Tíminn - 17.02.1949, Blaðsíða 7

36. blaS
TÍMINN, fimmtudaginn 17. febrúar 1949
7
Nokkrar stað-
reyndir
(Framhald af 4. siðn).
komst svo að orði, að ekki sæ-
ist mosi í túnum fyr en komið
væri suður fyrir Holtavörðu-
heiði. Fróðlegt væri, ef ráðu-
nautar okkar, sem víða fara,
vildu veita þessu athygli. 1
Létt og ólystugt hey.
Enn er tilbúna áburðinum
talið til foráttu, aö upp af
honum spretti létt og ólyst-
ugt hey. Ég hefi ekki orðið
þessa var. Hinu hefi ég tekið
eftir, að sumar útlendar gras
tegundir, sem notaðar eru við
sáðræktun, eru fljótvaxnari
en aðrar, einkum innlendar
grastegundir, og viija fljót- j
lega mynda öx og stöngla,!
sem vitanlega gera það gras
léttara og ólystugra, sé þetta'
gras þar að auki slegið í
seinna lagi, sem verið getur,1
þegar um stór tún er að ræða,
en það fer saman og mikil
nýrækt. Ennfremur er ný-
ræktin, af eðlilegum ástæð-
um, fjær heimahúsum en
gamla túnið, og vill nýræktin
af þeim ástæðum verða síð-
slegnust. Enn getur það kom-
ið til greina í þessu sambandi,
að ýmsir, af þekkingar- og
leiðbeiningarskorti, noti til-
búnar áburðartegundir of ein
hliða, og komi það fram í
efnaskorti fóðursins að ein-
hverju leyti. Skuld tilbúna
áburðarins er því mjög óbein,
ef hún er nokkur.
Útlcndir fræði- og
vísindamenn.
Vitnað er í útlenda vísinda-
menn, sem ótrú hafa á til-
búnum áburði, og telja
reynslu sína styðja þá ótrú.
Ekki löngu eftir að farið var
að nota tilbúinn áburð, komu
raddir í þessa átt frá Þýzka-
landi, svo nú er liðinn fjöldi
ára síðan reynt var að opna
augu mann fyrir þeirri hugs-
anlegu hættu, sem af útlenda
áburðinum stafaði. Vitanlega
eru óteljandi visindamenn á
þessu sviði í heiminum, en
fái'ra er getið, sem reyna að
hnekkja þessum skoðunum
um viðsjálni tilbúna áburðar-
ins, en þeir eru heldur ekki
margir, sem til er vitnað, af
öllum þeim fjölda, sem um
þessi mál fjalla, sem vara við
tilbúna áburðinum, og áhrif
þeirra hrópenda, sem til hef-
ir verið vitnað, hafa ekki orð-
ið meiri en það, að hin fá-
menna íslenzka bændastétt
hefir ekki getað fengið nærri
fullnægt sinni eftirspurn, j
vegna ásælni erlendra bænda j
í áburð þennan, þrátt fyrir
allar leiðbeiningar um bú- ^
skap, sinna óteljandi ráðu-
nauta og vísinda- og tilrauna !
tók til starfa. Þá töldu vest-
anheiðarmenn, að austan-
fjallsmenn væru að ganga á
viðskiptaréttindi sín, með því
að fara að flytja mjólk til
Reykjavíkur, óttuðust offyll-
ingu markaðarins, og mun
svo hafa verið í fyrstu. En
hvernig er nú komið?
í byrjuir þessa 20 ára tíma-
bils mun dagleg þörf eða
mjólkui'sala hafa verið 10.000
til 11.000 lítrar, en nú 44.000.
Öllum er kunnugt, að þrátt
fyrir þessa aukixingu mjólk-
urinnar á Reykjavíkurmark-
aöinum, sem stafar af útvíkk
un mjólkursvæðisins, auknu
kúafóðri vegna Flóaáveitunn
ar, aukinni fóðurbætisnotkun
í stórum stíl, aukinni ræktun
í stórum stíl, sem að mestu
stafar frá notkun tilbúins
áburðar, er þó orðinn mikill
skortur á mjólkurafurðum, og
hvað um næstu 20 árin, ef
bændur ættu að hætta að
nota tilbúinn áburð. Ekki er
hægt að bæta úr mjólkurþörf
inni með nýrri Flóaáveitu, lít-
ið mun hægt að stækka mjólk
ursvæðið, eins og eixn horfir
með samgöngur. Ég sé ekki
betur en enn þurfi sterk á-
tök xxæstu 20 áriix um mjólk-
urfranxleiðslu, og þótt eitt-
hvað megi líklega hagnýta
ýms tilfallandi innleixd áburð
arefni, þá tel ég mjög ólík-
legt, að þau gætu verið sam-
keppnisfær um kostnað við
tiibúna áburðinn, auk þess,
senx það gæti ekki nema að
litlu leyti nægt þörfimxi. Mín
skoðun er því sú, að athug-
uðu öllu hér að framansögðu,
að við ísleixdingar þurfum
sem allra fyrst að fá áburð-
arverksnxiðju, og að húix
hefði þurft að vera komin
fyrir mörgum árum, og ég tel,
að forráðamenn Reykjavíkur
eigi erfitt með að forsvara fyr
ir umbjóðendum sínum það
tómlæti, sem þeir hafa sýnt í
þessu nxáli, að ekki sé nxeira
sagt. Hvað snertir vetrar-
vegamál Reykvíkiixga og
mjólkurviðskiptavina þeirra,
nxá líklega segja svipað.
