Tíminn - 21.12.1956, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, föstudaginn 21. desember 1956,
c_.
Útgefandl: Vramsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur l Edduhúsi viö Lindargötu.
Simar: 81300, 81301, 81302 (ritst). og blaöamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
PrentsmiCjan Edda h.f.
.... ' —<■
Svikabrígsl í sta8 rökræðna
í Ungverjalandí standa Rússar einir
að kalla gegn áliti ails heimsins
Nota vertiSur öll tiltæk ráí til aíí fyrirbyggja a«S Moskvumenn feti slóti Hitlers
og grafi sjálfa sig undir rústunum þegar allt er tapatJ —
Nú í'vikunni birti ameríska stórblaðið New York Herald Tribune ritstjórnargrein um
Ungverjalandsmálin og viðhorf umheimsins til frelsisbaráttu og kúgunar. í greininni er er
einnig fjallað um Atlantshafsbandalagið og aðstöðu þess. í henni koma fram athyglisverð
sjónarmið, og er hún því endursögð efnislega hér á eftir:
f ÞRJÁ DAGA hafa Morg
tmblaðsmenn hrópað svik,
svik. Þeir eru búnir að tæma
orðasafn tungunnar að öllu,
sem hægt er að kenna við
„svik“. Einn daginn er það
s,maraþonsvik“ annan daginn
„heimsmet í svikum“ og í
gær „hrikaleg svik“. Yfir öll-
um stóryrðunum og brígsl-
unum flaut samt ein heljar-
stór lína í Morgunblaðinu I
gær. Ríkisstjórnin „ætti að
segja af sér“. Þar kom það.
Þegar stjórnarandstöðunni er
loksins orðið það ljóst, að
stjómarsamstarfið er traust-
ara en sumir íhaldsforingj-
ar ætluðu, og flokkurinn er
dæmdur utangátta til langs
tíma, tryllast skriffinnar og
ræðumenn og ausa illyrðum
yfir andstæöinga. — Þessir
menn eiga bágt. Þeir auglýsa
vanstillingu og óhóflega
valdafýsn. Ekki einu sinni
harðvítugustu flokksmenn
kalla þessi skrif rökræður um
efnahagsmál þjóðarinnar og
frumvai’p ríkisstjórnarinnar.
Þetta eru hróp en ekki ræða,
slagorð en ekki rök. Því að
hvar örlar á því, hver úrræði
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
upp á að bjóða? Er það sú
list Ingólfs á Hellu, að hefja
allt þjóðfélagið upp á vísi-
tölunni, eins og Munchausen
sjálfan sig á hárinu? Eða er
eitthvað annað í pokahorn-
inu? Menn hljóta að spyrja
þvi að í ræðum og greinum, er
fjalla um aðgerðir ríkisstjórn
arinnar, er alls ekki gert
grein fyrir neinni „sjálfstæð-
isstefnu" í efnahagsmálum.
Aðeins verið að skammast
yfir sköttum og álögum, með
svipuðu orðbragði og komm-
únistar hér á árunum þegar
þeir voru í stjórnarandstöðu.
Því er enn spurt: Hvað vildu
íhaldsforingjarnir gera í
framleiðslu- og efnahagsmál-
um?
í FRAMSÖGURÆÐU
sinni í fyrrakvöld rakti for-
sætisráðherra aðalefni máls-
ins í skýru máli, og af fullum
rökum. Hann minnti á við-
skilnaðinn í sumar og vax-
andi erfiðleika framleiðsl-
unnar. Það duldist ekki nein
um þjóðfélagsþegn, að meira
en lítið átak þurfti til að
komast úr úlfakreppunni. —
Fyrst var að tengja saman
að einu. marki alþýðustéttir,
framleiðslustéttir og ríkis-
vald. Það var undirstaðan.
Að þessu marki var stefnt
með stjórnai’samstarfinu. Og
þessu marki var náð í haust
með verðstöðvuninni, sem
markar tímamót í stjórnmála
sögu seinni ára. Rökrétt fram
hald er svo samkomulagið um
að styðja aðgerðir ríkisvalds-
ins. Öllum er Ijóst, að flytja
verður til fjármuni, vandi
ríkisvaldsins er og hefur ver-
ið að gera það á réttlátan
hátt, og sem mest í samræmi
við hagsmuni alls almennings
í landinu; útiloka sérsjónar-
mig og gróðabrall sem mest.
