Tíminn - 13.08.1955, Blaðsíða 8

íslendingar gœtu fengið hveiti
sitt frá löndum í Vesturheimi
Adenauer vill raeöa sameán-
inp Þýzkal. í Moskvuförinni

Ræíí við Gretti Jóhnnnsson ræðismann ís-
lendinga í Wiimipeg urn þjóðrækni o. fl.
Eg er hér með fangið fullt af kveðjum til ykkar heima
íslendinga sagði Grettir Johannsson ræðismaður íslendinga
í Winnipeg, þegar blaðamaður frá Tímanum hitti hann í gær
og átti stutt samtal við hann.
Grettir og Lalah kona hans,
sem er af amerískum ættum
hafa dvalið hér að undan-
förnu og meðal annars farið
norður í land. Komu þau h‘ng
að austur um haf, en í Kaup
mannahöfn sat Grettir fund
kjörræðismanna Danakon-
ungs, en hann er einnig dansk
ur ræðismaður í Winnipeg.
Grettir er fæddur í Winni-
peg í Kanada og voru for-
eldrar hans hau merkishjón-
in Sigríður Jónasdóttir frá
Húki og Ásmundur Jóhanns-
son byggingameistari frá
Haugi i Miðfirði.
Hvað hefir þú komið oft
til íslands Grettir?
Þessi er sjötta heimsóknin
min og önnur heimsókn konu
minnar. Það er þannig með
mig, að ég er ekki fyrr kom-
inn heim til Winnipeg fyrr
ert ég fer að hugsa til ann-
árráf' íslandsferðar. Svo röm
er: sú taug sem mig dregur
Heim til föðurtúna.
Ég hef eins og venjulega
meðferð'is ótal kveðjur, per-
sónulegar frá einstaklingum
til vina og ættingja hér
heima og svo frá Þjóðræknis-
félaginu í Vesturheimi, sem
orðið er 37 ára og' ber þó ekki
á sér ellimö‘k. Reynir það að
vinna að viðhaldi íslenzkunn-
ar vestan hafs og efla sam-
tök meðal byggða íslendinga
viðs vegar í Ameríku. •
Ekki er rétt að fara í nein
ar felur með það að erfið-
leikarnir á því að halda við
túngu og þjóðerni fara vax-
andi, eftir því sem hinh' eldri
ísíendingarnir vestra týna töl
unni. En Þjóðræknisfélagið
ieggur nú vaxandi rækt við
það að fræða yngstu kynslóð
ina af islenzkum stofni vestra
um hinn merkilega menning
ararf íslenzku þjóðarinnar.
Verður sú fræðsla óhjákværni
lega að fara að mestu leýti
fram á íslenzkri tungu og í
þeim tilgangi var stofnað:
tímaritið Iceiandic Canadian,1
sem þegar hef‘r aflað sér mik
illa vinsæida og gert rnikið
gagn.
En hvað ineð íslenzku viku-
blöðin hjá ykkur?
Jú, það er ekki auðvelt að
halda úti íslenzkum vikublöð
um utan íslandsstranda. Vest
ur-íslendingum hefir þó tek-
izt það í 70 ár, eða nálega það,
en blöðin hafa átt og eiga nú
enn mjög erfitt uppdráttar.
Erfiðara nú en nokkru sinnij
fyrr.
Þakklátir erum við fyrir
þann stuðning sem Alþingi
hefir veitt þessu nauðsynja
og hugsjónamáli okkar með
því að styrkja blöðin. Sá
styrkur hefir lengt líf þeirra.
í hinni ströngu baráttu.
fyrir vemdun tungu okkarj
vestan hafs hafa vikublöðin
réttilega vei'ið nefnd lífæð
mannfélags okkar íslendinga.
Án þeirra væri vart hugsan-
legt að viðhalda íslenzka þjóð
erninu.
íslendingar gætu vissulega
styrkt landana vestra með
því að kaupa blöðin, Lögberg
og Heimskringlu, sem flytja
töluverðan fróðleik frá byggð
um Vestur-íslendinga, þar
sem flestir íslendingar .heirna
eiga ættingja og vini.
Er hægt að koma á auknum
viðskiptum milli íslands
og Kanada?
Það var reynt hér fyrr á
á árunum en minna varð úr
því en skyldi. Vafalaust mætti
auka verzlunai'viðskiptin. ís-
lendingar gætu til dæmis
fengið hveiti og annað korn
frá okkur og eflaust mætti
finna markað fyrir einhverj-
ar framleiðsluvörur íslend-
inga.
