Tíminn - 11.10.1956, Page 1

Jylgizt me3 tímanum og lesið
TÍMANN. Áskriftarsímar 2323 og
B1300. Tíminn flytur mest og fjöl-
breyttast almennt lesefni.
40. árgangur
12 síður
Reykjavík, fimmtudaginn 11. október 1956.
Um síðasta leikrit Peters Ustenov,
bls. 4.
Snorri Sigfússon: Um hlutverk
skólanna, bls. 5.
Erlent yfirlit, bls. 6.
Skógrækt í Skorradal, bls. 1.
Skólastjórar settir og skipaðir,
bls. 8.
230. blað.
Fjárlagafrumvarp íyrir 1957
Égi í gær
Úíffiöídln eru áæfluð
. kr. hærri eo
essa ars.—
áæfluð iilsvamndi
Fjávraálaráðherra lagði fram á Alþingi í gær frumvarp
til fjárlaga fyrir át'ið 1957. Samkvæmt því eru útgjöld ríkis-
ins á sjóðsyfirliti áætluo 713,5 milj. kr. og er gert ráð fyrir
að tekjur hrökkvi fyrir þeim. Bæði gjöld og tekjur eru áætl-
að rúmum 50 milj. kr. hærri en í fjárlögum þessa árs.
Mesta hækkunin á einum lið er
á framlag’nu til atvinnuleysis-
trygginga. Nemur hún 12 millj. kr.
Annars eru meiri og minni hækk-
anir á flestum liðum, einkum
vegna hækkaðs kaupgjalds.
Miðað við núv.
kaupgjaldsvísitölu.
í greinargerð fyrir frumvarpinu
segir m. a.:
„í fjárlagafrumvarpinu er gert
ráð fyrir kaupgjaldsvísitölu 178.
Fjárlagafrumvarpið er miðað
við núverandi ástand í efnahags-
og framleiðslumálum landsins. Á
hinn bóginn er vitgð mál, að þann-
ig er nú um þau efni ástatt, að íil
frambúðar getur ekki staðið-rj.
nrra ráðstafana. Stendur yfir at-
liugun á þessum málum öllum, og
að henni lokinni verða ákvarðanir
teknar um hvað aðhafst skuli. Fjár
lagafrumvarp ber að leggja fram
í þingbyrjun. Varð því að semja
frumvarp þetta til fjárlaga áður en
ákvarðanir hafa verið teknar um
heildarráðstafanir í efnahags- og
framleiðslumálunum.
Verður fjárlagafrumvarpið að
sjálfsögðu að taka þeim breyting-
um í meðförunum á Alþingi, sem
nauðsynlegar kunna að reynast í
samræmi við úrlausnir þær, er of-
an á verða í efnahagsmálunum.“
Framlenging á
tekjustofnum.
Auk fjárlagafrumvarpsins, voru
lögð fram í gær nokkur frumvörp. Frá þingsetrtingunni
um framlengingu á ýmsum laga-
ákvæðum um tekjur ríkissjóðs.
Rætt um auknar fiski
rannsóknir á ársþingi
hafrannsóknaráðsins
Eínkaskevti frá K.aupmannahöfn. -
Um 130 íuiitruar ira 15 löndum,
sem aðild eiga að alþjóða hafrann-
sóknarráðinu luku í gær ársþingi
sínu, sem staðið hafði í tvær vik-
yr. Eitt mikilvægasta málefni
tundarins voru síldarmerkingar í
Norðursjó, sem miða eiga að því
að afla vitneskju um það, hvað
mikið má veiða þar af síld til þess
að forðast ofveiði. Ennfremur var
rætt um víðtækar fiskirannsóknir,
sem fram eiga að fara í Norður-ís-
hafinu. Meðan á þinginu stóð,
voru fluttir mörg hundruð fyrir-
lestrar vísindalegs efnis.
in,
gær. Gengið frá guösþjónustu i Dómkirkjunni aS þinghúsinu. Fremst ganga forsetahjón
harra Ásgeir Ásgeirsson og frú Dóra Þórhallsdóttir. Næst gengur Hermann Jónasson, forsætisráSherra og
í Jakob Jónsson, sem fiutti þingsetningarguðsþjónustuna, en siSan koma ráSherrar og aSrir þingmenn.
