Tíminn - 05.05.1949, Blaðsíða 8

„ERMÆNT YFfltLIT- í DAG:
ft'tiií lenyi þrauhar Tító?
Í S. árg.
Reykjavík
,;A FÖRMJM YEGI“ I DAGt
Verfflatf — Itantflteti.
5. maí 1949.
89. blað'
Kínverski stjómarherinn býr
| sig undir götubardaga
í Shanghai
Alliulkil átök um uiiðja vegii inilli
i Shangiiai «í» Hanscliou.
Allharðir bardagar áttu sér stað í gær milli Hangcliou
■ <g Shanghai eða um 60 km. sunnan við Shanghai. Var þar
uaí izt um járnbrautarstöð. Er þetta fyrsta harða viðnámið,
em stjórnarhersveitir veita kommúnistum síðan þeir hófu
^óknina suður yfir Jangtse.
I Shanghai er allt með
.yrrum kjörum enn og
tjornarherinn treystir víg-
,inur sínar í úthverfum borg
arinnar. Auðsýnt þykir, að
tjórnarherinn búist við, að
ii gótubardaga komi í borg-
2 ani og býr hann sig undir
þá af kappi. Vígi eru hlaðin
a götunum og ýmsar bygging
:ir teknar og gerðar að skot-
úrkjurn. í gluggum ýmissa
stórbygginga, svo sem gisti-
húsa, hefir vélbyssum verið
uomið fyrir í gluggum og dyr
.m. Fólk í borginni er nú far
ið að óttast, að borgin muni
ekki verða gefin á vald upp-
eisnarmanna á friðsamleg-
an hátt, heldur ætli stjórn-
arherinn að verjast til hins
ytrasta.
Kommúnistar hafa skýrt
.irá því í útvarpi sínu, að flug
■'éiar stjórnarinnar hafi gert
xoftárásir á Nanking undan-
:iarna daga og hafi meðal ann
ars farizt nokkur börn í þeim
arásum. Einnig hafi raf-
magnsstöð í borginni eyði-
iagzt.
Stjórnin í Shanghai hefir
hafið allmikla hreinsun
/instri menn úr trúnaðarstöð
um í borginni og þar á meðal
gert allmikla hreinsun meðal
stúdenta í háskólum í
Shanghai. Er sagt, að komið
hafi til átaka milli lögreglu
og stúdenta og nokkrir stúd-
entar særzt.
Yfirhershöfðingi stjórnar-
hersins í Shanghai, Chen
Tachin, hefir látið svo um
mælt, að taka hinna ýmsu
stórbygginga í þágu varna
borgarinnar muni gera það
mögulegt að verja hana götu
fyrir götu. Einnig hefir verið
sett á mjög nákvæmt eftir-
lit með allri umferð frá og
að borginni. Einkum eru
flóttamenn, sem koma frá
Nanking svæðinu, mjög tor-
tryggðir, þar sem óttazt er,
að kommúnistar reyni að
senda njósnara og skemmd-
arverkamenn inn í Shanghai.
jafnaðarmenn tapa
í héraðsstjórnar-
kosningum í
Skotlandi
í héraðsstjórnarkosningun-
um i Skotlandi, sem talning
atkvæða stendur nú yfir í hef
ir greinilega komið í ljós, að
íhaldsmenn hafa unnið á. í
gærkveldi höfðu Jafnaðar-
menn tapað meirihluta i 5
bæjum.
Grískir uppreisnar-
menn hiðja S.Þ. að
stilla til friðar
Grískir uppreisnarmenn
hafa sent dr. Ewatt, forseta
allsherjarþings S.Þ. beiðni um
það, að Sameinuðu þjóðirnar
skærust í leikinn í Grikk-
.lanndi og kæmu þar á friði.
Segjast þeir fúsir til að slá af
kröfum sínum ef S.Þ. vildu
taka að sér að sjá um þjóðar-
atkvæði í Grikkl. Þeir segja
einitig. ao þeir séu alls ekki
andvígir efnahagshjálp frá
Bandaríkjunum til Grikk-
Jar ds, ef það komi í ijós að
þjóðin vilji hana.
Kvikmyndin af Ham-
let frumsýndíTjarn-
arbíó í gær
Eiuar Pálsson leik-
ari flytur íslenzkau
tcxta nioð ui> iiflinni.
Kvikmyndin Hamlet, sem
gerö er eftir samnefndu leik-
riti Shakespeares var frum-
sýnd í Tjarnarbíö í geei'kveldi.