Snúa þar alveg við blaöi frá
því í tíð Sjálfstæðisflokks-
ins.
ÞAÐ ER ÞESSI stefna,
sem nú hefur náð því marki
að fá fram friðsamlega lausn
hins mikla vandamáls at-
vinnuveganna, með samstöðu
framleiðslustétta og laun-
þega. Það er þessi stefna, sem
ryður braut fyrir þá mikils-
verðu aðgerð, að færa 238
rnillj. kr. til útflutningsvei’zl-
unar og framfara í landinu,
og tryggja jafnfz’amt vinnu-
frið og óhindraðazz atvizmu-
rekstur. Hefði íhaldið getað
gert þetta? Það er óhugsandi.
Stéttasamtökin og þorzú
landsfólksins hefði aldrei
sýnt því þazm trúnað. Það
sazznar reynsla liðinna ára.
Hin mismunazzdi viðhorf í-
halds og anzzarra flokka
koma eizzna gleggst í ljós í
tilkynzzingu ríkisstj órizariizzz
ar um aðra löggjöf, sem á að
styðja þessa stefnu í efzza-
hags- og framleiðslumálum.
Um þá löggjöf hefði aldrei
feizgist zzeizz samstaða með
íhaldinu, nema þá til mála-
mynda. Þar er komið of zzærri
„hagsmununum" nafntog-
uðu.
ÞAÐ ER VIÐ þetta bak-
svið, sem svikabrígsl Morg-
uzzblaðsmanna ber nú síð-
ustu dagana, og við þá stað-
reyzzd, að vozzin um að hægt
sé að sundra stjóriziizni, hvort
heldur er með áhlaupi erlezzd
reyzzd, að vozzir um að hægt
brugðizt. Stóru byssununz í
Morguizblaðshölliizizi stýra zzú
í raunizzni þreyttir og von-
sviknir meizzz. Um þau öi’lög
hæfir vel að viðhafa orð
Ólafs Thors í þingræðu hér
á dögunum: Þeir lieföu lik-
lega átt að láta minna.
Við lok síldarvertíðar
í FREGN, sem útvarpið
birti nýlega, og höfð var eftir
talsmanni Síldarútvegsnefnd
ar, má nú heita að síldarver-
tíð hér suðvestanlands sé lok-
ið og hefur verið aflað upp
í gerða samninga. Þrátt fyrir
mjög óhagstætt tíðarfar hafa
sjómenn stundað veiðarnar
af kappi og flutt björg í þjóð-
arbúið. Samanlagt hafa þeir
sjómenn, sem veiddu síld fyr
ir Norðurlandi í sumar og
þeir, sem sótt hafa sjó hér á
suð-vesturmiðum — og stund
um eru það sömu mennirnir
— dregið að landi meiri síld-
arafla til söltunar en nokkru
sinni fyrr í sögunni. Síldveiði
hefur oft verið margfallt
meiri, en söltun er sú mesta,
sem um getur, og meiri en
árið 1938, sem kemur næst á
eftir. Þetta er mikill árang-
ur við erfiðar kringumstæð-
ur, ekki sízt nú upp á síðkast-
ið, er óstillt veðurfar hefur
gert alla sjósókn hina mestu
karlmannsraun. Þegar lokið
er, má ekki minna vera en
Mótspyrna og barátta ungversku
þjóðarinnar gegn kúgun Rússa
verður stórfenglegri og ótrúlegri
með hverjum deginum sem líður.
Og þessir sömu dagar varpa líka
þessari spurningu nær umheimin-
um en nokkru sinni fyrr. Hvað
ætlið þið að gera?
Þarna er þjóð, 10 milljónir
manna, einangruð frá frjálsum
heimi að öllu nema samúð. Eftir
10 ára stjórn algerra Rússaleppa
í landinu og eftir 10 ára boðun
kommúnismans með öllum hugsan
legum ráðum og aðferðum, reis
þjóðin upp sem einn maður og
barðist. Indverskir sendifulltrúar
skýra svo frá að 25.000 hafi fallið
í bardögunum, 120.000 hafa kosið
að flýja land frernur en að búa
við ánauð. Mikill rússneskur her,
búinn öllum nýtízku drápstækjum
stendur vörð í landinu, og lemur
miskunnarlaust niður hverja frelsis
hræringu, hvar sem hennar verður
vart.
