Tíminn - 05.01.1946, Blaðsíða 2

I
2
Luuqardagur 5. jjan.
Lærdómsrík fordæmi
Á síðastl. ári fóru fram kosn-
íngar í mörgum löndum Evrópu.
Yfirleitt voru höfuðeinkenni
kosningaúrslitanna hin sömu.
íhaldsmenn töpuðu alls staðar,
kommúnistar fengu miklu
minna fylgi en búizt var við, en
frjálslyndir miðflokkar uku fylgi
sitt. í Frakklandi vann katólski
miðflokkurinn mestan sigur, i
Austurríki katólski þjóðflokkur-
inn, í Ungverjalandi smábænda-
flokkurinn, í Danmörku vinstri
flokkurinn, og i Bretlandi og
Noregi verkamannaflokkarnir,
sem fylgja hóflegri umbóta-
stefnu en hliðstæðir flokkar gera
annars staðar. Hins vegar töp-
uðu jafnaðarmenn í Danmörku,
sem höfðu vikið frá umbóta-
stefnu Staunings og tekið upp
samkeppnispólitík við kommún-
ista, líkt og jafnaðarmenn hafa
gert hér.
í raun réttri þurfa þessi kosn-
ingaúrslit ekki að koma neinum
á óvart. Styrjöldin hefur sýnt
almenningi það enn betur en
áður, hve óhollt og skaðlegt
honum er að setja trú sína á
helztu sérréttindastéttirnar,
stóratvinnurekgndur og kaup-
sýslumenn, er mynda kjarna
íhaldsflokkanna. Almenningur
óskar þess ekki heldur, að yfir-
drottnun þessara stétta verði
leyst af hólmi af annarri yfir-
drottnun, sem sniðin er eftir
rússneskri fyrirmynd. Þess
vegna hefur fylgi frjálslyndrar
umbótastefnu vaxið í öllum
þessum löndum.
Hér á landi munu fara fram
tvennar — ef ekki þrennar —
kosningar á hinu nýbyrjaða ári.
Það eru fyrst bæja- og sveita-
stjórnarkosningar, sem eiga að
fara fram 27. þ. m. og svo þing-
kosningar, sem eiga að fara
fram í byrjun júlímánaðar.
Framfylgi stjórnarflókkarnir á-
kvæðum stjórnarsáttmálans um
breytingar á stjórnarskránni
munu enn verða kosningar
næsta haust.
í þessum kosningum verður
valið um sömu höfuðstefnur og
kjósendur áðurnefndra landa
áttu að velja um á síðastl. ári.
Ekki sízt verður valið um þessi
aðalsjónarmið í bæjarstjórnar-
kosningunum í Reykjavík 27.
þ. m.
Hér hefir flokkur gróðastétt-
anna, stóratvinnurekenda og
kaupsýslumanna, farið lengi með
völd. Bærinn ber lika greinileg
merki þess. Það hefir sáralítið
verið gert að þvi af hálfu bæj-
arvaldanna að bæta hag og að-
búnað alþýðustéttanna í bæn-
um. Húsnæðismálin eru hér
sennilega í meira ófremdar-
ástandi en i nokkurri annarri
borg i heimi, sem ekki hefir
orðið fyrir loftárásum. Leik-
vellir og skemmtigarðar eru hér
Jærri en þekkist annars staðar
og má heita, að hér sé oft
óverandi á sumrin, þegar rykið
og óhreinindin njóta sin bezt.
Bæjaryfirvöldin hafa ekki haft
neinn áhuga fyrir því að bæta
úr þessu. Stéttirnar, sem þau
studdust við.stóratvinnureHend-
urnir og kaupsýslumennjrnir,
gátu byggt sér skrautlegar „vill-
ur“ meðan aðrir þoldu raun 'hús-
næðisvandræðanna og þær gátu
farið úr bænum í einkabifreið-
um sinum og dvalið i sumarbú-
stöðum sínum meðan aðrir
Reykvíkingar urðu að kúldrast
í ryki og óhreinindum borgar-
innar. Þess vegna fannst bæjar-
yfirvöldunum engin þörf um-
bóta í þessum málum.
