Tíminn - 23.10.1957, Blaðsíða 2

2
TÍMINN, miðvikudaginn 23. október 1951,
Ritgerðasafn eftir Pálma
son komið úí hjá Mennin
3 a a -a ■
■w
NÝRRI OG BETRI FISKÍ
Engir bátar róa nú íyrir ReykjavíkurmarkaS. >
Krafa Reykvíkinga, aS BæjarútgertSin leysi ■!
vandlega úr fiskvandræftunum
Einnig Ijósprentnn
af Fiskunum eftir
Bjarna Sæmundsson
í dag koma út tvær bækur
hjá Menningarsjóði. Eru það:
LANÐíÐ OKKAR, safn útvarps
erinda og ritgerða, eftir Pálma
heitinn Hannesson, rektor, og
FISKARNIR, eftir Bjarna Sæm
undsson, önnur útgáfa ljósprent
uð í Lithoprent, ásamt viðauka
eftir fiskifræðingana Jón Jóns-
son og Árna Friðriksson. Hér er
ekki um félagsbækur að ræða 'að
öðru leyti að því, að féalgmenn
geta fengið þær á bókhlöðuverði.
Óþarft er að kynna Pálma Hann
esson hér, en hann var með rit-
færustu mönnum og hafði jáfnan
lag á að segja það alþýðlega frá,
að allir gátu notið. Á kápusíðu
eru prentuð eftirfarandi ummæli
Jóns Eyþórssonar veðurfræðings:
„Náttúrulýsingar Pálma, þær
er haun hefur látið frá sér fara,
eru margar svo snjaliar og orð-
hagar, að fáir eða engir hafa
betur gert. Þær eru gerðar af
kunnáttu fræðiinanns, hrifningu
listamanns og óvenjulegu valdi
fyrir móðurmáli. Ilið sama gildir
um velflest það, sem Páimi rit-
aði. Sögur sagði hann flestum
betur, enda voru útvarpsþættir
hans vinsælli lijá alþýðu manna
Frá Albingi
(Framhald af 1. síðu).
háttað, þar sem aðflutningsgjöld-
in renna til þess að standa undir
ríkisrekstrinum og útflutningsupp-
bótum, sem halda útflutningsfram
leiðslunni gangandi.
Ráðherra benti á þann misskiln-
ing, sem fram kemur í greinar-
gerð frumvarpsins, þar sem vitnað
er til þess, að niðurfelling aðflutn-
ingsgjalda af bornum, sé hliðstætt
því, að ekki eru tekin aðflutnings-
gjöld af efni til veiðarfæragerðar,
skipasmíða og jeppabifreiðum. ís-
lenzk veiðarfæragerð er ekki
vernduð með neinum aðflutnings-
gjöldum á erlend veiðarfæri og
væri því úr sögunni, ef taka þyrfti
aðflutningsgjöld af efni -til veiðar-
færagerðar. Svipað væri að segja
um skipasmdðar og um jeppabif-
reiðar, er það að segja, að af þeim
eru tekin sömu aðflutningsgjöld
og af vöruflutningabílum, sem eru
hærri en aðflutningsgjöldin af
bornum.
Yélar og tæki í sömu
toliflokkum.
Nefndi ráðlierra síðan nokkur
dæmi um vélar og tæki, er koma
í sama tollflokk og undir sömu
gjöld til útflutningssjóðs, eins
og gufuborin. En það eru rafmó-
torar, rafalar og túrbínur. Gufu-
véiar og hlutar til þeirra, nema
katiar. Vélar tii mjólkurvinnslu.
Vélar til tóvinnu og uliarþvottar.
Véiar til niðursuðu, sútunar, lýs-
ishreinsunar, fiðurlireinsuÉar.
Véiar til síldar- og annars fiski-
iðnaðar. Frystivélar og flökunar-
véiar. Sjálfvirk löndunartæki, og
yfirieitt flestar iðnaðarvélar.
Ef gengisskráning færi eftir þörf
atvinnuveganna, yrði borinn dýrari
Vert er feins vegar að hafa í
huga, að ef ekkert uppbótakerfi
væri, og ekki þyrfti að innheimta
aðflutningsgjöld vegna þess, en
gengisskráningu hagað eftir þörf
atvinnuveganna, þá yrði gufubor-
inn dýrari, en þótt nú þurfi að
greiða af honum aðflutningsgjöld-
in.
