Tíminn - 26.03.1957, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, þriðjudaginn 26. marz 1957,
Útgefandi: Framsóknarflokkurlnn
Ritstjórar: Haukur Snorrason,
Þórarinn Þórarinsson (áb).
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritsti. og blaðamenn).
Auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda hf.
Löggæzla á samkomum
SIGURVIN Einarsson,
þingmaður Barðstrendinga,
flutti snemma á yfirstand-
andi þingi frumvarp til laga
um breytingar á áfengislög-
unum. Aðalefni frumvarps-
ins var að banna áfengis-
neyslu á samkomum og
mannfundum og gera stjórn
endum þeirra skylt að fylgj
ast með því að slíku banni
væri hlýtt. Þá var lagt til að
fella niður heimild lögreglu
stjóra til að leyfa félögun-
um vínveitingar á samkom-
um s ínum og að auka
refsingar fyrir ýmis brot á
áfengislögunum.
í greinargerð fyrir frum-
varpinu segir Sigurvin m. a.:
„ÞAÐ er á vitorði almenn-
lngs, að mjög ber á ölvun á
samkomum í landinu, og
virðist hún fara vaxandi.
Eru skemmtistaðir eftirsótt-
ir af ölkærum mönnum, sem
valda þar oft truflun, óspekt
um og jafnvel tjóni. Með þess
um hætti færist ómenning-
arblær yfir skemmtanalíf
þjóðarinnar, sem jafnframt
hefur háskaleg áhrif á æsku
lýð landsins. Framhald þess-
arar þróunar leiðir til þess,
að slikir mannfundir verða
gróðrareitir áfengisböls.
Þetta á sér stað bæði í þétt-
býli og dreifbýli og veldur
áhyggjum margra, ekki sízt
foreldra, er sjá lítil ráð til
þess að forða börnum sín-
um frá áhrifum þessarar ó-
menningar. Unglingar sækj-
ast eftir skemmtunum, sem
eðlilegt er, og þeir þurfa líka
og eiga að skemmta sér. En
þeir eiga fárra kosta völ. Þeg
ar frá eru taldar kvik-
mynda- og leiksýningar, er
um fátt annað að velja fyr-
ir unglinga en þær opinberu
skemmtisamkomur, sem aug
lýstar eru.
En það er einnig kunn-
ugt, að ýmsum þeim, er
stjórnað hafa mannfundum
til skemmtunar, hefur tek-
izt að útiloka áfengisneyzlu.
Hafa slíkar samkomur borið
af um siðmenningu og verið
til sæmdar þeim, er þar hafa
málum ráðið. Þetta sýnir, að
unnt er að halda uppi
skemmtanalífi, sem samboð-
ið er menningarþjóð, ef vilji
er fyrir hendi. Það er því
ærin ástæða til að gera þá
kröfu til allra þeirra, er
mannfundum stjórna, að
þeir geri sitt ítrasta í því
að halda þar uppi reglu.“
FRUMVARPI Sigurvins
var vísað til allsherjarnefnd
ar efri deildar. Hún vildi ekki
fallast á það að sinni, en við
urkenndi hinsvegar nauð-
syn þess, að ráðstafanir yrðu
gerðar til að hindra áfeng-
isneyzlu á skemmtunum.
Nefndin flutti því tillögu
til þingsályktunar, þar sem
skorað var á ríkisstjórnina
að láta hið bráðasta fara
fram endurskoðun á ákvæð-
um laga um lögreglumenn,
áfengislaga og annara laga
um löggæzlu á skemmtisam-
komum, einkum í héruðum,
sem ekki hafa föstu lögreglu
liði á að skipa.
í greinargerð nefndarinn-
ar fyrir tillögunni segir svo:
Víða um land, þar sem ekki
er fast lögreglulið, hefur hef
ur þráfaldlega komið í ljós,
að erfiðlega gengur að halda
uppi reglu á skemmtisam-
komum. Er það á allra vit-
orði, að mjög ber á ölvun
á slíkum mannfundum, og
hljótast stundum af truflan-
ir og vandræði. í 10. gr. laga
um lögreglumenn, nr. 50 12.
febr. 1940, eru heimildará-
kvæði um löggildingu lög-
reglumanna til þess að halda
uppi reglu á mannfundum
og samkomum innanhéraðs.
Á ýmsum stöðum hefur á-
kvæðum þesssum verið beitt
en með mismunandi hætti.
