Tíminn - 23.02.1949, Blaðsíða 3

41. blað
TÍMINN, miðvikudaginn 23. febrúar 1949
3
íslendingabættir
♦ítíríssíiirtítiíiíit::
Fimmtug: Elísabet Ólafsdóttir, húsfreyja,
Ingólfsfirði
Þann 29. des. s.l. varð
fimmtug Elísabet Ólafsdóttir
IngólfsfirSi. Elísabet er fædd
þar og uppalin. Hún er kven-
skörungur mikill, fljót aS
hugsa og fljót að framkvæma
það, sem hún þarf af hendi
að leysa. Henni er ljúft að
gera annars manns bón, það
er jafnan viðkvæði, ef ein-
hvern vantar eithvað. Ætli að
Ella í Ingólfsfirði geti ekki
hjálpað. Hún er með afbrigð-
um gestrisin kona, enda er
heimili hennar rómað fyrir
rausnarskap. Elísabet hefir
helgað æskustöðvum sínum
krafta sína. Hún hefir hlynnt
vel að heimili sínu og ber fals
lausa ást til þess. — Hún trúir
á framtið fjarðarins, trúir
að sveitin bregðist sér ekki.
Hún er gift Jóni Valgeirs-
syni frá Norðurfirði. Hafa þau
eignazt 8 börn og eru 7 á lífi,
og hafa þau hjónin verið sam
taka með dugnaði, að gera
garðinn frægan, með myndar
skap og rausn. Ósk mín er sú,
að Elísabet megi sem lengst
verða húsfreyja á Ingólfsfirði,
firðinum fagra með háu fjöll
unum og lygna ósnum, sem
hún ann svo mjög.
Lifðu heil!
E. E.
Dánarminning: Sigrún Einarsdóttir,
húsfreyja, Stúfholti
Fyrir hartnær hálfum öðr-
um áratug, fluttist ung stúlka
ur Árnessýslu austur yfir
Þjórsá. Þeir sem um þær
mundir sáu hana fyrsta sinni,
hlutu að hrífast af því, hversu
heilbrigður lífsþrótturinn var,
svo að segja gneistaði af þess-
ari gerðarlegu ungu konu.
Hún hét Sigrún Einarsdóttir,
og giftist um þessar mundir
Sigurði syni Gunnlaugs bónda
Gunnlaugssonar í Stúfholti.
Hin ungu hjón byrjuðu svo að
búa þar í Stúfholti, í sambýli
við föður Sigurðar.
En skjótt dregur ský fyrir
sólu. Eftir fárra missera sam-
búð þeirra Sigurðar, kenndi
hann krankleiks, sem varð því
valdandi, að hann var dæmd-
ur að heiman. Nokkur næstu
árin, var hann vistmaður á
Vífilsstöðum, þar til hann and
aðist þar.
Sigrún sat kyrr í Stúfholti,
eftir sem fyrir andlát Sigurð-
ar. Ó1 hún upp son sinn og
bjó sínu litla búi. — Og vegn-
aði fremur vel. —
En þá syrti enn í ólinni —
Sigrún veiktist sjálf og varð
að fara heiman. Eftir það var
hún á Vífilsstöðum, mörgum
misserum saman, unz hún
andaðist, seint á nýliðnu
sumri, — þrjátíu og sex ára
gömul. —
í Stúfholti hefir á síðustu
sextán árum orðið mikið
mannfall: Maður og þrjár
mágkonur Sigrúnar, móðir
hennar, tengdafaðir og síðast
hún sjálf. Eftir standa: Sonur
hennar hálfvaxinn einn mág
ur og móðir hans háöldruð. —
Mér verður hún minnisstæð,
þreklega unga konan, sem
gekk óbilgjörnum örlögum á
vald, — óbuguíf og æðrulaus.
Helgi Hannesson
Fundir þjóðvarnar-
félagsins
Eftirfarandi ályktanir voru
samþykktar á almennum
fundum í Sandgerði og í
Kirkjuhvoli á Vatnsleysu-
strönd sunnudaginn 20. febr.
1949. Fundirnir voru haldnir
að tilhlutun Þjóðvarnarfélags
ins.
Á Sandgerðis-fundinum:
„Almennur fundur, haldinn í
Sandgerði sunnudaginn 20.
febrúar að tilhlutan Þjóð-
varnarfélagsins, lýsir algerri
andstöðu sinni gegn þeirri
hugmynd, að ísland gangi í
nokkurs konar hernaðar-
bandalag. Skorar fundurinn á
Alþingi að samþykkja aldrei
neina þess konar samninga,
vegna sérstöðu íslendinga,
sem vopnlausrar þjóðar og
þess, að slíkt mundi fyrr eða
síðar leiða til hersetu í land-
inu.“
Gunnlaugur Jósefsson, kenn
ari, var fundarstjóri á fund-
Inum.
