Tíminn - 13.12.1956, Blaðsíða 2

2
T í MIN N, fimmtudaginn 13. desember 1955,
menningur í Bandaríkjunum veröur að horfa
í aurinn engu síður en islendingar
Almennt er landbiinaðartækni hér heima
lítið á eftir sambærilegri tækni i Banda-
ríkjumim
Rætt
vie imgan mann, sem
dvaldi
nín
máimSi á sveitabæ í Wisconsin
Fyrir skömmu hafði blaðið tal af Tómasi Berki Sigurðssyni,
en hann var að koma heim frá Bandaríkjunum. Tómas hefir
dvalið þar, einn þriggja íslendinga, síðast liðið ár í boði
bandaríska búnaðarsambandsins og kynntu þeir sér land-
búnað vestra. Alls var að þessu sinni boðið 140 manns frá
einum tuttugu og átta löndum og dreifðust þeir á hinar ýmsu
greinir landbúnaðar; unnu á búgörðum og kynntu sér nýjar
aðferðir í landbúnaðartækni. Mönnum var skipt niður í öll
fylki Bandaríkjanna og vann Tómas eina níu mánuði á bú-
garði i Wisconsin.
búgarða. Haldið var frá Chicago
og snúið við í Los Angeles. Ferð
þessi hófst 8. nóvember og lauk
þann 24. sama mánaðar í Washing-
ton. X>ar yar setið á fundum í nær
viku og bornar saman bækurnar.
Dró Tómas þær ályktanir af þeim
fundum, að ísland væri framarlega
á tæknisviði miðað við önnur Ev-
rópuríki.
í Wisconsin er mikil mjólkur-
framleiðsla, en á búgarðinum, þar
sem Tómas vann, voru 38 kýr
mjólkandi, venjulegast um hundr-
að svín og um 400 hænsni. Flest
búin á þessu svæði voru þessarar
stærðar, en þó sagði Tómas, að
þessi jörð hafi verið með þeim
stærri.
Góður vélakostur.
Tómas sagði, að búin vestra
væru búnir góðum vélakosti, en
mikið af þessum vélum hæfðu ein-
göngu búskap við þær aðstæður,
sem þar væru. Hins vegar væri
svo, þrátt fyrir rómaða tækni á
öllum sviðum í Bandaríkjunum, að
hér á íslandi væri tækni í land-
búnaði almennt lítið frábrugðin.
Tekur þetta að sjálfsögðu ekki til
þeirra hluta, þar sem um breytt
foúskaparlag er að ræða.
Tómas sagði, að hann hefði
kynnzt eftirtektarverðu fyrirkomu-
ilagi við hænsnarækt. Hænurnar
eru geymdar í vírnetshólfum, ein
:i hverju og eru þær látnar í hólfin,
þegar þær fara að verpa og látnar
dúsa þar, unz varpi lýkur. Meðan
i þessu stendur er þeim gefið ali-
lóður. Þessi aðferð að einangra
hænurnar og ala þær hefir gefið
góða raun. Eggin lenda í hæstu
gæðaflokkum og varpið er mikið.
írla rlsið úr rekkju.
Tómas sagði, að í sveitum vestra
/æri farið mjög snemma á fætur
i morgnana, eða klukkan fimm.
Engin máltíð er fyrr en klukkan
itta, en síðan er keppzt við vinnu
;il hádegis. Um hádegið hefir fólk-
;ð hálftíma í mat, en venjulega er
/innu hætt að kvöldinu um hálf
>jö. Tómas sagði, að hin daglegu
störf væru ekki öll unnin með
/élum, þótt margir kynnu að álíta
ið svo væri. Getur vinnan stund-
jm orðið erfið og manni hér að
neiman getur þessi langi vinnutími
iinnig orðið erfiður meðan verið
Jr að venjast honum.
Terða að halda vel á sínu.
Tómas kvaðst hafa kynnzt mörgu
: ferðinni og hafi dvölin í Wiscon-
,sin verið hin bezta í alla staði.