Er þetta fyrsta erlenda tal-
myndin, þar sem islenzkur
texti er fluttur með. Er hann
gerður í London og annaðist
Einar Pálsson leikari það og
notaði að verulegu leyti þýð-
ingu Matthíasar Jochumsson-
ar á leikritinu.
Leikstjóri er Laurence Oli-
vier, og ieikur [hann bæði
hlutverk Hamlets og föður
hans lífs og liðins. Má því eig-
inlega segja, að hann leiki
þrjú hlutverk i myndinni.
Basil Sidney (konungur-
inn). Felix Aylmer'(Polonius)
og Stanley Halloway (grafar-
inn) exn meðal frægustu og
vinsælustu karakter-leikara í
Bretlandi. Eileen Herlie
(drottningin) er tiltölulega
nýkomin fram á sjónarsviðið,
en hún fékk fyx-stu verðlaun
í fyrra fyrir bezta leik ársins
í leikritinu ,,The Eagle Ilas
Two Heads.“ Terence Morgan
(Laertes) er einxxig svo til ný
stjarna. Jean Simmons (Op-
helía) munu margir kannast
við úr kvikmyndum, en þar
Hans Beck-Friis; sem verið hefir
skrifstofustjóri sænska utanríkis-
ráðuneytisins til þessa, mun að lík-
indum verða skipaður sendiherra
Svía í Danmörku innan skamms.
FulStruar IjórveEdanna sam-
þykkja að afnema flutn-
Higabannið ti! Berlínar
12. maí
Fjfirveldafiiiicliir iim Þýzkalandsmálin
ákvcðinn 23. maí.
í gær var haldinn fundur fulltrúá fjórveldanna á alls-
herjarþinginu í New York og voru þar lagðar fram og ræcld-
ar tillögur þær, sem vesturveldih höfðu gért um lausn
Berlxxxardeilunnar. Á þessum fundi varð samkomulag um
þaö aö létta flutningabanninu til Berlínar hinn 12. þessa
máixaðar og ákveða fundardag fjórveldafundarins 11 dög-
um síðar eða 23. maí.
Verkfall bifvéla-
virkja stendur enn
Þó licfir verið sainið
við Kaii}sfclag Ár-
ncsinga á Sclfossi.
Verkfall bifvélavirkja og j
annai’ra starfsmanixa á bif-
reiðaverkstæðum, sem hóst 1.
nxaí, steixdur emx. Þó hefir j
verið samið á Selfossi við.
Kaupfélag Árnesinga. í hin- j
um nýju samixingunx þar j
hækkuðu vikulaun bifvéla-,
virkja úr kr. 170 i 185 kr. og
lítils háttar breyting varð á
sumarleyfum, þannig. að sum
ai'leyfi bifvélavii’kja, senx unn
ið hafa 10 ár hjá sama fyrir-
tæki, leixgjast úr Í2 dögum
í 14 daga og þeirra, sem leng-
ur hafa uixixið, úr 15 dögurn
í 17 daga. Kröfur bifvéla-
virkja voru hixxs vegar þær,
að kaupið hækkaði í 190 kr.
og sumarleyfi lengdust unx
þrjá daga.
Samxxingaixefndir deiluað-
ila héldu síðast fund á föstu-
daginn var og gekk ekki sam-
axx. Sáttasemjari ríkisiixs hef
ir nú feixgið deiluna til með-
ferðar og kvaddi haixn samn-
ingaixefndirxxar á sinn fund í
fyrradag. Ekkert gerðist þó á
þeim fundi annað eix það, að
málið var lagt fyrir og skýrt
af beggja hálfu, en óákveðið
er enn, hvenær xxæsti fundur
hjá sáttasemjara verður hald
inn.
Strætisvagixaferðum hefir
verið fækkað í Reykjavík
vegxxa verkfallsins og búast
má við erfiðleikum með að
halda uppi ferðum á sérleið-
um frá Reykjavík. ef verkfall
ið stendur lengi.
A þessunx fundi sátu þeir
Jessup fyrir Bandaríkiix, Ma-
lik fyrir Rússa, Alexander
Cadogaix fyrir Breta og Jean
Chasvel fyrir Frakka.
Vesturveldin höfðu gert það
að tillögu sinrii, að flutninga-
banninu yrði aflétt 9.—10.