Vilji almenningur i Reykjavík
vinna að bættum hag sinum á
þessum sviðum sem öðrum, á
hann að fylgja fordæmi þeirra
þjóða, sem í frjálsum kosning-
um á siðastl. ári steyptu ihald-
inu úr stóli. En hann á jafn-
framt að varast það, sem þess-
ar þjóðir vöruðust, að efla í
staðinn nýja kúgun og yfir-
drottnun, þar sem kommúnism-
inn er. Reykvískur almenning-
ur á i bæjarstjórnarkosníng-
unum 27. þessa mánaðar að
fylkj* sér um frjálslynda um-
bótastefnu og það gerir hann
með því að tryggja efstu mönn-
um á lista Framsóknarflokksir*
sæti í bæjarstjórninni.
TÍMIM, laugardagiiui 5. jjan. 1946
1. blað

fi tiítaðaingi
Erlent yfirlit
Ráðherrafundurinn í Moskvu
virki, að Þrengslavegurinn
skyldi ekki hafa verið lagður
fyrir strið, þvi að þá hefði hann
ekki kostað nema fáar millj-
ónir, en nú myndi hann kosta
milli 22—23 millj. kr. Það er
vissulega ekki ofmælt hjá Mbl.,
að hér er um spellvirki að ræða.
Sþellvirki þetta er fólgið i þvi,
að dýrtíðin hefir verið marg-
földuð á þessum tíma. Þeir, sem
þar hafa verið að verki, eru fyrst
og fremst Ólafur Thors og kom-
múnistarnir. Þetta spellvirki
hefir ekki aðeins áhrif á kostn-
aðinn við Þrengslaveginn, held-
ur allar framkvæmdir í land-
inu, smáar og stórar. Þeir hafa
vissulega orðið dýrir framför-
unum i landinu, Ólafur Thors
og kommúnistarnir.
Hver segir satt?
ÓJafur Thors hefir þráfald-
lega haldið því fram, að stjórn-
in hafi orðið að hraða samning-
um um togarakaupin í Bret-
landi, því að annars hefðum
við ekki fengið togarana smíð-
aða þar, þvi að svo mikil hafi
eftirspurnin verið. Þvert ofan í
þessar upplýsingar Ólafs, lýsti
sjávarútvegsmálaráðherra því
yfir, þegar kommúnistar lögðu
cil í þinginu, að keyptir yrðu 20
togarar til viðbótar, að auðvelt
væri að fá þá smíðaða. Þá hefir
einn samningamaður stjórnar-
innar, sem endanlega gekk frá
kaupunum, skýrt frá því, að
brezkir útvegsmenn hafi ekki
viljað semja um smíði á togur-
unum á þessum tíma. Hér skal
ekki dæmt um, hvor sannsögl-
ari er, Ólafur eða Áki og samn-
ingamáðurinn, en segi Ólafur ó-
satt, er í burtu fallin afsökunin
fyrir hinum skjótráðnu og óat-
huguðu togarakaupum.
Hvað var „fólkið“ margt?
Mbl. gumar mikið af „próf-
kjöri“ því, sem fór fram um
efstu mennina á lista Sjálfstæð-
isflokksins í bæjarstjórnar-
kosningunum í Reykjavík. Það
segir, að þetta sé „listinn, sem
fólkið hafi valið“. Hins vegar
(Framhald á 7. siðuj
Ráðherrafundur þríveldanna,
sem haldinn var í Moskvu um
jólin, hefir á ýmsan hátt orðið
hinn merkilegasti. Það einkenn-
ir mest samþykktir hans, að
Rússar hafa látið undan — a.
m. k. í bili — í nokkrum þýð-
ingarmiklum atriðum.
Á Potsdamfundinum s. 1. sum-
ar var svo ákveðið, að ráðherrar
Bretlands, Bandaríkjanna og
Rússlands skyldu hittast á
þriggja mánaða fresti. Jafn-
framt var ákveðið að bjóða ut-
anríkisráðherrum Kínverja og
Frakka að sækja þessa fundi.