Vegna allra hlutaðeigandi
þarf að taka þessi mál föst-
um tökum og skjótum. Það
nxá búast við, að Reykjavík
vaxi nxeð svipuöum hraða ega
nxeiri íxæstu 20 árixx eiixs og
þau síðastliðnu; auk þess eru
í hröðum vexti þorp og kaup-
túxx, sem nxjólk þurfa að
sækja til sömu sveita, svo sem
Hafnarfjörður, Keflavík,
Hveragerði, Seifoss o. fl., eix
mjólkurframleiðeixdum stöð-
ugt að fækka.
Miðengi 10. janúar 1949.

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦■
♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦
manna. Eg sé því ekki, að við
hér höfum ástæðu til að láta
okkur bylt við verða, þótt þess
ar fáu raddir berist hingað, I
bölsýnar á tilbúna ábui'ðinn,
á meðan við höfum ekki við
víðtækari rök að styðjast. |
Mér virðist augljóst, að
þótt jarðvegi, sem aldrei fær
annað en tilbúinn áburð,1
kunni að stafa og .stafi lík- j
lega eiixhver tæring af slíkri |
ræktun, þá geti tæpast verið
um tæringu að ræöa við gras- j
ræktina, þar sem um verður
að ræða sífellda uppsprettu
og aukningu húsdýraáburð-
arins, í sambandi við rækt-
unina á þeinx grundvelli.
Mjólkurþörfin.
Það nxunu vera um 20 ár
síðan Mjólkurbú Flóamanna
, ::
Utvegum gegn íeyfum frá Bretlandi og Bandarikjunum p
alls konar
Svikin við gerðar-
dóiiislögin
(Framhaid af i. sí'ðu).
algengt, að Sjálfstæðismenn
kölluðu Framsóknarmenn
,,gerðardómshöfundana“ og
átti það ekki að vera þeim til
vegsauka. Nú er það hins veg-
ar farið að sjást, að gerðar-
dómslögin voru nauðsynleg
ráðstöfun, og þá vill Sjálf-
stæðisflokkurinn gjarnan
eigna sér heiðurinn.
En þótt kannske megi deila
um upptök gerðardómslag-
anna, verður ekki deilt um
hitt, hverjir brugðust þeim.
Ef gerðardómslögin áttu að
ná tilætluðum árangri, urðu
þeir flokkar, er stóðu að
þeim, að halda vel saman
meðan þessi tilraun var
reynd. Þeir urðu að slíðra
sverðin og láta aðaldeilumál-
in bíða á meðan. Um þetta
Rafmagnsheimilistæki
svo sem
KÆLISKÁPA
ELDAVÉLAR
ÞVOTTAVÉLAR
STRAUVÉLAR
HRÆRIVÉLAR
ÞVOTTAÞURRKARA o. m. fl.
Allt frá heimskunnum verksmihjum. LeitLð upplýsinga hjá
oss, áður en jbér festið kaup annars staðar
j: *Sciwilcind ló IS
cimvinnvi
Véla4eil4‘ £íw 7080
M
cu^cv
::
»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦'
var líka samið við setningu
laganna og sérstaklega gaf
formaður Sjálfstæðisflokks-
ins hátíðlegt Ioforð um það,
að kjördæmamálinu skyldi
ekki hreyft á meðan. Með þrjá
fingur upprétta lagði hann
það við drengskap sinn, að sú
sætt skyldi ekki rofin.
Eftir fjóra rnánuði var
þetta loforð orðið einskis-
virði. Kommúnistar höfðu boð
ið upp á kjördæmabreytingu,
er Sjálfstæðisflokknum þótti
líklegt, að myndi tryggja
honum sex þingsæti, er Fram
sóknarflokkurinn hafði áður
haft. Þessa freistingu stóðst
Sjálfstæðisflokkurinn ekki.
