Tíminn - 26.06.1953, Blaðsíða 5

140. blað.
TÍMINN, föstudaginn 26. júní 1953.
S>
Föstud. 26. jtínt
Hvað vill Fram-
sóknarflokkurinn?
Hér í blaðinu í gær var rak-
inn í stórum dráttum sá ár-
angur, sem náðst hefir undir
stjórnarforustu Framsókn-
armanna á seinasta kjör-
tímabili. Það var sýnt fram
á, áð á þessum tíma hefir ver-
ið sigrazt á miklum erfiöleik-
um og mörgum merkilegum
umbótum þó hrundið í fram-
kvæmd.
Á næsta kjörtímabili vill
Framsóknarflokkurinn vinna
að því að umbótasókn þjóðar
innar verði haldið áfram og
leggur í þeim efnum meg-
ináherzlu á eftirtalin atriði:
O Unnið verði markvisst að
því að tryggja örugga f jár-
málastjórn og greiðslu-
hallalausan nkisbúskap.
Tiltrú á fjármálum þjóð-
arinnar verði þannig auk-
zn út á við.
O Unnið verði að því að
tryggja atvinnuvegunum
arðvænlegan rekstur og
tryggja þannig næga at-
vinnu í landinu.
O Unnið verði gegn verð-
bólgu og óeðltlegum verð-
og kauphækkunum. Þann-
ig verði tryggt stöðugt
gengi peninga, he/lbrigð
fjármálastjórn og blóm-
legt atvinnulíf.
O Unnið verði að því að auka
frjálsræði í verzlun og við-
skiptum og afnema öll ó-
eðlileg höft. Ekki sízt
verði unnið að því að
draga úr höftum og ein-
okun í útflutningsverzlun-
inni.
O Unnið verði að því að
breyta skatta- og tollalög-
unum þannig, að sparnað-
ur og ráðdeild njóti meiri
skattfríðinda en nú, en
hins vegar verði eyðslan
meira skattlögð.
O Unnið verði áfram að efl-
ingu hinna gömlu aðal-
atvinnuvega þjóðarinnar,
landbúnaðs og sjávarút-
vegs, en jafnframt unnið
markvisst að eflingu nýrra
atvinnugreina til að
tryggja þjóðinni sem ör-
uggasta afkomu cg næga
atvinnu.
O Unnið verði kappsamlega
að því að útvega erlent
fjármagn, annað hvort
með lántökum eða sérleyf
um, til að koma upp nýj-
um orkuverum og iðnaði,
er m.a. framleiði útflutn-
ingsvörur.
O Unnið verði markvisst að
því að tryggja stækkun
landhelginnar og öiruggá
landhelgisgæzlu.
O Unnið verði markvisst að
því að tryggja góða sam-
búð við allar þjóðir og jafn
mikið forðast að fylgja
fleðulegri undansláttar-
stefnu, sem viss hluti Sjálf
stæðisflokksins aðhyllist,
og ofstækisfullri einangr-
unarstefnu, er Þjóðvarn-
armenn boða. Meðan á-
standið í heiminum gerir
hersetu nauðsynlega á ís-
landi verði dvöl varnar-
liðsins einangruð við þá
Ættardrottnun á íslandi
Ættir Japans j
Áður en síðasta styrjöld
hófst, var mælt, að í Japan
hefðu þrjár ættir átt mestan
hluta þjóðarauðsins og ráðið,1
vegna valds fjármuna sinna, •
nálega öllu í landinu. Ekki
verður hér um þaö sagt,'
hversu nú kann að vera hátt- |
að um vald og drottnum þess^
ara ætta. Líklega má telja, að
ósigur Japans og auðmýking
hafi breytt einu og öðru í
landinu. Verður það og látið
liggja á milli hluta 1 þessu
máli.
Thors-ættin á
íslaurii
Meiru skiptir það fyrir ís-
i lendinga, ekki sízt nú fyrir
i kosningarnar, að gera sér!
j grein fyrir því, að í okkar |
I litla ríki hefir gerzt sams
konar fyrirbæri og í Japan.
Á vegum „flokks allra stétta“
j hefir einkum ein ætt hafizt
1 hér til auös og valda með
þeim öfgum og ólíkindum,
að telja verður fyllilega and-
stætt þjóðarheill.
Thors-ættina þarf ekki að
kynna. Hún er alkunn á ís-
landi og víða um önnur lönd.