Fjármálaráðherra sagði, að það
væri ekki hægt að brjóta niður
aðflutningsgjaldakerfi ríkisins
til hjálpar slæmum fjárhag Rvík-
ur. Ríkisstjórnin hefði hins veg-
ar boðizt til að taka að sér skuid
bindingar Reykjavíkurbæjar
vegna borkaupanna.
A BÆJAPistjórnarfundi er hald
inn var s. 1. fimmtudag, har
Þórður Björnsson fulltrúi Fram
sóknarmanna, fram tillögu, þess
efnis, að útgerðarráði vrði falin
lausn þeirra fiskvandræða, er
nú herja bæjarbúa. meir en
nokkru sinni áður. Tillaga hans
var samþykkt samhljóða og
þar með komin í hendur út-
gerðarráðs.
EINS OG lesendum blaðsins
mun vera kunnugt, hefir þess-
um málum verið hreyft allmik-
ið síðustu vikur og athygli al-
mennings vakin á að úrlausn
málanna sé undir framtaki bæj-
arstjórnar Reykjavíkur komið.
Árin 1950 og 1951 bar Þórð-
ur fraan svipaðar tillogur og
var fvrri till. vísað frá, en hinni
vísað til bæjarráðs og ekkert til
hennar spurst siðan.
ÞAÐ MUN freista íhaldsins að
láta þessa tillögu fá sömu af-
greiðslu, en ef við stöndum-
fast saman um þá tillögu vora,
að Bæjarútgerð Reykjavíkur
geri út 4—5 báta allt árið um
kring og sjái með því öllum
bæjarbúum fyrir nýrri og betri
fiski, mun þetta mál hvorki
geymast né gleymast í rykfölln
um úrbótatillögum, er af-
greiðslu hafa fengið hjá íhalds-
meirihluta í bæjarstjórn.
í VIÐTALI við Jóhann ^ Guð-
jónsson skipstjóra á m.b. Islend
ing, sem birtist é 4. síðu í dag,
kemur glögglega í ljós, að út-
gerðarmenn telja sér ekki hag
í því að afla fyrir bæjarmark-
aðinn yfirleitt og sérstaklega
yfir sumartímann. Ástæður
þeirra eru skiljanlegar og bæta
verður ástandið hið fyrsta. En
lesið viðtalið á bls. 4.
lv;
!■■■■■!
Pálmi Hannesson
en flest annað íalað orð á þeim
vettvangi."
Efnið í „Landinu okkar“.
Bók Pálma er fjölbreytileg að
efni. Má í því sambandi nefna
nokkrar fyrirsagnir, svo sem:
Frá Móðuharðindunum — Síðu-
eldur — Árið 1783 — Hungurvak-
an — Skoðanir manna á íslandi
fyrr og nú — ísiandslýsing Jónas
ar Hailgríinssonar — Fjallið
SkjaldbreiSur — Nokkrir fræði-
menn — Um liíið, eðli þess og Fuglarríir, eríu nú uppseldar og
uppruna. . er-það í afchugun lijá Menningar-
Af þessari lausiegu upptalningu sjóði, að gefa þær út á, næstu
má sjá, að höfundi hefur verið árum. í Fiskunum er fjallað um
fátt óviðkomaadi, enda þótt mest íslenzku fiskaaa. F.ru í meginmáli
beri á ritgerðum varðandi jörð taldar 'upp 133 tegandir, er feng-
um Pálma Hannessonar. Á næsta
ári er ætlunin að gefa út bók,
þar sem birtar verða ferðasögur,
dagbókarblöð og úrval úr skóla-
ræðum hans.
Fiskarnir.
Bók Bjarna Sæmundssonar um
fiskana heíur verið ófáanleg hátt
A annan tug ára. Er því bæít úr
brýnni þörf með þessari ljósprent
uðu útgáfu Menningarsjóðs. Aðr-
ar bækur Bjarna: Spendýrin og
Frjáls menning minnist
imgversku byltingarinnar með
bókaoigáfn og samkomu
Ungverskur ritstjóri flytur ræ$u í Gamla bíói,
Tómas GutSmundsson hefir þýtt bókina Þjóð-
byltingin í Ungverjalandi, frásögn sjónarvotta
Frjáls menning boðaSi blaðamenn á sinn fund í gær og
skýrði þeim frá því að félagið mundi minnast þess að liðið
væri eitt ár frá því byltingin hófst í Ungverjalandi. í því
tilefni hefir Almenna bókafélagið gefið út bókina Þjóðbylt-
:ngin í Ungverjalandi eftir danskan blaðamann og rithöf-
und, Erik Rostböll. Tómas Guðmundsson skáld hefir íslenzk-
að bókína og er útgáfa hennar öll hin vandaðasta.