Fyrsti fundurinn var haldinn í
London í september og lauk
honum án þess að nokkurt sam-
komulag næðist um þau mál,
sem rædd voru. Formlega
strandaði á því, að Rússar vildu
ekki láta Frakka og Kinverja
taka þátt í friðarsamningunum
við Balkanríkin, en hinar raun-
verulegu orsakir voru, að Rúss-
ar gerðu ýmsar kröfur, sem hin
stórveldin töldu sig ekki geta
fallizt á. Þóttust þau þegar hafa
látið svo undan Rússum, að eigi
væri fært að ganga lengra.
Töldu þau þvi betra, að ekkert
samkomulag yrði og sjá til,
hvort Rússar létu ekki undan
síga og drægju úr kröfum sin-
um við nánari athugun, þegar
þeim væri ljóst, að undanláts-
semi Bandamanna væri þrotin.
Jafnhliða létu forvigismenn
þeirra, einkum Truman forseti,
það greinilega á sér skilja, að
hann vildi ekki lengur iáta út-
kljá nein stórmál endanlega
á ráðstefnum stórveldanna
þriggja, heldur af alþjóðaráð-
stefnum og alþjóðasamtökum.
Ráðstefnur stórveldanna yrðu
hér eftir ekki meira en undir-
búningsfundir. Rússar hafa hins
vegar viljað, að sem flestum
stórraálum yrði ráðið til lykta
af stórveldunum einum og eftir
þeirra sjónarmiðum.
Vegna árangursleysi« ráð-
herrafundarins í London í haust,
var um skeið óttast, að þessir
fundir féllu alveg niður. Það er
þakkað forgöngu Byrnes után-
ríkisráðherra, að svo varð ekki.
Jafnframt er talið, að hann hafi
1 átt þátt í því, að ráðherrum
Frakka og Kínverja var" ekki
boðið á þennan fund. Mun hann
hafa talið það tilhliðrunarsemi
við Rússa, vegna ágreinings
þess, er varð á fundinum í
haust.
Helztu samþykktir ráðherra-
fundarins í Moskvu fjalla um
atomsprengjumálin, Asíumálin,
friðarsamningana við öxulríkin
og Balkanmálin. Yfirleitt verður
vart í þessum samþykktum til-
slakana af hálfu Rússa.
Um atomsprengjumálið var
það samþykkt, að Þjóðabanda-
lagið nýja skuli setja sérstaka
kjarnorkumálanefnd, er geri til-
iögur um alþjócjasamvinnu um
þessi mál, en ekki öðlast þær
gildi, nema öryggisráð banda-
lagsins samþykki þær. Banda-
ríkin hafa lagt áherzlu á, að
bandalagið tæki þetta mál til
meðferðar, en stórveldin ræddu
það ekki sérstaklega, en það
virðist hafa verið vilji Rússa.
Sjónarmið Bandaríkjanna hefir
því sigrað að sinni, en vafalaust
á það enn langt í land, að fullt
og endanlegt samkomulag verði
um þetta mál.
í Asíumálunum náðist það
samkomulag m. a., að sett yrði
á laggirnar Austur-Asíunefnd,
sem yrði skipuð fulltrúum þeirra
ríkja, er þar eiga hlut að máli.
Rússar hafa hingað til ekki
vilja taka þátt í þessari nefnd,
þrátt fyrir áeggjan Bandaríkj-
anna, nema hún fengi æðsta
vald í hernámsmálunum i Jap-
an. Bandaríkjamenn hafa hins
vegar viljað, að æðsta valdið
væri í höndum hernámsstjórnar
þeirra þar, þ. e. Mac Arthurs.
Þetta sjónarmið sigraði á
Moskvufundinum, því að Aust-
ur-Asiunefndin fær aðeins ráð-
gjafarvald.
Viðkomandi friðarsamning-
unum við öxulríkin var það sam-
þykkt, að þríveldin öll skyldu
setja Búlgaríu, Ungverjalandi
og Rúmeníu friðarskilmála, þrí-
veldin og Frakkland Ítalíu frið-
arskilmála, en aðeins Bretar og
Rússar setja Finnum friðarskil-
mála. Hér hafa Rússar fengið
(Framhald a 7. stðuj
fflDD/R NA6RANNANNA
„Nýsköpun“ stjórnarinnar.