Á Vatnsleysustrandar-fund
inum: „Fundur, haldinn að
tilhlutan stjórnar TJnmenna-
félagsins Þróttur í Kirkju-
hvoli á Vatnsleysuströnd, lýs-
ir yfir algerri andstöðu sinni
við þátttöku íslands í hvrs
konar hernaðarbandalagi.
Telur fundurinn vopnlausri
smáþjóð, eins og íslendingum,
hættulegt að bindast í nokkur
vígbúnaðarsamtök og skorar
á Alþingi að standa fast á
þeim margyfirlýsta vilja þjóð
arinnar, að hér verði ekki
leyfðar herstöðvar og herseta
og íslendingar ekki flæktir
inn í nein hernaðarleg sam-
tök.“
Sveinn Pálsson, bóndi, Há-
bæ, Vogum, var fundarstjóri
á fundinum.
Ekki er blaðinu kunnugt
um, hve fjölmennir þessir
fundir voru.
Eftirlit með opinberum
rekstri
Ræða cftir Pál Zópiióníassoii
::
Stúlku vantar
í buffet og fleira.
Upplýsingar í skrifstofunni.
Hótel Borg
::
::
::
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«♦♦«♦♦♦♦♦'
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
Tilboð óskast
í M/S GUNNVÖRU með öllu, sem skipinu tilheyrir og
er um borð í því og í því ástandi, sem það er nú í, þar
sem það liggur í fjörunni í Fljótavík.
Tilboð séu komin til vor fyrir 1. marz næstkomandi.
Sjóvátryggingarfélag íslands h.f.
„Hermóöur“
til Djúpavíkur, Drangsness,
Hólmavíkur og Skagastrandar
um helgina.
„Skjaldbreiö"
Áætlunarferð hinn 26. þ. m.
til Arnarstapa, Sands, Ólafs-
víkur, Grundarfjarðar, Stykk
ishólms og Flateyjar. Tekið á
móti flutningi í bæði skipin
á morgun. Pantaðir farseðlar
með Skjaldbreið óskast sóttir
á föstudaginn.
„Heröubreiö"
Áætlunarferð til Vestfjarða
um helgina. Tekið á móti
flutningi til hafna milli Pat-
reksfjarðar og Bolungavíkur
á morgun. Pantaðir farseðlar
óskast sóttir árdegis á laug-
t ardaginn.
Eins og venjulega, þegar
Morgunblaðið segir eitthvað
um mig eða mínar gerðir, fer
það í gær rangt með það, sem
ég sagði í fyrradag í efri
deild, þegar frumvarp um eft
irlit með opinberum rekstri
var til umræðu. Vegna þessa
hefi ég fengið ræðu þá, er ég
flutti, eins og þingskrifari rit
aði hana og vænti þess að
Morgunblaðið birti hana, og
geta þá lesendurnir séð, hvað
ég sagði. En hér kemur ræð-
an eins og þingritarinn skrif-
aði hana:
Herra forseti.
Enda þó að ég h.afi verið
með í því að ganga frá þessu
frumvarpi í sparnaðarnefnd-
inni, en hér er það lagt fram
af ríkisstjórninni lítið -breytt
frá því, sem nefndin gekk frá
því, þá eru þó nokkur atriði,
sem ég vildi biðja nefndina,
sem fær málið til meðferðar,
að athuga. Um þau gerði ég
ekki ágreining í nefndinni, en
taldi þó að athuga bæri, hvort
ekki færi eins vel á því að
haga þessu eftirliti nokkuð
öðruvísi.
Mér blandast ekki hugur
um það, að með því að hafa
fastan mann til eftirlits með
ríkisstofnnnum og rekstri rík
isins, má ná betri vinnuaf-
köstum en nú er. Þegar þær
ættu það yfir höfði sér, að
efttrlitsmaðurinn kæmi eins
og þjófur á nóttu í þessa eða
hina stofnunina settist þar
og inni með þeim um tíma,
þá mundi verða betur mætt,
og betur unnið en með því
eftirlitsleysi, sem nú er. Og
mér er þessi þörf enn ljósari
eftir að ég gerði þá „stikk-
prufu“ að hringja í stofnan-
irnar og biðj a um þennan eða
hinn í síma. Sextíu sinnum
hringdi ég og í 27 tilfellum
voru mennirnir við, hinir
!hofðu brugðið Sér frá, var
sagt í símanum. (H. V: Eftir-
litsmaðurinn gæti þá heitið
hringjari ríkisins).