Tvær reglugerðir hafa verið
settar um framkvæmd þess
ara mála í tveim lögsagnar
umdæmum, og eru þær nokk
uð ósamhljóða. Heppilegast
mundi vera að áliti flutnings
manna þessarar þingsálykt-
unartillögu, að reglur þess-
ar verði samræmdar, löggjöf
um þessi efni verði nokkru
fyllri en nú á sér stað og regl
ur, sem settar yrðu sam-
kvæmt lögunum, gildi hvar-
vetna um land, þar sem þær
eiga við.
EFRI deild hefur nú sam
þykkt tillögur nefndarinnar,
en vísað frumvarpi Sigur-
vins frá samkvæmt því.
Sú endurskoðun, sem til-
laga nefndarinnar fjallar um
verður án efa látin fara
fram fljótlega og leiðir von-
andi til endurbóta á þessu
sviði. Sigurvin hefur því
með flutningi umrædds frum
varps komið til vegar, að
reynt verður að koma meiri
menningarsvip á samkomur
víða um land en hægt hef-
ur undanfarið vegna áfeng-
isneyzlu. En þar þarf meira
til en aukna löggæzlu, eins
og líka kom fram 1 frum-
varpi Sigurvins.
; Morgunblaðið og Iýðræðið
MORGUNblaðið ver nú
af öllu kappi einokun þá,
sem Sölusamband ísl. fiski-
framleiðenda hefur haft, og
telur uppbyggingu þess fé-
lágsskapar hina lýðræðisleg
listu. Samkvæmt lögum þess
jná eiixh maður fara með 8%
af atkvæðamagninu eða sjö
menn geta farið með meiri-
hluta á aðalfundum þess.
Langflestir þeirra, sem vinna
að framleiðslunni, koma hér
hvergi nærri, þar sem at-
kvæðarétturinn er miðað
ur við saltfiskmagn, sem er
cRLENT YFIRLIT•
Tekst Mollet enn að haida velli?
Búizt vií sögulegri atkvæíagreiÖsíu í franska þinginu nú í vikunni
I SEINUSTU viku hófust í
franska þinginu umræður, sem
hafa bæði snúizt um efnahags- og
utanríkismál. Þessar umræður hafa
gengið mjög á móti stjórninni og
hefir hún hlotið gagnrýni margra
þeirra, sem áður hafa stutt hana.
í dag eða á morgun mun Mollet
forsætisráðherra flytja aðalræðu
sína og mun það mjög fara eftir
því, hvernig honum tekst að rétt-
jlæta gerðir sínar, hvort stjórnin
heldur velli, þegar atkvæði verða
I greidd um traustsyfirlýsingu síðar
í vikunni.
j Það væri ekki hægt að telja t’l
I neinna óvæntra tíðinda, þótt
| Mollet biði lægra n!ut við atkvæða-
vgreiðsluna. Hinn 26. febrúar s. 1.
tókst stjórn hans að setja það met
að vera orðin langlífari en nokkur
önnur frönsk stjórn, er hcfir verið
mynduð síðan seinni heimsstyrjöld
inni lauk. Hún hafði þá verið við
jvöld í 392 daga, en gamla metið,
sem var 391 dagur, setti stjórn
Queilles á árunum 1948—49.
Vafalaust er ýmsa stjórnmála-
skörunga Frakka, sem hafa öðru
hvoru tekið þátt í ríkisstjórn sein-
ustu áratugina, farið að langa til
að ná þeim sessi aftur, þótt
ekki væri nema um skamma hríð.
Þannig mun Mollet nú hafa alla
fyrrverandi forsætisráðherra á
móti sér, en þeir eru a. m. k. 7 á
þingi. Það getur hins vegar hjálpað
Mollet, eins og það hefir gert það
hingað til, að menn óttast, að ekki
verði hægt að mynda neina aðra
stjórn, ef stjórn hans hrökklast
frá. Ef hann sigrar við atkvæða-
greiðsluna nú í vikunni, mun sig-
urinn fyrst og fremst byggjast á
þeirri forsendu.
MOLLET ER NÚ búinn að vera
það lengi við stjórnarstýrið, að
hæfileikar”* hans sem stjórnanda
eru nokkurn veginn komnir i ljós.
Stjórn hans ber ho'num ekki vitnis-
burð sem hugmyndaríkum og fram
takssömum stjórnmálamanni, en
hún ber vott um seiglu og vinnu-
semi. Mollet kann bersýnilega vel
ti! þinglegra vinnubragða. Hann
gerir sér einnig vel grein fyrir því,
hvað sé vinsælt meðal almennings.
