Tíminn - 02.12.1949, Blaðsíða 5

258. blað
TÍMINN, föstudaginn 2. desember 1949
5
kttnttttt
Fösíud. 2. des.
Innflutiiingur
iieiniílistÆkja
Páll Zóphoníasson og Hanni
bal Valdimarsson hafa flutt
þingsályktunartillögu um
innflutning heimilistækja. Sú
tillaga er einskonar endurbót
á annarri tillogu sem fyrr var
framkomin og ekki náði yfir
nema raímagnstæki.
Þeir sem á annað borð leiða
hugann að daglegum lífs-
kjörum fólks, ættu að geta
skilið hvílíkum óþægindum
það getur valdið, ef smáhluti
eins og t. d. lampaglás vant-
ar og fást hvergi. Þeir, sem
nota verða olíuljós, vita vel,
að það er slæmur sp.arnaður
að spara lampaglös. En síð-
ustu ár hefir verið torvelt
að fá hluti eins og lampa og
lampaglös. Og því er það
sízt að ófyrirsynju. að leitað
sé eftir íhlutun Alþingis um
þau atriði innflutningsmál-
anna.
Það er heldur ekki neitt
smáatriði, hvernig eldavélar
fólk hefir með hverju sem
þær eru kynntar. Og.það er
ekki neitt smáatriði í sam-
bandi við heimilisþægindi
hvort vatnsleiðsia er í hús-
um eða ekki, en vatnsleiðslu-
pípur er eitt af því, sem til-
finnanleg vöntun hefir ver-
ið á.
Hvar sem á þessúm málum
er gripið ber allt að einum
brunni. Það barf að taka inn
flutningsmálin í heild til
nýrrar yfirvegunar og gæta
þar annarra sjónarmiða en
gert hefir verið á liðnum ár-
um. Sjónarmið hins almenna
neytenda verður þar að ráða
og má hvergi víkja fyrir at-
vinnusjönarmiði og gróðavon
um þess. sem hefir atvinnu
af að flytja inn vörurnar.
Það er gott, að fullnægt sé
þörf þjóðarinnar fyrir raf-
magnstæki á heimilum. Það
er illt að héruð, sem loks eru
að fá raforku geti ekki haft
hennar hálf not vegna þess,
að rafmagnstæki eru ófáan-
leg. En bau mál á þc ekki að
leysa með innflutningi smíð-
aðra tækja fyrst og fremst.
Hér á Þmdi er raftækjaverk-
smiðja, sem um allmörg ár
hefir framleitt rafmagnselda
vélar. sem hlotið hafa fvllstu
viðurkenningu- Nú er þessi
verksmiðja byrjuð að' smíða
kæliskápa og þvottavélar og
getur störum aukið fram-
leiðslu sína. Að því ber vitan
lega að stefna, svo að inn-
lend framleiðsla geti fullnægt
þörf þjóðarinnar eftir því.
sem við má koma. Hins þarf
£vo að gæta, að þessi inn-
lenda verksmiðja fái að flytja
inn nauðsvnjar sfnaf, svo að
hún geti fullnýtt tæki sín og
aðstððu til að fullnægja inn-
anlandsþörfinni. Meðan þar
leyfir af, er ekkert vit að
flytja inn samskonar tæki
fullsmíðuð.
En jafnframt þvf, sem unn-
ið er að því að bæta úr vönt-
un þeirra, sem hafa þörf fyr-
ir rafmagnstæki, má ekki
gleyma þeim. sem ekki hafa
rafmagnið. Þeir hafa ékki sízt
orðið útundan í sanibandi við
innflutning heirqílistækja
undanfarið. Það dregur ekki
lítið úr erfiði s'veitakbnunn-
Margar þjóðlegar og merkilegar
bækur koma út á vegum Norðra
AIIs gefur ]\T«rðrS út 35 bæknr í ár.
Ýmislegt bendir nú til þess, að bókaflóðið verði minna
í ár en það hefir verið að untlanförnu. Margar ævintýra-
og reyfaraútgáfurnar, sem þrónðust í skjóli peningaveltu
sfriðsáranna, hafa nú þegar horfið af sjónarsviðinu eða
eru að hverfa. Er þetta að sumu leyti fagnaðarefni, því að
gera má ráð fyrir, að eldri og stærri bókaútgáfur haldi
sinum vana og gefi fyrst og fremst út vandað úrval góðra
bóka. Má því vænta þess, að lélegar bækur hverfi smátt
og smátt af markaöinum.
ir, sem er fyrsta bindi rit-
safnsins að vestan, og aust-
Aldrei
Bókaútgáfan Norðri.
