Tíminn - 15.03.1957, Blaðsíða 1

Fylgibi iLtð tímaniun og lesiö
TIMaí'JJn. Áskriftarsímar 2323
B130U. TiiúINN flytur mest og
íjölUrejUáai almeant lesefnL
41. árgmgor
Landbúnaðarmál, bls. 4.
Píslarannáll íhaldsins, bls. 5. 1
Bréf frá Brasilíu, bls. 6. 1
Grein um merkilega fiskirann- 1
sóknastöð, bls. 7.
62. blað.
Ungverjar uppskáru Iaun byltingar-
inuar 1848 ekki fyrr en 20 árum síSar
Uppreisnm 1956 mun heldur ekki ver<5á árang-
urslaus, þótt óvænlega horfi um sinn
í ungversku byltingunni 1848—49 gerðist að mörgu leyt
sama sagan og í uppreisn þeirri, sem nú er að fjara út. Nú
eins og þá var frelsisbarátta þjóðarinnar barin niður af er-
lendu he’-valcli og af hervaldi sama ríkis: Rússlandi, sem þá
laut að vísu einræðisstjórn harðstjórans Nikulásar I. keisara
Mikil byltingaralda gekk yfir Evrópu á árinu 1948—49, en í
engu landi var hreyfingin eins öflug og almenn meðal fólks
ins eins og í Ungverjalandi. Þá eins og nú undruðust menn
kjark og úthald fólksins gegn ofureflinu. Þá eins og nú beið
alh^ðan 2ð iokum ósigur, eftir að hún hafði þó sigrað alla
innlenda fjandmenn og hrundið Habsborgurum af höndum
sér.
TuUugu árum síðar bar þó þessi
magnþruDgna bylting ávöxt. Árið
1867 iengu Ungverjar sjálfstjórn
innan H«b borgarkeisaradæmisins,
Pólski hershöfBinginn Bem, sem
frægur varð í ungversku bylting-
unni 1848.
enda bóldu þeir baráttunni áfram
með óvirkri andstöðu undir for-
ustu Franz Deak. Það mun einnig
vo fara, að þessu sinni. Þjóðin
nun uppskera laun fyrir hina blóð
freku baráttu, sem hún hefir háð.
Hversu langt verður að bíða þess,
veit hins vegar enginn í dag.
Riíhöfundar og stúdentar.
Það var 15. marz 1948 sem stúd
ei»f.ar og rithöfundar undir for-
ustn Alexanders Petöefi hófu
hröfugöngur í Búdapest. Þeir
kröfðust þess að landið yrði gert
að sjálfstæðu lívðveldi. Stefnu-
skrá Petöefi í 12 liðum og kvæði
eftir Petöefi, sem síðar varð þjóð
söngur, var fest upp um alla
borgina.
Fylgjendur lýðveldisstefnunnar
ivoru í fyrstu ekki margir, en harð
stjórn og svik Habsborgara varð
til að þjóðin sameinaðist um hana.
Kossuth varð síðan helzti foringi
þjóðarinnar í byltingunni og stofn
(Framhald á 2. síðu).
Mynd þessi var tekin í gær, er aðalfundur miSstjórnarinnar var settur. (Ljósm.: Sv. Sæm.).
Aðalfundur miðstjómar Framsókn-
arfiokksins hófst í gærdag
Hermann Jónasson, formaður flokksins, flutti
yfirlitsræíu um stjórnmálin. KositÍ í nefndir. —
Næsti fundur kl. 4,30 í dag.
Aðalfundur miðstjórnar Framsóknarflokksins hófst í
Reykjavík síðdegis í gær og heldur hann áfram kl. 4,30 síð-
degis í dag á sama stað. — Setningarfundur stóð til kl. 7 í
gærkveidi, og klukkan 8,30 hófst fundur að nýju og fóm
fram umræður um stjórnmálaviðhorfið.
Landstjóri Nassers í Gaza-héraSi
bjost í dag til a§ taka við embætti
Kairó og London, 14. marz. — Hassah Abdul Latif hers-
höfðingi héit í dag til Gaza til að taka við starfi sem egypzk-
ur héraðsstjóri þar. Skipaði Nasser forseti hann í embættið
fyrir nokkrum dögum. Áður en hershöfðinginn hélt til Gaza
ræddi hann lengi við Nasser forseta. Samtímis og hershöfð-
inginn lagði af stað fóru þeir einnig flugleiðis Burns hers-
höfðingi og Ralph Bunche aðstoðarframkvæmdastjóri S. Þ.
til stöðva S. Þ. í héraðinu. Ekki er ljóst, hvort Egyptar hafa
aðstöðu tii að taka raunverulega við stjórn héraðsins eins
og sakir standa.
koma til mála að brotin yrðu lof-
Langflestir miðstjórnarmenn
eða varamenn þeirra utan af landi
voru mættir til fundar i dag.
Hermann Jónasson, formaður
Framsóknarflokksins, setti fund
inn og bauð fundarmenn vel-
Hammarskjild sat enn á fund-
nra með ráðgjöfum sínum í dag.
