Tíminn - 04.05.1956, Síða 5

5
f f M I N N, föstudaginn 4. mai 1956.
PIERRE og HANNIBAL
Tveir stjórnmálamenn, sem vilja
gera löggjafarþingin að 18. aldar
stéttarsamkundum
í Norðurálfunni eru tveir stjórnmálamenn, sem virðast
hafa hug á að færa starfsemi löggjafarþinga í löndum sín-
um 200 ár aftur .í tímann og taka upp fyrirkomulag 18. ald-
ar á skipun þinganna.
Pierre
Annar þessara manna er Pierro
Poujade í Frakklandi. Sá maður
vakti athygli á sér s. 1. vetur með
því, að stofna flokk, sem var á
móti sköttum til ríkisins og fá
allmarga menn kjörna á þing til
að vinna að þessari dálaglegu
stefnuskrá. Nú þykist hann ætla
að boða til stéttaþings í Versölum.
Þesskonar stéttaþing tíðkuðust í
ýmsum löndum á 18. öld, áður en
almennar kosningar komu íil sög-
unnar. Var þeim þannig fyrir
komið, að' hver stétt valdi sína
full.trúa, aðalsmenn, prestar og
borgarar. Stéttir þessar voru þó
aðeins ráðgefandi, en þjóðhöfð-
inginn einvaldur,- En þegar ein-
veldið hvarf, komu hin þjóðkjörnu
Vinnubrög^, sem hljóta
atí vekja andúÖ
Hannibal getur ekki verið svo
skyni skroppinn, að hann sjái
ekki að mikill hluti af meðlimum
Alþýðusambandsins hljóta að vera
andvígir slíkum frambó.ðum af
hálfu Alþýðusambandsins. Hvern-
ig heldur hann í. d., að bændum
yrði við, ef ’Stéttarsamband þeirra
eða Búnaðarfélag íslands íæri allt
í einu að bjóða fram til Alþingis
af hálfu samtakanna menn úr ein-
um sljórnmálaflokki? í þeim sam-
tökum er víst enginn svo misvitur,
að honum detti slíkt í hug. Það
myndi þar vera íalin vís vegur til
að sprengja samtökin og gera þau
að engu.
löggjafarþing, enda sáu flestir .
þegar á þeim tímum, að stétta- Ogæfuvegurinil
þingin voru ekki við hæfi hins
nýja ííma.
Hannibctl
Hér á íslandi hefir svo Hanni-
bal Valdimarsson tekið upp þráð-
inn frá 18. öld eins og Poujade.
Hann hefir beitt sér fyrir því, að
láta Alþýðusambandið bjóða fram
í kosningunúm. Þingmenn þess,
yrðu, ef éiíkl værú brögð í tafli,
stéttafulltrúar en ekki flokka. Og
hvert yrði svo framhaldið, ef Al-
þýðusambandið færi raunverulega
að gerast áðilí að kosningum?
Sennilega það, að stéttir landsins
færu að dærrii þess: Stéttarsam-
band bændá byði fram, Landssam-
band útgérðarmanna, Landssam-
band iðnaðarmanna o. s. frv. Gera
má ráð fyrir, að þróunin yrði svo
sú, að það,j yj;ðu ekki eingöngu
landssamþöpclin, spm byðu fram,
heldur færu hinar einstöku starfs-
greinar að gerast aðilar að fram-
boðum hver fyrir sig. Kennarar,
skrifstofumeijn,, sjómenn, múrarar,
járniðnaðárrúénn, trésmiðir, kaup-
menn, bílstjórar o. s. frv. Niður-
staðan yrði svo- sú, þegar þetta
fyrirkomulag væri komið í fullt
horf, að hver stétt kysi sína menn,
og er hætt y.i.ð, „í|,ð. mönnum þætti
sú breyting ekki vérða til bóta á
Alþingi Vera má þó, að slíkt fyrir
komulag hefði kosti, sem ekki er
liægt að gera sér grein fyrir á
þessu stigi; málsins. En hætt er
við, að fámennustu stéttirnar
kynnu að verða hart úti, þegar
stéttasjónarmiðin væru orðin ein-
ráð.
Öíugt farií
En sé það alvara Hannibals að
afla hugmyndinni um stéttafram-
boð fylgis, kann hann ekki vel til
verka. Ef hann vildi koma því til
leiðar, að í meðlimir Alþýðusam-
bandsins fylktu sér almennt um
framboð þess, átti hann auðvitað
að fará allt öðruvísi að en hann
gerði. Hann átti að kalla saman
Alþýðusambandsþing eða efna til
prófkjörs á' frambjóðendum í
verkalýðsfélögum -um land allt.
