Tíminn - 23.10.1957, Side 4

4
TÍMINN, míðvikudaginn 23. október 195l(
„Hafnsögumaður, það liggur 5
tonna bátur uppi á Loftsbryggju
SpiallaS viS Jóhannes Guðjónsson, skipstjóra
á m.b. íslendingi
Þa3 ískraði í hemlum bif-
reiðarinnar, þegar hún snar-
stöðvaðist fyrir framan af-
greiðsiu Steindórs. Jóhannes
Guðjónsson, skipstjóri á mb.
íslendingi var kominn út áðu
en bifreiðin var að fuiiu stöðv
uð og hijóp í móti roki og
rigningu inn á afgreiðsluna
til að fáa að hringja. Við hin-
ir sátum eftir og iétum fara
vel um okkur í þægilegu aft-
ursætinu og rifjuðum upp
það, sem áður hafði skeð um
kvöldið. Hafi nokkur maður
lagt fram sannanir með orð-
um sínum, þá var það Jó-
hannes, en við skulum ann-
ars snúa okkur að því, sem
áður var skeð.
Jóhannes Guðjónsson er fæddur
og uppalinn á Norðfirði. Snemma
fór hann að stunda sjóinn, enda
var sjómennska honum í blóð bor-
in sem öðrum ættmennum hans.
Bát sinn, „íslendinginn", smíðaði
með um 200 torvn, sem var of lítið,
til að úthaldið bæri sig.
— Hvað tók við hjá ykkur í
júlílok, þegar þið hættuð á hand-
færunum?
— t>á var báturinn tekinn í
slipp. Um það leyti fóru margir
bátar vestur á Firði og gerðu það
sæmilega gotí í mánuð á handfær-
um. Við höfum verið með net síð-
an í ágúst og munum halda áfram
til áramóta, ef vel veiðist. Það var
fyrst í nótt. sem ég lagði sérstök
ýsunet. Við förum út með morgn-
inum og athugum í þau. Annars
er verð á ýsu allt of lágt til þess
að það borgi sig að leggja fyrir
hana, ef þorákur gefur sig á annað
borð.
Tegundirnar og aðstaSan
— Veiðast fisbtegundir misjafn- J
lega eftir árstíðum?
— Já, en að sjálfsögðu er helzt J hafnarmálin hér eru nú líka um
reynt við þær tegundir, sem mest I margar sakir sérstæð. Árum sam-
Jóhannes Guójónsson um borð í
skipi sínu.
gefa í aðra hönd.
— Hvernig er aðstaðan hér í
Beýkjavík til sjóróðra?
an hefir verið keyrt grjóti í höfn-
ina, en erlendis er grjóti vanalega
keyrt upp úr þeim, og þær síðan
Ekki verður um hana sagt, að opnaðar. Eg hygg líka að flestir,
sem þefckja hér til og eru hafna-
málum kunnugir, séu undnandi á
aiiri framkvæmd þessara máia. Svo
er það nú enn eitt í þessu sam-
bandi. Það er alltof mikið utn að
gerðalausa báta við þær bryggjur,
hún sé eins æskileg og hún ætti
að vera. Það er mjög erfitt að
hann ásamt fimm bræðrum sínum hemja báta við brvggjur á suðaust-
og föður, þegar þeir misstu annan an og suðvestan, þá verðum við að
bát, sem þeir áttu áður. Fluttist vera um borð og fylgjast með því,
hann hingað suður um líkt leyti, að bátarnir slíti sig ekki frá eða
eða í kringum 1938, og hefir stund brotni. Nýlega hefir höfnin verið sem mest eru notiaJar. Veldur
að sjómennsku við Faxaflóa í 17 raflýst að einhverju leyti, en ann-! stórfellduni vtandræðom fyrir
ár. Má því með sanni segja, að hér ars hefir ástandið verið mjög j okkur^sem sarfcium héðan stöðugt.
sé fyrir að hitta hinn gagnkunn- slæmt í þeim s&kum. Enginn sími
ugasta mann, hvað fiskveiðar snert er við höfnina, sem við höfum
ir, enda ferðin til hans gerð að nætur-aðgang að, hvorki við gömlu
spyrja hann nokkurra spurninga, eða nýju verbúðirnar. Mæti háseti
í fnamhaldi þeirra greina, sem t. d. elcki á réttum tíma, þegar
birzt hafa áður í blaðinu um fisk- róa skal að næturlagi, þá er ófært
verzlanir og fisköflun til handa að ver&a að fara alla leið inn að
borgarbúum. Jóhannes tók erind- lögreglustöð vestan af Grandagarði
inu vel og bauð okkur í stofu. til að hringia. Það munu vera fáar
Þar hófst þegar hin harðasta skot- hafnir erlendar fvrir borg af sömu
hríð spurninga, sem hann varðist stærð, sem ekki hafa hafnarvörð.
með prýði, og sfculum við nú hlusta j Mann, sem fylgist með öllu, sem
á hvað fram fór: I fram fer í höfninni. En hér er
— Hafiö þið kvartað til hafnar-
stjóra með þessi atriði öli?