Frakkar lofa Marokkó stjérn-
arbói. - Arafa áfram soldán
Kveðsí vilja koima þangað 22. ágúst n. k.
Indverjar
heimfa Géa
Bombay, 12. ágúst. Tugir
þúsunda af íbúum Bomtaay-
borgar fóru í dag kröfugöngur
um götur borgarinnar til þoss
að leggja áherziu á þá kröfu
indversku st j órnarin'nar að
portúgalska nýiendan Goa
verði sameinuð Indlandi.
Verða kröfur Indverja um
þetta æ háværari og er búizt
við að til stórtíðinda kunni
að draga n. k. mánudag, en
þá er þjóðhátíðardagur Ind-
verja. Ér talið, að þá muni
múgur manns streyma til
Góa og ef til vill hreinlega
leggja nýlenduna undir sig.
Yfirvöldin í Goa segjast bíða
róleg átekta. Ekki verði beitt
vai’.di nema brýna nauðsyn
beri til.
i________. - _____
Grettir Johannsson
Lalah Johannsson
IJvernig er afkoma íslend-
inganna vestra?
Ekku er annað hægt að
segja en hún sé góð. Enda hef
(Fratnhald á 2. síðu).
París, 12. Franska stjórnin sat enn á látlausum fundum
í dag um málefni Marokkó. Faure, forsætisráðherra mun
hafa tek'zt að miðla málum milli lunna róttæku sjónar-
miða Grandvals landstjóra og hinna íhaldssamari ráðherra
s'nna. Mun hafa verið samþykkt að Frakkar gef» út yfirlýs-
ingu fyrir 20. ágúst um að stjórnarbætur til handa nýlend
íinn', en hins vegar var ekki samþykkt tillaga Grandvals
um aö sk'pað yrði 5 manna ríkisráð og núverandi soldán,
Ben Arafa, settur af.
Fregnir eru enn óljósar af
samþykktum stjórnarinnar í
málinu, en einhvers konar
málamiðlun mun hafa verið
gerð. Þykir Faure hafa unn-
ið mikinn persónulegan sig-
ur með lausn málsins innan
stiórnarinnar.
T’iikynnt var að Grandval
landstjóri myndi leggja af
stað samstundis og loka á-
kvörðun stjórnarinnar hafði
verið tekin reint í kvöld, en
síðan var för hans frestað,
bar eð Faure vildi ekki gefa
honum síðustu fyrirskipanir
sínar fyrr en hann hefði rætt
ákvörðun stjórnarinnar við
Coty Frakklandsforseta.
Tjöldin f’iku oían af
vegavinnumönnum
Blönduósi.
í gær var hér allhvasst af
vestri, jafnvel svo að hey
fauk sums staðar. Þó mun
ekkt vera um teljandi hey-
skaða að ræða. Fiokkur vega
vinnumanna frammi í Svína
dal varð fyrir allmikium bú-
sifjum er tjóld hans fuku of
an af mönnum. .Nærri lá að
skúrar þeirra fykju einnig og
varð að njörva þá níöur. Síð-
a'.t in.ðu vegavinnumenn að
haitía ti! Plönduóss. SA.
Berlín og Bonn, 12. ágúst. Vestur-þýzka stjórnin leggur
til, að dr. Adenauer fari t*l Moskvu 22. þ. m. og rædd verði
málefni Þýzkalands í heild, þar með same'ningu Iands'ns
í eitt ríki, en ekki aðe'ns upptaka stjórnmálasambands og
aukin viðsk'pti e'ns og Rússar
til kanslarans.
Kerriur þetta fram í orð-
sendingu, sem sendiherra V-
Þýzkalands hefir afhent sendi
herra Rússa í París. Ekki hef
'r enn neitt heyrzt um undir-
tektir af Rússa hálfu við þess
um tillögum.
Ræða Grothewohl.
Grothewohl forsætisráð-
herra A-Þýzkalands hélt ræðu
í dag og ræddi sameiningu
Þýzkalands. Krafðist hann
þess, að A-Þýzkaland fengi á-
: heyrnarfulltrúa á fundi utan
i ríkisráðherranna í október.
! Ræddi hann um hættuna, er
! stafaði af þvi, ef þýzki hern-
i aðarandinn yrði endurvakinn.
|V-Þýzkaland væri nú í tveim
bernaðarbandalögum og kvað
ráðherrann stjórn sina myndu
beita sér af alefli gegn At-
lantshafsbandalaginu.
Slæmar undirtektir.