Allt fólk var ákaflega alþýðlegt í
.sveitum og smærri bæjum og virt-
ist honum sem borgarfólkið liti
app til syeitafólksins, sem mun því
niður öfugt við venju sums stað-
ar hér heima. Þá sagði Tómas, að
jlífskjör almennings, þess sem hann
iáafði kynni af, væru ekki betri
eh hér og yrðu menn yfirleitt að
halda að sínu, ef vel ætti að fara.
.Aftur á móti gerði afborgunar-
kerfið það að verkum, að við fljóta
yfirsýn virtist vera um stórríkt
fólk að ræða.
Verð á landbúnaðrtrvörum í
Bandaríkjunum er lágt og búin
geta ekki borgað verkafólki að
ráði, eða að búin beri stórar fjöl-
skyldur. Það er þess vegna 'fá-
mennt á hverju heimili.
Áður en dvalartíma Tómasar
lauk, fór hann í ferðalag með öðr-
um boðsmönnum. Ferðaðist hópur-
inn víða um Bandaríkin og skoðaði
20 millf. kr. tjón
(Framh. af 1. síðu.)
A3 vísu hlauzt um 20 milj-
ón króna fjón í verðhækkun
einni saman af dræftinum,
en samt myndi skaðinn hafa
orðið ennþá meiri fyrir eig-
endur skipsins og þá um leið
fyrir þjóðfélagið í heild, ef
dregizt hefði um nokkrar
vikur til viðbótar að knýja
fram lausn málsins.
Viðskiptabanki Olíufélagsins og
Sambandsins í New York — The
First National City Bank — veitti
stórlán, sem gerðu kaup „Hamra-
fells“ framkvæmanleg. Við þökk-
um bankastjórum þessa banka sér-
staklega myndarlega fyrirgreiðslu,
sem veitt var án þeirra trygginga,
sem oftast er krafizt, þegar slík
lán eru veitt.
Jafnhliða höfum við sérstaka á-
stæðu til að þakka Landsbanka
íslands. Bankastjórar hans hafa
sýnt skipakaupamáli þessu fulla
velvild og veitt mikilsverða fyrir-
greiðslu til að tryggja og auðvelda
kaup „Hamrafells" .... “
T regur þorskafli
í Ólaísvík
Ólafsvík í gær. — Ólafsvíkur-
bátar hafa nú loks komizt aftur á
sjó, eftir margra daga landlegu.
Fimm bátar þaðan róa með línu,
en afli er heldur tregur enn sem
komið er. Tvo síðustu róðrana hef-
ir hann ekki verið nema 3—5 lest-
ir á bát úr róðri.
Gert er ráð fyrir mikilli útgerð
frá Ólafsvík í vetur, enda er þar
nú komin mikil og góð aðstaða til
fullkominnar nútímanýtingu sjáv-
arafla.
Lúcíu-hátíðin
er í kvöld
Lúcíu-hátíð fslenzk-sænska fé-
lagsins verður í Þjóðleikhúskjall-
aranum í kvöld og hefst kl. é.30.
Þar verður margt til skemmtunar.
Sænski lektorinn við háskólann hér
Bo Alqvist magister flytur stutt
erindi um sænska þjóðtrú. Lúcían
mun koma fram ásamt sex þernum
sínum og syngja Lúcíu-sönginn og
fleiri sænska jólasöngva. Hanna
Bjarnadóttir, söngkona, syngur
einsöng, sænsk lög og íslenzk, við
undirleik Fritz Weisshappel. Loks
verða • hringleikar og dans.
90 handteknir vegna
óeirðanna í Lithauga
landi
Varsjá-London 12. des. — Var-
sjárútvarpið Skýrði svo frá í dag,
að 90 manns hefðu verið fangels-
aðir vegna óeirða þeirra er urðu
í gær í borg eihni í Lithaugalandi.
Fjöldi fólks lýsti andúð sinni á
Rússum og nýlendukúgun þeirra.
Árásir voru gerðar á margar
byggingar á borg þessari, m. a. á
rússneska sendiráðið.