— Nei, en hvers vegna þarf það
að vara eina leiðir. til að eitthviað
gerist?
FriSunin
íslendingur siglir út úr hafnarmynninu í Reykjavík.
— Sbundia margir bátar veiðar
fyrir fiskmarfcaðinn í Reykjiavík?
— Engir. Þeir, sem róa héðan,
eru Skógarfoss, Gunnar Hámund-
arson, Þórir, Drífa, Kári Söiniund-
arson og Frevia, sem er að byrja,
nfla fyrir frystihúsin.
— Er næ'gur markiaður fyrir
aflann allt árið um kring?
— Já, og þótt meira væri.
— Telur bú friðun Fióans hafa
slcaðleg áhrif á þorsk- og ýsu-
.gcngd?
j — Já, og ég er eklci einn um
það. Það er t. d. álit eins kunnasta
togaraskipstjóra okkar, Nikulásar
Jónssonar, að sálið, sem þessi fisk-
ur lifir á komist ekki á botninn
fyrir eandkola og öðrum flatfiski.
Sarna skoðun kémur fram í tillögu
Útvegsbændafélags Rvfkur, sem
horin var upp á sidasta aðalfundi
LÍÚ. Þar var bsss æsfct, að athug-
að yrði í samráði við sérfræðinga,
hvort efcki væri tímabært að leyfa
dragnótaveiBiar í Flóanum 2—3
sumarmánuðina. Við teljum, að
það myndi aufca þcrsk- o-g ýsu-
gengd.
— Væri nógur markaður fyrir
flatfiskinn, ef þetta yrði gert?
— Hann yrði nægur, og það sem
meira væri, þetta myndi skapa
imibla atvinnu í frystihúsunum,
Fiskveiðarnar í Reykjavík
— Hvert er sótt og hvaða fisk-
ur veiðist aðallega?
einmitt á þeim tíma, sem þau hafa
engu slíku til að dreifa. Að vísu ekkert fyrir stafm.
hafa vátryggingafélögin nvlega ! Hver er hlutur ykkar úr t. d.
2 eða 3 tonnum yfirleitt?
ráðið mann til að fylgjast með bát-,
— VirS minn mpst i'it á um, sem þau tryizgia. en hann hef-
— Hásetinn hefir frá 120—160
— Fiskveiöarnar eru árstíSa-
bundnar, er það ekki?
— Jú, þær eru það. Vertíðin
hefst í janúar-febrúar og lýkur
11. maí. Við byrjuðum 3. janú-
nvenn kl'.íri eins og apar í trjám.
: Það er brí efcki gott fyrir þá, sem
búa um borð t. d. að íara í land í
særailegutn f'jtum. Fyrir skörmnu
v-ar f ir.ð fram á það við hafr.ar-
Gerð bátanna
ar í ár á vertíðinni og vorum með a<s kvc'lrunnn austan megin
lóðir til febrúarloka. Þá skipíurn v'5 Loftrbryggju ,t3í lagfærður.
við um veiðarfæri og vorum með útlum t lko.tnaði mætti yera
net fram til 11. maí. Síðan létum n-auð-yniegar breytingar 11 að
við netin í land, en rérum með Þar úv:a f’ara undan bátum.
handfæri þar til I lok júlí. j \ 'ð_ burfum ofí að taka net
— Hvað er „íslendin.gurinn“ SKruut e
stór og hver er afii á hans stærð
á vertíðinni?
— 'Eru b'vtiar cLus og þ'.nn ekki
of litlir í!l þírisara ve ða?
— Reynrian sýnir, að beir þurt'«
að vera uin 60—70 tónn. Ég hefi
11:i : ótt um innflutningrJeyfi fyr-
ir nýjum bát'. en mér vur syajað.
— Gæíir þú ekki ::eng:3 oútinn
ur^smí jaðan hér á landi?
Jú, en þóit jfc.pasrr.írum hér
j athuga bátana að neð- ___
an. Það er dýrt að verífa að láta haíi m'ííð?ram áðuíuTr-
pa i .'.-P? fyrj efcki ve;gameiri að- jn, þú tel éj þær efckústanda jafn-
Hann er 35 tonn. Aflinn er gerðir, er. þessari beiðni var synj- fæt.s bví. sem beáí er eriendls frá.
frá 100 til 3—400 tonn. Við vorum j að. .Efcki veit ég, hvers vegna. En Margt mætti til nefna, bæði þurra-
I ■
Heilbrig^ismál:
Ezra Pétursson læknií
Þrjár meginstoðir heilbrigðis '%
Þessar þrjár burðarstoðir mann-
l&gs lífs hafa verið kunnar frá alda
öðli. Öll ný þekking og kunnátta
undirstrikar þær æ betur og á-
herzlan á orðinu hæfilegur verður
sífellt meiri. Hófsemin og reglu-
semin læknar og fvrirbvggir fleiri
siúkdóma lieldur en allir læknis-
dómar.