Hann átti að stuðla að því, að til
framboðs veídust menn, sem ekki
hafa verið mikið riðnir við þá
stjórnmálaflokka, sem starfað hafa
í iandinuj eða, ,þá menn úr ýms-
um stjórpmálaflokkum. Þannig
var e. t. v,. bezt að ná samstöðu
verkamanng um stéttaframboðið.
— í stað, þess setur hann á íót
einhvers konar miðstjórn, sem
enginn veií, hver hefir kosið, til
að ákveða, framboðin, og hún vel-
ur . þá ^eipa- i framboð, er máli
skipta, ,..géjneru viðurkenndir
kommúnistar éða persónulega háð-
ir Ifannibal.
Sennilega gerir Hannibal sér a.
m. k. að einhverju leyti grein fyr-
ir þessu. En honum virðist ekki
vera sjálfrátt. Þess vegná lætur
hann hafa sig til þess að lána Al-
þýðusambandið sem yfirbreiðslu
yfir flokk kommúnista, sem nú
er í nauðum staddur. Kommún-
istar halda sjáifir, að þetta verði
þeim að einhverju gagni. En Al-
þýðusambandinu verður það áreið
Reyot aS sanna aS Marlowe haíi
ritað leikrit Shakespeares
Gröí hans opnuí í þessari viku í Chislehurst —
WaSter Hudd leikur í nýjasta leikriti
Anouilhs, sem nú er sýnt í London
H A N N I B A L
anlega ekki til góðs. Og hætt er
við, að Hannibal eigi eftir að
reyna, að það er ekki gæfuvegur
að níðast á því, sem mönnum er
til trúað.
GROÐUR OG GARÐAR:
INGOLFUR DAVIÐSSON
Suðrænt blómskrúð-sumarblóm
Nýlega var lýst nokkrum teg-
undum sumarblóma, sem sá má
til beint í garðinn (t.d. vinablóm,
gullbrúða, sumar-draumsóleyjar,
hjólkróna, skrautkör o. fl.). En
margir kaupa líka sumarblóm til
gróðursetningar frá uppeldisstöð-
um. Skulu nefndar nokkrar teg-
undir fagurra sumarblóma, sem
venjulega eru á boðstólum á vor-
in og geta þrifizt í sæmilegum
görðum um iand allt. Flestir
þekkja stjúpurnar og þær geta
ails staðar vaxið. Fjölbreytnin í
blómalit þeirra er óendanleg. Þær
geta verið einlitar eða marglitar
og oft má líta margs konar myndir
og andlit í stjúpubreiðunum. Ef
vart verður við svepp í stjúpun-
um er helzt til ráða að úða með
Perenox eða dreifa Perelan eða
Fermate dufti. Fjallafjóla (Viola
carnuta) er svipuð stjúpum, blóm-
in stór, fagurblá og endast mjög
lengi. íslenzka þrenningarfjólan er
líka ljómandi falleg, engu síður
en hinar kynbættu frænkur henri-
ar stjúpurnar. Fiðrildablóm (Nem-
esía) ber skrautlega iiti, iíkt og
fiðrildi heitu landanna. Það er
mjög vinsælt, einkum hin harö-
gerðu, lágvöxnu afbrigði. Fiðrilda
blóm eru mjög litauðug, rauð, blá,
hvít, gui, einlit eða tvilit, t. d. hvít
með gulu auga, ljósgul með ráuð-
gulu auga — og á marga fleiri
vegu. Geta blómgazt mikinn hluta
sumarsins. Ef kliþpt er ofanaf
eftir fyrstu blómgun, blómgást
þau lengur fram á haust en ella. -
Paradísarblóm (Schizanthus) á
mjög vaxandi vinsældum að fagna,
enda er það yndisfagurt, og mjög
litauðugt — hvítt, gult, ijósrautt,
purpurarautt o. fl. og litirnir mjög
skærir. Blöð fínleg og fjaðurskipt.
Blómgast lengi og má lengja
blómgunina með hæfilegri klipp-
ingu eins og með fiðrildablóm.