þessa mánaðar, en Rússar
töldu það of fljótt og ekki
hægt fyrr en í lok mánaðar-
ins og fjórveldafundinn unx
framtíð Þýzkalands yrði ekki
hægt að halda fyrr en að
þrem vikum liðnum þar frá.
Nú hefir hiixs vegar náðst
samkomulag um að létta öll-
um hömlum 12. maí. Um leið
og flutningabanni verður af-
létt verða samgöngu- og við-
skiptahömlur þær, senx vest-
urveldin settu á við Austur-
Þýzkaland einnig afnumdav
og samgöngnur og viöskipéi
komast í sama horf og var 1.
marz 1948 þegar flutninga-
bamxið var sett á. Annars
munu hernámsstj órar fjór-
veldaxxna koma saman innan
skamms og ræðasi: við um ein
stök framkvæmdaatriði í sam
baxxdi við afnám þessara
hafta. Fundurinn í dag, þar
sem samkomulag þetta náð-
ist, var haldinn í aðalstöðv-
um bandavíska utaiaríkisráðu
neytisins.
Þýzku skipbrots-
mennirnir komrir
til bæjarins
hefir hún aðallega aflað sér
frægðar. Nomxan Wooland
(Horatio) er vanur Shake-
speareleikai i.
Kvikmyndin ,,Hamlet“ hef-
ir farið sigu för um heiminn
og hlotið xmis verðlaun, m. a.
síðast i Hoilywood, þar senx
húix var úrskuðuð beota
mynd ársins 1948 og I.aur-
ence Oiivier hlaut tvenn
„Cscar“-verðlaun, þ. .e. bæði
, fyrir bezta leik og beztu leik-
'stjórn ársins.
Þýzku skipbrotsmeixnirnir
af togaraixum, senx straixdaði
fyrir austaix, komu til bæj-
arins í fyrradag. Konxu þeir
flugleiðis frá Kirkjubæjar-
klaustri.
Meianirnir, sem eru- fimmtán
að tölu, munu fara til Þýzka-
lands við fyrstu hsntugleika,.
cn umboðsmaður þýzkra tog-
ara hér á laixdi er Jóhann Þ.
Jtsefsson fjármálaráðherra
og hefir hann haft slíkt um-
boð á hendi síðan fyrir styrj-
öldina, eins og kunnugt er.
Óvíst er með öllu um björg-
un togarans, hvort hún er
möguieg eða ekki. Eitt þykir
víst, að björgun skipsiirs
myndi verða ákaflega kostn -
aðarscm og óvíst, hvort liúir
svaraði kostnaði, þar sern
skipið er 47 ára garnalt.
Ný tegimd flutn-
ÍDgaílugvéla tekin
í notkun í loftbrúnni
í gær toku Bandaríkjanxenn
i notkuir nýjá 'tegund flutn-
ingafhigvé'ar í ioftbrúnni til
Berlínar. Ber flugvél þessi 26
smálestir og segja þeir aö
margfálda rnætti flutningana
til Berldnfír, éf þessi flugvéla-
tegund yrði notuð ein við
flutnihgana'.
Titó kaupir vélar í
Vestur-Þýzkalandi
Júgóslavia hefir samið urn
mikil vélakaup í Vestur-
Þýzkalandi og munu á þessu
ári verða seldar þangað vél-
ar, efnagerðarvörur o. fl. fyr
ir ííálega 100 nxillj. kr„ og
hefir þessi verzlunarsamning
ur nýlega verið undirritaður.
Er þetta jafnframt fyrsti
sj álfstæði verzluixarsamning-
urin'n, senx Vestur-Þýzkaland
gerir við laixd austan járn-
tjaldsins. og eiga vöruskipt
að fara fram fyrir 170 millj.
kr.
[m a
Vestf jörðum segja
upp samningum
Þing Alþýðusambands Vest-
fjarða samþykkti að sam-
ræma allt kaupgjald verka-
lýðsfélagaixna "á Vestfjörð-
um, þannig, að allsstaðar
skyldi greitt sama kaup.
Því hafa. nú öll verkalýðs-
félög í A. S. V. sagt upp sarnn
iixgúm við atvinnurekendur
frá ,1. maí að telja.
Fyrst um sinn, meðan samn
ingar standa yíir, skal greið'a
sama kaup og áður.
V erkalýð'sfélagið Baldur
samþykkti . á fundi íyrir
skörixmu að fara fram á 10%
grunnkaupshækkun.
Formaður Baldurs er nú
Guðmundur. G. Kristjánsson
skrifstofustjóri.