Tíminn - 27.08.1949, Síða 5

179. blað
TÍMINN, laugardaginn 27. ágúst 1949
rnri’wi-wi'*'11 —
5
Laugard. 27. ágiíst
Landbúnaðarstefna
Sjálfstæðis-
flokksins
Mbl. lýsir því yfir, aS Sjálf-
stæðisflokkurinn muni fram-
vegis beita sér fyrir stefnu
fyrrverandi stjórnar í land-
búnaðarmálum. Það er engin
furða þó að flokkurinn haldi
enn þeirri stefnu, sem ráð-
herrar hans höfðu þá, og
raunar var aldrei annars að
vænta. Þó munu margir sem
samúð hafa með Sjálfstæðis-
flokknum, hafa gert sér vonir
um það, að flokksstefnan
fengi nú að bera einhver
merki manna eins og Jóns á
Reynistað og Péturs Ottesens.
Þeir voru alla tíð á móti fyr-
verandi stjórn í landbúnaðar
málum og eru því væntanlega
enn á móti stefnu Sjálfstæðis
flokksins í sjálfum landbún-
aðarmálunum.
Þótt stefna fyrrverandi
stjórnar sé enn í fersku
minni, þykir rétt að rifja
hana upp í nokkrum aðal-
atriðum:
Þegar stjórnin kom til
valda höfðu bændur lofað að
veita eftirgjöf á afurðaverð-
inu eða falla frá hækkunum,
sem þeim bar. Þetta var gert
í trausti þess, að aðrar stétt-
ir gerðu slíkt hið sama. Fyrsta
verk stjórnarinnar var að
hækka laun flestra annara
en bænda, en halda fast við
eftirgjöf þeirra, sem hafði þó
verið skilyrðisbundin. Öll
hennar störf í afurðasölumál
unum miðuðust síðan við það
að halda afurðarverðinu
niðri en veita öðrum hækk-
anir.
Til þess að tryggja sem bezt
þessa stefnu í verðlagsmál-
um landbúnaðarins, var verð
lagningin lögð í hendur
nefndar, sem ráðherra einn
skipaði, en bændur höfðu eng
in áhrif á skipun hennar.
Bændur voru þannig eina
stéttin á þeim tíma, sem
enga aðstöðu hafði til íhlut-
unnar, er kaup þeirra og kjör
voru ákveðin.
Stjórnin ráðstafaði gífur-
lega miklum erlendum gjald
éyri eða um 1300 millj. alls
Heita mátti að leyfður væri
ótakmarkaður innflutningur
á flestum vörum, nema land-
búnaðarvélum. Sá innflutn-
ingur var skorinn við nögl.
Segja má að innflutningshöft
unum á þessum tímum hafi
ekki verið beint gegn öðrum
en bændum. Þau fyrirheit
sem bændum hafði verið veitt
um slíkan innflutning í stjórn
arsáttmálanum, var ekki
nema að litlu leyti staðið við.
Við skiptingu lánsfj ársins
ínnanlands var fylgt sömu að
ferð. Af því lánsfé, sem fyrrv.
stjórn ráðstafaði, fékk land-
búnaðurinn aðeins örlítinn
hluta og þó raunar ekki nema
loforð, sem fyrst var staðið
við þegar stjórnin hafði
flæmst frá völdum Allt bend
ir til, að þessi loforð hefðu
vexúð vanefnd, ef stjórnin
hefði setið áfram.
Afleiðingin af þessu öllu
var sú, að aldrei hefir flótt-
ERLENT YFIRLIT: s
Kommúnisfaóttinn í U.S.A.
Fyrrililnti greinar efíir norska iilafta-
mannsnia Caspar 15. Brockmann.
Seinustu missirin hefir all-
mikið borið.á ótta við kommún-
ista í Bandaríkjunum og jafn-
vel hryddað á ofsóknum gegn
þeim. Sumpart stafar þetta af
eðiilegum geig við njósnar- og
skemmdarstarfsemi, sem kom-
múnistar væru líklegir til að
reka í Bandaríkjunum, ef þeir
hefðu bolmagn til þess, en
sumpart er. hér um að ræða á-
róðursaðferð af hálfu aftur-
haldsaflanna, sem miklu frem-
ur er ætlað að hitta ýmsa
frjálslynda menn en komrnún-
ista.
