Tíminn - 24.08.1954, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, þrigiudaginn 24. ágúst 1954.
188. blaff.
Islenzkur íþróttakennari í Danmörku, sem
fékk landsverðlaun fyrir minkarækt
Undanfarnar vikur hefir
dvalizt hér á landi islenzkur
iþróttakennari, sem starfað
hefir í Danmörku um alllangt
skeið og skipað þar forystu-
rúm í íþróttamálum. Er það
Jón Þorsteinsson frá Dalvík.
Blaðið átti stutt vlðtal við
Jón fyrir skömmu, er hann
var staddur hér hjá Gísla
Kristjánssyni, ritstjóra, á leið
norður til æskustöðva. Þar ætl
aði hann að dveljast ásamt
fjölskyldu sinni og stunda
ýmis störf, jafnvel falra til
þorskveiða eða á síld, áður
en hann tæki við störfum í
haust sem kennari við einn
nýjasta íþróttaskóla Dana og
fullkomnasta í Sönderborg.
Jón stundaði nám í héraðs
skólanum á Laugum veturinn
1929—30 en hélt síðan til Dan
merkur ungur að árum. Fór
hann til Ollerup og dvaldi þar
undir handleiðslu hins ágæta
Rætt við lén í»orsteinsson, frá Dal-
vík, íþróttíikeniiara í Sönderliorg
Hinn nýi íþróttaskóli í Sönderborg
íþróttafrömuðar,
Buck.
Suður til Rómar og norður ,
til Finnmerkur.
En þegar voraði að loknum
fyrri vetri í Ollerup hugsaði
Jón sér til hreyfings. Fékk;
hann sér reiðhjól gott og
lagði af stað suður á bóginn,
hjólaði hann suður um Evr-J
ópu allt til Rómar og noröur
aftur. Ekki þótti honum þó
nóg að gert eða nógu víðreist
á heilu sumri, og hélt í norður
veg. Hjólaði hann norður
Skandinavíu allt til Finnmerk
ur og heim til Danmerkur um
haustið.
Dvaldi hann nú annan vet-
ur í Ollerup, en þar á eftir
settist hann í íþróttakennara
skóla ríkisins og lauk þar|
kennaraprófi.
Starfið hefst.
Nú hóf Jón kennslustarfið
og hefir lengst af kennt við
kennaraskóla á Mið-Fjóni. Er
það skóli, sem útskrifar leik-
fimikennara, er starfa síðan
hjá ýmsum íþróttafélögum og
skólum. Jón var um langt
skeið formaður íþróttakenn-
arafélags á Fjóni, sem í eru
um tvö þúsund kennarar og
hefir haft eftirlit með íþrótta
kennslu á Fjóni.
fþróttaskóli fyrir 10 millj. kr.
Á þessu ári breytir Jón til,
þar sem hann hefir verið ráð
inn kennari, og raunar skóla
stjóri yfir einni deild skólans.
Þessi ‘skóli er í Sönderborg og
er mjög vandaður að öllum
búnaði, enda mun hann hafa
kostað um 10 millj. danskra
króna og að nokkru undir
verndarvæng konungs.
Fáir íslendingar.
Jón segir,-áð hann hafi orð
ið var við fáa íslendinga við
íþróttanám í Danmþrku, síð
an þeir hættu að sækja skól-
ann í Ollerup. Hann segir, að
í skólanum, sem hann hafi
starfað viö, hafi verið all-
margt af Norðmönnum og
jafnvel Svíum. Nú kveðst
hann vona að sjá einhverja
íslendinga í hinum nýja
íþróttaháskóla í Sönderborg.
Fjöldi fyrirlestra um ísland.
Á ferðum sínum um árabil
sem eftirlitsmaður með
íþróttakennslu hefir Jón not
að tækifærið og haldið fjölda
fyrirlestra um ísland og sýnt
kvikmyndir þaðan. Á nám-
skeiðum, sem hann hafði um
sjón með, var ort ernt tll
prófessors J fræðslukvölda og greip Jón þá
oft tækifærið og sagði frá Is-
landi, enda oftast vel þegið.
