Tíminn - 22.03.1949, Blaðsíða 3

63. blað
TÍMINN, þriðjudaginn 22. marz 1949.
3
Yegna biaðyrs i
sjálfsbiargar vera- það, að
nota það sem til er, skynsam-
lega með hagsýni og ráð-
deild. Ég hefi takmarkaða trú
á því, að íslenzku þjóðinni
gejti farnast vel án þess. Og
í sambandi við húsnæðismál-
in er þetta alveg augljóst.
Það er staðreynd, að í
Reykjavík er mikið húsnæði
notað illa. Þess vegna eru
Mér er tjáð, aö Helgi Sæ-' um, einkum stóríbúðum og húsnæðisvandræðin ekki rétt
mundsson hafi látið svo' um því, sem notað er til verzlun- hiynd af raunverulegri hús-
mælt á bæjarstjórnarfundi, ar. Og þær aðgerðir mega næðisþörf og byggingarþörf
Eftir Ilalldór Krisljátassoii.
ekki dragast".
Það má vel vera,- að greind
og hugsunarhætti Helga Sæ-
mundssonar sé þannig hátt-
að, að honum finnist þetta
vera krafa um bygginga-
stoðyun Þaö myndi þa verða húsnæðismálum> geri þá
rokstutt þannig að skilyrðm, kröfu skilyrðislaust> að leið_
sem eg viidi setja fynr þvi, réttlngar séu ekki tafðar og
að verulegar ibuðabyggmgar hindraðar með þyí að það
væru leyfðar, seu oframkvæm húsnæði> sem þegar er til eða
bætist við, sé illa notað.
anleg.
Ekki get ég svarað fyrir svo má Helgi Sæmundsson
þennan unga fullhuga meta það eftir vild, hvort það
Alþýðuflokksins um það, sé einhver sérstakur fjand
hversu voðaleg honum skapur eða óhollusta við al
þyki þessi skilyrði. Ef til vill þýðu þessa bæjar, eða þjóð
finnst honum það utan við ina í heild, að gera þá kröfu,
takmörk hins framkvæman- að húsnæði sé ráðstafað með
nýlega, að ég hafi einhvern-
tíma gert þá kröfu í blaða-
grein í Tímanum, að stöðv-
aðar væru húsbyggingar í
Reykjavík. Vildi Helgi halda
því fram, að þetta væri stefna
Framsóknarflokksins, og ó-
líkt meira að marka en það,
sem Pálmi Hannesson kynni
að segja eða leggja til.
Hvernig sem menn vilja
meta Helga Sæmundsson, eru
þessi orð hans sögð á bæjar-
stjórnarfundi og því er rétt
að athuga, hversu traustur
grunnur er undir málflutn-
ingi þessa Alþýðuflokksfull-
trúa þar.
Nú veit ég ekki, hvaðan
Helgi hefir þau ummæli mín,
sem hann þóttist vera að end
ursegja, en ekki kemur mér
annað í hug, en grein, sem
birtist 23. janúar 1948.
Aðalatriði þeirrar greinar
var það, að nota yrði vel og
skynsamlega það húsnæði,
sem væri til. Var sú krafa
reist á þeim röksemdum, að
engar líkur væru til, að þjóð-
in gæti byggt á næstu árum
svo mikið og ört sem þörf
krefði, ef vel ætti að vera.
Helgi Sæmundsson gerði
mér mikinn greiða, ef hann
fengi Alþýðubiaðið til að
birta þessa umræddu grein
orðrétta og úrfellingalaust.
En vegna ummæla hans tek
ég hér upp einstök ummæli
úr greininni:
„Nú stendur svo á, að eng- Hannibal Valdimarsson al-
ar horfur eru á því, að hægt. þingismaður flutti nýlega
verði að útvega byggingar- j frumvarp á alþingi um rétt-
efni eins og menn óska að in(ii kyenna. Frumvarpið er
nota næstu árin. Það er því. j g greinum og er tilgangur-
í bænum. Aftur á móti orkar
byggingaþörfin ekki tvímæl-
is á sveitabæ, þar sem eng-
inn boðlegur mannabústaður
er til.
Það er eðlilegt, að allir þeir,
sem búa við skarðan hlut í
vötnin ströng
Efíst* Sigarð C>rci|)sson, Masikadal.
