Tíminn - 13.02.1949, Blaðsíða 8

33
ERLENT YFIRLST“ í DAG:
Rvað fá Rússar uð vita?
„A FÖRJVUM VEGS“ I DAG:
Skrifstofa ríkisféhirðis
ófrörf.
33. árg.
Reykjavík
13. febrúar 1949
33. blaff
Stórfelld kosninga-
svik á Norður-ír-
landi
Nyafstaðnar eru kosningar
á Norður-írlandi, og hlaut
Sambandsflokkurinn, sem
vill halda sambandinu viff
Bretland, meirihluta atkvæffa
Nú hefir fulltrúi íra í Lond
on mótmælt þessum kosning-
um. Telur hann Sambands-
flokkinn. sem er mjög íhalds- J
samur, ekki njóta fylgis nema
á áff-gizka tólfta hluta fólks-
ins, sem á Norður-írlandi
býr. Hins vegar hafi verið svo
um hnútana búiff, áður en
kosningar fóru fram, aff hann
hlyti að fá meirihluta þing-
manna. Andstæðingar hans
hafi verið beittir hinum
mestu þvingunum og gert ill-
kleift að neyta atkvæðisrétt-
ar síns, kjördæmaskipuninni
hagrætt með það fyrir aug-
um, að mest af atkvæðum
andstæðinganna ónýttust og
margs konar kosningasvik og
brot á kosningalögum hafi
átt sér stað.
Verkamannaflokkurinn á
Norður-írlandi mun einnig
senda brezka Verkamanna-
flokknum öflug mótmæli
gegn þessum kosningum.
Rússar þungyrtir í
garð Norðmanna
Rússneska blaðið Isvestia
hefir birt grein, þar sem svo
er að orði komizt, að Rússar
geti ekki tekið það sem góða
og gilda vöru, þótt Norðmenn
fullyrði, að ekki komi til
mála, að aðrar þjóðir fái her
stöðvar né aðrar bækistöðv-
ar á norsku landi á friðar-
tímum.
Fylgi hugur máli hjá Norð-
mönnum, geti þeir sannað
það með því að skrifa undir
griðasáttmála þann, sem Rúss
ar hafa boðizt til að gera við
þá. !
Svíar og Evrópu- ■
Rín hin fa’ra — lífæð Þýzkalands — tekur nú smátt og smátt á sig hinn fyrri svip. Flutningaprömmum
og dráttarbátum fjölgar dag frá degi.
Sænsk og dönsk blöð gera tilraun-
ir með fjarprentun og blaðaútvarp
Amerísk uppgötvun, sem g'etur kaft al-
mesma þýðingu, þegar fram líða stundir.
Dönsk og sænsk blöð hafa nú tekið upp nýjung, sem blöð
hér í Eviópu hafa ekki hagnýtt fyrr. Þetta er eins konar f jar-
prentun eða blaffaútvarp, svokallað Fax-kerfi, og affferðin
og tækin, sem notuð eru, af amerískum uppruna. En nú eru
Svíar einnig farnir aff framleiða slík tæki.
Sænska stjórnin hefir á-
kvéðið að senda fulltrúa á
ráðstefnu þá, þar sem ræða;
á'-úm stofnun Evrópuráðsins'
fyrirhugaða. Brezki sendi-1
herrann í Stokkhólrni hafði;
áður borið fram þá fyrir-1
■spurn, hvort Svíar vjjdu eiga
þátt í þessari ráðstefnu.
Ungversku dómar-
arnir bannfærðir
Kaþclska kirkjan hefir bann
íært alla þá menn, sem þátt
tóku i réttarhöldunum yfir
kardínálanUm og þeim, sem
sökum voru bornir ásamt hon
um, og svo og þá, sem dóm-
inn kváðu upp.
Áður höfðu þeir, sem að
handtökunum stóðu, verið
bannfærðir.
