Tíminn - 26.06.1953, Blaðsíða 4

«.
TÍMINN, föstudaginn 26. júní 1953.

140. blað.
Hamingja þjóöarínnar verðiir bezt I
Lárus Jakobsson
i
tryggð með vaxandi félagshyggju
Það er þjóðtrú á Islandi, að
mikið atgjörfi og mannkostir f
eigi sér skamma ævi; þeir
deyi ungir, sem guðirnir elska.
Ber þetta vott um, að minnis
stæðastur er jafnan hinn
Lokakafli framsöguræðu Hermanns Jónassonar í útvarpsum
ræðnnum á þrið'judagskvölclið
Ég hef hér í ræðu minni í
fáum dráttum rakið þau
verk, sem unnin hafa verið á
síðasta kjörtímabili. Megin-
atriðið fyrir íslenzku þjóðina
er að halda áfram því starfi,
sem nú er hafið og, í enn
stærri stíl éh verið hefir. Það
hefir tekizt á þessu kjörtíma
bili að vinna ýmis stórvirki, ‘
þótt fjárhagur ríkisins og at- j
vinnuvegirnir væru í mestu (
niðurlægingu, þegar þessi rík j
isstjórn tók við. Það, sem gera i
þarf á næsta kjörtimabili, er j
margt og mikið.
Þjóðin hefir lifað við sæmi j
leg lífskjör, sem hún hefir
vanizt, og hún vill bæta þau,
en ekki rýra á næstu árum.
En þá verðum við að gera okk
ur ljóst, að við öflum ekki
nægilega mikilla verðmæta
til útflutnings til þess
þjóðin geti haldið lífskjörum Austurlandi. Það þarf að
sínum og bætt þau. Við verð- (leiða rafmagnið með meiri
um að afla meira en við eyð- hraða út um sveitir landsins
um. J og þorp en unnt hefir verið til
Þetta getur ekki gerzt, Þessa- tn Þess að gera að“
Hermann Jónasson
Það þarf að koma á stór-
mesti skaði, þegar ágætir j
menn kveðja þennan heim á !
i hádegi lífsins. Við fráfall Lár
usar Jakobssonar er ekki að-'
eins mikill harmur kveðinn
að frændgarði hans og vin- j
um heldur á íslenzk þjóð ein- !
um ágætum liðsmanni færra j
í sókn til sjálfsbjárgar og
menningar.
Lárus var fæddur að Holti
undir Eyjafjöllum, hinn 21.
dag apríimánaðar 1918, sonur
Jakobs prófasts Lárussonar, |
kvæmdum, byggist allt á því, páissonar hómópata og konu ■ Þeir sem bez(. bekktu tu
að þjóðinni hefir með góðri h sieríðar Kiartansdótt-I w ^ S61?l u* Peaktu tU’
fiármálastiórn fekivf nð afla Uans blSnðar Kjartansdott i bundu við það miklar vomr,
fjaimalastjorn tekizt að afla ur Einarssonar prófasts að að honum mundi takast að
Holti. Eru ættir þeirra al- hata veruleg áhrif til aukinn
kunnar. I æsku fluttist Lárus ar verkmenningar í skrifstofu
til Reykjavíkur með móður haldi hér á landi
með fiármaeni frá Evrónu SÍnnÍ °g mörSum systkinum, I gkólaganga Lárusar var
meö fjarmagm fra Evropu- flestum yn.gri. Kom fljótt aö ekki ]on„ Lfram veniuleet
löndum en frá Bandaríkjun- . bví að h_nn einbeitti kröftum ? , .® urnrram vcnjulegt
nm ncr henriir mnrcrt fii Vvecq Pn a° nann cinDmti Kroitum barnaskclanám; aðems tveir
um, oB bendir margt til þess, sinum f þágu fjölskyldu sinn- vetrartímar að Lauearvatni
að þessir möguleikar séu fyrir ar „„ slakaði aldrei á har tii ' vetrartimar aö ^augaivatm
hendi ef við knnnum fótum ar °g slakaðl alurei a Par til 0g f Samvinnuskólanum.Hann
hendi, ef \iö kunnum fótum yfi lauk Hin síðari ár hélt knnni vel enskl, Nnrðlir_
okkar forráð í fjármálum. 1__________________* kunm þó vel ensku, Noiöur-
urinn hefir verið að undirbúa
síöustu ár.