Þorrinn hefir verið- erfiður enn bent á nein ný ráð, ekki
í þetta sinn, sífelldar um- á neinn hátt sýnt meiri hug-
hleypingar, jafnvel frost, kvæmni í þessu en við fá-
snjór og rigning samdægurs. kænir forystumenn ung-
Þó hefir snjórinn haft yfir- mennafél.
höndina, svo að nú eru snjóa Grímur Thomsen kemst
lög hér með meira móti, sem svo að orði:
komið hefir. Samgöngur „Má sá öðrum verk ei visa,
tepptar að mestu héðan frá er vinnubragöi ei kann lýsa“.
efstu bæjum. Útsynningur- Skarphéðinssamb. hefir nú
inn er einatt slæmui: hérna starfað um nær 40 ára bil og
við Hlíðarnar. hefir jafnan barizt gegn á-
En núna í einni útsynnings fengisnautninni og munu
hrinunnf kom pósturinn með gjörðabækur samb. sýna það,
fullan póka af blöðum. Og að sá þáttur starfsins heí'ir
alltaf er gaman að fá póst- aldrei verið felldur niður.
inn, þótt varla sé tími til þess Mörg ungmennafélög hafa
að lesa öll blöðin, sem ber- barizt svo hraustlega gegn
ast til manns. Bakkusi, að hann hefir mátt
Og þegar ég er að blaða í sín miður og verið hrakinn
hrúgunni, sé ég þess getið, af leið.
að Draumland situr enn við Margir sjálfboðaliðar gefa
vötnin ströng, fullur sorgar, sig fram til þess að standa
og veður elginn um Þjórsár- vörð um héraðsmótin, auk
tún austur í Dýjakróka, sam- þeirrar lögreglu, sem til er
anber háns eigin nafngiftir. kvödd. Með þessum aðgerð-
Þetta má teljast köld til- um er Bakkusi haldið mjög
lega, að endurskoða og endur- hagsmuni almennings fyfir vera. Annars hélt ég, að í skefjum og samkomusvæð-
ráðstafa húsnæði í bænum, • augum. Það er gott, að ung- J Draumland væri kominn úr ið sjálft að fullu friðað. Hér-
einkum stóríbúðum og því, hr 0g upprennandi þjóðmála- herleiðingunni. aðsmót þessi eru fjölmenn-
sem notað er til verzlunar. | garpar láti það koma glöggt!
En hitt get ég fullyrt, að ef
Alþýðuflokknum í heild vex
það verkefni svo mjög í aug-
um, geri ég mér litlar vonir
um, að þjóðfélagsmálin verði
leyst í samstarfi við hann.
Það er kannske afleiöing
af uppeldi í fátækri sveit, að
mér finnst fyrsta skilyrðið til
fram, hvaða málstað þeir
hylla og fylgja og hverra hags
muni þeir vilja styðja. Og vit
anlega ræður Helgi Sæmundss
því, hvort hann telur það frá
gangssök að setja eyðslustétt
bæjarins einhverjar reglur
um hófsemi í notkun húsnæð
(Framhald á 7. slðu).
Nokkur orð til kvenna
Eftir GuSIaugu Narfadúttur.
mikið í húfi, að því efni, sem
inn er flutt, verði vel ráðstaf-
að. Það á því að vera krafa
allra heiðarlegra íslendinga,
að notkun byggingarefnis til
íbúða á hverjum stað verði
ekki leyfð nema í hófi. Þar af
inn að afnema með öllu það
misrétti, sem enn þann dag
í dag ríkir í launamálum og
öðrum mannréttindamálum
kvenna.
í greinargerð við frum-
varpið segir Hannibal frá
leiðir að ekki er þolandi að þeim staðreyndum, að í
byggja endalaust nýjar íbúð-
ir í Reykjavík, án tillits til
þess, hvernig notað er það
húsnæði, sem fyrir er“.
í cðru lagi segir svo í grein
inni:
„Mér virðist, að það sé ein-
falt ráð og eðlileg byrjun til
lagfæringar á húsnæðismál-
um að láta það húsnæði, sem
til er ónotað eða illa notað,
koma þurfandi fólki að not-
um. Og ég sé ekki, að það
•þurfi að ganga tilfinnanlega
nærri rétti nokkurs manns“.