í áramótahugleiðingum sín-
um reyndu stjórnarblöðin að
vonum að guma af „nýsköpun“
stjórnarinnar. Meðal annars
reyndu þau að eigna stjórninni
framkvæmdir, sem ekki hafa
verið gerðar að neinu leyti að
hennar frumkvæði, eins og véla-
kaup bænda, bátakaupin í Sví-
þjóð, sem fyrrv. stjórn undir-
bjó, og byggmgu síldarverk-
smiðja, sem Alþingi var löngu
búið að ákveða. Þær einu fram-
kvæmdir stjórnarinnar, sem til
„nýsköpunar“ geta talizt, eru
togarakaupin og velbátasmíð-
arnar innanlands. Vegna af-
skipta Nýbyggingarráðs og rik-
isstjórnarinnar, koma togararn-
ir til með að kosta á fjórðu milj.
kr. hver og verða því niiklu dýr-
ari en eðlilegt getur talfzt. Þó
telja margir útgerðarmenn, að
enn þurfi að breyta þeim stór-
lega, ef þeir eiga að geta talizt
nothæfir, og verður ekkert sagt
um það, hvað sú breyting muni
kosta. Vélbátarnir, sem stjórnin
er að láta smiða innanlands,
verða nokkurum hundruðum
þúsunda kr. dýrari hver en
nýir, sambærilegir bátar fást
nú fyrir i Danmö'rku.
Það er um þessar framkvæmd-
ir rikisstjórnarinnar, sem Mbl.
hefir þau ummæli í áramóta-
blaðinu, að rikisstjórnin hafi
með „nýsköpunar“-framkvæmd-
um sinum „lagt grundvöll að
bættri efnahagslegri afkomu“.
Það þarf vissulega mikið álits-
léysi á þroska almennings til
bess að geta haldið þvi fram,
að það sé að leggja „grundvöll
að bættri efnahagslegri afkomu"
að kaupa atvinnutæki fyrir
miklu dýrara verð en hægt er að
fá þau fyrir.
Framfaraöld snúiff í illæri.
Þeir, áfem hafa horft með
raunsæi yfir „nýsköpunar“-
mál þjóðarinnar um áramótin,
munu áreiðanlega hafa gert sér
ljóst, að rikisstjórnin er á góð-
um vegi með að gera hina miklu
uýsköpunarmöguleika þjóðar-
innar að engu. Það eru ekki
fyrst og fremst hin rándýru tog-
ara- og vélbátakaup, sem þar
koma til greina og stafa af
undirbúningsleysi og ómark-
vissu fálmi stjórnarliðsins til
bess að geta sýnt einhvern ár-
angur. Það er fyrst og fremst
fjármálastefnan, sem þar er að
verki. Inn á við birtist hún i
sivaxandi dýrtíð og verðbólgu,
sem gerir hverja umbótafram-
kvæmd margfallt dýrari en ella,
og er á góðri leið að stöðva
rekstur helztu atvinnuveg-
anna, jafnframt og hún dregur
frá þeim fjármagn og vinnu-
afl í ýmis konar braskstarf-
■emi. Út á við birtist hún
bannig, að gjaldeyrinum er
sóað miskunarlaust i glingur
ag luxusflakk, svo að stórfelld-
ur halli verður á viðskiptajöfn-
uðinum og verðmætustu inn-
stæðurnar erlendis, dollararnir.
eru senn þrotnar. Til að halda
bessari óstjórn á floti enn um
stund, er nú ráðgert að láta
rikið taka hverja tugmilljóna
lántökuna á fætur annarri, auk
allra ábyrgðanna. Slík fjármála-
■^tefna getur vissulega ekki, þeg-
ar aftur þrengir i ári, leitt til
annars en algers hruns gjald-
miðilsins ög að allar eða mest-
allar erlendu innstæðurnar
verði gerðar að eyðslueyri. Nið-
urstaðan verður því sú, þegar
undan verða skilin nokkur rán-
dýr skip og örfáar rándýrar
verksmiðjur, að atvinnuvegir
bjóðarinnar verða engu full-
komnari en áður, en hins végar
vérður hún hlaðin meiri skuld-
um og rikisábyrgðum en nokk-
uru sinni fyrr. •
í slikt fyrirsjáanlegt illæri er
verið að breyta þvi mesta fram-
faratimabili, sem hefði getað
orðið hér á landi. í stað fram-
faranna fær þjóðin skuldir.
