Tíminn - 02.03.1956, Blaðsíða 2

2
T I M I X N, föstudaginn 2. marz 1956.
Eisenhower tefðir ©kkl
á „óhæfa tvísýnu”
segir White séríræíSingur í hjartasjúkdómum, en
blöS vestra og annars staíar láta í Ijés efasemdir
Washington, 1. marz. — Eisenhower forseti hefir látið til-
kynna þátttöku sína í prófkosningum í fylkjunum Wisconsin
og Kaliforníu, sem haldnar eru til að gefa kjósendum tæki-
færi til að velia sjálfir forsetaefni sín. Raunar er talið alveg
vafalaust, að flokksþing repubiikana muni velja Eisenhower
fyrir frambjóðanda. Allt snýst hins vegar um það hver verður
valinn varaforseti með honum.
AS tiIMiitae Baedaríkjaima geta m
mörg ríki fcafiS kjar norkurannsókmr
Eisenhower forseti Bandaríkjanna tilkynnti nýlega að
hann hefði ákveðið að veita 40 þúsund kg. af kjarnakleyfu
eldsneyti til kjarnorkuframkvæmda í Bandaríkjunum og
löndum, sem eru vinveitt þeim. Ekki mun neitt af þessu
úraníum koma til íslands, enda engin aðstaða til kjarnorku-
rannsókna hér ennþá.
011 uinferö stöðvuð
' á dönskis sundunum
Kaupmannahöfn í gær.
Umferðin um Stórabelti stöðvað
:ist alveg í gærkvöldi og allir far-
pegar, sem komu með lestum frá
neginlandinu urðu að gista á
5'jóni. ísbrjóturinn Holger danski
;at þar fastur í ísnum, en vonazt
ir til að hann losni af eigin ramm-
eik. Þetta sýnir, hve ísinn er enn
iðgangsharður, því að hér er um
tð ræða stærsta ísbrjót Dana. Um-
'erðin á Eyrarsundi er mjög treg
)g hættuleg vegna ísruðninga, og
■sjakar loka sundinu að meira eða
ninna leyti. Umferð milli Hels-
ngjaeyrar og Helsingjaborgar er
iflýst i bili. í nótt sem leið sat
'eria, sem gengur yfir sundið þar,
:öst í ísnum ásamt ísbrjót í 10
itundir og rak norður. 325 farþeg-
tr voru með ferjunni.
Nú hafa stjórnarvöldin sett blátt
óann að viðlögðum sektum við
'erðum fólks út á ísinn. — Aðils.
1188 lestir komnar
á land í Grafarnesi
\ vertíðinni
Frá fréttaritara Tímans
í Grafarnesi.
Aflahæsti báturinn í Grafarnesi,
?arsæll er kominn með 211 lestir
og er það góður afli, þegar tekið
or tillit til þess hve róðrar byrjuðu
seint. Yfirleitt eru aflabrögð hjá
Ui’undarfjarðarbátum mun betri I
iíðari hluta febrúar, en fyrri hluta I
uánaðarins. Eru þeir oft með 8— |
,0 lestir i róðri.
Um mánaðarmótin var heildar-1
afli allra bátanna, sjö, sem þaðan
:róa orðinn 1188 lestir frá því róðr
ir hófust. Grundarfjarðarbátar
purfa að sækja langt. Róa þeir út
-í'yrir Snæfellsnes og eru 3—4
klukkustundir á miðin að heiman.
Aflinn er aðallega frystur. Nokk-
uð er þó saltað og smáfiskur og
úrgangsfiskur er liertur til út-
ilutnings.
Nýr Norð-
fjarðarbátur
heldur á vertíð
Frá fréttaritara Tímans
á Norðfirði.
í gær hélt suður til róðra nýr
bátur frá Norðfirði. Er það 58
lesta bátur, sem heitir Langanes.
Báturinp er tréskip og byggður í
skipasmíðastöðinni á Norðfirði og
er eign bræðranna, Ársæls og Þor-
steins Júlíussonar, en sá síðar-
nefndi verður jafnframt skipstjóri
á bátnum.
Báturinn er vel búinn tækjum til
siglinga og veiða og talinn hið
bezta skip. Hann er með aflmikilli
þý-zkri vel, 280 hestöfl, sem hægt
er að fá yfir 300 hestöfl frá, ef með
þarf. Ganghraði bátsins er mikill,
eða um 12 sjómílur.