Síðan er talað um þau úr-
ræði, sem helzt myndu koma
til greina og í því sambandi
er rætt um að færa niður
kostnað við nýbyggingar.
Myndi ég ekki hafa talað um
það, ef ég hefði ætlazt til
þess, að ekkert væri byggt.
Hitt er svo rétt, að í niður-
lagi greinarinnar er tekið svo
til orða:
„En það vænti ég, að flest-
lr sjái nú, að það er ósæmi-
legt frá alþjóðarsjónarmiði,
að leyfa nýbyggingar í
Reykjavík til almennra íbúða
að nokkru ráði, fyrr en fram
hefir farið rækileg og þjóð-
lioll endurskoðun og endur-
ráðstöfun á húsnæði í bæn-
Siguröur Draumland virð- ustu samkomur, sem gerast
ist hafa gaman af því að á landi hér. Þau hafa yfir-
skrifa, hefir hann og lipran leitt farið vel fram, þrátt fyr-
stíl; birtast nú greinar eftir ir á marga lund erfiða að-
hann í ýmsum blöðum lands- stöðu. Það er jafnan tenings
ins og fjalla þær helzt um kast, hversu heppnast með
getuleysi mitt og tómlæti í slíkar útisamkomur, ræður
sambandi við bindindismál þar um mjög veðurfar. SJik
þjóðarinnar og þá einkum mót krefjast mikils undirbún
héraðsmótin við Þjórsá, sem' ings og verður sjálfsagt lengi
Héraðssamb. Skarphéðinn hægt að finna einhver mis-
stendur að. í blaðinu Sport tök í slíku starfi.
Nú vill Drauml. fara að
taka svo í taumana og banna
launalögunum sé tekið fram,
að konur skuli að öðru jöfnu
hafa sama kaup og karlar.
Sé samt svo í framkvæmd-
inni, að aðeins fáar konur séu
í hæsta launaflokki. Og þess
neðar, sem dregur í launa-
stiganum, séu konur fjöl-
mennari. í launaflokki ríkis-
stofnana, III. launaflokki
skrifara, fyrirfinnist varla
karlmaður. Þar séu laun að-
eins samboðin konum.
Eitt broslegt dæmi um, hve
sjálfsagt sé að meta verk
kvenna lægra en karla, segir
Hannibal: Þegar karl og kona
eru fengin til að syngja við
jarðarför, þykir hæfilegt að
greiða karlmanni 50 kr. fyrir
rödd sína, en konunni ekki
nema 30 kr. fyrir sama söng.
Margt er fleira athyglisvert
um, hvernig farið er í kring
um þau lög, sem fyrir eru
um þessi efni.
Það ætti að vera gleðiefni
og fylgist tæplega með, hve
erfitt sé að koma þeim
fram, þá eru þó margar, sem
fagna öllu því, sem vel er
gert í þessu efni. Margar kon
ur hefir sviðið undan því ó-
réttlæti í launamálum, sem
þær hafa búið við og búa
enn. Ef frumvarp Hannibals
nær fram að ganga og verð-
ur ekki eyðilagt í fram-
kvæmdinni, ætti loks að vera
náð takmarkinu: sömu laun
fyrir sömu vinnu.
Mörgum karlmönnum
llla við þetta kvenréttinda-
brölt, eins og þeir orða það,
og eru þingmenn ekki und-
antekning frá því.
Hætt er við, að frumvarp
Hannibals fái daufar undir-
tektir þeirra þingmanna, sem
líta svo á, að kvenfólkið eigi
bara að vera eiginkonur,
mæður og húsmæður, og helzt
ekki koma nærri opinberum
málum, ja, nema þá aðeins
fjórða hvert ár að fylla at-
kvæðatölu þeirra við kosn-
ingar. Þeir þingmenn líti svo
á, að Hannibal sé skoðunum
þeirra óþarfur. En ég og
fjöldi annarra kvenna fagna
frumvarpinu og vona, að það1
nái fram að ganga. Vil ég
með þessum línum vekja at-
hygli kvenna á frumvarpinu
og vona, að þær fylgist vel
með gangi málsins og verði
ekki búnar að gleyma, hverj , ,
! . ÍUm . 0n"?;,..íeFr..^ 11'- fylgja því og hverjir ekki 1 vetur' Tok eg þar mal1
um næstu kosningar. Og
flutningsmanni þakka ég góð
án skilning, bæði á þessu og
mörgum öðrum menningar-
málum.
