Tíminn - 03.11.1957, Blaðsíða 8

Tíminn - 03.11.1957, Blaðsíða 8
B TÍMINN, sunnudaginn 3. nóvember 1957. IIMIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllillllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllilllllllllllllllllM '.V.W.V.V.VAW .V.V.W.' Helgi V. Ólafsson — fslend- ingurinn 1957 — er 20 ára *■ gamalt, þróttmikiS ung- ■* menni. Hann hefir æft Atl- ■, as-kerfið, og með því gert V líkama sir.n stæltan og heil- íj brigðan. ATLAS-KERFIÐ -1 þarfnast engra áhalda. Næg- ’« ur æfingatími er 10—15 Ij mínútur á dag. Sendum ■! Kerfið, hvert á land sem er, *■ gegn póstkröfu. ■■ Rcehur oq hofunbcn „Frjáls heimur“ og ungverska þjóðbyitingin Þjóðbyltingin í Ungverjalandi. Höfundur: danski blaðamaður- inn Erik Rostböll. Þýðandi: Tóm as Guðmundsson. Útgefandi: AI- menna bókafélagið. Prentsmiðja: Víkingsprent. — Á frummálinu nefnist bókin Ungarske Vidnes- byrd. Allur ágóði af sölu bókar- innar rennur til Ungverjalands- söfnunar Rauða krossins. NOKKUR mistök eru það, að bók- in hefst á þessum orðum: „Ar 1957, og vika liðin af nóvember- mánuði“. Þetta er meinleg prent- villa, því vitanlega hefst bókin í byrjun nóvember 1956. Sá tími er sem sagt varla kominn, að menn geti byrjað bækur sínar í nóvem- ber á yfirstandandi ári. Þar sem blaðamaður skrifar þessa bók, hefði maður vænzt meiri stað- reynda og minna hugarflugs, eink- um þegar viðfangsefnið er þannig, að það gerir aldrei nema græða á staðreyndum. Fyrsti hluti bók- arinnar er lítið annað en há- stemmdar lýsingar frá flóttamanna búðum og hjálparstarfsemi, sem þrátt fyrir allt voru ekki kjarni byltingarinnar, þótt hjálparstarf- semin hafi verið það eina, sem vesturlandaþjóðir gátu lagt til málanna í átökunum. Má vera að grunnfærum blaðamönnum hafi vaxið þetta svo í augum, að þeir hafi litlu öðru sinnt, en slíkt á tæplega erindi í bækur, enda margþvælt á eðlilegum vettvangi blaðamannsins — dagblöðunum. í BEINU framhaldi af þessu verð- ur Rostböll tíðrætt um það, sem hann kallar „hinn frjálsa heim“. Ég hefi ekki lesið þessa bók á frummálinu og veit ekki hvernig þetta hljóðar á dönsku, en það hlýtur að vera álíka klúðurslegt á því máli og íslenzkunni, eftir að það hefir komið fyrir á næstum hverri blaðsíðu og stundum oft á sömu síðunni fyrstu fjörutíu til fimmtíu blaðsíðurnar. Upp úr því fer að bera minna á þessu orðasambandi og má segja, að það nái hátindi sínum í orðunum „frjálst lýðræði" á blaðsíðu þrjá- tíu og sjö. Maður verður næsta feginn að rekast hvergi á „ófrjálst lýðræði“ í því sem eftir er. Nú er mikið sagt með orðunum „frjáls heimur" og veit enginn hvar þau takmörk liggja. Með þessu þrá- stagli er því höfundur að veikja bókina og jafnframt að veikja málstað byltingarinnar í augum þeirra, sem hljóta að vita betur en það, að Vesturlönd séu skilyrð- islaust frjáls heimur, þótt þau séu næst því að vera það. Dæmi uin ofnotkun Rostböll á orðasamband- inu „frjáls heimur“ er eftirfar- andi: „Allur hinn frjálsi heimur brann af knýjandi þörf til að láta í ljós aðdáun sína á frelsisbaráttu Ungverjalands. Og þarna var ég staðgöngumaður hins frjálsa heims.