Tíminn - 22.06.1956, Blaðsíða 6

s
T í MIN N, föstudagurinn 22. júní 1958.
Útgefandi: Framgóknarflokkurinn.
Kitstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur 1 Edduhúsi við Lindargötu.
Bimar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsing^r 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Kosningin í Reykjavík
I
ALÞINGISkosningunum
er fóru fram 1953,
éllu atkvæði þannig í Reykja-
/ík:
Ijálfstæðisflokkur 12.745 atkv.
Sósíalistaflokkur 6.704 atkv.
Mþýðuflokkur 4.936 atkv.
Þjóðvarnarflokkur 2.730 atkv.
F'ramsóknarflokkur 2.624 atkv.
Lýðveldisflokkur 1.970 atkv.
Samanlagt fengu Alþýðuflokk
arinn og Framsóknarflokkurinn
pá 7.560 atkv. eða nær 1000 at-
•cvæðum meira en Sósíalista-
ilokkurinn og næstum þrisvar
iinnum fleiri atkv. en Þjóðvarn-
arflokkurinn. Ef Alþýðuflokkur
inn og Framsóknarflokkurinn
nefðu þá staðið að sameigin-
legum lista, hefðu úrslitin orð-
ið þau, að þriðji maður listans
hefði fengið 2.570 atkvæði og
hefði þá ekki munað á honum
og 1. manni Þjóðvarnarflokks-
ins nema 160 atkv.
Þingsætin í Reykjavík skipt-
ist þannig milli flokkanna 1953,
að Sjálfstæðismenn fengu 4
hingsæti, Sósíalistar 2, Alþýðu-
tlokkurinn 1 og Þjóðvarnar-
tlokkurinn 1. Hefði þá verið
aandalag milli Alþýðuflokksins
og Framsóknarflokksins, hefði
pað fengið tvo þingmenn, en
>jóðvörn hefði þá engan fengið.
ÚRSLIT seinustu þingkosn-
'nga eru þannig glögg vísbend-
ng um það, að bandaiag um-
jótaflokkanna er öruggt með
ið vinna tvö þingsæti í Reykja
nk. Þetta er enn öruggara, þeg
ir tillit er tekið til þess, sem
lú er vitað, að Þjóðvarnarflokk
írinn hefir mjög tapað fylgi og
;r því með öllu vonlaus um að
:á þingsæti.
Spurningin er því ekki um
iað, hvort bandalag umbóta-
lokkanna vinni hér tvö þing-
læti, heldur hitt, hvort því tekst
ið vinna þrjú þingsæti í Reykja
;ík.
Til þess er uvissulega miklar
íkur, eins og nú verður x-akið.
AF ANDSTÆÐINGUNUM
;r því mjög hampað, að Hanni-
xal og Alfreð fái nokkurt fylgi
'rá Alþýðuflokknum. Slíkt er
uesta firra. Alfreð og Hanni-
oal fylgja miklu færri menn
/fir til kommúnista en þeir,
sem koma þaðan yfir til Alþýðu
’lokksins með Áka Jakobssyni.
áfhjúpanirnar á Stalíndýrkun-
nni hafa valdið miklu brott-
falli frá kommúnistum, sem
þeir fá ekki hindrað með Al-
þýðubandalagsgærunni. Vitan-
legt er um mörg hundruð
manna, er munu yfirgefa komm
únista og kjósa nú með banda-
lagi umbótaflokkanna.
Mjög margt þeirra kjósenda,
sem kaus Þjóðvarnarflokkinn
síðast, kýs nú með bandalagi
umbótaflokkanna. Þetta fólk
vill éðlilega ekki kasta atkvæð-
um sínum á glæ með því að
kjósa Þjóðvarnarflokkinn og
telur sig líka réttilega tryggja
broftflutning hersins best með
því að efla bandalag umbóta-
flokkanna.
Mjög margt manna, sem hafa
fylgt Sjálfstæðisflokknum,
hverfur frá honum nú vegna
hersetustefnunnar, sem hann
hefir tekið upp. Þetta fólk mun
kjósa bandalag umbótaflokk-
anna. ^________ __________
Þeir kjósendur Lýðveldis-
flokksins sem ekki hafa snúið
til Sjálfstæðisflokksins aftur,
kjósa einnig bandalag umbóta-
flokkanna.