Þess vegna hefir hann fylgt miklu
þröngsýnni þjóðernisstefnu en yfir-
leitt er títt um foringja jafnaðar-
manna annars staðar. Það hefir t.
d. komið glöggt fram í Alsírmálinu
og Súez-deilunni. Afskipti Mollets
af þeim málum hafa ekki aukið
veg hans utan Frakklands, en þau
hafa unnið honum fylgi heima fyr-
ir. Hann hefir ekki sízt grætt á
innrásinni í Egyptaland. Þar urðu
viðbrögð Frakka allt önnur en
Breta. Frakkar lögðu almennt
blessun sína yfir þá aðgerð stjórn-
arinnar, og þegar hún neyddist til
að draga herinn til báka, kenndu
þeir Eden um það, en ekki Mollet.
Persónulega græddi Mollet því
heima fyrir á Súez-ævintýrinu.
Frakkar drógu m. a. þá ályktun af
því, að Mollet skorti ekki áræði,
en þann hæfileika telja þeir marga
foringja sína vanta.
EF GERT ER yfirlit um störf
(stjórnar Mollets, skiptast mjög á
(jákvæð verk og neikvæð. Ef innan-
landsmálin eru tekin sér, má
(fyrst nefna, að stjórn Mollets hef-
ir fengið lögfest þriggja vikna or-
lof, ellitrygging hefir verið hækk-
uð og sett ný löggjöf um íbúðabvgg
ingar. sem er talin til fyrirmyndar,
en áður ríkti algert öngþveiti í
þeim efnum. Meðal launþega eru
öll þessi verk stjórnarinnar vinsæl.
En bau hafa líka sínar skuggahlið-
ar. Þau auka á verðbólguhættuna,
*en hún er nú talin mjög vaxandi.
Stjórnin hefir ekki gripið til
neinna róttækra ráðstafana til að
vinna gegn henni. Alsír-styrjöldin
afhent til útflutnings!
Samtímis því, sem Mbl.
berst fyrir þessu skipulagi,
þykist það vera mikið lýðræð
isblað. Sjá menn ekki í gegn
um slík heilindi?
M O L L E T
og lokun Súez-skurðarins gera svo
ástand fjárhagsmálanna enn erfið-
ara.
Öllum hagfræðingum kemur nú
saman um, að Frakkar muni brátt
standa frammi fyrir miklum og
torleystum vanda á sviði efnahags-
málanna. Margir íelja í'ellingu
frankans óhjákvæmilega.
f UTANRÍKISMÁLUM getur
stjórn Mollets bent á mjög jákvætt
verk, þar sem er samkomulag
Frakka og Þjóðverja um Saarmál-
ið og undirbúningur vaxandi sam-
vinnu Evrópuríkjanna um við-
skiptamál. Þetta verk, sem getur
reynzt mjög mikilvægt í framtíð-
inni, er framar öllum öðrum
Mollet að þakka. Hann hefir jafn-
an verið einn helzti fylgismaður
þeirrar stefnu, að Evrópuríkin taki
upp sem nánasta samvinnu. Þeirri
stefnu hefir hann fylgt markvisst
sem forsætisráðherra og tvímæla-
laust náð miklum árangri á því
sviði.
í ALSÍRMÁLINU hefir stefna
Mollets hins vegar verið jafn nei-
kvæð og hún hefir verið jákvæð
í Evrópumálunum. í þingkosning-
unum í janúar 1956, lofaði Mollet
að beita sér fyrir friði í Alsír.
Hann lét það líka verða eitt fyrsta
verk sitt sem forsætisráðherra að
heimsækja Alsír. Það ferðalag
reyndist mjög örlagaríkt. Mollet
bognaði fyrir áhrifum Frakka þar.
Hann tók upp aðra stefnu en hann
hafði lofað í kosningunum. Það
væri ekki hægt að semja við upp-
reisnarmenn, heldur yrði að brjóta
uppreisnina niður með hervaldi áð-
ur en hægt væri að hefjast handa
um nokkra uppbyggingu. í sam-
ræmi við það var flutt stóraukið
herlið til Alsír og sóknin gegn upp
reisnarmönnum hert. Styrjöldin í
Alsír kostar Frakka nú orðið meira
en Indó-Kína-styrjöldin á sínum
tíma. Fátt bendir tíl, að þar sé
nokkur endir íramundan.
Það mæl'tist í fyrstu heldur vel
fyrir í Frakklandi, a. m. k. hjá
meginþorra manna, að stjórn Moll-
ets ætlaði að taka föstum tökum á
Alsír-málinu. Nú virðist stefna
stjórnarinnar hins vegar sæta vax-
andi efasemdum og gagnrýni. Sú
j skoðun virðist vaxandi, að hún hafi
* ekki greitt neitt fyrir lausninni og
fyrr eða síðar verði að leita nýrra
úrræða.
| Lacoste, sem fer með Alsírmál
og talinn er hinn „sterki maður“
franskra jafnaðarmanna, biður
hins vegar um, að menn sýni þolin-
mæði enn um stund, því að upp-
reisnarmenn geti ekki haldið
, áfram lengi enn. Tvísýnt er, hvort
þingið fellst á beiðni hans.
