóðvinafélagsins
Þrjár nýjar bækur eru komnar út:
Almanak Þjóðvinafélagsins 1946 flytur grein um lok
heimsstyrjaldarinnar eftir Hallgrím Hallgrímsson, ritgerð
um þróun skólamála á íslandi 1874—1944, eftir Helga Elí-
asson, Árbók íslands 1944, eftir Ólaf Hansson, og fleira.
Andvari, 70. árgangur, flytur ritgerð um Þorstein Gisla-
son, eftir Alexander Jóhannesson, lýðveldishugvekju um
íslenzkt mál, grein um Skaftárelda, eftir Þorkel Jóhannes-
son og yfirlit um útgáfustarfsemi Þjóðvinafélagsins og
Menningarsjóðs.
Dóttir landnemans, skáldsaga eftir franska rithöfundinn
Lois Hémon. Karl ísfeld ritstjóri hefir islenzkað þessa sögu,
sem gerist í nýlendu Frakka í Kanada.
Þar segir frá' franskri fjölskyldu, sem tekur sig upp hvað
eftir annað og ryður alltaf nýtt og nýtt land. Inn í þá frá-
sögn er fléttað ástarsögu ungrar stúlku, sem velur á milli
þess að hverfa til þæginda stórborgalífsins eða lifa áfram
við hin kröppu kjör landnemans.
Árgjald félagsmanna er aðeins 20 krónur. Fyrir það fá
þeir nú 5 bækur. Nokkrar af síðustu bkum útgáfunnar eru
enn fáanlegar við hinu láta verði.
Bækurnar verða sendar til umboðsmanna úti um land
jafnskjótt og ferðir falla. — Félagsmenn i Reykjavík vitji
bókanna í Safnahúsið, opið kl. 1—7, og i Hafnarfirði í
verzlun Valdimars Long.
Skrifstofa útgáfunnar er að Hverfisgötu 21, efri hæð, sími
3652, pósthólf 1043.
Aðvörun
Héraðslséknirinn í Reykjavík vill vara fólk við því
að fara með börn á jólatrésskemmtanir, ef þau ekfci
hafa fengið kíghósta, nema þau hafi nýlega verið
sprautuð gegn honum, og þá í samráði við heimilis-
lækni.
Reykjavík, 27. des. 1945.
Magnús Pétursson

\