Hetjuleg barátta
heldur áfram
Þrátt fyrir allt þetta heldur bar-
áttan áfram. Fólkið hefir að engu
orð kvislingsins, sem Moskvuher-
vald setti yfir það. Fólkið gerði 48
klst. allsherjarverkfall þegar lepp-
arnir handtóku Racs, formann
verkalýðsráðanna, og Bari, helzta
fulltrúa hans. Algert öngþveiti rík-
ir á pólitísku og efnahagslegu
sviði. Ástæða er til að ætla, að Kad
ar hafi þegar verið fleygt á dyr í
öllum pólitískum skilningi af yfir-
boðurum sínum, og að yfirmaður
rússnesku leynilögreglunnar ninn
alræmdi Ivan Serov sé sá, er raun
verulega stjórnar landinu. En Ung
verjar standa ekki aðeins í móti
rússneskum skriðdrekum, hungri,
kulda og vosbúð, heldur sækja þeir
enn fram til frelsis, þrátt fyrir
allt.
Þessir hrikalegu atburðir í Ung
verjalandi hafa gert meira en að
minna á reisn og þrótt hins ung
verska alþýðumanns, þeir hafa
fremur en nokkuð annað stuðlað
að því, að létta taki kommúnískr-
ar fræðistefnu af kverk margra
manna. Þeir hafa líka gert meira
en að kalla á hjálp hinna ólík-
ustu þjóða, og fá fram þá mannúð
sem enn er unnt að sýna innan
landamcrkja Ungverjalands af al
þjóðlegum stofnunum. Þessir at-
burðir liafa blátt áfram vakið þá
stærstu og mestu pólitísku spurn
ingu, sem upp hefir komið í miðri
Evrópu frá stríðslokum.
Sameinuðu þjóðirnar hafa for-
dæmt athæfi Rússa og fjölmörg
ríki lýst viðbjóði sínum á aðför-
unum. Heimsálitið hefir snúizt al-
gerlega öndvert þeim, en samt
halda þeir áfram og láta járntjald
ið skýla sér. Handan þess ólgar
undir niðri á ýmsum stöðum. Ef
Rússar halda áfram að þverbrjóta
samþykktir Sameinuðu þjóðanna
er þar næg ástæða til að víkja
þeim úr samtökunum. Það er greiö
ur vegur, réttarlega slcoðað. Hitt
er ókannað, hvernig eigi að hjálpa
Ungverjum svo að gagni komi.
Atlantshafsbandalagið
Og eitthvað verður að gera. Ekki
aðeins vegna Ungverja, sem þó
hafa sannarlega til unnið, og allur
frjáls heimur stendur í þakkar-
skuld við. Líka vegna þess að á-
standið handan járntjalds, ólgan í
kommúnistalöndunum og örþrifa-
ráð Rússa er í sjálfu sér hættulegt
heimsfriðinum.
Von Brentano, vesturþýski ut-
anríkisráðherrann, íoinnti Atlants
hafsrá'ðið á, að ef til uppreisnar
kæmi í Austur-Þýzkalandi, væri
það ekki á neins manns færi að
segja nú, til hvers það gæti leití.
Vissulega eru 22 rússnesk her-
fylki þar fyrir til að beria hverja
hreyfingu niður. En ef átök tækju
nokkurn tíma mætti telja víst, að
vesturþýzkir sjálfboðaliðar færu á
vettvang, ef Rússar réðust þá ekki
í upphafi beint á Vestur-Þýzkaland
til þess að fyrirbyggja íhlutun á
ausíursvæðinu. Og slík árás munai
vissulega kalla á hjálp Atlantshafs
bandalagsins.
Það er augljóslega hin mesta
nauðsyn að styrkja NATO. Þátt-
tökuþjóðir hafa beðið Bandaríkin
um að láta í té kjarnorkuhertæki,
og er það líklegasta leiðin til að
halda aftur af Rússum og varna
því, að til stórátaka komi, þar
sem kjarnorkusprengjur og aðrar
vítisvélar af þeirri tegund verða
teknar í notkun. Hvað sem verður
um þessa beiðni þjóðanna, og á
henni eru ýmsir agnúar frá sjón-
arhóli Bandaríkjamanna, sýnist
rétt að auka kjarnorkuvopnabún-
að amerískra herja á meginland-
inu.
Einn af hershöfðingjum A-banda
lagsins sagði á ráðsfundinum í
París, að hættan á að Rússar mis-
reiknuðu sig og lentu út á glap-
(Framhald á 11. síðu.)