í grein þeirri, sem hér fer á
eftir, er varpað nokkru ljósi á
þessi mál, en höfundur hennar
er norskur blaðamaður, sem um
skeið hefir starfað við amerísk
blöð í miðfylkjum Bandaríkj-
anna. Grein þessi birtist fyrir
nokkru í „Dagbladet", mál-
gagni vinstri flokksins í Osló:
Kommúnistahræðslan og elt-
ingaleikurinn við þá, sem óttast
er að séu njósnarar eða „óamer- !
ískir“ menn, hefir nú náð há- !
marki sínu í Bandaríkjunum.
Um það eru allir þeir sammála,
er bezt fylgjast með málunum í
Washington.
Og hvaðan koma þessi hróp,
urn að „grípa þjófinn", sem ó-
neitanlega bera keiin af illkynj-
aðri móðursýki? Við fyrstu sýn
lítur auðvitað svo út, að það sé
„óameríska nefnd“ fulltrúa-
deildarinnar, nokkrir réttar-
salir í New York og Washington
og nokkrar af löggjafarsam-
kundum þjóðarinnar, er séu að-
alheimildirnar fyrir hinum
álnarlöngu greinum dagblað-
annan um kommúnistasamsæri
og kommúnistanjósnir í Banda-
ríkjunum.
Þegar hugsað er um allan
þennan ótta og alla þessa tor-
tryggni, hlýtur sú staðreynd að
vekja sérstaka athygli, að ótt-
inn kemur „ofanfrá", en ekki
frá þjóðinni sjálfri. Allur þessi
gauragangur virðist hafa lítil
sem engin áhrif á almenning.
Síðar í grein þessari, mun ég
reyna að skýra frá ástæðunni
fyi'ir öllum þessum blaðaskrif-
um og risafyrirsögnum. En
fyrst skulum við reyna að
glöggva okkur á gangi málsins
undanfarið:
Það skrítna er, að ég byrjaði \
hér á landbúnaðarfylkinu Kan- í
sas. Fyrir nokkrum vikum fengu i
opinberar skrifstofur í Garden :
City og öllum öðrum borgum
og bæjum fylkisins, send lítil
eyðublöð, er átti að útfylla og
undirrita. Það var þegnskap-
areiðurinn, sem löggjafarsam-
kunda Kansas samþykkti á s.
1. vori.
Þeir, sem skrifa nafn sitt á
eyðublöð þessi, sverja, að þeir
hafi aldrei verið félagar í, og
muni ekki, innan ákveðins tíma,
verða félagar í stjórnmála-
flokki, sem stefni að því, að
steypa stjórn Bandaríkjanna
eða Kansas-fylkis af stóli með
valdi. Því hefir enn ekki verið
opinberlega lýst yfir, að kom-
múnistaflokkurinn væri ólög-
legur, en að þess virðist ekki
langt að bíða, og þetta er upp-
hafið.
Hverjir eru það, sem verða að
undirrita þessar yfirlýsingar
um hollustu við stjórn lands-
ins? Hér í Garden City, sem
hefir 11.000 íbúa, eru það um
300 menn, sem allir gegna svo-
nefndum opinberum störfum.
Ef þeir neita að skrifa undir,
missa þeir atvinnuna.
Yfirlýsingar þessarar er kraf-
izt af öllum kennurum, umsjón-
armönnum og hreingerningar-
konum skólanna, af öllum, sein
eiga sæti í bæjarstjórninni og
af öllum þeim, er starfa í þjón-
ustu bæjarins, m. a. þeim, sem
hreinsa sorptunnurnar.
Það er auövelt að lýsa því,
hvernig fólkið hefir brugðizt
við þessu í Kansas. Það er ó-
sennilegt, að nokkur neiti að
undirrita yfirlýsingu þessa, en
flestum þykja þessar aðfarir
með afbrigðum kjánalegar. „Það
eru varla margir kommúnistar
í Kansas,“ segja menn. „En ef
einhverjir þeirra gegna opin-
berum störfum, skrifa þeir á-
reiðanlega undir eins og hinir“.