Ættfaðirinn var hinn mesti
skörungur og mikill framtaks
maður í atvinnusókn íslend-
inga. — Synir hans, sem tóku
við af honum, voru og mynd-
armenn og athafnasamir,
hver á sína vísu. Verður ekki
i þessu máli rætt um persónu
ur þessarar ættar, hvorki til
frekara lofs og því siður til
lasts. Ætt þessi, sem er orð-
in mjög fjölmenn og hefir
skotið öngum sínum inn í
flestar valdaT og auðmanna-
klíkur í landinu, mun, eins
og aðrar ættir, vera misjafn-
lega mönnum skipuð, bæði
um gáfur og mannkosti. Per-
sónur ættarinnar skipta ekki
máli. Fyrirbærið skiptir máli.
Árið 1949 gerði einn af
stjórnmálaleiðtogum lands-
ins yfirlit um eignir þessarar
ættar og komst að þeirri nið-
urstöðu, að þær mundu þá
vera um 100 milljónir króna.
— Um eignir ættarinnar í
Reykjavík var stuðzt við
framtal og fasteignaskrá. Um
eignir utan Reykjavíkur -svo
sem verksmiðjur, jarðir, lax-
ár o. fl. var stuðzt við ágizk-
anir, sem þó virtust ekki
fjarri sanni. — Sama máli
gegndi og um ágizkanir varð
andi eignir erlendis, að þær
virtust liafa við líkindi að
styðjast, eftir því, sem þá
var á lofti haldið í opinber-
um umræðum um duldar eign
ir landsmanna i erlendum
bönkum. Siðan þetta yfirlit
var gert hefir — meðal ann-
ars fyrir ötula framgöngu
hins pólitíska höfuðs ættar-
innar — íslenzka krónan ver
ið felld um 42%. Við það hafa
innlendar fasteignir nálega
tvöfaldazt í verði. Og eignir
í erlendum gjaldeyri hækkað
um 73% rniðað við íslenzka
krónu, eins og hún er í dag.
Mun það sannast máfe, að
eignir ættarinnar munu nú
skipta hundruðum milljóna.
Má það nokkuð til marks
hafa, að Eimskipafélag ís-
lands taldi sér í hag að gefa
12 milljónir fyrir nokkrar
lóðir og gömul hús í Skugga-
hverfinu, sem ættin taldi sér
sízt til nytja.
Ættardrottiiiin í
Sjálfstæðisflokknnm
Á bak við' merki Sjálfstæð-
isflokksins, RÁNFU GLINN,
er einhvers staðar falið i
móðu gleymskunnar upphaf-
Iegt*kjörorð flokksins: „Gjör
rétt. Þol eigi órétt“.
Foringjarnir munu snemma
hafa uppgötvað, að kjörorðin
voru ofmæli og þótt rétt, að
láta þau hverfa sem lengst
að baki ránfuglinum. Voru
þá með tilkomu Ólafs Thors
í forsæti upp tekin vígorðin:
„flokkur allra stétta“. Ekki
munu vígorð þessi heldur
verða sigursæl, er fram líða
stundir. Hvert mannsbarn á
íslandi veit, að Thors-ættin
hefir brotizt til valda í flokkn
um til þess að beita honum
fyrir sig til eigin fjárgróða
fyrst og fremst og síðan til
aðhlynningar þeim einokun-
ar- og fjárgróðaklíkum, sem
starfa á vegum hans og eru
Thors-ættinni samflota í vald
sókn og fjárgróðabrögðum.
Sj álfstæðisflokkurinn er því
sízt af öllum „flokkur allra
stétta“. Hann er nú orðinn
fyrst og fremst ættarflokkur
Ólafs Thors, sem er mikill
stjórnmálaleikari, góðlátur í
umgengni og vinum sínum
raungóður, og hættulegur upp
vöslusamur bak við öll tjöld
og hræsnisklíkur flokksins.
staði, er það fær til um-
ráða.
O Unniö verði að því eftir
fremsta megni, að hin
margháttuðu viðfangsefni,
er bíða úrlausnar í verzl-
unar- og atvinnumálum,
verði leyst í sívaxandi
mæli með úrræðum sam-
vinnustefnunnar. Þannig
verði það tryggt, að hér
skapist fegurri og réttlát-
arj sambúðarhættir en
þjóðin býr við nú, og að
verklegu framfarirnar
verði til þess að bæta hag
þjóðarinnar allrar en ekki
fárra einstaklinga hennar,
þar sem það myndi líka
verða til þess að auka úlf-
úð og sundrungu í þjóðfé-
laginu.