Hann segir þann mesta vanda
/ seinasta hefti Búnaðarritsins
birtist fróðleg og merkileg grein
eftir Guðmund Jósafatsson héraðs
ráðunaut, er hann nefnir: Horft
yfir Húnaþing. í grein þessari er
rakinn ferill landbúnaðarins í Húna
þingi seinustu 30 árin. Fengur væri
! að því, að fá slíkt yfirlit um fleiri
héruð. Ef það mætti verða tii þess
I að vekja aukna athygli á grein
þessari, þykir mér hljða að birta
hér niðurlagsorð hennar:
„I*ó hér hafi verið stiklað á fá-
einum steinum í búnaðarsögu Húna
þings frá síðustu árum, blasir við,
að hér er flest laust í reipum,' enda
margt ósagt með öllu, er þess væri
vert að minnzt væri. Því verður
ekki neitaö, að á ýmsan hátt hefir
farið hér fram gagnmerk þróun,
sem fullkomin ástæða er til að gefa
gaum, og helzt að jöfnu, því sem
bezt hefir tekizt, og hinu, sem
skemmra hefir skrefazt, eða jafn-
vel misstigizt. Af hvoru tveggja má
um viðunandi lífsskilyrði og lífs-
viðhorf, — hversu það horfir vi3
að víkka svo héraðið, að það gefi
æsku samtíðar vorrar 'og framtíðafl
ærið athafna- go olnbogarúm, —<
ærin verðmæti úr mold héraðsins,
svo að á þeim geti byggzt menn-<
ingarlíf, sm öldum og óbornura
mætti sæmd að verða.
I
Trú þess, er þessar línur ritár, eli
að framtíð vor eigi eftir að sanna,
— engu síður en fortiðin, — að srS
menning vrði að miklum hluta a3
hvíia á hinum villtu nytjum hér-:
aðsins, — að sú framtíð, 6em vi3
getum lengst og dýpst skyggnzt til,
hafi engin efni á að láta sig þann
þáttinn litlu rarða. Kynslóð vor
verður að gera sér Ijóst, að þrátft
fyrir allt ágæti ræktunar, í hverrl
mynd, sem hún birtist, — og síð-
astur mundi sá, er þetta ritar, vilja'
verða til að rýra hlut hennar, eða
gildi, fyrir efnahag og menningu
þjóðarinnar, — verðum vér að horf
læra, og þarf að læra. Hins er og * asfc ; augu við þá staðreynd, a»
fylgja breytinguiium. f ryrra
voru kannske hvít minka- j vert að minnast, þegar dómar eru j mjög stór hluti landbúnaðar vors,
skinn í mestu verði, í ár eru felldir um háttu og stefnu liðinna' hvílir á þvl hvoru tveggja: að full-
þau svört en að ári er eins ára, að „ósnjölium koma á eftir j nýta hinar villtu nytjar til öflun-
liklegt, að frúrnar vilji aðeins ráð * bug“. Er því óvíst, að þeim, | ar þeirra verðmætá, sem hver fram
i því efni, að hann hafi alltaf brún skinn. Minkurinn er sem Þar taka fyllstan munn nú, tlð þarfnast 0g krefst ttl að lifa
skort góðar, stuttar kvikmynd fljótvaxinn og viðkoman mik- f eðaS menmngarlífi, — og oruggri vernd
ir fró fslnndi il svn oð flintleo't er að skinta hefði stigizt nokkru skár eða rétt- þirra, svo a3 hver kynslóð skili
ir iiá Islandi. U, svo ao íi]OtleDt ei að skipta ar_ Vert er og að minnast þess, að þeim jafngóðum { hendur þeirrar
um stoina. *sumt aí þeim hefir veri3 stigið næstu og hún tók vi5 þeim af
Fekk lannsbikar íyrir | (undir dyn frá djöfulæði samtíðar fe3rum Sínum. Það mun rýrna f
minkarækt. Minkurinn sleppur ekki. j vorrar, og þá að nokkru undir sefj
En Jón hefir sinnt fleiru Jón segir, að þaö þyki ekk- jan af vöidum hans
en íþróttamálum. Hann er t. ert vandamál í Danmörku að
d. einnig ágætur minkarækt- hemja minkana í búrum sín-
andi og hefir átt allstórt um, og enn segir hann enga
minkabú ásamt öðrum manni villiminka vera til i Dan-
Hér hefir verið dvalið við það,
sem að jafnaði hefir verið fólgið í
| hugtakinu landbúnaður. En þó kyn-
... .. , „. i (legt megi kallast, er í því hugtaki
a Fjoni. Hefir bu þeirra oftar morku, þeir hafi ekki sloppið.; sja!tinast> svo neinu nemi, teki3
en einu sinni fengið verðlaun' Búrin eru gerð eftir ákveðn- j fcillit til þesSi sem þó er höíu3.