Það eru Dagens Nyheter í
Stokkhólmi og Berlingske
Tidende og Politiken í Kaup-
mannahöfn, er riðið hafa á
vaðið í þessu efni. Dagens Ny-
heter hefir „útvarpað" á þenn
an hátt innan bæjar í Stokk-
hólmi og milli Stokkhólms og
Gautaborgar, 450 kílómetra
leið, og tekizt mjög vel. Einn-
ig hafa slikar útsendingar átt
sér stað í Málmey.
Fyrsta tilraunin.
í Ameríku hefir þessi að-
ferð verið þekkt alllengi.
Fyrsta tilraunin með slíka
fjarprentun blaða var gerð í
New York árið 1937, og var
móttökutækið í Atlantshafs-
skipinu Queen Mary, sem
komið var þá 2000 mílur á haf
út. í byrjun styrjaldarinnar
voru í Bandaríkjunum nítján
stöðvar, sem vörpuðu reglu-
lega út blöðum, og síðan hef-
ir þeim fjölgað stórlega.
Aðferðin.
Aðferðin er fólgin í því, að
síður blaðanna eru myndað-
ar með tæki, sem breyta þeim,
með aðstoð ýmsra efna, í
hvíta og svarta punkta, sem
síðán eru sendir með bylgj-
urh eða með síma til mót-
tökutækis, er breytir þeim aft
ur í síður með myndum og
lesmáli. Velta síðurnar út úr
þvi, líkt og ef pappírsörk
væri dregin af ritvélarvalsi.
Við fyrstu tilraunasending-
ar Dagens Nyheter í Stokk-
hólmi tókst að senda útvarps-
blaðið á sjö mínútum frá að-
alstöðvum blaðsins til útibúa
þess við Stureplan og víðar í
borginni.
Miklar framtíðarvonir.
Verkfræðingar og blaffa-
menn, sem átt hafa kost á
að kynnast þessari nýjung,
eru á einu máli um, að
Fax-kerfið eigi sér mikla
framtíð í blaðaheiminum,
segir í bréfum, er Tíman-
um hafa borizt frá Norffur-
löndum. Fyrst um sinn
verður þó ekki um aff ræffa
neina samkeppni milii út-
varpsblaðanna og hinna
venjulegu, prentuffu blaða,
en blaðaútvarpið er álitin
tilvalin aðferð til þess að
fullkomna fréttaþjónustu
blaffanna í nútímaþjóðfé-
lögum. Einnig er álitiff, aff
veðurstöðvar, herstjórnir
og stór verzlunarfyrirtæki
muni fljótlega taka þessa
affferff í sína þjónustu.
Langt í land.
Hins er talið langt að bíða,
að móttökutækin geti orðið
almenningseign, eins og til
dæmis útvarpstæki, þannig
að blaðakaupendurnir geti
fengið blöðin fjarprentuð inn
í stofuna til sín, svo að segja
jafnskjótt og gengið hefir ver
ið frá þeim í prentsmiðjum
blaðanna. Þó eru margir von-
góðir um, að þessi aðferð
verði fullkomnuð áður en
langir tímar líða, og verði þá
ekki sagt fyrir, hvaða bylt-
ingar hún kann að hafa í för
með sér.
eru að byrja að framleiða,
munu fyrst um sinn kosta um
þrjú þúsund krónur í verzl-
unum, og sjálfur sendikostn-
aðurinn er líka mikill. Gert er
ráð fyrir, að hver fjarprent-
uð síða blaðs muni kosta um
tólf krónur.
Líklegt þykir þó, að ýms
veitingahús, sjúkrahús og
fleiri stofnanir ráðist í kaup
á slíkum tækjum, þegar um
fastar útsendingar fréttaefn-
is á þennan hátt hefjast.
Axel Munthe látinn
Hinn víðfrægi rithöfundur,
Axel Munthe, einkalæknir
Svíakonungs, er nýlátinn.
Hann var á tíræðisaldri.