Af öllxun þessum ástæðum er
það víst, að bandalag umbóta-
flokkanna mun fá miklu meira
fylgí í Reykjavik nú en þessir
tveir flokkar fengu síðast.
SPURNINGIN er hins veg-
ar þessi: Verður þessi fyigis-
aukning nógu ithikil til að
tryggja þrjá menn kjörna af A-
listanum og fjórða manninn
sem uppbótarmann? Nægir
þessi aukning til að fella ann-
an mann á lista Alþýðubanda-
lagsins eða fjórða mann á lista
Sjálfstæðisflokksins?
Svarið við þessari spurningu
er ótvírætt: Það fer eftir því
hve vel og vasklega verður unn
ið af stuðningsmönnum A-list-
ans þá daga, sem eftir eru til
lcosninga.
Ef allir stuðningsmenn A-list
ans gera það, sem þeir geta, þá
tekst þetta. Þá verður Rannveig
Þorsteinsdóttir kosin þingmað-
ur Reykjavíkur og Eggert Þor-
steinsson fyrsti landskjörinn
þingmaður.
Þetta er takmark, sem liægt
er að ná, ef vel er unnið í dag,
á morgun og á sunnudaginn!
Fram til sigurs og baráttu allir
A-listamenn! Látið bandalag
umbótaflokkanna hrósa verð-
skulduðum og glæsilegum sigri
í Reykjavík!
Látið skynsemina ráSa
Tj'INN AF ræðu-
mönnum klofnings-
lokkánná í útvarpsumræðunum
romst svo að orði, að menn
ettu áð láta stjórnast af tilfian
ngum og skapi, en ekki skyn-
:emi.
Frá sjónarmiði klofnings-
tefnu Þjóðvarnar og kommún-
sta er þetta alveg rétt. Þeir
;eta aðeins vænst fylgis við
undrungarstarf þeirra, með
>ví að skírskota til tilfinning-
inna og skapsmunanna. Það er
xezta aðferðin til að sundra. Ef
nenn beita hins vegar skynsem
. nni, vinna þeir að því að sam-
ðin þau öfl, sem saman eiga að
standa, í stað þess að sundra
þeim til hags fyrir afturhaldið
eitt.
Framtíð þjóðarinnar veltur á
bví, að menn láti stjórnast af
skynsemi. Ef skynsemin fær að
ráða, velja menn örugglega
þann málstað, sem er beztur fyr
ir fslendinga. Þá kjósa menn
samstarf í stað sundrungar. Þá
fella menn íhaldið með sam-
starfi, en hjálpa því ekki með
sundrungu. Þá hjálpa menn
ekki herstefnu íhaldsins, með
því að sundra enn vinstri öfl-
unum og hindra starfhæfa
stjórn eftir kosningar.
Kjósendur! Látið skynsemina
ráða á sunnudaginn kemur!
Látið eklci tilfinningar og skaps
muni sundra þeim, sem saman
eiga að standa, til hags fyrir í-
haldið og önnur spillingaröfl.
Fylkið liði um bandalag um-
bótafiokkanna og notið þannig
þann eina möguleika, sem nú
býðst til að tryggja landinu
trausta og samhenta stjórn.
ERLENT YFIRLIT:
Verður Eden að láta af völdum?
Margir flokksbræður hans telja hann óheppilegan forsætisráðherra
FYRIR FAUM dögum síðan, fór
fram aukakosning í einu kjördæmi
Bretlands, er hefir verið talið eitt
af öruggustu kjördæmum íhalds-
manna fram að þessu. Úi’slitin
komu því mjög á óvænt, þar sem
litlu munaði að frambjóðandi í-
haldsmanna félli.
í íhaldsblöðunum brezku er það
hreinlega játað, að þessi úrslit séu
hin alvarlegustu fyrir ríkisstjórn
íhaldsmanna. Hún sé augljós sönn
un þess, að kjósendur séu óánægð-
ir með stjórnina. Einkum fari þó
óánægja vaxandi meðal millistétt-
anna, en án stuðnings þeirra muni
íhaldsflokkurinn missa' meirihluta
sinn í næstu kosningum. Óánægj-
an í garð stjórnarinnar hefir kom
ið fram á margan annan hátt að
undanförnu, þótt þessi kosninga-
úrslit séu augljósasta tákn hans.