(Ljósm: Sveinn Sæmundsson )
ingi fslendinga var sett með
hátíðlegri athöfn síðdegis í gær
Mafgir nýir þingmenn taka þar nó aæti
Maseiaus
ferðinni
I gær ralcst mannlaus bifreið,
R-2595 á aðra bifreið, R-2003, og
skemmdi hana nokkuð. Árekstur
þessi varð um fimmleytið á Skóla-
vörðustíg. Rann mannlausa bifreið
in frá Skólavörðustíg 10 og niður
að númer þrjú, þar sem hún rakst
á hina bifreiðina og stanzaði.
Gomúika, fymun dæmdur títóisti,
brátt valdamesti maður
Fjandmaður hans, Hilary Minc,
sviptur veg og
Varsjá og Lundúnum, 10. okt. — Tilkynnt var í Varsjá
höfuðborg Póllands í dag, að miðstjórn pólska Kommúnista-
flokksins myndi koma saman til fundar n. k. mánudag. Vit-
að er, að aðalverkefni þessa fundar verður að ákveða, hvort
veita skuli títóistanum Gomulka aftur mikilvæg völd og áhrif
í stjórn landsins og flokksins. Er talið fullvíst, að svo verði
gert. Verður Gomulka þá vafalaust valdamesti maður lands-
ins, svo sem hann var fyrstu árin eftir stríðið, unz hann féll
í villu títóismans og var rekinn frá framkvæmdastjórastarfi
flokksins og öllum embættum árið 1949.
Hann var þó ekki ákærður fyrr, ins og floklcsins, að 4, að minnsta
en 1951, en þá var honum að sið kosti, af miðstjórnarmönnum yrðu
valdamanna þar eystra bornar á
brýn allar vammir og skammir, sem
hann og mun hafa „játað“ að sann-
ar væru.' Hvernig sem á því hefir
staðið þá var hann ekki gerður
höfðinu styttri, en sat í fangelsi
þar til 1953 og í sumar fékk hann
fulla uppreisn æru.
Hilary Minc rekinn.
Blaðið Times í London hefir það
eftir fréttaritara sínum, að Gom-
ulka hafi gert það að skilyrði fyrir
því að taka aftur sæti í stjórn lands
reknir.
Einum þeirra, sem allt frá falli
Gomulka, hefir verið einn valda-
mesti maður Póllands, Hilary
Minc, varaforsetisráðherra, hefði
þegar verið vikið úr embætti ráð-
lierra, og sviptur öllum öðrum
störfum í opinberu Iífi. Það er því
augljóst að Gomulka og títóismi
hans hefir sigrað í Póllandi. Enda
mun svo komið að margir helztu
ráðamenn kommúnista í landinu,
telja að ekki muni fært fyrir þá
öllu lengur að lialda völdum,
nema Gomulka fái áhrifastöðu í
stjórninni.
Það var eitt megin ágreinings-
efnið milli Gomulka og Minc árið
1949, en þá varð sá síðarnefndi
alls ráðandi um efnahagsmál lands
ins, hvort sitja skyldi í fyrirrúmi
efling þungaiðnaðarins eða fram-
leiðsla neyzluvarnings í svo stór-
um stíl, að viðunandi mætti telj-
ast. Það er því líklegt, að pólskur
almenningur telji Gomulka líkleg-
an til að bæta hin bágbornu lífs-
kjör. — Stjórnmálalega hefur tító-
isminn unnið einn sigurinn enn í
A-Evrópu og fer nú að verða vand
séð, hvort kommúnismi er lengur
til, heldur aðeins títóismi, hvað
sem það annars merkir-
Alþingi var sett í gær, og hófst athöínin með guðsþjón-
ustu í Dómkirkjunni. Séra Jakob Jónsson prédikaði. Efíir
það tók aldursforseti við fundarstjórn, minntist látinna þing-
manna og loks skipuðust þingmenn í kjördeildir, tóku kjör-
bréf til athugunar og mun álit kjördeilda verða tekið fyrir
til umræðu á þingfundi í dag sem hefst kl. 1,30. Þá munu
og fara fram forsetakosningar.