Hvernig stóð á því, að lög-
gjafarsamkunda fylkisins í To-
peka gerði slíka samþykkt? Það
er vegna þess, að þrátt fyrir
heilbrigða skynsemi bændanna
í fylkinu, gætir þar mikillav
kommúnistahræðslu. Nokkrir
fulltrúar í löggjafarsamkund-
unni, sem stjórnað er af repu-
blikönum, komu sér saman um
TRUMAN forseti, sem oft og
einatt hefir gert lítið úr komm-
únistahræðslu Republika.
að bera fram tillöguna unx
þegnskyldueiðinn. Hún var síð-
an samþykkt með örfáum mót-
atkvæðum, því að fæstir kærðu
sig um, að verða fyrir stjórn-
málalegum árásum í þessu máli.
Menn voru hrpeddir um, að
verða kallaðir „óamerískir*
,Rússavinir“ eða eitthvað þess
háttar. Það er a. m. k. góð skýr-
ing.
Þeir, sem mestar áhyggjur
hafa af yfirlýsingum þessum,
(Framhald á 6. síðuj.
Raddir nábúarma
Jafnvel Mbl. er nú farið að
gera það sem sízt skyldi, en
það er að skopast að Stefáni
Jóhann. Annað á hann þó
skilið úr þeirri átt. Mbl. seg-
ir í gær:
„Mikinn fróðleik og nýstár
legan hefir undanfarið getið
að líta í dálkum Alþýðublaðs
ins. Hafa margir rekið upp
stór augu við að sjá hann.
Þessi vísindi eru aðaliega
fólgin í þremur yfirlýsingum
um ágæti og afrek Stefáns
Jóhanns Stefánssonar núver
andi forsætisráðherra. Hann
er í fyrsta lagi „öruggasti
stjórnmálamaður þjóðarinn-
• •
Ofgarnar tapa
Morgunblaðið stökk nýlega
upp á nef sér í tilefni af því,
að Tíminn skýrði frá þeim
ummælum Acheson utanríkis
ráðherra Bandaríkjanna, að
öfgaflokkarnir til vinstri og
hægri hefðu tapað í þingkosn
ingunum í Vestur-Þýzkalandi,
en hægfara miðflokkar styrkt
aðstöðu sína. Mbl. sleppti al-
veg að geta þess, að ummæli
þessi væru höfð eftir Ache-
son, heldur sagði, að það væri
aðeins venjuleg Tímalygi að
tala um sigur miðflokkana í
þýzku kosningunum.
í tilefni af þessu þykir rétt
að leiða nýtt vitni, sem hing-
að til hefir þótt jafnast á við
Mbl. í vönduðum og hlut-
lausum fréttaflutningi. Það
er ameríska stórblaðið ,,The
New York Times.“ í forustu-
grein, sem það birti daginn
eftir þýzku kosningarnar,
farast því þannig orð um
kosningaúrslitin:
„Repudiating the eX-
tremists of both left and
right, the Vest Germans
gave the bulk of their votes
to moderate, middle-of-
the-road parties which,
whatever their other diff-
erences, are united in their
dedication to democracey.“
Efnislega er þetta á þá leið,
að kjósendur Vestur-Þýzka-
lands hafi hafnað öfgaflokk-
unum yst til vinstri og hægri,
og greitt hinum hófsömu mið
flokkum (moderate, middle-
of-the road parties) megnið
af atkvæðum sínum, en þeir
flokkar eigi það sameiginlegt
að fylgja lýðræðinu, þótt þá
greini á um önnur mál.
Fleira skal svo ekki deilt
um þýzku kosningaúrslitin
við Mbl. Mbl. hefir hér ekki
aðeins Acheson og New York
Times á móti sér, heldur yfir
leitt öll hin áreiðanlegri blöð,
sem hafa rætt um þetta mál.
En hversvegna er Mbl. að
stangast við staðreyndirnar
og reyna að leyna þessu? Það
er ofur eðlilegt. Það vill reyna
að leyna því, að öfgaflokk-
arnir, sem eru til hægri og
vinstri í Þýzkalandi og eru
ar,“ segir Alþýðublaðið. Hann
ber af öllum, jafnvel „ÖIlum“|Því Mkastir Sjálfstæðisflokkn
inn frá landbúnaðinum verið
örari en á þessum tíma.
Þetta er þá raunverulega
stefnan, sem Sjálfstæðisflokk
urinn bíður bændum upp á í
landbúnaðarmálum:
Að halda verðlagi á fram-
leiðsluvörum bænda niðrimeð
an aðrir fá hækkanir og gera
kjör þeirra þannig lakari en
annara stétta.