Á öll þessi framantöldu at-
riði leggur Framsóknarflokk-
urinn mikla áherzlu, en þó
mesta á það síðastgreinda.
Trú hans er sú, að verklegar
framfarir séu ekki einhlítar
og geri þjóðina sízt betri eða
hamingjusamari, nema hinar
félagslegu framfarir haldist
í hendur við þær og séu jafn-
vel enn örari. Ofar öllu
ber að stefna að bættum sam
búðarháttum og réttlátari
þjóðfélagsskipan, því að á
því veltur heill og hamingja
þjóðarinnar. Á þeim grund-
velli verða hinir helgu dóm-
ar þjóðarinnar, tunga og
menning, bezt varðveitt. Sam
einuð á grundvelli réttlátra
þjóðfélagshátta getur þjóðin
varið þessa helgu dóma auð-
veldlega, en sundruð þjóð er
dæmd tii þess að tapa.
Það er til þess að styrkja
og styðja þá stefnu, er hér
hefir verið rakin, sem Fram-
sóknarflokkurinn biður um
fylgi kjósenda á sunnudag-
inn kemur. Framsóknarflokk
urinn treystir því, að því
fleiri sem athuga málin af
samvizkusemi og gaumgæfni,
því meiri verði styrkur hans
að kosningunum loknum.
, Síefsmhrigðf SJálf-
1 síæöisflískksisis
I Undir stjórn Jóns Þorláks
^sonar var ájálfstæð:.sf]okkur
inn samtök framtaksmanna í
sjávarútgerö og verzlun og
þeirra annarra, er aðhyltust
stefnu hans. Þegar Thors-
ættin hefst til valda í flokkn
um, er skipt um stefnu. Þá
verður frjálst framtak og
framleiðsluathafnir ekki leng
ur höfuðatriðið, heldur eru
stjórnmálin gerð að atvinnu-
vegi. Þá er með lógum frá
alþingi tekið að hagræða mál
um til þess að tryggja ein-
okunaraðstöðu ættarinnar og
annarra gróðasamtaka (salt-
fisksalan o. fl.). Það er vit-
að, að Kveldúlfur á nú aðeins
einn togara, sem ekki mún
skila miklum gróða, - máske
tapi, og að síldarverksmiðjur
hafa verið ekki einungis arð-
lausar, heldur þungur baggi
á þjóðinni undangengin ár.
Fyrir því er nú í blöðum mik
ið rætt og efnt til getrauna
um það, með hverjum hætti
eigendur Kveldúlfs viðhaldi
tekjum sinum og gróða. —
Þeirri getraun verður máske
ekki svarað fyrr en við kjör-
borðin.
Sjálfstæðzsflokkurinn má
nú líkja við ábúðarjörð ætt-
ardrottnunarinnar, þar sem
ríkulega er áskipað um smala
og aðra dygga þjóna. Og kjós
efldum flokksins má líkja við I
makráða og vanafasta hjörð
í víðáttumiklu haglendi
flokksins, sem af matarást
og vana hafir næmt eyra fyr
ir hói smalanna á kjördegi.
Sinf jötli
Prúð systkini!
Fyrir nokkru var í Morgun-
blaðinu lofgjörð til Verzlun-
arfélags í Skaftafellssýslu fyr
ir að það hefði boðið 20 kon-
um í vor til Reykjavíkur í
skemmtiferð. Leit út fyrir að
þessi frásögn væri eftir rit-
stjóra Mbl. Sigurð Bjarnason
frá Vigur. Og virtist mikil
hrifning ritstjórans yfir þess
ari nýbreytni (!), sem öðrum
var ráðlagt að talra eftir hinu
skaftfellska félagi.
Nokkru seinna (12. júní)
flutti svo systir Sigurðar, Sig
urlaug Bjarnadóttir, nær sam
hljóða lofgjörð í ríkisútvarp-
ið til þessa félags þar eystra
og hvatti til að taka upp ný-
breytni þess!