Langanes verður gerður út frá
Keflavík á vetrarvertíðinni.
Hefðu skotin gengið inn í birgða
geymslu skipsins. Krafðist hann
þess, að flugmönnunum yrði refsað
fyrir þessa lögleysu.
Var innan landhelgi.
Lét norska stjórnin rannsaka
málið og hefir sent svarorðsend-
ingu. Segir þar, að rússneska skip-
Blöð í Bandaríkjunum og Bret-
landi virðast flest á þeirri skoðun,
að ekki komi til mála að Nixon,
núverandi varaforseti, verði í fram
boði aftur. Hann skorti ýmsa þá
hæfileika, sem forseta séu nauð-
synlegir.
„Ekki óhæfiieg áhætta“.
White, hj artasérfræðingur, sá er
stundaði Eisenhower, hefir látið
svo ummælt, að ákvörðun Eisen-
howers um framboð, feli ekki í
sér „óhæfilega áhættu“. Hann
megi gera ráð fyrir því að geta
lifað góðu lífi um allmörg ár enn.
Rússar berir að
njósnum í Persíu
Teheran, 1. marz. — Látinn hef-
ir verið laus rússneski hernaðar-
sérfræðingurinn, sem handtekinn
var í Teheran í gær, er hann var
staðinn að því að taka við hernað-
arupplýsingum frá liðsforingja í
íranska hernum. Fóru mótmæla-
orðsendingar á milli ríkisstjórn-
anna þegar í stað. Kvað íranska
stjórnin Rússa ekkerl geta sagt við
handtöku mannsins, þar eð hann
hefði ekki verið með sendimanns-
skilríki sin og í einkabíl. Engu að
síð*r lét hún manninn lausan í
dag, en krafðist þess, að hann færi
úr landi. Talsmaður persnesku
stjórnariiinar sagði í dag, að Rúss-
ar notuðu nú sendisveit sína í íran
til njósna síðan kommúnistaflokk-
ur frans var bannaður.
ið liafi verið langt innan Jandhelgi
og ekki sinnt skipunum ílugvélar-
innar. Hafi þá verið skotið viðvör-
unarskotum og notuð æfingaskot-
færi, sem ekki séu hættuleg. Sé
útilokað að þau hafi gengið í gegn-
um stálbyrðing skipsins. Loks er
rússnesku stjórninni bent á, að
gefa sjómönnum skýr fyrirmæli
um að virða norska landhelgi.
Þótt heimsblöðin taki yfirieitt
vel tíðindunum um framboð Eis-
enhowers gætir samt nokkurs efa
hjá ýmsum þeirra úm bað, hvort
forsetinn hafi valið rétt. N. Y.
Times segir t. d., að það sé vafa-
samt hvort íorsetinn hafi gert sér
grein fyrir þeirri mikiu áreynslu,
sem hann eigi fyrir höndum og ó-
víst að kjósendur séu fúsir að
velja fyrir forseta mann, sem ekki
sé fuilhraustur. Þá benda mörg
blöðin á það, að Eisenhower for-
seti verði kominn yfir sjötugt er
næsta kjörtímabili ljúki og enginn
forseti hafi náð þeim aldri í þessu
embætti.
Þessa tillögu flutti Þórður
Björnsson, bæjarfulltrúi, á fundi
bæjarstjórnar Reykjavíkur í gær.
í framsöguræðu rakti Þórður nokk
uð þau miklu vandræði, sem nú
eru í þessum málum, t. d. að er-
lendir flugfarþegar eru hér hrakt-
ir fram og aftur gistirúmslausir,
þegar flugvélar verða að hafa hér
næturdvöl. Benti hann á, að sam-
göngumálaráðherra hefði falið
nefnR að athuga, hvernig ríkið
gæti helzt stuðlað að þessum mál-
Um 50 maims
suður á vertíð
frá Hofsós
Frá fréttaritara Tímans
á Hofsósi.
Mjög margt fólk frá Hofsósi og
úr nágranna'oyggðum hefir farið til
vertíðarstarfa á Suðurlandi, enda
er ekki um neina útgerð að ræða
á heimamiðum á þessum tíma árs-
ins. Mun láta nærri, að um 50
manns sé þannig farið til vertíðar-
starfa, flest til Vestmannaeyja og
verstöðva á Suðurnesjum. Um
þriðjungur þessa fólks er kven-
fólk, sem flest starfar við fisk-
vinnu hjá hraðfrystihúsum í ver-
stöðvunum.