í landskeppni fyrir beztu og um reglum, sem lögreglan lít- ‘
fegurstu dýr. í fyrra fengu ur eftir, oftast úr járni, rúm-
þeir t. d. gullbikar og þar með an metra að neðan en síðan
viðurkenningu fyrir að hafa vírnet og opið upp úr.
bezta minkabú landsins. j
! Sjálfsagt að rækta minka hér.
Hvítir í ár, svartir að ári. j Jón telur það mjög misráð
Jón álitur, að minkaræktin ið, að halda minkarækt ekki
sem
burðarás þess landbúnaðar, sem
enn er rekinn á íslandi, hiiína
villtu nytja, sem ^óttar eru, — og
roðinu gildi þess fyrir þjóð vora,
þótt einni kynslóð auðnist að láta
tvö strá vaxa, þar sem áður óx
eitt innan garða hennar, fe hún
jafnframt skilar þar auðnum utan
garðs, sem áður voru grónar lend-
ur-
Bygging þess landbúnaðar, seití
samhæfður verðúr tálinn menningu
samtíðar vorrar og framtíðar. hvíl-
ir á fjórum horntteinum: Mennt-
sóttar hafa verið, í skaut mold- j a3ri bændastétt, ræktaðri jörð,
ar á öllum tímum. Þessu hefir og J ræktuðum bústofni og traustu sam
verið sleppt hér. Þó ei það svo,, gongukgrfi, su kynslóð, sem starf-,
að sé ^ miðað við þann búpening, að hefir um Húnaþing það skeið,
sem nú er á fóðrum um Húnaþing, j gme hgr hefir verið gert að umtals-
,og þá fóðuröflun, sem skýrslur ; , h fi , t 3 h . hfinfl „<»
geti verið mjög arðvænleg, og áfram hér a landi, ekki sízt,1 benda til að fáisti er það ekki meira1 hö ’ a til ai,f þessa steina bó a3
raunar eina loðdýraræktin, þar sem minkur sé nú villtur j en einn fimmti hluti þess fóðurs,1 nokku3 sé það miSjafnt. hve- rækt
sem heldur fullkomlega velli. viða um land, og ekki hægt'sem sá fénaður þarf yfir árið, sem hefh. vig bá athöfn iögði og~vissu-
Danir hafa mikla minkarækt &ö útrýma honum með því að nú er fram taiinn, — ef það fer le?.a mundi kosið vera, að meitlum
og þykir liún borga sig vel,' banna minkarækt úr því sem Þá nokkuð sem nemur fram úr þeim hefð. verið beitt af meiri kost
bntt- erfiðnra sé bar að afla komið sé. Verði því niðurstaö-'einum sjotta hiuta. — Má af þessu gæfni f sumum greinum. En því
góðs fóðurs handa mikum en an sú, að við sitjum uppi með skautf'hinnaS1viutubetur ,sem bessir pteinar. eru ti!