Bókaútgáfan Norðri er ein : firzka ljóðasafnið
stærsta og jafnframt ein sér gleymist Austurland
stæðasta bókaútgáfa lands-
ins. Hún hefir aflað sér vin-
Aðrar bækur, sem eru rétt
ókomnar út, en vekja munu
sælda meðal þjóðarinnar fyrjathygli, eru þessar: Hrakning
ir að leggja megináherzlu á j ar og heiðavégir, sem eru
að gefa út þjóðlegar og sér- j fsásagnir af mönnum, er hafa
stæðar bækur, jafnframt, komizt í hann ksappan á ör-
vcnduðum skáldsögum, barna j æfum og heiðavegum lands-
bckum og ýmsum öðrum rit- ins, Göngur og réttir II og
um.
Tíðindamaður Tímans sneri
sér nýlega til Alberts Finn-
bogasonar, forstöðumanns
Norðra og spurði hann bóka-
frétta. Viðtalið við Albert fer
hér á eftir: •
„Vegna pappírsskorts átt-
um við um tvennt að velja“,
sagði Albert. „Annað var að
fækka verulega útgáfu böka,
hitt að minnka upplögin. Við
völdum seinni kostinn- Þess ’ pappír, prýdd fjölda mynda
Smiður Andrésson og þættir.
— Efni allra þessara bóka er
úr íslenzku þjóðlifi og höfund
arnir allir þekktir, islenzkir
fræðimenn.
Lýsing Eyjafjaröar er bók,
sem Norðri gefur út að til-
hlutan Eyfirðingafélagsins.
Hún er ein vandaðasta bókin
á markaðinum í ár. Er hún
prentuð ' á afbragðsgóðan
vegna höfum við eins mikið
bókaúrval í ár og endranær
eða um 35 bækur alls. Hins
vegar er langtum minna prent
að af hverri bók en áður“.
Tvær jólaskáldsögur.
Þegar talið barst að jóla-
bókunum, sagði Albert, að
Norðri mundi gefa út tvær
jclaskáldsögur í ár, aðra inn
lenda, hina erlenda.
Innlenda sagan er Máttur
iarðar eftir Jón Björnsson.
Þetta er falleg saga og mun
vafalaust njóta mikilla vin-
sælda, enda er Jcn Bjcrns-
son að verða sá íslenzki rit-
höfundur, sem kemst næst
Jóni Trausta um lýðhylli. Er-
lenda sagan er Allt heimsins
vndi eftir Margit Söderholm.
Þetta er nýjasta rit höfund-
arins fræga, er samdi Glitra
daggir, grær fold. Kemur
úr Eyjafírði, og hefir Steindór
Steindórsson frá Hlöðum bú-
ið hana undir prentun.
Samvinnuritin.
Það var árið 1948, að Norðri
höf útgáfu sérstaks bóka-
flokks um samvinnumál.
Flckkurinn nefnist Samvinnu
rit. Alls hefir Norðri látið
prenta sex Samvinnurit, og
komu tvö þeirra út í ár. Voru
það bækurnar I»eir hjálpuðu
sér sjálfir og Samvinnufélög
í Norðurálfu.
Fyrsta Samvinnuritið var
Fjárhagslýðræði eftir Svíann
Andres Örne, annað ritið var
Atvinnulýðræði eftir Folke
Fridell, þriðja Samvinna
Breta í stríði og friöi eftir
Thorstein Odhe og fjórða
Handbók fvrír' biiðarfólk.
„Við munum halda áfram
að gefa út bælcur 1 þessum
þessi nýja' saga út í fyrsta I > sagði Albert. „Bækur
sinn í ár og er gefin út á öll-
um Norðurlöndunum nokk-
urn veginn samtímis.
í jóðlegar bækur.
Albert gat þess, að af út-
þessar eru sérstaks eðlis, og
hafa samvinnumenn í land-
inu faenað þeim mjög. Hingað
til höfum við prentað 2—3
bækur á ári í þessum flokki.