Rockefeller-stofn-
unin gefur ungversk-
um menntamönnum
stórgjöf
Nevz York 12. des.: Rockefeller-
stofnunin hefir ákveðið að veita
ungverskum vísindamönnum, stúd
entum og listamönnum 600 þús.
dollara að gjöf. Lýsir stofnunin
yfir dýpstu samúð vegna hinna ólýs
anlegu hörmunga ungversku þjóð
arinnar.
Síldarbátarnir komust loks út í gær -
Fundu sildina fyrir sunnan Reykjanes
Síldarbátar frá Faxaflóahöfnum
liéldu aftur til síldveiða í gær-
kvöldi eftir langa landlegu, eða
síðan 4. desember. Síð'an hafa
fæstir þeirra komizt á sjó og eru
því margir orðnir afhuga síldveið
um og búnir að taka upp netin.
Þá reru í gær 16 bátar frá Akra
nesi og fáeinir frá Keflavík, auk
Grindavíkurbáta, sem fyrstir reru
Um ferðabók Vig-
fúsar Giiðsiiundss.
Ég vil bendá þeim á, sem eiga
ferðabók mína: „Umhverfis jörð-
ina“, að orðið hefir leiður línu-
ruglingur x henni á bls. 217 í frá
sögninni úr skemmtigarðinum i
Sydney í Ástralíu. 17. línan, tal
in ofan frá, átti að vera 16. lín-
an, talin neðan frá. Einnig hefir
úrgangslína slæðst inn í seinni
vísuna á bls. 45. Mætti strika yf-
ir hana með blýanti og merkja við
17. línuna ofan frá á bls. 217 hvar
hún eigi að koma inn í lesmálið
Prentvillur eru fáar skaðlegar,
þó að alltaf séu þær fremur til
leiðinda. Góðfús lesari á — held
ég — hægt með að lesa þær flest
ar í málið, eins og t.d. í frásögn
inni af heimsókn minni í Búddha
musterið á Ceylon, bls- 256. Sólin
sendi auðvitað lóði’étta geisla sína
niður á mennina, en ekki lárétta.
í kaflanum frá Kenya, bls. 327, átti
að standa að Tanganika væri suð-
austan við Kenya, en hafði mis-
prentast suðvestan o. s. frv.
Þegar ég skrifaði bókina hafði
ég jafnan í huga vísuorð Þorsteins
Erlingssonar:
„Mig langar að sá enga lygi
finni,
sem lokar að síðustu bókinni
Þeir, sem voru áskrifendur að
ferðabókinni, en hafa ekki ennþá
Ifengið hana — einhvei-ra mis-
taka vegna, þurfa að gefa sig
fram sem allra fyrst, ætli þeir
sér að eignast bókina, því hún verð
ur bráðlega ófáanleg, þó að nokk
ur eintök séu enn til í stöku bóka-
búðum. Bókaútgáfan Einbúi,
Reykjavík, geymir fáein eintök í
þeim tilgangi að bæta úr van-
skilum til áskrifenda, en þau ein
tök verða ekki geymd lengi fram
yfip áramótin.
Loks vil ég þakka kærlega ýms
um góðum mönnum víða um land
fyrir ómetanlega fyrirgreiðslu á
bókinni, síðan hún kom út, og þær
ágætu viðtökui’, sem bókin yfirleitt
hefir fengið. Verði ég svo lánsam
ur að líta ennþá fjarlæg lönd, þá
eru þær viðtökur mér viðbótar
hvatning til þess að reyna að færa
samlöndum mínum einhverjar
fregnir af ýmsu því. sem fyrir mig
kann að bera úti í hinum víða
heimi.
Vigfús Guðmuudsson.
Hraðfíeygasía flutningaftugvélin
Mynd þessi er af hraðfieygustu flutningaflugvél veraldarinnar. Hún er af Constellation gerð og fara þessar
vélar með 700 kílómetra hraða á klukkustund. Orka hreyflanna er 22.800 hestöfl.
í gær. Höfðu þeir ekki komizt út
síðan 4. desember en þá var mik-
ill og góður sildarafli, aðeins um
20 mínútna sjóferð út frá Grinda-
vík.