Fjöldi íslendinga kannast
við þennan rithöfund af bók
um hans, „Sögunni af San
Mic.hele“ og „Frá San Michele
til Parísar“„ sem hlutu hér
miklar vinsældir almennings.
Þrjú ný ríki tóku
sæti í öi
inu um sl. áramót
Þriðja starfsári öryggisráðs
S. Þ. lauk s.l. áramót. Á þess
um þrem árum hafði ráðið
alls haldið 168 fundi, og voru
11 þeirra lokaðir fundir.
Flestir þessara funda voru
haldnir í höfuðstöðvum S. Þ.
í Lake Success eða 128 en 40
í París í haust og vetur. Fast-
ir fulltrúar í ráðinu eru sem
kunnugt er frá stórveldunum
fimm en auk þess eiga sex
smærri ríki þar fulltrúa. Á
hvert þeirra fulltrúa þar tvö
ár í einu og er skipt um þrjú
riki við hver áramót. 1. jan.
1949 leysti Noregur, Kúba og
Egyptaland ríkin Belgíu, Col-
umbíu og Sýrlands af hólmi
í ráðinu.
Kostnaffarsöm affferff.
Móttökutækin, sem
Svíar
Ungverjar og Banda
ríkjamenn saup-
sáttir
Ungverska stjórnin hefir
farið þess á leit við Banda-
ríkjastjórn, að hún kalli sendi
herra sinn heim frá Búda-
pest, þar eð hann hafi átt
hlutdeild í afbrotum kardín-
álans.
Bandaríkjastjórn hefir á-
kveðið að verða við óskum
Ungverja um heimköllun
sendiherrans, en áskilur sér
rétt til frekari aðgerða í
þessu máli.
Loftbrúin til Berlín-
ar efld
Vesturveldin hafa ákveðið
að auka enn flugvélakost
sinn í loftbrúnni til Berlínar.
Ætia þau meðal annars að
bæta við 50 skymásterflug-
vélum og búast við að auka
þann lcost enn meir í sumar.
Enn strangara eftirliti verður
komið á um það, að vörur,
sem vesturveldin flytja loft-
leiðis til Berlínar verði ekki
fluttar austur á hernáms-
svæði Rússa.
Mexíkó fær Ián úr
Alþjóðabankanum
Ákvörðun hefir nú verið
tekin um það að veita Mexikó
lán úr Alþjóðabanka S. Þ. Á
lánið að miða að því að örva
framfarir í atvinnuvegum
landsins. Undanfarna ára-
tugi hefir fólki fjölgaö mjög
ört í Mexikó en framfarir
verið hægar. Ein mesta þörf
landsins í þessum efnum er
sú að afla landinu raforku til
iðnaðar og koma landbúnað-
inum á réttan kjöl. Upphæð
lánsins verður 34 millj. doll-
ara og á að greiðast á all-
mörgum árum..
Allmikið fá hefir verið lán
að úr alþj óðabanlcanum til
ýmissa þjóða, og eru þessi
lönd stærstu lántakendurnir:
Frakkland hefir fengið 250
’millj. dollara, Holland 195
jmillj., Danmörk 40 millj., Lux
' emburg 12 millj., Chile 16
: millj.
j Alls staðar virðast þessir
peningar hafa komið í góðar
þarfir. Frakkar hafa fengið
nýjar járnbrautir, flugvélar,
flutningaskip og þýðingar-
mikil hráefni. Danmörk fékk
iandbúnaðarvélar og Luxem-
burg stáliðnaðarvélar. Bank
ann hefir ekki skort fé til
lána enn og skuldabréf hans
hafa selst mjög vel. Trú þjóð
anna á hlutverki hans virðist
mikil.
Ráðstefna til efl-
ingar friði
Ráðstefna til eflingar friði
I Kína er nú að hefjast í
Shangnai. Er til hennar boð-
að af borgarstjórninni í
Shanghai.