En framvegis verður að tak-
marka útgáfuna vegna papp-
Norðrabókunum verið nefnd-
ar. AÖrar bækur, sem komn-
ar eru út í ár eða munu koma
fyrir jól, eru þessar: Frá
mönnum og skepnum eftir
dr. Brodda Jóhannesson,
Pr’mi '"fur bisl-un Sveinsson
eftir Torfhildi Hclm, Tvennir
t*i.uar eftir Elinborgu Lárus-
dcttur, Og svo giftumst við
eftir Björn Ól. Pálsson, Á
hjara veraldar eftir Sten
Bergman, Á konungs náð eft-
ir Olav Gullvág og ma,rgar
fleiri.
Einnig má nefna mjög
nýstárlega og merka bók, er
fjallar um uppeldi barna og
unglinga. Er hún rituð af
norska barnasálfræðingnum
Ase Gruda Skard, dócent við
háskólann í Osló, í þýðingu
Valborgar Sigurðardóttur. í
bókinni er gerð grein fyrir
helztu viðfangsefnum, sem
foreldra og aðra uppalendur
varða- Nauðsynleg bók og
skynsamleg.
íslendingaþættir sam-
tíðarinnar.
Það má með sanni segja,
að bókaútgáfan Norðri er ein
þjóðlegasta bókaútgáfa lands
ins. Hún hefir frá‘ upp hafi
lagt megináherzlu á að hafa
jafnan á boðstólum bækur
um efni skrifaðar af íslenzk-
um fræðimönnum. Jafnframt
þessu hefir hún gefið út fræði
bækur, margar úrvalsskáld-
sögur og barnabækur, inn-
lendar og erlendar.
„í sambandi við fitgáfu
þjóðlegra bóka höfum við
reynt að stuðla að því, að ís-
lendingabættir samtíðarinn,
ar, á sína vísu nýjar íslend-
ingasögur, yrðu skrifaðir“,
sagði Albert. „í þessu sam-
bandi má nefna bækur eins
og Sguþætti landpóstanna,
Göngur og réttir, Faxa,
Ilrakninga og heiðavegi Qg
margar fleiri“.
„Við munum framvegis eins
og hingað til“, hélt Albert
áfram, „leggja allt kapp á að
gefa nær eingöngu út bækur,
sem finna hljómgrunn með-
al þióðarinnar, Hingað til hef
ir okkur tekizt að velia alltaf
eitthvað fyrir alla. Þetta er
framtíðarstefna okkar. Tak-
markið er að hafa alltaf á
markaðinum bezta bókaiir-
valið um bjóðlegan fróðleik,
góðar innlendar og erlendar
skáldsögur og úrvals barna-
bækur“.
gáfubókumNorðra.semkomn irsgkort láta eitt bindi
ar væru út í ár, mætti nefna . . & ,
sveitalífslýsinguna fögru, | ‘ a
Sveitin okkar eftir Þorbjörgu Nokkrar merkisbækur.
Árnadóttur, Þjóðsögur og sagn l Hér hafa yðeins nokkrar af
ar, ef hún fær eldavél, sem
lítið gefur rafmagnseldavél-
um eftir, hvað þægindi snert-
jr, en slíkar vélar hafa verið
ófáanlegar um nokkurt skeið.
Samt hefir innflutningur á
þeim verið sama og enginn,
þött pantanir á þeim liggi
fyrir í hundraðatali- Hér er
sannarlega um mál að ræða,
sem þeir, er vilja létta störf
sveitahúsmæðranna, mega
ekki láta lengur kyrrt liggja.
Svona mætti halda áfram
að nefna dæmin, þótt hér
verði látið staðar numið að
sinni. .
Jafnframt þessu skulu
menn svo gera sér ljóst, að
það er tómt mál að tala um
að fullnægja þörf þjóðarinn-
ar fyrir heimilistæki, nema
atvinnulífið sé með þeim
blóma, að eðlilegt mætti
kalla. Með stöðvun atvinnu-
veganna stöðvast allt annað.
En hin daglegu tæki heim-
ilanna, smærri og stærri, eru
nauðsynjavörur, sem eiga
hliðstæðar kröfur til gjald-
eyris og almennar, beinar
rekstursvörur og neyzluvörur
almennings til fæðis og klæð-
is.