SVEFNIN og hvíldin eru nauð-
.svnleg öllum, sem lifa. Mannkynið
í heild þarfnast sjö til átta stunda
svefns á nóttunni, þó að þær ur.d-
antekningar séu til frá reglunni
sem komast af með minni hvíld.
Þe;r sem legg.ia sig og helst hátta
HÆFILEGÚR SVEFN, hæfileg
áreynsla og hæfilegur matur.
ofan í rúm i klukkustund um miðj
an dag. stunda sömu vinnuvísindi.
Það hefir verið sýnt. fram á það,
með tilraunum að þeim verður
meira úr verki. og þeir vinna verk
sín betur vegna þessarar hvíldar,
setn þeir njóta. Svefnin og hvíldin
eru ekki neikvætt afhafnalevsi,
heldur jákvætt uppbyggingarstarf.
HeUa- og taugafrumurnar hlaða
sig að nýju af ri'bo kiarnasýru,
organellum og öðrum orkug.iöfum.
Hvatamagn heiladinguls, hiánýra
og annarra lokaðra kirtla eykst. og
I acth og cortisonc forði þeirra vex.
i Þessum verðmætu og dvrke.vptu
efnum er dælt í gigtars.iúklinga ag
aðra sjúklinga sem oft hafa ekki
unnt sjálfum sér, vissum vöðvum
eða öðrum líffærum nægilegrar
hvíldar tímunúm saman.
Of mikil ’nvíld getur verið fullt
eins skaðleg og of lítil hvíld.
GAMALL vinur minn og sjúk-
lingur varð að láta af störfum þeg
j ar hann náði sjötugsaldri. Hann
Jhafði alla tíð verið iðiusamur og
: haft mikla starfsgleði. Fvrst í stað
gat hann ekki áttað sig á breyting-
unni á þfnaðarháttum og átti erfitt
með að aðlagast beim. — Hann
reyndi að hafa ofan af fyrir sér
með bókalestri, og þess í milli
i lagði hann sig uop í legubekkinn.
í Líkamleg áreynsla var miög af
i skornum skamti en yfrið nóg
i hvíld. Honum hnignaði svo ört að
ættingjum hans fannst þeir sjS
mun á honum dag frá degi. )
Svo fcom stríðið og aftur varU
þörf og eftirspurn eftir starfskröft
um hans. Þá hresstist liann dag
frá degi við vinnuna og gönguferS
irnar til og frá vinnu, að samá
skapi og (honum hafði áður hnign*
að. Stríðinu lauk 'Og þar með vinn*
unni, en nú hélt hann gönguferð*
unum áfram tvisvar á dag og fór
að hnýta á öngla sér til dundurs.
Hann er ennþá furðu ern og
hress og hefir ánægju af lífinu 19
árum eftir að hann varð að hætta
vinnu fyrir aldurs sakir, að dómi
lagabókstafsins. Hæfileg starfsemí
og árevnsla 'hefir áorkað hér meiril
en nokkuð annað.
Maturinn er mannsins megin, en
samt má ekki neyta hans í það rfk
um mæli að megingjörðin verði of
víð, ef hann á að fá að njóta Ið*
unarepla langlífsins. Hófsemi 4
mat og drvkk er betri en öll lífs-
grös og kínalífselexírar að fornu
og ný.iu. Það er hægt að eta sig í
hel ekki síður en að drekka sig í
hel. Ofát og ofdrvkkja stytta meðal
aldurinn álíka mikið ,þetta tíu til
þrjátíu ár.
FJÖLBREYTT fæði með tölu-
vert af grænmeti og ávöxtum er
æskilegast. Gamli vinur minn. sení
fvrr getur hefir samt lítið notað af
grænmeti og ávöxtum, hann hefir
að vísu stundum borðað það þegar
það hefir verið á borð borið, en
hræddur er ég um að honum hafí
aldrei þótt það vera neinn veruleg
ur matur.