Mörg afbrigði. Þau-lágvöxnu þola
bezt storma og eru hentugust að
jafnaði. -r- Ljónsmunnur er al-
kunnur — og skrautlegur — hvít-
ur, gulur, rauður, rauðblár, purp-
urarauður o. s. frv. Hæðin einnig
breytileg. Blómin í löngum klasa,
mjög endingargóð — og sérkenni-
leg með tveimur vörum og lokuðu
gini á milli. — Gulltoppur (Gyld-
enlak), sem Matthías Jochumson
gaf nafn á íslenzku, er fagurt og
ilmandi sumarblóm, ýms afbrigði
— með gulbrún, eða rauðleit
blóm í klasa. Stundum eru blóm-
in líka reglulega gullgljáandi rauð
brún. — Ilmskúfur (Levkoj) er
líka mikið ræktaður, einkum af-
krýnd afbrigði, með gilda, ilm-
andi, gula, hvíta, rauða eða hlá-
leita blómklasa. Lágvaxin, þrýstin
afbrigði hentugust úti. — Apablóm
og tígurblóm bera skemmtilega
flekkótt eða deplótt, stór blóm-
gul oft með rauðum eða brúnum
blettum, eða gul og síðar eirrauð.
— Morgunfrú er alkunn. Ilinar
stóru gulu, eða rauðgulu körfur
hennar skreyta margan garðinn á
haustin. — Friggjarbrá (Chrysant-
hemum carinatum) er allhávaxin
og mjög skrautleg. Körfurnar stór-
ar, gular eða hvítar í jaðarinn, en
dökkbrúnar í miðju með dökk-
rauðu bandi eða gulum hring ut-
anum. Þarf sól og sæmilegt skjól,
líkt og Maríugull (Coreopsis), sem
er talsvert svipað og hin sér-
kennilega, fagra brúðarskál (Veni-
dium), sem ber íhvolfar, hvítar,
rauðgular og svartgljáandi körfur.
Lágvaxin eru aftur á móti flauels-
blómin (Tagetes) með ýmislega
litar körfur, t. d. gular, skarlats-
rauðar, ein- eða tvílitar. Þykir t.
d. eldkóngurinn mjög skrautlegt
afbrigði. Eitt gulleitt er kallað hér
„Mólótov“. — Garðanál (Alyssum')
hefir náð mikilli útbreiðslu und-
anfarin ár, enda er hún bæði fal-
leg og mjög harðgerð. Lágvaxnar
jurtir, sem verða alsettar snjó-
hvjtum, eða Ijósfjólubláum blóm-
um fram á haust. Ágæt blóm í
jaðra og bryddingar. Hið himin-
bláa, lágvaxna brúðarauga (La-
belía) er líka mjög vinsælt jaðar-
blóm, mikið ræktað á seinni árum.
— Sumar-kornblóm, bæði lág og
hávaxin afbrigði, fagurblá (o. fl.
litir) þrífast hvarvetna. Lágvaxn-
London, 30. apríl.
EINHVERN DAGINN í þessari
viku verður opnuð líkkista í Wals-
ingham-grafhýsinu í Chislehurst
og rannsökuð í því skyni að sanna
að Christopher Marlowe hafi ritað
þau leikrit, sem eignuð eru Willi-
am Shakespeare. Helzti höfundur
þoirrar kenningar er Calvin Hoff-
man og hefir ritað bók til að
styðja mál sitt, The Man Who Was
Shakespeare (Max Parrish útg.).
Marlowe var fæddur tveimur mán-
uðum á undan Shakespeare í
Cantebury árið 1564, sonur skó-
makara. Hann hlaut góða mennt-
un og útskrifaðist tvítugur að aidri
frá Cambridge. Á þeim 9 árum.
sem hann átti ólifað skrifaði hann
þau skáldverk, sem bera nafn hans
og eru þar helzt Tamburlaine, Dr.
Faustus, Játvarður II. o. fl. Enn-
fremur þótti hann ljóðskáld með
afbrigðum gott. Hann var uppreisn
argjarn og óeirinn, hataði guð g
góða menn, drakk meira en góðu
hófi gegndi og tók þátt í einvíg-
um og slagsmálum. Og grunur leik
ur á um að kynferðislíf hans hafi
verið meira en lítið brogað. —
Loks fór svo að hann var kallaður
fyrir rétt vegna guðlasts, var
sleppt aftur að sinni en ekki leið
á löngu áður en stjórnarvöldin
hugsuðu sér til hreyfings á ný og
þóttust nú hafa órækar sannanir
fyrir sekt hans. En áður en nokk-
uð gerðist var Marlowe stunginn
til bana í ryskingum á krá einni,
þar sem hann hafði borðað kvöld-
verð með þremur mönnum öðrum.
Þá var hann 29 ára að aldri.
í RÉTTARHÖLDUNUM sem af
víginu leiddu báru félagar hans
að ósætti hefði sprottið út af því,
hver borga skyldi reikninginn og
lauk með því að Marlowe var stung
inn í ennið og annað augað. 16
manna kviðdómur rannsakaði lík-
ið og tveimur dögum síðar varj
það jarðað.