Forseti íslands las fyrst upp for-
setabréf, útgefið á Þingvöllum 1.
okt. s. 1. um samkomudag alþingis
10. okt. 1956. Að því loknu mælti
hann á þessa leið:
„Samkvæmt brófi því, er ég hefi
nú lesið, lýsi ég yfir því, að Al-
þingi íslendinga er sett.
Frá því er Alþingi var stofnað
eru nú liðin 1026 ár. Frá því er
Alþingi var endurreist og kom
samgn af nýju fyrir 111 árum, er
þetta 91 samkoma þess, en frá því
það fékk aftur löggjafarvald fyrir
82 árum, er þetta þing hið 76. í
röðinni, en 59. aðalþing.
Ég býð alla nýkjörna, háttvirta
alþingismenn relkomna til þing-
starfa, allt frá þeim, sem nú
taka hér sæti í fyrsta sinn og til
þess þingmanns, sem í þessuni
mánuði fyllir liinn fjórða áratug
þingsetu fyrir eitt og sama kjör-
Afli glæðist
Afli hefir nú heldur glæðst hér
í Flóanum og hafa trillúbátar afl-
að vel undanfarið. Ástandið í fisk-
málum höfuðstaðarbúa hefir líka
lagast að undanförnu því að trillu-
bátar frá Akranesi og I-Iafnarfirði
selja mikinn hluta aflans hér í
bænum. Einnig hafa reykvískir
trillubátaeigendur aflað sæmilega.
Trillubátarnir veiða allir á línu,
og aðallega er það ýsa sem veiðist.
Vinstri menn
é
sigruðuíHreyfii
tlæmi. Það munu allir á einu
máli um það, að Alþtngi, sem
nu er að hefjast, á úr ýmsum
vanda að ráða og öriagaríkum
viðfangsefnum. Ég nuin að' þessu
sinni ekki rekja það nánar en
ég gerði í innsetningarræðu 1.
ágúst s. 1. En hér er og ríkjandi
mikiil áliugi, og saman komin
mikil reynsla og þekking í stjórn
málurn. Um góðan viija efast ég
ekki, og árna Alþingi ailra heilla
í störfum, svo þau megi verða
landi og þjóð til trausts og halds,
gæfu og gengis.
Að svo mæltu bið ég alþingis-
menn að minnast ættjarðarinnar
með því að rísa úr sætum.“
Hrópuðu þingmenn ferfalt húrra
fyrir ættjörðinni, en síðan tók ald
ursforseti, Jóhann Þ. Jósefsson,
við fundarstjórn og minntist fyrst
tveggja nýlátinna þingmanna,
þeirra Bjarna Ásgeirssonar, rendi-
herra, og Þorleifs Jónssonar í Hól-
um. Eru minningarorð aldursfor-
seta um þessa þingmenn birt á
öðrum stað hér í blaðinu í dag.
Skipað í kjördeildir.
Að því loknu kvaddi aldursíor-
seti til skrifara þá Magnús Jónsson
og Skúla Guðmundsson, og. bað
síðan þingmenn að koma að íor-
j setaborði og draga um skiptingu
ií kjördeildir. Að venju var þing-
Listi vinstri manna, A-listinn, mönnum skipt í þrjár kjördeildir,
sigraði í kosningum bifreiða- °g tóku þær þegar til starfa síð-
stjórafélagsins ílreyfils til Al- degis og munu skila áliti um kjör-
þýðusambandsþings, þrátt fyrir bréf á þingfundi í dag.
mikinn fyrirgang og áróður í-
lialdsins undanfarna daga.
A-listinn fékk 258 atkvæði og
alla menn kjörna.
B-Iistinn fékk 236 atkvæði
engan mann kjörinn.
Margir nýir þingmenn.
Á þessu þingi taka sæti allmarg-
jir nýir þingmenn, svo að þeir
og munu sjaldan hafa verið fleiri að
j loknum kosningum. Fimm þing-
A kjörskrá voru 569. Atkvæðijmenn voru ekki komnir til þings
greiddu 518. U gær.