Þetta eru afleiðingarnar af því,
að ekki var fylgt stefnu Fram-
sóknarflokksins og dýrtíðin
stöðvuð í tæka tíð.
Hvernig reynlst „vináttan"?
Það hefir ekki verið ófróðlegt
fyrir verkamenn í Reykjavík að
athuga það við áramótin, hvort
núverandi stjórnarsamvinna
hafi fært þeim mikinn gróða.
Hjá einhleypum verkamönnum
hefir fæðið hækkað á síðastl.
ári um 100 kr. á mánuði eða
1200 kr. á ári. Fæðiskostnaður
hjá fjölskyldumönnum hefir
vitanlega einnig hækkað í átt-
ina við þetta. Strætisvagna -
gjöld hafa .hækkað, simgjöld
hafa hækkað, sjúkrasamlags-
gjöld hafa hækkað, afnotagjald
útvarpsins hefir hækkað. Hver
og einn getur gert það upp hjá
sjálfum sér, hvort hækkun dýr-
tiðaruppbótarinnar hefir vegið
á móti þessum hækkunum.
Kröfur margra Dagébrúnar-
manna um uppsögn kaupsamn-
inga virðast benda til, að svo
sé ekki. Hefði hins vegar verið
fallizt á stöðvunarstefnu Fram-
sóknarflokksins í fyrrahaust,
hefði engin af þessum hækk-
unum orðið. Þá var verkamönn-
um sagt, að það stafaði af
fjandskap við þá. En hvað
finnst verkamönnum nú um þá
„vináttu", sem lýsir sér i fram-
annefndum hækkunum?
Skýr afstaffa.
Mbl. er mjög úrillt yfir því í
áramótagreinum sinum, að
Framsóknarflokkurinn skuli
ekki taka þátt í stjórnarsam-
vinnunni. Mbl. getur haldið
beirri úrillsku áfram, því að
Sjálfstæffisflokkurinn mun
hvorki fá Framsóknarmenn til
þess með hótunum. eða fagur-
mælum að halda hlífiskildi yfir
stórgróðamöimunum, eins og
honum hefir tekizt að fá kom-
múnista og Alþýðuflokkinn
til að gera um^stund. Fram-
sóknarmenn munu aldrei fást
til þess, eins og kommúnistar
og Alþýðuflokkurinn, að láta
skattsvikin í friði, taka heild-
salamálin vettlingatökum og
hlífa stórgróðanum meðan kjör
bænda og láglaunamanna eru
skert. Framsóknarmenn munu
lika aldrei fást til að styðja þá
fjármálastefnu, sem eykur dýr-
tið og verðbólgu, skapar fyrir-
sjáanlegan tekjuhallarekstur
bjá atvinnuvegunum og dregur
stórkostlega úr framkvæmdum,
bar sem þær verða margfallt
dýrari en ella. Framsóknar-
flokkurinn mun aldrei fást til
að styðja stjórnarstefnu, sem
er sambland af afturhaldi og
fjárglæfrum. Hann mun aðeins
fást til samstarfs um umbóta-
stefnu. Sú afstaða hans kom
glöggt fram í fyrrahaust. Hún
ér óbreytt og verður óbreytt.
Hinir flokkarnir geta því gert
sér ljóst, að hverju þeir hafa
að ganga, ef þeir vilja leita sam-
starfs við Framsóknarmenn.
Þeir, sem hafa reiffzt.
Mbl. læzt harma það í ára-
mótagreinum sinum, að Fram-
sóknarflokkurinn hafi aflað sér
óvildar með því að hafa ekki
^ekið þátt i stjórnarsamvinn-
unni, gerzt þannig hlifiskjöldur
heildsala og fjáraflamanna,
en ánetjast fjármálastefnu
tommúnista að öðru leyti. Það
barf ekki að draga í efa, að
betta hefir aflað Framsóknar-
flokknum reiði stórgróðavalds-
ins og kommúnistaforsprakk-
anna, sem hafa viljað hafa sem
mesta þögn um samstarf sitt,
en hitt ei^ eftir að sjá, hvort
bjóðin lítur sömu augum á mál-
ið. Framsóknarflokkurinn bið-
ur með rósemi úrslita þing-
'íosninga þeirra, sem verða
munu, þegar gert verður upp
'nl fullnustu um þessi mál.
