Tíminn - 05.10.1957, Side 1

Dfcnar TlMA.JS aru>
Rltítjórn og skrlfstofur
1 83 00
ðlaBamann aftlr kl. Iti
1*301 — 18302 — 1*303
1*304
41. árgangur.
Reykjavík, laugardaginn 5. október 1957.
Efni blaðsins:
Eyðing fiskstofnsins, bls. 5.
B6k eftir Nagy, bls. 6.
Heimsókn í Litla-Hraun, bls. 7.
222. blað.
Nýbyggingar samvinnum. á Hvammstanga
Yarsjá logar í kröfugöngum og óeirðum
Alvopnað herlið kvatt til og mann-
fjöldanum enn dreift með táragasi
Myncfín er af nýju verzlunarhúsi, sem Kaupfélag Vestur-Húnvetninga hef
ir í smíSum á Hvammstanga. ByrjaS var á húsinu i fyrrasumar og standa
vonir til þess að það komist undir þak í haust. Húsið er teiknað hjá teikni-
stofu SÍS og verður á tveim hæðum, sölubúðir og vörugeymsla á neðri
hæð, en skrifstofur á þeirri efri. Grunnflötur hússins er 600 fermetrar.
Yfirsmiður er Snorri Jóhannesson. — Kaupfélagsstjóri er Karl Hjálmarss.

Á Hvammsfanqa hefi rnú verið stofnað miólkursamlag og standa að því
tvö kaupféfög. Kaupfélag Vestur-Húnvetninga að fjórum fimmtu og Kaup-
félag Hrútfirðinga að einurn fimmta. Myndin sýnir hús, sem samlagið er
nú að byggja á Hvammstanga til nijólkurvinnslu. Bygging hússins hófst
í suinar. Það verður ein hæð og ris og er grunnflötur hússins um 600 ferm.
Lögreglan í dvergríkinu San Marino
hefir snúizt í lið meS kommúnistum -
NTB-San Marino, 4. okt. -— íbúar dvergríkisins San Marino,
sem erú 14 þúsund að tölu, fengu í dag tvo bíla hlaðna ávöxt-
um og fiski. Eru þetta fyrstu vörurnar, sem berast inn í land-
ið seinustu fjórá dagana eða síðan ítalska lögreglan lokaði
landamærunum, er átökin hófust rnilli kommúnista og and-
stæðinga þeirra um völdin í þessu örlitla ríki.
Það voru kommúnistar, sem öfl
uSu þessara matvæla. Vopnaðir
menn fylgdu vögnunum, eftir að
ítalskir toliverðir höfðu leyft bíl
unurn að fara inn fyrir landa-
mærin.
Fá innstæður frá ftölum.
í dag tilkynnti Bandaríkjástjórn
að hún viðurkenndi hina nýju rík
isstjórn andkommúnista, sem
Goy Mollet reynir
stjórnarmyndwn
NTB—París, 4. okt. Guy MoIIet
foringi jafnaðarmanna hefir fall
izt á tilmæli Coty forseta um að
kanna möguleika á stjórnarmynd
un. Mun liann gefa forseta svar
á snnnudag, livort liann treystir
sér til að mynda stjórn. Mollet
lét svo ummmælt við fréttamenn
í dag, að han teldi litlar líkur,
að sér heppnaðist stjórnarmynd
un. Stjórn sín hefði fallið á stefn
unni í efnahagsmálum og núver
andi stjórn á Alsíiíruinvarpinu,
sem jafnaðarmenn liefðu stutt.
mynduð var fyrir fjórum dögum og
hefir bækistöð sína í húskofa
nokkrum rétt við ítölsku landa-
mærin. ítalska stjórnin lét einnig
þau boð út ganga, að hún myndi
greiða þessari stjórn innstæðu þá,
sem dvergríkið á hjá ítölum og
nemur á aðra milljón ísl króna.