ALLT TIL AÐ AUKA
ÁNÆGJUNA
í svefnherberginu. — Rúm-
stæði, 112 cm. breitt, náttborð.
þvottaborð og klæðaskápur,
ef vill — allt mjög ódýrt. Ein
stök rúmstæði og klæðaskáp-
ar. Barnarúm. Eins manns
rúm með fjaðragrind og nátt
borð. Eins og tveggja manna
dívanar. Rúmfataskápar,
fleiri gerðir.
Verzlun Ingþórs,
Selfossi. — Sími 27,
Stalípsþjónusta
StefánsPétmssona?
Fyrir nokkru voru rakir..
hér í örfáum orðum helzti
atriðin í pólitískri ævisögv
Stefáns Péturssonar, ritstjórs
Alþýðublaðsins. Síðan hefit’
Stefán sjálfur tekist á hend ■
ur að umsemja þennan ævi-
söguþátt sinn og endurprent-
að hann í Alþýðubl. í megin-
atriðum viðurkennir ham
frásögn Tímans rétta, ei
vill þó gera lítið úr afrekure
sínum í víngarði Stalíns með-
an Lann var yfirlýstur þjón
ustumaður hans. Þá neitar
hann því eindregið, að störl:
hans á síðari árum hafi ver-
ið hinni íslenzku deild Stalíns
nokkuð til framdráttar.
Um fyrra atriðið er það at
segja, að fjölmargir mem
munu fúsir til að vitná um
það, að þeir hafi fáa eðá! enga
fyrirhitt, er voru blindári og
æstari í trú sinni á Stalín eii
Stefán Pétursson ráeöar.
hann var þar í sveit. Svo eii
lægur og ákafur var hánn i
þjónustunni, að honum sótt-
ust treglega ýms önnur stört
þrátt fyrir ágætar gáfui
Meðan áhrifa hans naut vit
í Kommúnistaflokknum, vorv
öll ráð og öll fyrirmæli sot!
til Moskvu. Þegar ágreining-
ur reis upp í flokknúm, fór
Stefán sjálfur til Moskvu ti,
að tryggja sér liðveizlu hús-
bændanna þar. Úrskurður-
I inn þar gekk hinsvegar a
móti honum og honum vai
vikið úr flokknum. Þá fyrsv
opnuðust augu Stefáns og
honum virtist það, sen.
hann hafði hingað tii
heitast tignað og ákallaó
ekkert annað en myrkra-
valdið sjálft Á skammr.
stundu snerist hann til iati.
öfgafulls fjandskapar gegr..
því og hann hafði dýrkar
það blint og ofstækisfullt áö
ur.
TJm afneitun Stefáns á þvi
að hann hafi raunverulegít.
veríð Stajlín þarfari maðuv
eftir umskiptin en áður, bari!
ekki að fara’ mörgum orðum
Reynslan sker bezt úr þeirr,
deilu. Hversvegna er tslana
næstum eina vestræna landiö,
þar sem kommúnistar eru lið
fleiri en sósialdemókratarV
Er það vegna þess, að komm-
únistar eigi hér snjallari
áróðursmenn en annarsstaó
| ar eða íslendingar séu lakav
1 gefnir andlega en aðrar þióð-
. ir og þlekkist því meira af fag
. urgala kommúnista? Hvor-
ugu þessu er áreiðanlega ti>
að dreifa. Ástæðan er ein-
i faldlega sú, að hér hafa svo-
i kallaöir sósíaldemókratar vai
ið sér allt aðra afstöðu ei,
! slíkir flokkar annarsstaðai
Þeir hafa meir og minna
gengið auðvaldinu og flokk,
þess á hönd í stað hess. ac
aniiarsstaðar hafa sósíaldemv
kratar verið forustuflokkur-
inn á móti bví. Þetta er það
sem fyrst og fremst hefjr gerv
giftumuninn.
Sá maður, sem öllu meira
en nokkur annar ber ábvrgt
á bessari öfuggöngu Alþýðu
flokksins, er Stefán Péturs-
son. í ofstæki sínu gegi
kommúnistum hefir hani.
ekki séð aðra björgun en san
fylkingu með íhaldinu. Ham
hefir því forðast eftir megn.
að marka Alþýðuflokknun
nokkra sérstöðu frá Sjáli
stæðisflokknum og revnt ac
hafa sem beztan frið vic
(Framh. á 6. sídi-