Hve mikiff var ofaníátiff?
Mbl. segir réttilega 28. f. m.,
að kommúntstar hafi etið ofan í
úg marga árganga af Þjóðvilj-
anum, þegar hann gekk til sam-
starfs' Við Kveldúlfsvaldið i
fyrra. Skemmtilegt væri, ef
Mbl. vildi jafnframt gera grein
fyrir því, hve margar ræður og
blaðagreinar Ólafur Thors hafi
etið ofan í sig, þegar hann gekk
til samstarfs við kommúnista
og tók upp gagnstæða stefnu í
dýrtiðarmálunum við þá, sem
hann hafði áður haldið fram.
„Spellvirki“ íhaldsins.
Mbl. komst nýlega svo að orði,
að það hefði verið hreint spell-
í blaði Sjálfstæðismanna á Akureyri,
íslendingi, birtist 7. f. m. forustugrein,
er nefndist: Skömm er óhófsævi.
Greinin er á þessa leið:
„Sumarið 1944 varð það til tíð-
inda að stofnað var lýðveldi á ís-
landi. í sambandi við þann atburð
brauzt fram áður óþekkt frelsis- og
ættjarðarást og umhyggja fyrir
framtíð landrins og lýðs, hjá öllum
þeim, sem létu uppi einhverjar
skoðanir, og þeir voru ekki fáir,
flokkar, félög og einstaklingar.
Sama ár skeði það, að mynduð
var stjórn þriggja þingflokka af
fjórum, sem Alþingi skipa, og átti
sú samvinna að verða til þess að
draga úr verðbólgu innanlands,
auka atvinnulíf og framleiðslu og
efla vinnufrið.
t
Um sömu mundir var þjóðin svo
fjáð yfirleitt, að slíkt hefir aldrei
þekkzt í sögu hennar, og mátti
heita að almenningur bruðlaði
grúnkunum á báðar hendur við
minnsta efní.
En það er nú svo, að oft sannast
hið fornkveðna: „Skömm er óhófs
ævi“. Hin fórnfúsa, allt-um-faðm-
andi ættjarðar- og þjóðernisást
sýnist hafa lognast útaf, hávaða-
laust. í staðinn kom eiginhags-
munapólitík, valdagirni og fjár-
græðgi. Hefir sú pólitík jafnvel
gengið svo langt, að nálega sann-
ast orð Stephans G. Stephansson-
ar: „Útföl mundu ýta þorra, ættar-
bönd við Sögu-Snorra, er þau væru
virt til króna, vegin út — og seld“.
Stjórnarsamvinnan, sem miklar
vonir voru tengdar við, hefir heldur
ekki gengið óskapalaust. Dýrtíðin
hefir heldur færzt í aukana, farið
er að bera nokkuð á atvinnuleysi,
a. m. k. á sumum sviðum, og vinnu-
friðurinn er hvergi nærri tryggur,
eins og verkfallið á kaupskipaflot-
anum greinilega sýnir. Sýnir það
verkfall útaf fyrir sig getu eða
viljaleysi, eða hvort tveggja hjá for-
ráðamönnum þjóðarinnar, að ein-
stakir landshlutar skuli að mestu
leyti aðflutningalausir, og landið
allt nálega slitið úr flutninga-
tengslum við umheiminn, án þess
að nokkuð virðist hægt að gera til
úrbóta.
Það má að vísu segja, að hægara
sé að kenna heilræði en halda þau,
en samt sem áður getur engum dul-
izt, að þjóðin hefir ekki til lengdar
efni á því, að fé hennar, orku og
tíma sé bruðlað gengdarlaust i mál-
þóf og einskisverðar ályktanir.
Einnig þar verður óhófið skamm-
vinnt, og ófarnaðurinn tekur við.