Það tók marga mánuði að ræða
þetta mál og ákveða hvernig það
yrði framkvæmt og það var loks
í síðasta mánuði, sem stjórn
Bandarikjanna tók endanlega
ákvörðun um það.
Hið kjarnaklevfa efni úraníum
235 verður tekið úr birgðaskemm-
um Bandaríkjastjórnar og selt eða
gefið og verða viðkomandi lönd
að gera sérstaka samninga þar að
lútandi.
Um 26 lönd hafa þegar undir-
ritað slíka samninga við Banda-
ríkin og munu bráðlega :"á úthlut-
að því magni hf úraníum 235, sem
þeim ber, og fer úthlutunin fram
eftir fyrirsögn Eisenhowers for-
seta. Um helmingur þess úraníums
sem Bandaríkjastjórn hyggst þann
ig láta af hendi, fer til notkunar
innanlands í Bandaríkjunum. Verð
ur það notað til kjarnorkurann-
sókna og kjarnorkuframkvæmda
og sama máli er að gegna um það
magn, sem flutt verður út.
Fleiri þjóðir en þær, sem þegar
hafa gert samninga um hlutdeild
í þessum birgðum, hafa í hyggju
að færa sér í nyt uppfinningar á
sviði kjarnorkunnar þegar frá líð-
ur, en geta af ýmsum ástæðum
ekki verið þátttakendur á þessu |
stigi málsins. Þær geta þó notið
góðs af þessari ráðstöfun, með
því að senda iðnfræðinga til náms
í þeim löndum, sem hafa kjarn-
orkurannsóknir með höndum og
svo er líklegt að á næstu árum
verði úthlutað meira af kjarna-
kleyfu efni.
Aukinn áhugi.
Líklegt er að þessi ákvörðun
um að úthluta U-235 og gera mörg-
um þjóðum þannig kleift að hefj-
ast handa á vettvangi kjarnorku-
rannsókna, muni auka áhuga íyrir
kjarnorkueðlisfræði og kjarnorku-
verkfræði.
um, og tími væri til kominn að
höfuðborgin léti ekki sitt eftir
liggja og hefði á reiðum höndum
tillögur í þessum málum að sínu
leyti.
Borgarstjóri veigraði sér við að
láta lið sitt fella tillöguna eða
vísa henni í glatkistu bæjarráðs.
Bjó hann því til nýja tillögu um
sama efni sjálfur, lét skipa nefnd
í málið og samþykkja þá tillögu.
Þessi tillaga Þórðar hefir því
hreyft við málinu og í raun og
veru náð fram að ganga, þótt með
orðalagi borgarstjóra væri.
AfKjúpuS brjóstmynd af
Lárusi Bjarnasyni
í tilefni af áttræðisafmæli Lár-
usar Bjarnasonar var afhjúpuð
brjóstmynd af honum í Flensborg-
arskólanum í Hafnarfirði. Brjóst-
myndin er gerð af Gesli Þorgríms-
syni, gefin skólanum af gömlum
nemendum Lárusar. Einil Jónsson,
alþingismaður, afhenti myndina
með ræðu, en settur skólastjóri,
Ólafur Þ. Kristjánsson, veitti henni
viðtöku. Viðstaddir voru kennarar
og nemendur skólans og allmargir
gamlir nemendur. Þarna voru m.a.
mættir 5 alþingismenn, sem allir
eru gamlir nemendur Lárusar í
Hafnarfirði og á Akureyri. Þessir
þingmenn eru þeir Emil Jónsson, J
Gísli Guðmundsson, Hannibal |
Valdimarsson, Ingólfur Flygenring
og Kjartan J. Jóhannsson.
Hingað til hefir nafn kjarnork-
unnar oftast verið sett í samband
við kjarnorkusprengjur, en þó að
sú hætta, sem af þeim stafar, sé
ekki úr sögunni, er samt gott til
þess að vita, að svo margar þjóðir
leggja fram sinn skerf til frið-
samlegra nota þessarar orkulindar,
og einnig ætti það að draga úr
ótta manna við kjarnorkustyrjöld.