birtist grein eftir Draumland,
er hann nefnir Þjórsártúns-
bleytan nafnfræga. Er sú allar heimsóknir til Skarp-
grein að mestu sama efnis og héðins. Hann ætlar sér ekk-
fyrsta grein höf., er hann ert lítið, karlinn sá. Hvaðan
birti í „Einingunni“ síðastl. hyggst hann að fá þetta
sumar og nefnist Þjórsártóns vald? Slíkum herradómi lýt-
bleytan, að því viðbættú, að ur ekki æska sunnlenzkra
nú óttast hann helzt, að ó- sveita og varla annarsstaðar
menning 'í sveitum þessa í landi voru, en með þvílíþ-
héraðs magni þann Hruna- um aðgerðum væri um al-
dans, að landið hverfi undir menna frelsisskerðingu að'
öldur úthafsins. Hann á erf- ræða.
iða drauma hann Draumland j Héraðssamb. Skarphéðinn
og von er, að mikið fari fyr- mun enn eiga sér lahgá
ir svefnlátunum. Þá birtist framtíð og starfsemi þess
grein í Nýju kvennabl. 1. tbl. reynast sem fyr merkur þátt
þ. á. eftir sama höf. Nefnist ur í menningarviðleitni ís-
sú grein Dýjakrókar skamm lenzkrar æsku. „Skarphéð-
arinnar. Þessi grein er rit- inn“ mun sem jafnan áðm
uð af miklum eldmóði og berjast gegn valdi Bakkusar
ei vígahug. Þreifar hann þar og sækja ótrauður fnam, þött
fast um eftir fangstað og við mikinn fjanda sé að etja.
verður þá fyrir honum allt Ungmennafél. hafa frá önd-
Rangárþing með yfirvaldi verðu unnið að því og rnpnu
þess. Veit ég ekki, hversu gera að efla hugarfar fólks-
þeim leik lýkur. En ritstjóri ins til bindindis. Hraust og
Nýs kvennablaðs er að bjartsýn æska lætur ekki hug
nokkru skyggn. Sjáanlega hef
ir honum ekki geðjast að þess
um ,,vindmylluriddara“. Með
nokkrum fyrirvara er greinin
tekin í blaðið, einhver óljós
uggur er um það, að blaðið
fái á sig skötufald fyrir til-
tækið. Enda segir ritstjórinn
sem aths. við greinina: „Vín-
ið er ekki Rangæingum ein-
um til óþurftar“.
Éiris og áður er getið, eru
fyrrnefndar greinar að.mestu
sama efnis og fyrsta grein
Drauml., sem birtist í „Ein-
ingunni“ s.l. sumar. Tel ég
mig hafa svarað þeirri ádeilu
að mestu í 254. tbl. Tímans
hennar
ir menn og réttsýnir vilja
rétta hlut þeirra, og það
minnsta, sem við getum gert,
er að veita allan þann stuðn-
ing, er við megum. Og þó að
stór hluti kveiina sé yfirleitt
tómlátur um sérmál kvenna
Guðlaug Nárfadóttir.
Draúml. hóglega og taldi
ekki vanþörf á því, aö unn-
ið væri sem mest fyrir bind-
indismál þjóðarinnar, og
myndi ég hlýða á góð ráð í
þeim efnum hvaðan sem þau
kæmu. En Drauml. hefir ekki
fallast. Farðu aö
dæmi, Draumland.
í greininni i „Sport“ kveð-
ur Drauml. svo að orði, ac
áfengisbleytan að Þjórsár-
túni muni vera mér að kenna
og mínum samverkamönnum.
Þarna hefir þá siðabóta-
maðurinn fundið meinsemd-
ina, og hvað er þá annað en
nema hana burtu. Fús er ég
aö ganga úr leik hvenær sem
það sannast, að ég dragi æsku
lýðsstarfsemina niður í for-
æði eða spilli málstað bind-
indisstarfseminnar í landinu.
En um þetta mál munu ung-
mennafélög Skarphéðins-
samb. ekki síður dómbær en
Drauml.
Ég hefi áður svarað Draum
land um Þjórsármótið síðast-
liðið sumar og mun ekki end
urtaka það hér. Ég hefi stað-
ið aö undirbúningi stærri og
(Franliald á 6. síðu).