“ Enginn nema maður frá einhverju kotríki hefði getað fund ið þannig til í hrakningum ann- arra, að hann teldi sig vera stað- gengil hins frjálsa heims, og eng- inn maður með einhverja yfirsýn hefði stöðugt verið að tönglast á „frjálsum heimi“ með ótal blóð- böð í baksýn og meira og minna vafasamar athafnir á Vesturlönd- um, einmitt um sama leyti. ÞÁ FELLUR mér illa notkun orðs ins „góðvilji“ hjá þýðanda, sem kemur einu sinni fyrir í bókinni, á blaðsíðu ellefu. Góðvild hefði ver- ið betra í þessu sambandi, en er að sjálfsögðu smekksatriði. Þarna mun átt við það sama og orðið „goodwill" merkir, en nú eru uppi tímar mikillar góðvildar með þjóð um á Vesturlöndum. í byrjun bók- arinnar má lesa þá bjargföstu trú flýjandi fólks úr Ungverjalandi, að „hinn frjálsi heimur“ muni aðhafast eitthvað og jafnvel taka því tveim höndum, og Rostböll seg ir fólkinu og getur þess, að það hafi vænzt þess svars: „Þér mun- uð öðlast áheyrn þeirra manna, sem ráða örlögum Évrópu og fram tíð heimsins". Hafi fólkið vænzt þessarar véfréttar sem svars í nauðum, þar sem ekkert dugði nema skjótar aðgerðir Vesturveld- anna, ef einhverju hefði átt að bjarga, og menn ekki torveldað slíkt með því að þjösnast inn í Egyptaland til að bjarga hlutabréf- um sínum, — hafi fólkið vænzt þessa svars, þá var Rostböll tákn- rænn maður á réttum stað til að gefa það — áhrifalaus einstakling ur kominn langt að til að segja hrjáðu fólki, komnu yfir mógraf- irnar við Neusiedlersee, að það fengi áheyrn þeirra manna, sem réðu örlögum Evrópu og framtíð heimsins. Þegar hinum persónulega inn- gangi blaðamannsins að megin- málinu er lokið, koma mjög góðir sprettir, eins og fimmti kafli bók- arinnar, þar sem segir frá ung- verskum yfirkennara, sem kominn er særður til landamæranna. Þetta er að mínu viti bezti kafli bókar- innar og réttlætir fyllilega útgáfu hennar. Þar er bókarhöfundur kominn upp fyrir höfuð í hið raunverulega viðfangsefni, bylt- inguna og afleiðingar hennar og hefir sýnilega fengið nógu mikla þjálfun sem blaðamaður til að skilja það, og hættir samstundis að hafa uppi kaffihúsaþrugl um markmið og leiðir. Á eftir þessum kafla heldur hann áfram við^ölum sínum við fólk og birtast þau nær linnulaust til bókarloka, án þess höíundur víki nokkru sinni út fyr- ir verksvið sitt og út í þann heims leiðtoga, sem hann hefir tilhneig- ingu til að vera í byrjun. Hann heyrir mikið af óstaðfestum sög- um og gerir sér far um að kom- ast að hinu sanna hverju sinni. Bókin fær því allt annan blæ og verður nú bæði persónusaga og heimildarrit, sem engin ástæða er til að draga í efa. BÓKINNI lýkur á frásögn af því, er Rostböll sá einn mann vopn- lausan neita að fara úr hliði, sem rússneskir skriðdrekar ætluðu í gegnum. Viðureigninni lauk með því, að skriðdrekarnir sneru við heldur en aka yfir manninn. Þetta er táknrænt fyrir atburðina í land- inu að öðru leyti en því, að venju- lega héldu skriðdrekar Rússa för sinni áfram. Enn hlýtur mikil saga að vera óskrifuð um það sem gerð- ist í Ungverjalandi. Og vert er að taka undir þau orð í eftirmála þýðanda: „Þjóðbyltingin í Ung- verjalandi má aldrei gleymast". Það má heldur ekki gleyma því, að alþjóðasamtök gátu ekkert að- hafzt og eiga í því efni lika sögu og Þjóðabandalagið gamla. Það er í rauninni spá um áframhaldandi blóðsúthellingar á komandi tím- um. Indriði G. Þorsteinsson. Erlent