Hann ræddi og við H. C. Lodge,
aðalfulltrúa Bandaríkjanna hjá
Sameinuðu þjóðunum.
Hammarskjöld til Kaíró.
Á morgun fer Hammarskjöld á-
leiðis til Kaíró og reynir að finna
iausn á þeim margvíslegu vanda-
málum, sem nú steðja að þar
eystra. Selwyn Lloyd, utanrikis-
ráðherra Breta, ræddi mál þessi í
dag. Hann kvað nauðsynlegt, að
veita Aröbum tryggingu fyrir því,
að ísraelsmenn færðu ekki út
landamæri sín samtímis því, sem
tilvera ísraels og öryggi fengi
fulla viðurkenningu. Bevan tók
mjög í sama streng og taldi ekki
Framfærsluvísitalan
187 stig
Kauplagsnefnd hefir reiknað út
vísitölu framfærslukostnaðar í
Eeykjavík hinn 1. marz s. 1. og
reyndist hún vera 187 stig, einu
stigi hærri en 1. febr.
(Frá viðskiptamálaráðuneytinu.)
orð á Israelsmönnum í sambandi
við Gaza-hérað og Akabaflóa.
Hermann Jónasson, formaður Framsóknarflokksins, flytur yfirlitsræðu
sína á miðstjórnarfundinum. Guðbrandur Magnússon ritar fundargjörð.
Ungverjar halda þjóðhátiðardag í
f jötrnm innlends og erlends hervalds
New York og Búdapest, 14. marz. — Á morgun er af-|
mælisdagur ungversku byltingarinnar 1848—49, sem einna
frægust hefir orðið' allra byltinga. Heilli öld síðar var hún
enn einn helzti aflgjafi í uppreisn ungversku þjóðarinnar
á s. 1. hausti. Fræg nöfn úr sögu byltingarinnar lifa enn í,
dag í hugum Ungverja sem lifandi tákn og eggjun að varð-i
veita freisi og sjálfstæði þjóðarinnar. Frægust eru nöfn,
þeirra Ludvig Kossuth og skáldsins Sandors Petöfi, sem var
einn af helztu leiðtogum byltingarinnar og fórnaði lífi sínu
í baráttunni. Leppar hinnar erlendu harðstjórnar í landinu |
óttast miög óeirðir og uppþot almennings í landinu á morg-j
un og hafa gífurlegan viðbúnað til að bæia hvers konar and-
spyrnu niður með miskunnarlausu hervaldi.
Fregnir frá Vínarborg herma,' styttuna af skáldinu Petöfi, en
að geysiöflugt herlið og vopnuð I það var einmitt félagsskapur, sem
lögregla hafi slegið hring um ' bar nafn hans, er átti einna mest-
an þátt í að hrinda af stað upp-
reisn ungversku þjóðarinnar á s.l.
hausti.
Hermenn á hverju strái.
Fréttaritarar segja, að um gjör
valla Búdapest megi sjá hermenn
og vopnaða lögreglu á ferðinni.
Jafnvel hinn nýstofnaði verka-
lýðsher, er að varðstörfum í öll-
um verksmiðjum, enda hefir
stjórnin fyrirskipað að vinna
skuli á hátíðisdaginn. Það eru og
hermenn á öllum opinberum bygg
ingum, skrifstofum blaðanna og í
stöðvum komnninistaflokksins í
borginni. í dag var mun meira
um húsrannsóknir og handtökur
(Framhald á 2. síðu).
komna. Að fundarsetningu lokinni
hófst yfirlitsræða formanns flokks
ins, en síðan hófust umræður.
Einnig var þá kosið í nefndir
fundarins.
Klukkan átta hófst fundur að
nýju; og héldu þá umræður um
stjórnmálin áfram. Fundur hefst
í dag kl. 4,30 síðdegis eins og
fyrr segir.
Nýr járðskjáSfti j
á Alátaeyjism
LONDON, 14. marz. — Nýr harð-
ur jarðskjálftakippur hefir orðið
á Alútaeyjum. Þar hafa síðustu
daga komið margir kippir og um
seinustu helgi orsakaði einn
þeirra gífurlega fljóbylgju, sem
æddi yfir Kyrrahaf. Oili nún meðal
annars stórtjóni á Hawai-eyjum
og nokkurt á vesturströnd Banda-
ríkjanna.
Farmenn felMn
sáttatillögima '
Atkvæði voru talin ki. 11 i
gærmorgun úr atkvæðagreiðsl-
unni, sem fram fór í farmanna-
deild sjómannafélagsins um
málamiðlunartillögu sáttasemj-
ara í farmannadeilunni. Felldu
farmenn tillöguna með 180 at-
kvæðum gegn 44, en 33 seðlar
voru auðir. Skipaeigendur sanx-
þykktu hana hins vegar.
Verkfallið heldur bvi áfrarn.
Sáttasemjari boðaði fund með
deiluaðilum í gærkvöldi.
Friðrik gaí 3.
skákina
ÞRIÐJU einvígisskák þeirra
Friðriks og Pilniks, sem tefld
var í gærkvöldi, lyktaði með því,
að Friðrik gaf skákina í 62. leikú