Stjórnmálamenn íslendinga og
aðrir ráðamenn, verða að hafa það
hugfast, að þeir mega ekki tvístíga
svo lengi, að þeir geti að lokum í
hvorugan fótinn staðið. Það er að
segja, að þeir vilja ekki láta sann-
ast orð eins hins merkasta islenzks
stjórnmálamanns, sem nýlega er
látinn, að sér virtist næstum svo
komið fyrir íslendingum, að flestir
forystumenn þeirra væru menn,
sem „ekkert háfa að segja, ekkert
skilja og engu trúa.“ Það væri
raunaleg niðurrtaða fyrir forystu-’
mennina, og ekki síður fyrir hina
íslenzku þjóð.“
Ritstjóri íslendings mun vafalaust
’-eynast sannspár, þegar hann spáir
st j órnarsamvinnunni því, að óhófið
verði skammvinnt og ófarnaðurinn
taki fljótt við. En hitt lýsir hvorki
iræði né þjóðholluEtu hjá honum eða
iðrum Sjálfstæðismönnum, er sjá
hvert stefnt er undir forustu Ólafs
Thors og kommúnista, en gera þó ekk-
ert til þess að knýja fram stefnubreyt-
ingu og forustuskipti hjá Sjálfstæðis-
flokknum.
★
Vísir ræðir um bæjarstjórnarkosn-
ingarnar í Reykjavík í forustugrein
7. þ. m. Þar segir í upphafi:
„PramboðsliEti Sjálfstæðisflokks-
ins við bæjarstjórnarkosningarnar
er nú fram kominn. Samkvæmt til-
kynningu kjörnefndar hefir hún
einskorðað val sitt við þá, sem flest
fengu atkvæðin í prófkosningunni.
Slíkt er í sjálfu sér ekki nema eðli-
legt, ef ekki eru neinir sérstakir
annmarkar á slíku vali. En listinn
virðist staðfesta það, sem margir
halda fram, að af hendi vissra fé-
laga hafi vérið beitt áróðri í próf-
kosningunni á bak við tjöldin. Er
slíkt illa farið, en um það skal ekki
rætt að svo stöddu. Ennfremur er
það óheppilegt, að niðurstöðum
kosningarinnar hefir verið haldið
stranglega leyndum og synjað um
allar uppiýsingar í því sambandi,
að öðru leyti en því, að nefndin
segir, að hinir 10 fyrstu menn list-
ans séu þeir, sem flest fengu at-
kvæðin."
Vísir virðist draga það í efa, að þeir,
sem séu á listanum, verði nógu skel-
eggir gegn kommúnistum. Þar segir:
„Þess vegna verður það að koma
fram nú þegar skýrt og undan-
dráttarlaust frá frambjóðendum
flokksins hér, að ekki verði um að
rœða neina sarnvinnu við komm-
únista í bœjarmálunum. Kjósend-
urnir eiga rétt á að fá ótvíræða
staðfestingu á slíku, enda geta úr-
slit kosninganna verið undir því
komin, að engin loðmælgi sé við
höfð, er vakið getur tortryggni í
þessu sambandi.
Þótt þetta blað telji illa farið, að
undir kommúnista hefir verið hlað-
ið á ýmsan hátt af lítilli framsýni
í stjórnarsamvinnunni, er mun
hefna sín 1 vaxandi upplausn, þá
væri það þó að bæta gráu ofan á
svart, ef Etjórn höfuðborgarinnar
væri látin falla þeim í hendur. Að
það verður hindrað, verður ekki að
þakka þeim, sem lofsyngja sam-
vinnu við kommúnista, heldur hin-
um, sem ekkert vilja saman við þá
sælda og vita, að öll viðleitni
kommúnista beinist að því, að gera
hið borgaralega þjóðfélag gjald-
þrota og einstaklinga þess að á-
nauðugum vinnuþrælum."
Svo getur farið, að Bjarni Ben. verði
við þessum tilmælum Vísis og birti
einhverja loðna yfirlýsingu. En hvern-
ig, sem hún hljóðar, er það víst, að
samstarf íhaldsins og kommúnista, sem
verið hefir undanfarið í bæjarstjórn-
inni, mun halda áfram, ef Bjarni fær
nokkru um það ráðið.