Hoffmann vili ekki fallast á að
atburður þessi sé sannur, heldur
hann því fram, að Thomas Wals-
ingham, mikill vinur Marlowes,
hafi skotið honum undan til Frakk
lands, þar sem hann hélt áfrr.m
að skrifa leikrit og sendi Walsing-
ir, þrýstnir stjörnufíflar (Aster)
eru fallegir, en blómgast oft frem-
ur seint, nema vel sé vandað til
uppeldis. Regnboði er skemmtilegt
körfublóm, sem lokar körfunum í
regni. Litur blómanna laxgulur,
rauður eða dökkbrúnn, o. fi. lúir.
Þarf sól, enda ættaður frá Suður-
Afríku. ■—- Fjölda annarra sumar-
blóma þrífast vel hér á landi, þólt
suðræn séu að uppruna. Er fjöida
tegunda lýst í bókinni „Garða-
gróður“. Ýmsar tvíærar skrautjurt
ir vaxa hér vel, t. d. hinir alkunnu
dvcrgfíflar (Bellis) og hin há-
vöxnu kóngaljós, fingurbjargar-
blóm o. fl. o,Íl. Úr mörgu er að
velja.
Sumarblómin eru gróðursett í
garðana þegar tíð er orðin góð.
Þarf áður að vera búið að venja
þau við útiloftið á uppeldisstöðun-
um. Jurtirnar eiga að vera lágar
og þreklegar. Renglulegar jurtir
og úr sér vaxnar eru göiluð vara.
Munurinn á góðum og lélegum
jurtum getur verið, ótrúlega mik-
ill og áhrifanna getur gætt ailt
sumarið.
Ingólfur Davíðsson.
Marlowe
ham handritin. Síðan var Shake-
speare fenginn til að gangast við
þeim og ljá nafn sitt. Vígið á
kránni hafi verið undirbúið af
Walsingham og óþekktur rnaður
drepinn í stað Marlowes. Eilt af
því, sem styður kenn-ng’t Hoff-..
manns er sú staðreynd, að s.t mað-
ur, sem vann á Marlow, samkv.
réttarbókunum, var í þjónustu
Walsingham.
AÐRAR TILGÁTUR eru í þá átt
að vígið á kránni hafi verið sam-
særi undirbúið af yfirvöldunum
til að losna við uppreisnarmann-
inn og guðlastarann á auðveldan
hátt. Eitt, sem styður þá tilgátu,
er það, að einn þeirra þriggja,
sem með Marlowe var, var í leyni-.
þjónustu ríkisins. Höfðu þeir
drukkið santan allan daginn og
ékki orðið vart neins missættis
með þeim fyrr en þeir atburðir
gerðust, sem fyrr greinir. Og fjór
um vikum seinna var vegandiim
að fullu náðaður af drottningu.
HOFFMAN HEFIR NÚ eftir langa
mæðu fengið leyfi til að rjufa
grafhýsið, þar sem Thomas Wals-
ingham var lagður til hinztu hvíld
ar. Vonar hann að þessi vinur og
verndari IVIarlowes hafi tekið met>
sér í gröfina handritin að þeim
leikritum, sem Marlowe skrifaði
eftir „dauða“ sinn og séu þau
varðveitt þar með rithönd hans
sjálfs.
Síðasta leikrit Anouilhs.
FRUMSÝNING í London á nýj-
asta leikriti Jean Anouilhs, Vals
nautabananna, fór fram fyrir
nokkru í Criterion-lcikhúsinu. —
Þetta er gamanleikur með‘ósviknu
handbragði höfundar, fágað og
hnitmiðað. Hann fer lóttum -en ör-
uggum höndum um viðkvaemt
efni, beitir djarfri kímni og spenn-
ir bogann til hins ýtrasta, er fjarri
öllum tepruskap, en gætir hvar-
vetna smekkvísi. Efnið er sótt í,
hin eilífu átök milli fölnandi elli
og blómstrandi æsku. Gamaþ upp-
gjafaherforingi, sem er út.taugað-
ur eftir harða viðureign á víg 'elli
hernaðar og fjölskyldulífs, situr
og les ungum, óreyndum einkarit-
ara fyrir æviminningar sínar.
Hann vill þó ekki viðurkenna upp
gjöf sína og reynir í lengstu lög að
Ihalda velli gegn móðursjúkn eigih
|konu, sem ætlar að sliga h.ar.n
með krankleika sínum og Weimur': ,
(Framhald á 6. slðu.)