Aðalatriðið er það að fæðan sé
ekki of • einhæf, því að líkaminn
þarfnast nær allra þeirra efna sem
til eru í sólkerfinu, þó að níutíu og
tveir hundraðshlutar hans séu
vatn. Það minnir ó námssvemana
tvo sem nýlega höfðu lært þessa
staðreynd í skólanum. Þeir sátu í
strætisvagni og varð heldur en
ekki starsýnt á fallega unga stúlku
sem steig upp í strætisvagninn unz
annar sneri sér að ihinum og sagði:
„Hún hefir svei mér notað sín átta
prósent vel, þessi.“ E. P.
fúann. ryð í járni, óhentuga veðr-
■ áttu til bess að smíða skipin undir
j beru lofti, eins og hér er gert. og
! fleira as fleira. Hitt vil ég taka
fram, að ég vona. að þetta breyt-
irí og allir okkar bátar verði smíð-
aðir hér.
— Þér er manna bez.t kunnugt
! um fiskvandræði bæjarbúa. Hvað
! bvrfti marga báta til að bæta úr
| bessu ástandi, ef þeir réru allt ár
ið fyrir þann markað?
— Vandræðin eru aðeins um
sumartímann. og þá þyrfti 4—5
, báta. ef þeir réru stöðugt og í þeim
tilgangi einum. En gaii'nn er sá
, núna. að við leggium okkur ekki
; eftir þeim fiski, sem mest vantar
: á sumrin. sökum þess. hversu verð-
ið á honum er lágt. Eg er sammála
Steinsrími Fiskhalíarstjóra, að til
, bess þurfi sérstakt sumarverð.
!
A.flinn og bærinn
— Hve mikið þvrfti að bæta ykk
‘ ur fiskverðið fyrir snmarmánuð-
ina?
— Meðalafli á bessum tíma mun
vera um 2Ys tonn. Við slyppum
með 3 tonn að jafnaði, ef reiknað
væri með 20 róðrum í mánuði. Það
vantiar líklega með öðrum orðum
um 60 þúsund krónur til að það
bæri sig yfir tímabilið. Það mun
* I?t3 nærri að verðið b”rfi að
viinVVo u-i eína krónu á kílóið yfir
þennan tírra.
— Telur bú æsk'legt að bærinn
ann;,=t útwerð t:l öflunar fiskmetis?
— Ef. efcki feng'rí umrætt sum-
erverð. bá væri bað lausn á mál-
iuu, að bæjarútgerðin ræki 4—5
bátn )>=:■? mánuði. Bæjarféhginu
ber skvlda t;l að siá um öflun
flsfc*;«s, ef tilfinnanlegur skortur
er á hon’im.
— En þvi efcki bæjarútgerð allt
•árið?
— Já. eða það. Slíkt gæti vel
kom;ð tT greina.
— Er siómiannsstarfið ekki erf-
iðara en flest önnur störf?
— Það er eins og annað, breyti-
legt, fer eftir afla og veðráttu.
— Hvernig er vinnutíma hagað?
— Núna förum við í róður kl.
4—5 að rnorgni og komum að kl.
4—9 næsta dag. Svefntími vill því
oft verða lítill.
— Ertu ánægður með þá með-
ferð, sem fiskurinn fær, eftir að
hann fer úr bátnum?
— Verð fisksins gefur ekki
möguleifca til sérstafcrar meðferðar.
Frá okkur fer hann þó oftast nýr
Og óskemmdur, en það er rétt. að
í höndum milliliðanna vilja gæði
hans oft ýrna.
Búðirnar
— Hvað um hreinlæti í fiskbúð-
um?
— Þetta er viðkvæmt mál. Eitt
vil ég þó benda á, það eru vatns-
.mælar þeir, sem settir hafa verið
í allar fiskbúðir. Slíkt tiltæki af
hálfu borgaryfirvalda eykur ekki
á hreinlætið. Þessir mælar eru al-
veg einsdæmi, nema ef nefna
skyldi hitaveitumælana, en það er
,og dálítið annað. Það virðist lítið
aamræmi í kröfum um hreinlæti
í fyrirmælum bæjarins og svo þess
um mælafyrirbrigðum.
Já, þeir eru undarlegir þessir
•mælar — og þeir eru margs konar.
Tímamælirinn — úrið mitt — gaf
„mér þær uoplvsineiar. að klukk-
.an væri orðin hálftólf. Jóbannes
ætlaði að róa eftir 4 stundir. Það
var því bezt að kveðia og bakka
eóðar móttökur. Honum veitti víst
,ekki af sínum stutta svefni. Veðr-
ið var alltaf að versna og spurðum
við Jóhannes, hvort gæfi í slíku
veðri.
I — Jú, það gefur. Okfcur er
óhætt. þegar við erum komnir út
|úr höfninni, en ég þori ekki annað
en fara og líta eftir bátnum. Þeim
jer hætfcast hér innan hafnar.
Vaktir yfir bátum
Við förum því með honum niður
að höfn. Regnið lamdi bifreiðina
(Framhald á 8. síðu.)