í KOSNINGUNUM í janúar 1956
stóðu þeir Mollet og Mendes-
France saman. í stjórninni, sem
Mollet myndaði eftir þær, vildi
Mendes-France verða utanríkisráð-
herra, en Mollet vildi sjálfur hafa
þar hönd í bagga og setti því við-
ráðanlegri mann í það embætti.
Mendes-France varð því ráðherra
án sérstakrar stjórnardeildar. Það
spáði ekki góðu um samstarf þeirra
Mollets og Mendes-Frances, enda
fór sá síðarnefndi fljótlega úr
stjórninni vegna ágreinings um
stefnuna í efnahagsmálunum og í
Alsírmálinu. Mendes-France hefir
I enn ekki snúizt beint gegn stjórn-
inni, en líklegt þykir, að hann sé
aðeins að bíða eftir hentugu tæki-
færi.
Ef Mollet heldur velli í atkvæða
greiðslunni nú í vikunni, verður
það fyrst og fremst að þakka því,
(Framhald á 8. síðu).
'SAÐsrorAN
Blaðamaturinn.
ÞAÐ VAR hér á dögunum, að
bréfritari, sem nefnir sig „Faxa“
deildi á blaðamenn fyrir takmark
aða virðingu fyrir þjóðlífsháttum,
starfi og baráttu íslenzkrar al-
þýðu, eins og hann orðaði það.
Taldi hann, að aðalatvinnuvegum
þjóðarinnar væri ætlað minna
rúm í blöðunum en léttvægara
efni, og nefndi „skvaldur sam-
kvæmislífsins, kvikmyndastjörn-
ur, íþróttir o. 6. frv.“ Eg veit ekki
hvort „Faxi“ hefir bókstaflega
mælt þetta, en ég efa það. Því
að mér virðist fullyrðingin röng.
Eg er nærri viss um, þótt ég hafi
heldur ekki mælt upp heila ár-
ganga, að hin raunverulegu dag-
skrármái atvinnuvega og þjóðlífs
og fréttirnar sjálfar, það sem ger
ist á degi hverjum, tekur miklu
meira rúm í blöðunum en „skvald
ur“ það, sem hann nefnir. En ef
menn eru sérstaklega á móti efni
eins og kvikmyndafrásögnum, í-
þróttum og slíku, fer birting
slíks efnis í taugarnar á beim og
setur hlutlægt mat á heildarefn-
inu úr skorðum.
Þjóðlegt efni.
VEL MÁ vera að blöðin ættu
að birta meira af þjóðlegu efni,
en þá er að útvega það. Til þess
að fá slíkt efni þyrftu blaðamenn
að vera meira á ferðinni um land
ið en þeim gefst tækifæri til í
dag. Þeir, sem deila á blaðamenn
ina, mega ekki láta sér sjást yfir
þá staðreynd, að kröfur tii ís-
lenzkra blaða eru svipaðar þeim
sem gerðar eru til blaða á Norð-
urlöndum t. d., en hér hjá okkur
vinna miklu færri menn við blöð
in en hjá nágrannaþjóðunum,
hlutfallslega miklu færri. Gefst
þá Htill tími til að sinna ferða-
lögum, og ýmsu öðru, sem vert
væri. En það er fátæktin í blaða
útgáfunni hér miðað við það, sem
annars staðar gerizt, er þessu
veldur.
Blöð og lesendur.
ÞESSI atriði þarf að hafa í
huga, og það er ekkert réttlæti
að kenna blaðamönnum einum,
þótt ekki fari allt ætíð sem bezt
úr hendi. Málið er alls ekki svo
einfalt. En um fréttaflutninginn
og tengsl blaðanna- við fólki, er
það að segja, að Faxi hermir rétti
lega að stundum eru fréttaritarar
blaðanna úti um landið helzt til
viðbragðsseinir eða daufir í dálk-
inn, og eru þó margir ætíð ár-
vakrir og duglegir. En þegar
mönnum finnst, að of lítið sé
sagt um atburði í héraði, ættu
þeir að taka sig fram um að
senda fréttir, eða kvarta yfir lé-
legri þjónustu. Og enn er ástæða
til að hvetja menn til þess að
komast upp á það lag, að senda
blöðunum stutt bréf um viðhorf
og áhugamál. Eins og „Faxi“
gerði hér á dögunum. Stutt og
gagnort bréf er oft áhrifameira
en laust ofin ritgerð upp á marga
dálka.
FroitL _u