villta minka en notum okkur Í L-\Ö.1 k : i n ’ hoggmr, þvi fegurri bygvingar mál
ekki bað eóða sem hægt er °S hvers virðl Það er’ aö Þessa a vænta a3 á þeim risi Húnvetnski
í i f t? ’ S I verðmæta sé gætt til hins ýtrasta. ’ ,, _ iá fslenzk vfirleitt er svð
' að hafa af honum. Er bað 0„ vist að á verndun bess-' d' 3 islenzK vnrieitt. er svo
pa0 °° vist’ a0 a vernaun pess traustur grunnur að bvggja á, al»
Hér á landi telur hann, að ara verðmæta, og varðvmzlu beirra, hans vevna er óhætt að leggja fulla
minkaræktin sé auðveld og — jafnhhða fullri nýtni þeirra, —. rœkt yið hornsteinana.“
sums staðar annars staðar,
svo sem á íslandi, þar sem
auðveldara og betra sé að
afla góðs fóðurs en í flestum
öðrum löndum.
j Minkaskinnatízkan breytist
[ ört, og þá verða minkaræktar- J minkaskinn
menn að vera skjótir til að króna.
I
arðsöm og við getum flutt út b-v’ggist afkoma húnvetnsks land-
fyrir milljónir
,BeinIr atviimuliílar6
(Pramhald af 5. síðu).
ræði sín verða kommúnistar
sjálfir að leysa.
í síðustu grein Þjóðviljans
um þetta mál, er reynt að
leiða athygli frá vandræðum
kommúnista með því að snúa
talinu að því, að einhverjar
tillögur um skattfríðindi sjó
; manna hafi verið felldar á
jAlþingi í vetur. Segir blaðið,
: að Framsóknarmenn hafi
1 drepið þessar tillögur, rétt
eins og Framsóknarflokkur-
inn haíi atkvæoamagn til að
fella tillögur, sem allir aðrir
eru með! Kjarni þessa máls
cr raunar sá, að eins og tekj-
ur togarasjómanna almennt
nú eru, næmi lækkun á tekju
skatti þeirra ekki háum upp-
hæöum, nema e. t. v. 2—3 yfir
menn á hverju skipi, sem
hæstar tekjur hafa. Hins veg-
ar má e. t. v. búast við, að
aðrir reyndu að koma á eftir,
búnaðar á komandi öldum.
Fyrir liverjum manni, sem hug-
ann kann að leiða að framtíð hér-
aðsins, verður að vaka spurning-
Þetta voru niðurlagsorð Gu3-
mundar Jósafatssonar 1 vfirlits-
grein hans um landbúnaðinn £
Húnaþingi og ljúkum við með þeint
veitt. Eftirgjöf útsvara myndi' in um það, hversu sé unnt að skapa spjallinu í baðstofunni í dag.
hins vegar verða togarasjó- j vöxnum og verðandi Húnvetning- J Starkaður.
mönnum að góðu liöi, og á I
Lúðvík, sá öðlingsmaður, þarj
góðan leik á borði x Neskaup- |
stað, þar sem hann er bæjar- ]
stjórnarforseti. Sá möguleiki
til að bæta kjör sjómanna,1
sem þarna er fyrir hendi, verð
ur víst ekki lengi látinn ónct-
aður úr þessu.
Þeir Þjóðviljamenn eru
drengir góðir og láta því ekki
undir liöfuð leggjast að á- j
minna Hermann Jónasson'
fyrir, að mæta illa í togara- J
nefndinni. Einkum er þetta
vel til fallið, þar sem þeim
er kunnugt um, að Hermann
Jónasson lagðist í lungna- j
bólgu í vor og var óvinnufær
mikinn hluta þess tíma, sem
nefndin starfaði. Ádrepu þess
ari fylgir skrípamynd af Her- !
manni, svipuð þeirri, sem birt
var af Eysteini Jónssýni á dög
unum. Þannig leysa valmenni
vahdræði sín, þegar mikið
STEINMALNING
(Paintcrete)
Litir-
HVITT
IJÓSGULT
GLT.T
BRUNT
BLÁTT
GRÆNT
Lillingtons steinmálning bezt og ódýrust.
Ei' vatnsheld, þolir þvott og flagnar ekki af.
^4lmenna OfijCjCjLncja^élacjLc) íi.^.
BORGARTUNI 7. — SÍMI 7490.

ef fríðindi af þessu tagi yrðujliggur við.
\ inni«f ötullcyu uö útbveiSslu T É M A N S