En undirstaðan undir því,
að þetta megi takast, er sú,
að haldið verði áfram heil-
brigðri fjármálastefnu. Það,
sem við höfum gert í land-
búnaðinum siðustu ár, það,
sem við höfum gert í húsbygg
ingum, iðnaði og stórfram-
sér að nýju trausts erlendra
banka og erlendra rikja. Sjálf
sagt verða þessar fram-
kvæmdir engu síður gerðar
hann heimili með og fyrir
landamálin, nokkuð í frönsku
að .virkjunum a Vesturlandi og ' 00111 markar nu stefnuna mðður sina, sem hefir att við n„ var á annnn hátt vel
við þessar kosningar. Það Vanheilsu að stríða Svstkini g * a annan natt vei
V5pri ncpstnm fnrðnieo-t pí vanneinu a° stnoa- öystKim menntur. Auk þess sem hann
\æn næstum furðuleg., eí sin studdi hann jafnan með
þeir yrðu margir, sem álíta, ráðum og dáð.
að þessa sókn þjóðarinnar.
hvorki í þessu Iandi né öðru stöðu . fólksins til þæginda
nema með því að efla fram- i Jafnari °g tu Þess að °Pna
leiðsluna. Aukin verktækni mögiHeika. fyrir ankmim iön-
í öllum atvinnugreinum 1 aði- en ódýrt afl er undirstaða
þjóðlífsins og réttlát skipt-
iðnaðar.
ing arðs og auðs þurfa aði Framsóknarflokkurinn tók
verða einkunnarorð ís- þctta mál viðkomandi iðnað-
lenzku þjóðarinnar á næstu inum til sérstakrar meðferð-
arum.
Við verðum að halda áfram
og herða þá sókn, sem nú er
hafin til uppbyggingar ís-
lenzks landbúnaðar. Við verð
um á næstu árum að koma
landbúnaðinum i það horf, að
hann geti hafið útflutning.
Stórfelldir samningar standa
nú yfir við Gagnkvæmu
hjálparstofnunina, sem tók
við af Marshallaðstoðinni.
um óvenjulegt átak til þess
að auka á stuttum tíma
vinnutækni, vísindalegar
rannsóknir og tilraunir til
þess að auka landbúnaðar-
framleiðslúna. Verður hægt
að skýra frá þeim samning-
um á næstunni. j
Varðandi sjávarútveginn
verðum við einnig að kapp-
kosta að auka vinnutækni við
fiskveiðar og þó alveg sér-
staklega í sambandi við auk-
inn og bættan iðnað úr þeim
hráefnum, sem sjórinn veit-
ir okkur af gnægð sinni. Síð-
ast en ekki sízt verður á
næstu árum að losa sjávar-
útveginn af milliliðaklafa
auðshyggjumannanna, sem
nú teygja hramma sína inn í
margar greinar hans. Þar
þurfa íslenzkir sjómenn og
þeir, sem vinna að verkun
sjávarafurða, að taka ís-
lenzka samvinnubændur .til
fyrirmyndar.
í iðnaðarmálunum eru
möguleikarnir ekki minnst
ir. Hér þarf að verða hvorki
meira né minna en iðnbylt-
ing. Engin þjóð getur lifað
við þau lífskjör, sem við ís-
lendingar gerum kröfur til,
af sjávarútvegi og landbún
aði eingöngu. Það sýnir
reynsia allra þjóða. Við verð
um því að gerast dugmikil
iðnaðarþjóð, jafnhliða fram
förum i sjávarútvegi og
landbúnaði.
ar á aðalfundi miðstjórnar-
innar fyrir tveimur árum og
hefir unnið að athugun á því
síðan. Sú rannsókn hefir leitt
í ljós, að engin þjóð veraldar
, Lárus hóf störf í Lands-
yrði að hefja undir merkjum banka íslands
sem sendi-
þess stjórnarfars og réttar- 1 sveinn veturinn 1934 og starf
fars, sem við höfum frétt af aði þar siðan. um skeið var
seinustu daga og nú vekur hann bókari við útibú bank-
hrylling meðal frjálsra þjóða. ans á Akureyri, en fór í náms-
| Eg hef ekki trú á því heldur , ferð til Ameriku 1942. Dvaldi
að þessi verk verði vel unnin : hann þrjú ár við störf í The
þar sem auðshyggja _fáxra, National City Bank of New
Vork. Kynnti hann sér ræki-
lega vinnutækni þar og sótti
manna ræður ríkjum og lít
ur á þjóðfélagið sem veiði-
land.
Ég hef ekki trú á, að þessi
verk verði unnin undir merkj
um þjóðnýtingar og ríkis-
rekstrar, sem jafnaðarmenn ábyrgðardeildar bankans fyr
auðlindir fallvatna ” sinna ’trÚa ekki meira á en svo> að ir rúmu ári síðan. Var
auðlmdir íamatna ‘-inna,þeir nota ekki þá vinnuað- stiorn hans á deildinni með
liggja ónotaðar. FjTr á þess-; ferð þar sem þei? ráða sjáll_ • _haniMeil“_ m?ð
ari old seldum við fallvotn 1 ir rikillrn
með barnalegum hætti. Góð
Ég hef þá óbifanlegu trú,
I námskeið í bankafræðum. Eft
ir heimkomuna var hann í
bókhaldsdeild Landsbankans,
þar til hann tók við forstöðu
ir Islendingar risu gegn því
og við höfum náð þessum fall
vötnum aftur í okkar hend-
ur. Norðmenn virðast bezta
fordæmið fyrir okkur í þess-
um efnum. Þeir hafa leyft er-
iendum auðfélögum að
virkja, veitt milli 30 og 40
leyfi og eiga nú öll fyrirtæk-
in nema þrjú. Á seinni árum
taka ýmsar fátækar þjóðir
stórlán til virkjana, en gera
um leið samninga við lánveit
endur um að selja þeim afl
tiltekinn árafjölda, þar til
lánið er að fullu greitt. Virkj-
un Sogsins, virkjun Laxár, á-
burðarverksmiðjan og svo
þar næst sementsverksmiðj-
an er aðeins byrjunin á þessu
verki, sem er hin raunveru-
lega og sanna nýsköpun á ís-
landi.