Allur ágóði af sölu bókarinnar
-ennur til Ungverjalandssöfnunar
Rauða-kross íslands, og hefur höf
undurinn einnig gefið ritlaun sín.
Frjáls menning er starfandi víðs-
.-egar um lönd og kvað Tómas
aðal markmið samtakanna að
ála umhverfis strendur laúdsins.
Viðaúkinn er 144 blaðsiður með
tuttugu myndum. Þar eru fróð-
legir kaflar um siðari ára rann-
okkar og sögu hennar. I izt* hafa hór við land innan við sóknir á þorski og síld og greint
Gils Guðx-uadsson, forstöðumað fjögur hundruð metra dýptarlínu. frá fjölmörgum fiskitegundum,
Úr bókaútgáfu Menningarsjóðs, Þetta rit er með 226 myndum og sem fundizt'hafa hér við land efíir
tjáði blaðamönnum í gær, að fyrir fylgir því litprentað kort, er sýnir að Bjarni Sæmundsson ritaði bók
huguð væri’ frekari utgáfa á-verk fkkimið, sjávardýpið, grunn og sína, en hún lcom út árið 1926.
sætta sundurleitar skoðanir
sameiginlegra átaka.
til

Urigverskur ritstjóri
í Gamla bíó.
Þá mun félagið gangast fyrir
samkomu í Gamla bíó hinn 3. nóv.
n.k., þar sem byltingarinnar var
minnst. Aðalræðumaður verður
ungverski ritstjórinn Georgi
Faludy, sem er ritstjóri tímarits
ins Urodalmy Ujzag, sem var mál-
gagn rithöfundafélagsins ung-
verska. Stjórnin reyndi að koma
í veg fyrir útgáfu blaðsins með
bví að skammta því pappír, en
þrátt fyrir allar hömlur reyndist
unnt að halda því úti, og var það
selt á svörtum markaði við hundr
aðföldu verði. Seinna var það
hreinlega bannað, og er nú gefið
út í London undir nafninu. Hungar
ian Literary Gazette. Ekki er enn
endanlega ákveðið um ?ðra ræðu
menn, en Þorsteinn Hannesson ó-
perusöngvari mun annast söng.
Tómas Guðmundsson kvað það
ætlun félagsins að hér yrði um
að ræða friðsamlega samkomu í
áminningarskyni. Þá ræddi hann
nokkuð um bók Rosbölls, og kvað
vel til hlýða að Rauði Krossinn
væri látinn njóta ágóðans af sölu
hennar, þar eð Alþjóða Rauði
krossinn væri eina stofnunin í
víðri veröld, sem brugðizt hefði
á niannsæmandi hátt við byliing-
unni í Ungverjalandi. Dr. Gunrí-
laugur Þórðarson sem staddur var
á fundinum í gær, færði þakkir
fyrir hönd Rauða krossins.
Blindrahús.
1
(Framhald af 12. síðu).
tök hans á skóflunni voru örugg
og ákveðin, hann steig þungt og
fast á skófluna pg blaðið smaug
gégnum grasrótina og innan.
skamms lá torfan laus við jörð.
Laust fyrir hádegi í gær kom Sólfaxi Fiugfélags íslands tjj Reykjavíkur úr leiguferS til Thule á Grænlandi, full- í.3- ^^u^Surinn sig í hlé, en
*„.u____ ______________u.i i u_A_ .- _______________________,u..ú. ______- ____________ ....... , storvirK skurðgrafa var sett í gang
skipaSur farþegum. ReykvíkJngum brá í brúri í gærrr.orgun, er jörS var alhvít, og margir kvörtuðu um kulda.'
með dffimum og dynkjum og rót-
En þeim dönsku, sem komu frá Thule, fannst hér bara notalagt, eins og sjá má af klæðaburði þeirra. Sv. Sæm. Upp moldinni í tonnatali