Nú voru sjómenn uggandi um
það að síldin kynni að vera stokk-
in af miðunum, en svo virðist þó
ekki með öllu, þar sem seint í
gærkvöldi bárust þær fregnir frá
Grindavíkurbátum, að þeir hefðu
fundið mikla síld skammt undan
Krísuvíkurbjargi, eða á 80 faðina
dýpi. Sýndu mælar bátanna þar
mikla síld og lögðu þeir net síu
þar.
Bátar úr öðrum verstöðvum
voru á leið til þessara stöðva í
gærkvöldi og verður ekki sagt um
aflabrögð fyrr en að morgni, að
farið verður að draga netin síðla
nætur.
Að þessu sinni eru mun færri
bátar við síldveiðarnar, en síðast
þegar róið var, þar sem búið er
að taka upp net úr mörgum bát-
um, þar sem mönnum var farið
að lengja svo mjög eftir sjóveðri,
en bátar þurfa nú aðgerða við
margir hverjir, þegar vetrarver-
tíð fer í hönd eftir áramótin.
Handtökur í Ungverja-
landi
(Framh. af 1. síðu.)
Þar af eru 57.445 flóttamenn
komnir til annarra landa. I Bel-
grad fréttum segir ennfremur,
að enn sé barizt af hörku í hin-
um skógi vöxnu f jöllum við Pecs
og eigist þar við vopnaðir ung-
verskir verkamenn og rússnesk-
ir hermenn. Útvarpsstöð á valdi
frelsissveitanna lýsti því yfir I
gærkveldi, að baráttunni gegn
kúgurunum yrði haldið áfram og
yrði öllum ráðurn beitt, verka-
menn landsins yrðu nú að búa
við kúgun og ófrelsi, þeim væri
neitað um öll hin almennustn
mannréttindi. í tilkynningu þess
ari voru stjórnin, lögreglan og
Rússar aðvaraðir við því, að bar
áttu verkamanna myndi ekkt
linna fyrr en hugsjónir byltingar
innar liefðu komizt í fram-
kvæmd.
133 ÞÚS. FLÓTTAMENN 1
TIL AUSTURRÍKIS.
133 þúsund flóttamenn hafa nfi
komið til Austurríkis frá Ungverja
landi og enn heldur straumurinn
áfram. Þar af eru 57.445 flótta-
menh komnir til annarra landa.
Leppstjórnin gaf í dag út til-
kynningu þess efnis, að allir þeir,
sem þverskölluðust við að hlýða
þeim skipunum stjórnarinnar þar
sem bannað er að hvetja til verk
falla eða hafa vopn undir höndum
yrðu líflátnir þegar í stað af ör-
yggislögreglunni.
!
HUNGURSNEYÐ
YFIRVOFANDI.
Forseti sænska Rauða kross-
ins, Sandströin, sagði í Vínarborg
í dag, að hungursneyð væri yfir
vofandi í Ungverjaalndi að örfá-
um vikum liðnum. Sanström er
nýlega kominn til Austurríkis úr
hcimsókn til Búdapest. Enn væru
nokkrar matarbirgðir til í land
inu, en þær væru á þrotum,
langar biðraðir voru við allar
verzlanir í Búdapest og skort-
urinn yrði tilfinnanlegri með
hverjum deginum. Engar birgðir
til vetrarins væru til og sýnt
væri, að hungurvofan værl
skammt undan.
|
RÚSSAR ÁSAKA
BANDARÍKIN
Umræður héldu áfram á þingi
S þ. í dag. Fulltrúi Rússa sakaði
Bandaríkjamenn um íhlutun í
innanríkismál Austur-Evrópuland
anna og önnur óþolandi afskipti
af málefnum þessara landa.
Henry Cabot Lodge, fulltrúi
Bandrikjanna svaraði þessari á-
sökun rússneska fulltrúans. Sagði
hann, að allur heimurinn hefði orð
ið vitni að því hver hefði hlutazt
til um innanríkismál A-Evrópu-
þjóðanna, bæði í Ungverjalandi og
annars staðar í A-Evrópu.