Indverska blaðið „Indian Express" birti nýlega þessa mynd, og eftirfar.
andi texta undir: flýttu þér, komdu! Við skulum þvo okkur um hend*
urnar í skurðinum.
S'AÐSroFAA/
sagt sé það, sem rétt er og
satt: Vel er að verki verið.
Öll þjóðin á þessum mönnum
þökk að gjalda.
19. aldar skipulag.
EG FÉKK tilkynningu um ábyrgð
arbréf og steðjaði á pósthúsið,
eina pósthúsið í Reykjavík. Hér
á íslandi eru abyrgðai’bréf ekki
borin út. Erlendis kemur póst-
maður með ábyrgðarbréfið til við
takanda, og hefir kvittanahefti í
hendi, þar kvittar maður. Hér er
fyrst send út tilkynning. Póstmað
ur kemur með hana. Svo verður
maður sjálfur að fara á pósthúsið
eða senda vottorð um að sendi-
maður megi kvitta. í póststofunni
er óskapleg ös og mikil þröng.
Framan við ábyrgðarbréfaaf-
• greiðsluborðið (það er líklega
röskur metri á lengd) er stór hóp
ur. Á borðinu liggur doðrant mik-
ill. í hann kvitta allir. Sumir tá
mörg bréf og pinkla. Þeir eru
ráðalausir með að láta frá sér
meðan þeir kvitta. Ekkert auka-
borð, engin aðstaða. Enda varia
von. Húsnæði þetta var of lítið
fyrir meira en 20 árum. En livers
vegna er verið að smala fólki í
þennan þrönga afgreiðslusal al-
gerlega að óþörfu? Því er þetta
19. aldar fyrirkomulag á póstaf-
greiðslu ekki afnumið? Það er
von að maður spyrji. Það er ekk
ert ánægjuefni að fá ábyrgðar
bréf og þurfa að gera sér langa
ferð að sækja það, og síðan bíða
í miklum þrengslum og gjörsam-
lega óviðunandi aðstöðu. — Af-
greiðslufólk póststofunnar getur
hér engu um þokað. Þótt það ham
ist allan daginn og reynt að
greiða úr hvers manns vandræð-
um er aðstaða, húsnæði, þrengsl
in og mannfjöldinn löngu vaxið
því upp fyrir höfuð.
Virðing í orði og á borði.
ÞAÐ ÞARF að gera miklar endur
bætur á póstþjónustu um land
allt. Afgreiðsla blaða úti um sveit
ir er sums staðar neðan við allar
hellur. Hrúgur látnar liggja lang-
tímum saman. Póstkröfur koma á
stundum endursendar árið eftir
að þær fóru af stað. En póstaf-
greiðsla er ekki aðeins þýðingar-
mikið starf í nýtízku þjóðfélagi,
heldur líka veglegt starf. En þeg
ar maður kemur á bréfhirðingar-
stöð einhvers staðar úti í sveit
og sér póstinn liggja í hrúgu á
gólfinu, þótt aldrei sé nema blöð-
in, dettur manni í hug að e. t. v.
hafi póststiórnin vanrækt að inn-
ræta umboðsmönnum sínum að
starfið er virðulegt og þýðingar-
mikið. Vafalaust hefir hún látið
þess getið í bréfum og tilskipun-
um. líklegra að vsnmat hafi kom-
ið fram í þóknuninni, sem hún
innir af hendi fyrir starfið. Hún
hafi verið þannig, að móttakanda
hafi ekki þótt sér né starfinu
mikii virðing sýnd. Ef svo hefir
verið, er ekki að undra, þótt póst
þjónusta nái ekki þeim árangri,
sem æskilegastur er.
Sífelit undrunarefni.
ALLRI póstþjónustu í Iandinu er
það svo til hins mesta óhagræðis
hvernig búið er að aðaloósthúsi
landsins með húsnæði og aðstöðu
alla. Maður er alltaf jafnhissa þeg
ar maður kemur inn í afgreiðsl-
una og minnist bess, að þarna er
aðalafgreiðslusaiur í aðalpósthúsi
landsins og eina nósthúsi höfuð-
borgarinnar. Mikið er byggt, og
margt planlagt, en ég held að
einna nauðsvnlegast sé nú eins
og sakir standa að gera eitthvað,
sem cr meira en kák eitt til að
koma póstafgreiðslu í það hús-
næði og þá aðstöðu sem henni
sæmir. —Frostl.