Alveg sérstaklega virðist óánægj-
an beinast gegn forsætisráðherr-
anum, Anthony Eden, og er því
farið að tala meira og meira um
það, að.hann muni ekki verða for-
sætisráðherra lengi enn.
TILEFNI óánægjunnar eru að
sjálfsögðu mörg og mismunandi. í
Sumt, sem veldur henni, verður
tæpast skrifað á reikning stjórnar-j
innar með réttu. Meðal þess er 1.1
d. versnandi samkeppnisaðstaða!
brezkrar framleiðslu út á við. Sam !
keppnin yið Þjóðverja og Japani
á erlendum mörkuðum, vex-ður stöð
ugt örðugri vegna þess, að kaup-
gjald er hærra í Bretlandi en í
Þýzkalandi og Japan. Fleira mætti;
nefna af þessu tagi.
Önnur tilefni óánægjunnar
hljóta hins vegar að skrifast á
reikning stjórnarinnar. Það gildir
t. d. bæði um efnahagsstefnu og
utanríkisstefnu stjórnarinnar.
Aðgerðir stjórnarinnar í efna-
hagsmálunum eru bæði takmarkað-
ar og fálmkenndar. Þær hafa því
ekki komið að tilætluðum notum.
Afleiðingin er sú, að verðlag held-
ur áfram að hækka og óeölilega
mikil eftirspurn er eftir vínnuafli
til annarra atvinnugreina en
þeirra, er mestu skipta fyrir af-
komu heildarinnar. í kjölfarið
fylgja svo sivaxandi kaupkröfur,
sem örðugt er að standa á móti.
Afleiðing kauphækkananua verður
svo sú, að enn versnar samkeppn-
isaðstaða útflutningsframleiðslunn
ar.
E D E N
Þess eru enn ekki nein merki
sjáanleg, að stjórnin ætli að grípa
til raunhæfra úrræða í þessum efn
um. Ástæðan er sú, að hún byggir
stefnu sína á íhaldssamri og úreltri
hagfræði. Annað er því ekki sjá-
anlegt en að hlutur Br.etlands muni
fara versnandi, miðað við önnur
lönd, undir forustu hennar.
í UTANRÍKISMÁLUM hefir stjórn
in einnig reynst mjög, seinheppin.
Afsíaða hennar í Kýpurmálinu
veldur sívaxandi gagnrýni og þyk-
ir blettur á heiðri Bretlands. Ó-
hyggilegri pólitík er einnig kennt
um brottför Giubb Pasha frá Jór-
daníu. Þá veldur það og gagnrýni,
að samningar við stjórnina í Singa
pore skyldu fara út um þúfur. Það
er og áfall fyrir stjórnina, að
stjórn Ceylons hefir nú ákveðið að
svipta Breta réttinum til að hafa
herstöðvar þar.
í stað allra þessara skakkafalla,
getur stjórnin ekki sýnt neinn á-
vinning í utanríkismáiunum. Hún
virðist hvarvetna á óhagstæðu und-
anhaldi. íhaldsmenn gerðu sér um
skeið vonir um, að einhver póli-
tískur ávinningur myndi hljótast
af heimsókn þeii-ra Bulganins og
Krustjeffs, en svo reyndist ekki.
í þeirri gagnrýni, sem utanríkis-
stefna stjórnarinnar sætir, heyrist
það nú oftar og oftar, að nú vanti
hið frjóa hugmyndaafl Churehills
til að finna nýjar leiðir og móta
nýja, þróttmikla stefnu, sem Bret-
land hafi nú orðið þörf fyrir.
Mynd þessi birtist nýlega í enska kímniblaðinu „Punch". Myndin sýnir
forsætisráðherrabústaðinn. Við dyrnar er búið að hengja upp bréfakassa,
sem stendur á; Tillögur. Myndin á að sýna, að forsætisráðherrann skort)
úrræði og hafi hann því gripið til þessa ráðs til að aúglýsa eftir þelm.