Að svipta samtök bænda öll
um rétti um ihlutun og aðild
um verðlagsmál landbúnaðar
ins.
Að skipta erlendum gjald-
eyri og lánsfé þannig, að land
búnaðurinn verði afskiptur.
Að stuðla með framan-
greindum ráðstöfunum áð
auknum fólksflótta úr sveit-
unum og veikja þannig stór-
lega viðnámsstarfið þar.
Þetta er stefnan, sem Sjálf
stæðisflokkurinn býður bænd
um upp á að fylgja. Það er
ekki stefna þeirra Jóns á
Reynistað og Péturs Ottesen
og því skal það engan
blekkja, þótt þeir séu áfram
í flokknum af gömlum vana.
Það er stefna fyrrv. stjórnar,
sem hann býður upp á —
stefna heildsalanna og brask
aranna, sem vilja búa bænd
um verri kjör og aðbúnað en
öðrum stéttum, svo að síður
þurfi að skerða hagsmuni og
gróðaaðstöðu stórlaxanna svo
nefndu.
Hversu margir verða þeir
bændur, sem ætla að skipa
sér undir merki þessara
stefnu? Ekki geta þeir gert
það með þeim afsökunum, að
þeir viti ekki, hvað þeir eru að
gera. Verk fyrrv. stjórnar
hafa talað og Mbl. hefir sagt,
að Sjálfstæðisflokkurinn vilji
áfram starfa á þann hátt.
Þeir bændur, sem framvegis
styðja Sjálfstæðisflokkinn,
eru vitandi vits böðlar sjálfra
sín og stéttar sinnar.
aragrúanum, sem mætti á
Arnarhóli til að hlusta á hina
mætu gistivini forsætisráð-
herrans!
Hann hefir í öðru lagi
„sameinað alla krafta,“ Sjálf
stæði og Framsókn, „kvígur“
og „hækjur,“ jafnvel Alþýðu-
flokkinn.
I þriðja lagi hefir hann
— og nú kemur rúsínan —
„mótað utanríkisstefnu Is-
lendinga" og stjórnað utan-
ríkismálum þeirra síðan 1940
af því að utanríkismál
heyrðu þá undir ráðuneyti
hans.
Væri það óviðeigandi að
beina eftirfarandi spurningu
til Alþýðublaðsins:
Hver hefir skapað heim-
inn?“
Ef Mbl. álítur utanríkis-
málastjórn seinustu ára jafn
gilda sköpun heimsins, er ó-
tvírætt, að það telur þá Ólaf
Thors og Bjarna Ben jafn-
gilda skaparanum! Háðið sem
átti að hitta Stefán Jóhann,
lendir því á mönnum, sem
standa enn nær Mbl. og þurfa
nú eins og Stefán allt ann-
ars með en Mbl. sé að skop-
ast að þeim. Kannske er
þetta líka hefnd á Mbl. fyrir
það vanþakklæti að vera að
skopast að Stefáni!
um hér hafi tapað í kosning-
unum. Það heldur að það geti
haft óheppileg áhrif hér.
En það er ekki neitt sésíakt
einkenni á þýzku kosningun-
um, að öfgaflokkarnir til
vinstri og hægri tapi, en hóf
samir miðflokkar vinni á.
Þetta gerðist í Svíþjóð í fyrra,
er bæði íhaldsmenn og komm
únistar töpuðu, en hinir flokk
arnir styrktu aðstöðu sína.
Þetta gerðist í dönsku kosn-
ingunum haustið 1947. Bæði
íhaldsmenn og kommúnistar
þar urðu þá fyrir miklu af-
hroði. Þetta gerðist í Banda-
ríkjunum í fyrra, þegar demo
kratar unnu mikinn kosninga
sigur, en republikanar og
Wallaceistar töpuðu.
Þetta er hin heilbrigða þró
un, sem nú á sér stað nær
hvarvetna í lýðræðislöndun-
um. Fólkið hafnar bæði
kommúnistum og öfgaflokk-
um auðmannanna. íslending-
ar eiga að sýna það í liaust,
að þeir hafa ekki helzt úr
lestinni. Öfgaflokkarnir, sem
hér eru Iengst til hægri og
vinstri, Sjálfstæðismenn og
kommúnistar, eiga að tapa.
Það er í samræmi við þróun-
ina annarsstaðar og þarfir ís-
lenzku þjóðarinnar.
X+Y.