Talsmaður brezka utanrík-
isráðuneytisins sagði 1 dag,
að ræðan væri öll byggð á
röngum forsendum, en annars
væri hún að mestu endur-
hafa lagt til í heimboð* sínu
tekning á ir.ngangsræðu Búlg
anins á Genfarráðstefnunni.
Bonnst j órnin hefir einnig
hafnað algerlega þeim hug-
myndum, sem fram komu í
ræðunni. •
Aðeins síldvéiði
djupt af Vést-
fjörðnm
Frá fréttaritara Tímans
í Bolungarvík.
SíldarafU reknetabátanna
fyrir Vestfjörðum . er nú
ininni en áður, nema stærri
bátanna frá ísafirði, sem
hafa farið langt út til yeiða.
Inni í Djúpi virðist nær eng-
in síld lengur, og fengu Bol-
ungarvíkurbátar þar m.est 14
tunnur í gær. ;i;'
Bolungarvíkurbátar, sem x
stundað hafa síldveiði fyrir
Norðurlandi í sumar, þrír tals
ins, eru nú komnir heim og
munu fara á reknetaveiðar.
ÞH.
Þjóf naðurinn
(Framhald af 1. síðu).
Braut hann upp skáp í svefn
herberginu og náði í kass-
ann. Er hann var kominn
nokkuð frá húsinu opnaði
hann kassann og athugaði
innihaldið.
Baðherbergi, glerkúpull
og rifnar sparisjóðsbækur.
Ákvað hann nú að fara
til kunningja síns í Austur-
bænum. Segist hann þó ekki
hafa fundið hann, en húsið
%’ar ólæst. Fór hann inn á
baðherbergi og fól ránsfeng
inn. Skrúfaði hann ljós-
kúpul a vegg og faldi pen-
ingaseðlana þar. Bankabæk
urnar reif hann í tætlur,
kveikti í þeim og henti síð-
an í salernið.
Peningakassinn við
Hringbraut.
Svo tók Akurnesingurinn
tóman peningakassann og
arkaði með hann suður fyrir
Hringbraut nálægt Kennara
skólanum, rótaði upp stórum
steini og faldi kassann þar
undir. Seinna um kvöldið var
hann svo handtekinn.
Fannst kassinn að hans tUvís
an, en er hann ætlaði einnig
að vísa á peningaseðlana í
ljóskúplinum, fundust þeir
hvergi. Kemur þá til sögunn
ar kunningi Akurnesingsins
eða þjófur nr. 2.
Þjófur stelur frá þjóf?
í fyrrakvöld var kunningi
Akurnesingsins handtekinn.
Játaði hann að hafa tekið
peningana í Ijóskúplinum.
Ber þeim ekki saman, kunn-
ingjunum, um það, hvort
þeir hafi hitzt eða ekki í hús
inu í Austurbænum. Kunn-
inginn segist hafa orð;ið var
við Akurnesinginn eða jáfn-
vel talað við hann en það
vill hinn ekki kannst. við.
Veltur á því, hvor rétt hefir
fyrir sér, hvers eðlis verkn-
aður kunningjans er, þjófn-
aður frá þjóf eða yfirhilm-
ing eða eitthvert sambiand
af þessu. En. hvernig, sem
þetta er, þá ér sagan enn
ekki öll. •
Keflavík, áfengi
og kvenfólk. — ■ "
Þegar kunningi Akurnes-
ingsins var orðinn; 11 þúsj kr.
auðugri, þótti honum 'hlýða
að gera sér glaðan. dag^. en
báðir virðast þessir náungar
hafa verið eitthvað undir á-
hrifum áfengis, fékk sér jí^jgu
bifreið og stúlkur nokkrar
til ánægjuauka. Var síðan
ekið til Keflavíkur og skemmt
sér þar um nóttiria.
7 þúsund í Vesturbænum.
Maður þessi á sitt annað
heimili í Vesturbænuin. Fór
hann þangað og svaf úr sér.
Taldi peningana um morgun
inn og voru þá um 7 þús.
eftir. Um kvöldið var hann
handtekinn, og vísaði ;Jjánn
þá á hvar þessir penin&ar
voru geymdir í yesturþæn-
um. Eitt þúsund krónur fund
ust af peningunum f bað-
herberginu í Austurbænum,
svo að alls hafa komið í leit-
irnar aftur af 11 þús. um
8 134 krónur.
Piltar þessir eru 25. og,,..,2G
ára að aldri. Akurnesingur-
inn hefir tvisvar verið dæmd
ur fyrir þjófnað, en kunn-
ingi hans einu sinni.