Þeir fyrstu, sem vafalaust gera
kröfu í þessa peninga, eru þeir
70 sjálfboðaliðar, sem með vopn í
höndum verja hina nýju sljórn og
bækistöðvar liennar.
Hins vegar er helzt svo að sjá,
sem kommúnistastjórninni gömlu,
er óvænt missti meiri hluta sinn
á þingi eftir 12 ára valdaferil, veiti
heldur betur. Yfirmaður lögregl
unnar í San Marino, en í henni
eru 150 lögreglumenn, hefir lýst
yfir, að hann styðji kommúnista
og líklega munu flestir undir
manna hans fylgja boði hans.
Kommúnistastjórnin hefir liafnað
tilboði frá andstæðingum sinum
þess efnis, að stjórnmálaflokkar
Ítalíu verði beðnir að sldpa menn
í sáttanefnd til að jafna deiluna.
Annars hefir verið rólegt í San
Marino í dag og ekki komið til
neinna óeirða.
FSögvélar tepptar
á Akureyri
Þoka var í Reykjavík eftir liá
degi í gær og flugvöllurinn oft-
ast Iokaður. Gat aðeins ein flug
vél, skymasterflugvél Loftleiða,
lent á vellinum um kl. 8 í gær
kveldi og var það við lágmarks
skyggni en gekk þó vel. Wiscount
flugvél Flugfélagsins, sem kom
að utan, varð að fara til Akur
eyrar og var þar í nótt.
Innanlandsflug liófst í gærmorg
un að venju og fóru flugvélar m.
a. austur í Öræfi og' á Hornaf jörð
Þessar vélar urðu að fara til Ak
ureyrar í bakaleið og gistu þar.
Á Akureyri var og þriðja innan
laudsvélin, sem ekki komst snð
ur. Flugvélin úr Öræfuni var með
140 dilkskrokka innan borðs auk
fleiri vara, sein flytja átti til
Reykjavíkur.
Eg stend við hvert
einasia orð?
sagði Djilas
NTB-Belgrad 4. okt. Réttarliöld
in yfir Milovas Diljas hófust í
inorgun. Sækjandi flutti ræðu
sína og Ðiljas svaraði nokkrum
orðum. Hann kvaðst ekki myndi
svara einu einasta orði í réttin
um, ef þau færu fram fyrir lukt
um dyrum, en ákveðið er að svo
verði gert. Diljas sagðist standa
við livert orð, sein liann hefði
skrifað í hók sinni: Hin nýja
stétt. Diljas sagði að það væri
í þriðja sinn sem hann væri á-
kærður, en yfirheyrslur færu
fram fyrir luktuni dyrum. Ég
liefi aldrei fengið tækifæri til
þess að verja skoðanir inínar fyr
ir fólkinu, sagði hann að lokuin.
Stúdentar og aSrir handteknir hundr-
uðumsaman. Mikil ólga meðal manna
NTB-Varsjá, 4. okt. — Fréttamönnum ber saman um, að
ástandið í Varsjá sé mjög viðsjárvert. Stúdentar efndu til
fjöldafundar í kvöld við verkfræðiskóla Varsjárborgar. Kröfu-
ganga, sú fjölmennasta, sem sézt hefir í Varsjá eftir stríðið,
segja fréttaritarar, var farin í dag að byggingunni, þar sem
Gomulka hefir bækistöðvar sínar. Lögreglunni tókst með
nokkrum erfiðismunum að hrekja mannfjöldann brott. Beitti
hún mjög kylfum og sagt er, að margir hafi verið handteknir.
Kjörorð kröfugöngumanna var:
Við heimtum ritfrelsi, enda var
kröfugangan fyrst og fremst farin
til þess að mótmæla því, að ríkis-
stjórnin hafði bannað blað stúd-
enta og síðan handtekið um 150
þeirra. Blað þetta átti mikinn þátt
í valdatöku Gomulka í fyrrahaust.