Mér er líka lj óst, að tæknin
við vinnuna er ekki hin á-
kjósanlegasta. Ég kom nýlega
á skrifstofu, sem mikið þarf
að leggja saman af tölum,
þar voru notaðar úreltar
reiknivélar, og með betri og
fullkomnari vélum gætu færri
menn náð sömu afköstum og
nú eru á þessari skrifstofu.
Og fleiri slík dæmi mætti
nefna. Ég er því sannfærður
um það, að með ráðsmanni
ríkisins má ná verulega aukn
um vinnuafköstum og fækk-
un á starfsliði. Þó veltur þetta
mikið á manninum, sem í
stöðuna velst. Og þá er ég
kominn að því fyrsta, er ég
vildi biðja nefndina að at-
huga. Ég tel að það geti kom-
ið til mála, að í stað þess að
hafa sérstakan ráðsmann, þá
sé þessu verki bætt á þrjá
menn, sem nú endurskoða
ríkisreikningana. Þeir eru nú
að bauka við að endurskoða
gamla reikninga frá liðnum
árum, og bera þar saman töl-
ur og koma svo með sínar at-
hugasemdir, en þá svo seint,
] að enginn hefir gagn af, nema
( sem sögulegum fróðleik. Ég
,segi ekki, að þetta eigi að
gera, en ég segi og bið nefnd-
ina að athuga hvort ekki geti
komið til mála, og hvort sé
hentara, að hafa til þess sér-
stakan ráðsmann eins og við
gerðum ráð fyrir í nefndinni,
eða fela þetta starf hinum
þingkjörnu endurskoðendum
ríkisreikninganna.
Annað, sem ég vildi líka
biðja nefndina að athuga, er
það, að ef hún kemst að þeirri
niðurstöðu að hafa eigi í
þessu starfi sérstakan mann,
þá tel ég, að ekki eigi að
skipa hann strax heldur setja
hann t. d. fyrsta árið. Ég
benti á það áðan, að mikið
ylti á því, hvaða maður veld-
ist í þessa stöðu, og held því
að réttara sé að festa ekki
neinn mann í henni með skip
un strax, heldur reyna hann
nokkuð áður en hann er skip-
aður. Það mætti líka svo fara,
þó ég geri ekki ráð fyrir því,
að þegar lengra liði, teldist
ekki þörf á manni í þessari
stöðu, og þá væri betra aö
hafa manninn ekki skipaðan
heldur settan.
Ég taldi í sumar, þegar
sparnaðarnefndin var að
vinna í þessum málum, að
inn í þetta frumvarp væri
rétt að setja ákvæði um vinnu
tíma opinberra starfsmanna.
Frá því féll ég þó eftir að lof-
að var, að frumvarp um rétt-
indi og skyldur opinberra
starfsmanna yrði lagt fyrir
þetta þing. Síðan hefir sparn
aðarnefndin nokkrum sinn-
um spurst fyrir um, hvað liði
samningu þessa frumvarps.
Um leið og launalögin voru
sett á Alþingi, var Gunnari
Thoroddsen, þingmanni Snæ-
fellinga, falið að semja slíkt
frumvarp af þáverandi for-
sætisráðherra, en frumvarpið
er ekki komið til þingsins enn.
Okkur í sparnaðarnefndinni
hefir hvað eftir annað verið
sagt, að frumvarpið sé
„nærri“ og „sama sem “ til-
búið, en opinberlega er það
ekki komið fram enn. Komi
það ekki fram nú næstu daga,
tel ég að mjög eigi að athuga,
hvort ekki beri að setja á-
kvæði í þetta frumvarp um,
að vinnutími opinberra starfs
manna verði 43 klukkutímar
á viku hverri í stað 35 y2. eins
og nú er. Mér er ljóst, að af
þeirri styttingu vinnutímans,
sem gerð var með reglugerð
þeirri, sem kennd er við Pét-
ur sál. Magnússon, fjölgaði
starfsmönnum eðlilega og þó
óx eftirvinna, en kaup fyrir
hana hækkaði hann líka. Ég
vildi því biðja nefndina að
vita nú, hvað þessu frumvarpi
liði og hvort ráðherrann hugs
aði sér að breyta nú aftur
reglugerðinni um vinnutíma
starfsmanna þess opinbera.
Væri svo, sem margt bendir
til, að hvorugt væri i aðsigi,
— lagafrumvarp um réttindi
og skyldur opinberra starfs-
manna né breyting á reglu-
gerðinni, þá að athuga mjög
vel hvort ekki ætti að taka
upp í frumvarpið ákvæði um
43 stunda vinnuviku.
Það eru sem sagt þessi þrjú
atriði, sem ég vil biðja nefnd-
ina að athuga:
1. Hvort rétt sé aö hafa í
þessu starfi sérstakan mann,
eða að víkka út starfssvið end
CFramhald á 6. síðuj.