ÞaS verður að vera eitt
af fyrstu verkum næstu rík-
isstjérnar að tryggja það, að
fólkið, sem nú vinnur á
Keflavíkurflugvelli, geti um
svifalaust snúið sér að því
að vinna að þessum stór-
framkvæmdum, þegar verk
efnum þar er lokið, og á
þennan hátt á þjóðin að
afla sér þeirrar viðbótar við
útflutningsverðmæti núver
andi atvinnugreina, að hún
geti lifað hér viðunandi lífi
og byggt hér upp heilbrigt
þjóðlif og heilbrigða þjóð-
menningu.
Þetta er vegurinn, sem þjóð
in á að fara, og þetta er sú
leið, sem Framsóknarflokk-
þeim ágætum, að sérstaka at
hygli vakti bæði innan og ut-
an stofnunarinnar, enda var
að þessi sókn þjóðarinnar , hann gagnmenntaður starfs-
fram til betri lífskjara verði maður og hugkvæmur í bezta
ekki farsællega unnin nema . lagl-
gegnum vaxandi félags- j Bættir starfshættir voru
hyggju og félagsþroska honum sérstakt áhugamál.
fólksins sjálfs. Gegnum
samtök þess og samvinnu,' •
þar sem hver styður annan, j J
dvaldi um árabil vestan hafs,
ferðaðist hann víða um Ev-
rópu og kunni því á mörgu
skil. En sjálfsnám hans var
þó líklega mest fólgið í bók-
lestri, sérstaklega um þjóðfé
lagsmál, heimspeki og hljóm-
list. Eiga vinir hans marga
og góðar endurminningar um
rökræður við hann um þau
mál, en Lárus var i viðræðum
og skoðunum manna heilast
ur og einlægastur.
Eitt sterkasta einkenni
Lárusar var óskiptur áhugi
og einbeiting að þeim við-
fangsefnum, er hann tók sér
fyrir hendur. Því er ei kyn-
legt, þótt vinir hans muni
jafnan til hans vitna um
tryggð við menn og málefni.
Lárus Jakobsson verður tjl
moldar borinn í dag. Frænduiv
og vinir kveðja hann með
þökk, því að slíkir menn
skilja jafnan eftir trúna á
gildi og fegurð lífsins.
Guðmundur V. Hjálmarssoni
þar sem hver ber úr býtum
sannvirði vinnu sinnar eftir
afköstum. Ég hygg, að engrz <)
þjóð takist að sækja fram 1 >
Ábyrgðardeild bankans verður lokuð
farsællega, nema gegnum , .
þroska hvers einstaklings og ! J
föstudaginn 26. júní 1953 frá kl. 1 e. h.
fyrir félagsþroska einstak-
linganna til þess að vinna
saman. Á þann hátt einan
geta þeir lyft Grettistökum. I
Þess vegna er sú félags- og'
þjóðmálastefna, sem Fram- j
sóknarflokkurinn berst fyr-
ir, framtíð íslenzku þjóðar-'
innar. Þess vegna skora ég
á alla góða fslendinga að
styðja Framsóknarflokk- J
inn. Því meira sem hann er
Landsbanki Íslands
I Prjónavörur
efldur, því meira er þessi ((
stefna og framsókn þjóðar- ((
innar efld. I >
Góðir Framsóknarmenn,
flokksbræður og flokkssyát,-!
kin! Liggið ekki á liði ykkar
i þessum kosningum. Vinnið
ötullega að sigri Framsókn-
arflokksins. Því sterkari sem
flokkurinn kemur út úr þess-
um kosningum, því meira
ræður stefna hans í þeirri
stjórn, sem hér ræður ríkj-
um á næstu árum.
X B»listlnn
Ávallt bæjarins fjölbreyttasta úrval
vörum. — Verðið mjög sanngjarnt.
í prjona-
Prjóiiasíofan Híín,
Skólavörðustíg 18. — sími 2779.
W\V//.V.V.V.\,,.V.V.V.V.V.,.V.V.V.V.V.,.V.V.V.V.VA
Eg undirritaður þakka hér með öllum þeim, sem
heiðruðu mjg |með heimsóknum, heiHi&skeytum og
gjöfum á sextugsafmæli mínu þann 22. júní s. 1. Sér-
staklega þakka ég samstarfsfólki mínu viö samvinnu-
félögin á Blönduósi fyrir rausn og lilýhug í minn garð.
Einar Guðmundsson. 5
WlfWWWWWWVWtfWIWWWVWWWiWWVWWWWWWVWtf
4