„Mótmælum Gestapoaðferðum".
Um það bil er kröfugangan hófst
var dreift miðum meðal mannfjöld
ans. Á einum þeirra stóð: Við verð-
um að sýna samlieldni gagnvart
félögum okkar. Á stórum spjöld-
um, sem hengd hafa verið upp í
verkfræðingaskólanum, má lesa
meðal annárs: Við mótmælum
geslapoaðferðum: Við heimtum að
fá vitneskju um, hverjir gáfu fyrir
skipun um að grípa til gerræðis
gegn stúdentum.
Um 4 þúsund stúdentar réðust
að aðsetursstöðum Gonutlka, en
lögreglulið dreifði þeiin og not-
aði kylfur með gúmmíhnúðuni.
Stúdentarnir söfnuðust sanian í
IiUðargötnin og kom þar til nýrra
átaka. Köstuðu þeir steinum að
lögreglunni, en liún beitti kylf-
unum á móti. Sagt er, að Go-
nuiika hugleiði að fara á fund
stúdenta og reyna að telja um
fyrir þeim.
SEINUSTU FRÉTTIR
Fregnir, sem bárust seint í gær-
kveldi, hermdu, að mörg hundruð
hermenn búnir stálhjálmum og
sveitir úr hinum svonefnda verka-
mannaher, hafi beitt táragasi gegn
mörgum þúsundum manna, sem
höfðu safnazt saman við aðalstöðv-
ar kommúnistaflokksins í Varsjá
(Framhald á 2. síðu).
Maraþonhlaup
á sunnudaginn
Hafsteinn Sveinsson, Selfossi
ætlar að hlaupa maraþonhlaup
sunnudaginn 6. október ef veð-
ur leyfir. Hlaupið hefst kl. 3 e.
h. af Kambabrún. Hlaupið verð
ur sem leið liggur að Elliðaám.
Þaðan eftir Mikiubraut, Hring-
braut og endar á íþróttavellin
um á Melunum uni kl. sex. Leið
in er 42.2 km.
Útsvör hverra lækk-
aði íhaldið án kæra?
Eins og kunmigt er var niðurjöfnun í Reykjavík úrskurðúð
ólögleg og niðurjöfnunarnefnd skipað að jafna niður að nýju og
lcggja fram nýja skrá. Þegar nýja skráin kom fram, sást að það
var ganila skráin óbreytt að öðru en því, að útsvör 3800 manna
höfðu verið lækkuð uin kr. 3300 að ineðaltali. Meginhluti lækk-
ananna var vegna kæra, en þó sagði niðurjöfnunarnefnd enda
vitað, að „við nánari athugim á efnum os ástæðum“ hefði verið
lækkað á allmörguin án þess að þeir kærðu.
Nú hefir Þjóðviljinn birt skrá yfir alla þá menn, seni lækkað
var á, en engin skil eru þar gerð milli þeirra, sem kærðu og
hinna, sem fengu Iækkun án þess.
ASIir þeir mörgu gjaldendur í Reykjavík, sem gert
hefir verið að greiða ólöglega há útsvör, hafa eðlilega
mikinn hug á því að sjá, hverjir það eru, sem íhaldið
hefir litið í náð til og lækkað án þess að þeir kærðu.
Þar sem það eru helztu rök íhaldsins, að það sé þessi
lækkun, sem geri útsvarsskrána og álagninguna löglega,
væri ekki úr vegi, að Morgunblaðið tæki sig til og birti
skrá yfir nöfn þeirra manna og fyrirtækja, sem fengu j
lækkun án kæru. I
HAFSTEINN SVEINSSON
maraþon á sunnudag.
Maraþonlilaup hefir einu sinni
verið hlaupið áður af íslendingi
og var það Magnús Guðbjörns
son. Hljóp hann þessa sömu lelð
en þó aðeins styttra, eða 40.2
(Framhald á 2. síðu).