GAGNRYNIN gegn utanríkisstefnu
stjórnarinnar byggist ekki sízt á
því, að mönnum finnst hana skorta
það nýjabragð, er nauðsynlegt sé í
samræmi við breytt viðhorf í al-
þjóðamálunum. Augljóst er, að
Rússar hafa breytt um stefnu með
góðum árangri. Stefna Bandaríkj-
anna hefir hins vegar haldist lítið
breytt og sætir það vaxandi gagn-
rýni. Margir Bretar vænta þess, að
brezka stjórnin myndi grípa hér
tækifærið og gerast á.ný leiðsögu-
maður hins vestræna heims. Svo
hefir ekki orðið. Hjá henni örlar
ekki á neinu nýju. Híns vegar sýn-
ir franska stjórnin miklu fremur
merki þess, að hún reyni að marka
nýjar leiðir. Að dómi margra Breta,
er stjórn þeirra að missa hér af
, tækifæri til að styrkja stöðu Breta
á alþjóðlegum vettvangi.
AF EÐLILEGUM ástæðum bein-
ist gagnrýnin gegn stjórninni mjög
að forsætisráðherranum, því að
samkvæmt brezkum venjum á hann
að móta stefnu hennar öðrum freni
ur. Því var og haldið fram uní
Eden, þegar hann varð forsætis-
ráðherra, að hann væri reynslu-
laus í innanlandsmálum, og þykist
það hafa sannast átakanlega. Hins
vegar hafði hann meiri reynslu að
baki í utanríkismálum en nokkur
maður annar. Því hafa vonbrigðin
með forustu hans orðið enn meirl
í sambandi við utanríkismálin.
Gagnrýnin gegn Eden er að verut
legu leyti fólgin í því, að hann
i vanti úrræðasemi og atorku. Hann
jhvorki sjái nein úrræði né hafi
Jhörku tii að beita sér fyrir þeim.
j Undir forustu hans mun allt hjakka
í sama farinu. Slíkt dugi hins veg-
ar ekki, ef Bretland eigi að halda
stórveldisaðstöðu sinni.
Mörg íhaldsblöð eru nú farin að
gagnrýna Eden meira og minna op-
inskátt, eins og t. d. Daily Tele-
graph, Reckord og Speetator. Með-
al þeirra blaðamanna, er gagn-
rýna hann einna harðast, er sonur
Winston Churchills, Randolph, sem
lét nýlega svo ummælt, að Eden
gerði sitt bezta til að verða fluttur
sem fyrst uppi í lávarðardeildina,
en það þýðir í raun og veru, að
hann dragi sig út úr stjórnmálum,
líkt og Attlee hefir gert.
Margir blaðamenn eru þeirrar
skoðunar, að dagar Edens sem for-
sætisráðherra séu senn taldir,
nema stjórninni takist að rétta
hlut sinn. A. m. k. verði hann þá
ekki forsætisráðherra kjörtímabil-
ið á enda. Líklegasti eftirmaður
hans, ef hann færi frá, er nú talinn
Richard Butler. Hljótt hefir verið
um hann síðan lxann lagði niður
starf fjármálaráðherra á síðastl.
vetri og gerðist varaforsætisráð-
herra. Ýmsir telja, að Butler hafi
talið hyggilegt að draga sig nokk-
uð í hlé um skeið, svo hann yrði
meira ferskur, ef til þess kæmi, að
hann þyrfti að leysa Eden af hólmi.
MEÐAN EDEN á þannig í vök að
verjast, fer vegur hins nýja leið-
toga Verkamannaflokksins, Hugh
Gaitskell, vaxandi. Hann virðist
líka vel á vegi með að jafna á-
greininginn í flokknum, m. a. með
því að gera Bevan að málsvara
flokksins á þingi í nýlendumálum.
Bevan virðist kunna því starfi vel
og hefir haft hljóðara um sig upp
á síðkastið. Ef ágreiningurinn í
Verkamannaflokknum jafnast, er.
enginn efi á því, að hann mun
vinna sigur í næstu þingkosning-
um með miklum yfirburðum.
í aukakosningum, sem fram fóru
skömmu eftir áramótin, virtist
Verkamannaflokkurinn ekki hagn-
ast á þvi, þótt íhaldsmenn töpuðu.
Gróðinn var þá mestur hjá frjáls-
lynda flokknum. Óánægðir lcjósend
ur virtust þá helzt leita þangað, en
ekki til Verkamannaflokksins.
Klofningnum í Verkamannaflokkn
um var þá mest kennt um þetta.
Nú virðist þetta að vera breytast
Verkamannaflokknum í vil. Því er
líklegt, að styrkur hans muni vaxa
í sama hlutfalli og hallar undan
fæti hjá stjórn íhaldsmanna. Þ.Þ,