, Hinar sex „steiktu gæsir“
j urðu samvizkunni yfirsterk-
, ari. Stjórnarsamstarfið var
rofið og hlaupið beint í faðm
kommúnista. Síðar upplýsti
formaður Sjálfstæöisflokks-
ins, að kommúnistar hefðu
sett það skilyrði fyrir sam-
starfinu, að ekkert yrði gert
í dýrtíðarmálunum gegn vilja
beirra, eða m. ö. o. gerðar-
dómslögin yrðu gerð að dauð-
um bókstaf. Áður en fáar vik
ur voru liðnar, voru kommún-
istar líka búnir með skæru-
hernaðinum að gera gerðar-
dómslöghi að fullkomnum
pappírslögum.
Þetta er sagan um svikin
við gerðardómslögin, sögð
með eins mildum orðum og
hægt er að lxafa um það at-
hæfi, sem þá átti sér stað.
Svikin við þau mörkuðu þátta
skilin í þessum málum. Þá
var það, sem viðnámið gegn
dýrtíðinni var brotið niður og
hin örlagaríka samvinna
Sjálfstæðisflokksins og komm
únista hófst. Afleiðingar þess
samstarfs blasa nú við í þeim
erfiðleikum, sem þjóðin þefir
við að stríða í Jfjárhagsmál-
um.,sínum. -- ,, • . . .
Fjárskipti
(Framhald af 3. siðitj
Eða á ef til vill að endurtaka
leikinn frá 1940 þegar skorið
var niður vegna garnaveik-
innar í Hjaltadal og nágrenni
og skildir eftir bæir hér og
þar á skurðarsvæðinu og á
sumum þeirra kom veikin
í ljós strax og fjárskiptin
höfðu farið fram. Sé sú mein
ingin er siðari villan hinni
fyrri ai'gari, því nú er bæði
vitað um pestirnar á um-
ræddu svæði, og eitthvað
ætti að lærast af reynslunni.
Það er ekki hægt að láta
lítinn hluta þjóðarinnar setja
stólinn fyrir dyrnar, þegar
jafn mikið er í húfi og nú er,
það verður að taka fram fyr-
ir hendurnar á þeim einstakl
ingum, sem eru svo þröng-
sýnir að þeir sjá ekkert út
fyrir sinn eiginn bæjai’þrösk-
uld og ekki taka tillit til
neins, sem ekki snertir þeirra
eigin hagsmuni á líðandi
stund. Ég veit að þetta er
ill nauðsyn, vegna þess að
svo var ákveðið að atkvæða-
greiðsla skyldi skera úr, en
nauðsyn brýtur lög.
Ég tel, að það hljóti að
vera skýlaus krafa allra
þeirra, sem landbúnað stunda
á íslandi og einhverja hugsun
eða dómgreind hafa, að nið-
urskurður á sauðfé verði fram
kvæmdur á umræddu svæöi,
austan Héraðsvatna haustið
1949.
Nautabúi, 21. janúar 1949.
Jens Jónsson
Ef Mbl. vill getur það feng-
ið þessa sögu sagða ítarlegar
og nákvæmar en hér er gert.
X+Y.
Vaknaðu Island
(Framhald af 3. slðu)
myndi nú sofa á verðinum,
að hún myndi láta þjóixa og
sendla Dana, „fimmtu her-
deild Dana“ hér á landi,
stinga sér svefnþorn, svo að
hún svæfi nú á verðinum
meðan mest lægi á og þessi
nefnd væri að ljúka störfum.
En svo veröur litiö á, að sér-
eignir þær og sameignir, sem
ísland gerir ekki kröfu um að
fá úr hendi Danmörku áð-
ur en nefnd þessi lýkur störf-
um, hafi ísland gefið upp, en
Danmörku veriö gefin ástæða
til að halda, að ísland teltíi
sér þær ekki framar.
Landar góðir! Hvernig lízt
ykkur á þetta danska leggja-
bragð? Þær kröfur íslands til
séreigna sinna í vörzlu Dan-
merkur, svo sem Grænlands
og handritanna, og svo sanx-
eignanna, sem eru geysimikl-
ar, verða vissulega glataðar
um aldur og ævi, verði þær
ekki settar fram nú, án frek-
ari biðar, og fylgt svo eftir
með eðlilegum hætti eftir
mætti íslands, og sóttar í al-
þjóðadóm, ef þær leysast ekki
greiðlega með samningum.
Islendingar! Rísið nú upp
og takið þessi mál til réttrar
meðferðar. Gerið þær kröfur
til trúnaðarmanna þjóðarinn
ar, að þeir sofi ekki á verð-
inum, heldur vaki og séu á
verði og geri fyllstu réttar-
kröfur íslands í öllum þess-
unx málum, en þó fyrst og
fremst Grænlandsmáliixu,
senx líf og framtíð íslenzku
þjóðarinnar veltur á rétti sín-
um í. Vaknaðu ísland!
Jón Dúason.