Sýnist þetta sæmilega aug-
lýst, þar sem notað er stærsta
blað landsins og ríkisútvarp-
ið til þess að dásama „braut-
ryðjendastarf“ þessa „Sjálf-
stæðis“-kaupfélags í Vík aust
ur!
Það eru nú mörg ár síðan
mér fór fyrst að veitast sú
ánægja að taka árlega á móti
stórum hópum húsmæðra úr
mörgum héruðum, er kaupfé
lögin þar höfðu boöið í
skemmtiferðir um ýms héruð
landsins, og þar á meðal til
Reykjavíkur stundum.
Það er auðvitað ánægjulegt
að þessi Vigur-systkini hvetji
til að gengizt sé fyrir að kon-
um i hinum dreifðu byggð-
um sé boðið í skemmtiferöa-
Iög. Þær eiga sannarlega skil-
ið að greitt sé fyrir þeim að
fara í þau. En það er svolítið
broslegt þetta viðbragð þess-
ara systkina, þegar loks að
(Framh. á 6. -gíðu).
Á víðavangi
Mbl. orðið hrætt vzð
níðið um sam-
vinnuhreyfinguna.
í forustugrein Morgun-
blaðsins í gær er reynt
að sanna, að árásir þess
á samvinnuhreyfmguna
stafi af því, að Morgunblaðs
mönnum þyki hún ekki
starfa nægilega í anda sam
vmnuhugsjónarinnar! Mbl.
menn reyna þannig að lýsa
sjálfum sér sem hinum um
hyggjusömu varðmönnum
um rétta framkvæmd sam-
vinnustefnunnar!
Þeir, sem eitthvað þekkja,
til, vita hinsvegar, að Mbl.-
menn myndu fáu fagna
meira en að framkvæmd
samvinnustefnunnar mis-
tækist og samvinnuhreyf-
ingin lenti á villigötum.
Ekkert væri meira vatn á
myllu gróð'amannanna og
samkeppnisstefnunnar.
Árásir Mbl; stafa því vissu
lega ekki af þessu, heldur
hinu, að Morgunblaðsmenn.
sjá öfundaraugum yfir vel-
gengni samvinnusamtak-
anna. Níð þess mælist hins-
vegar svo ilja fyrir, að Mbl.
er orðið dauðhrætt við það.
Þessvegna lætur það eins
og níðið sé sprottið af vel-
vilja í garð 'samvinnuhreyf-
ingarinnar.
Samvinnumenn munu
vissulega ekki blekkjast af
þessu. Svar þeirra verður að
efla samvinnuflokkinn stór
lega í kosriingunum á sunnu
daginn.
Næmir menn.
Hvað, seiri um forkólfa
Þjóðvarnarmanna verður
sagt, verður það ekki af
þeim haft, að þeir eru al-
veg sjóðnæmir. Það var al-
veg rétt, sem Einar Olgeirs
son sagði í útvarpsumræð-
unum í fyrrakvöld, að þeir
eru búnir að læra utan að
allar kenningar kommún-
ista um varnarmál landsins.
Hinsvegar er ekki líklega, að
Valdimar og Bergur verði
eins þrautseigir á „línunni“
og Einar og Brynjólfur. Ef
þeir halda áfram, eins og
hingað til, þyrfti engum að
koma á óvart, þótt þeir
heyrðu Valdimar og Berg
flytja í næstu kosningabar-
áttu frjálsræðiskenningar
Sjálfstæðisflokksins af síst
minni trúarhita en Jó-
hann Hafstein og Bjarna
Ben.
Þögn sem er
viðurkenning.
. .Mbl. hefir enn engu svar-
að þeim upplýsingum Tím
ans, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hefði lofað að vinna að
því, að Eimskipafélagið
fengi skip ríkisútgerðarinn-
ar gefins, ef það keypti
Skuggahverfislóöirnar fyr-
ir það verð, sem Kveldúlf-
ur setti upp. Skip Skipaút-
gerðar ríkisins eru nú metin
á ca. 60 millj. kr.
Þeir einir, sem vilja sætta
skilist öðru vísi en sem viður
kenning þess, að hér sé rétt
frá skýrt, enda er frv. Gísla
Jónssonar sönnun fyrir þvi.
Getur hver og einn sagt sér
það sjálfur, að ekki hefði
staðið á mótmælum Mbl., ef
blaðið hefði treyst sér til
þess að mótmæla.
(Framh. á 6. síöu)., ,