Alþingistíðindi
og þingfréttir
Fjárhagsnefnd hefir skilað áliti
um útgáfu Alþingistíðinda og þing
fréttir. Nefndin hefir rætt tillögu
þar að lútandi og sent hana forset-
um þingsins til umsagnar. Álit for-
setanna er það, að æskilegt sé, að
Alþingistíðindin, þ.e. þingskjöl og
umræður, verði prentuð og gefin
út á hálfs mánaðar fresti um þing-
tímann. Þeir telja þó, að fram-
kvæmd málsins sé ýmsum vand-
kvæðum bundin og það þurfti að
gera ýmsar athuganir áður en ráð-
izt væri í slíka breytingu.
Um síðari hluta tillögunnar, að
gerður verði stuttur fréttaútdrátt-
ur úr umræðum á Alþingi til birt-
ingar í þingfréttum útvarpsins og
sem heimild fyrir þau blöð, sem
þess kynnu að óska, segja forset-
arnir, að það heyri tæpast undir
verksvið þingsins, enda séu engin
skilyrði til slíkrar fréttaþjónustu
í Alþingishúsinu. Af þessum ástæð
um leggjast þeir gegn því, að það
atriði tillögunnar verði samþykkt
eins og sakir stan'da.
Framsóknarvistin
í næstu viku
Eins og sagt var frá í blaðinu í
gær verður Framsóknarvist á veg-
um Framsóknarfélaganna í Rvík
að Hótel Borg 7. þ. m. Hefi ég enn
einu sinni orðið við beiðni góð-
kunningja minna að stjórna þess-
ari samkomu.
Mér þótti mjög leiðinlegt, hve
mörgu ágætu fðlki varð að lieita
um aðgang á síðustu Framsóknar-
vist og vil því stuðla að því að
það fái tækifæri að sækja slíka
samkomu. Aftur á móti þótti mér
mjög ánægjulegt, hve margt fólk
var á Borginni síðast úr hópi
þeirra, er á fyrri árum. vistarinn-
ar hjálpuðust að því að gera þetta
spil að því vinsæla skemmtiatriði,
sem það er nú í skemmtanalífi
landsmanna. Hefði þetta fólk gef-
ist upp við vistina á fyrstu árum
hennar, þá eru miklar líkur til að
íslenzkt skemmtanalíf væri nú án
Framsóknarvistarinnar — og væri
það þá að mun fátækara en nú að
léttum og glöðum leik.
Ég geri ráð fyrir að Borgin
verði þéttskipuð næsta miðviku-
dagskvöld. En ég vil skjóta því til
þeirra, er kunna að óska eftir að
vera einu sinni enn á samkomu
undir stjórn gamla „harðstjórans"
að tryggja sér þá aðgöngumiða
heldur fyrr en seinna að þessari
samkomu. y. G.
| aó gæía lylgir tirtaguinun
í fra SIGURÞÓR.
<iiiiinimuwwMiiimimHnniiiiwHiinim»uiiiiim.HII
Útbreiðið TÍMANN
EftSrhreytur af landheBgis-
hrotum Rússa við Noreg
Osló, 1. marz. Enn eru mönnum í fersku minni hin miklu
landhelgisbrot, sem rússnesk síldveiðiskip gerðu sig sek um
við vesturströnd Noregs snemma í febrúar. Þann 12. febrúar
bar rússneski sendiherrann í Noregi, Arkadjev, fram mótmæli
við norsku stjórnina, vegna þess að norsk eftirlitsflugvél hefði
8. febrúar skotið á rússneskt veiðiskip, sem statt var 20 sjó-
mílur utan norskrar landhelgi.
Herra Henri Voillery afhenti í gær forseta íslands trúnaðarbréf sitt sem
ambassador Frakklands á íslandi við hátíðlega athöfn að viðstöddum
utanríkisráðherra. — (Frá skrifstofu Forseta íslands).
Hvað getur Reykjavíkurbær gert til
að flýta byggingu nýs gistihúss?
Þórður Björnsson hreyfir máiinu í bæjarstjórn
„Bæjarstjórn felur bæjarráði og borgarstjóra að atbuga
og gera tillögur um hvað sé tiltækilegast fyrir bæjaryfirvöld-
in að gera til að greiða sem bezt og mest fyrir byggingu nýs
gistihúss í höfuðborginni“.