yfirlit (Framh. af 6. síðu.) líkleg til að verða sú, að áhrifa- mest verði þriðja stefnan, er þræðir meðalveginn milli komm- únismans og stórkapitalismans. Á fertugasta afmæli kommún- istabyltingarinnar er lýðræðissinn- um annars heppilegast að gera sér Ijóst, að kommúnisminn verður ekki sigraður með því að vanmeta hann eða með.einhliða áróðri gegn honum. Bezta vörnin gegn honum eins og öðrum einræðisstefnum, er að halda lýðræðisskipulaginu heilbrigðu og láta ekki krofur um þægindi og misskilið frelsi eýði- leggja þann starfsgrundvöll, sem er hverju þjóðskipulagi nauðsyn- legur. Þróun heimsmálanna og þróunin í Sovétríkjunum mun ekki að litlu leyti fara eftir því, hve vel lýðræðissinnar halda vöku sinni á þessu sviði. — Þ. Þ. Skrifað og skrafaðf (Framhaia af 7. síðu). innar með því að kalla saman unga fólkið, virðist hafa verið sá helzt- ur, að segja því ósatt um fortíð- ] ina. Foringjar flokksins töluðu; eins og þeir væru með hausinn ofan í poka. Það varð svo hlut- i skipti Morgunblaðsins að skýra þjóðinni frá því, hvernig farið hefði. Líklega hefir blaðið aldrei gert Ólafi Thors annan eins ó- greiða, með því að birta ræður hans á þessum fundi. Þær eru sá aumasti boðskapur, sem nokkur íslenzkur stjórnmálaforingi hefir látið frá sér fara í langan tíma. Það er táknrænt um viðhorf og vinnubrögð Sjálfstæðisflokksins, að hópur ungra manna skyldi vera valinn til að hlýða á þessi ósköp. Með engu móti var hægt að sýna unga fólkinu í landinu meiri fyrir litningu. f augum þeirra, sem stjórna flokksvélinni er það bara atkvæði, tæki í valdastreitunni. Ekkert hefir betur opinberað hugsjónaleysi Sjálfstæðisflokks- ins og eigingjarnt valdabrölt nokkurra forustumanna en ein- mitt þessi svokallaða „bænda- ráðstefna", eins og allt var þar í pottinn búið. Áfeneismál í PóIIandi 1 Borizt hafa fréttir um það frá Póllandi að undanförnu, segir norska blaðið Folket, að þar í landi sé áfengismálið vaxandi vandamál, og valdi stjórninni miklum erfið- leikum. Drykkjuskapur er vaxandi meðal æskulýðs og verkamanna. Hin ströngu áfengislög, sem sett voru fyrir 3 árum hafa ekki getað unnið á bÖlvaldirium. í byrjun september s.l. ræddi aðalritari pólska kommúnista- flokksins og forsætisráðherra landsins hið alvarlega ástand í þessum efnum. í ræðu sinni lagði Gomulka áherzlu á félagslegan aga og frið og reglu í landinu. Hann skoraði á almenning að hjálpa lögreglunni með að lög og reglur landsins væru haldin. Það sem eirikum skaðar, sagði ráðherr- ann, er brask með vörur, sem llítið er til af, og hin síaukna á- fengisneyzla. í því sambandi sagði hann að þjóðin hefði á fyrstu sex mánuðum ársins neytt áfengis fyr- ir 3 milljarða zloty, en þar væru 900 milljóna aukning miðað við sama tíma í fyrra. Styrkið iamaða og fatlaða iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim imiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimmiiiiiiiiimmmmmiiiiiiiimiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiumiiiiiimiiiiimm Árnesingar Herkúles kvenflauelsbuxur í fjölbreyttu litaúrvali. Stærðir 40—46. /^/Wverelunin yjiuiód Selfossi 1 Sími 117 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmmmmiiimiiimiimiiiiimmmmmimiimmmmmimmimmmmmmmmmmmii Áfengisvarnarn. Reykjavíkur. AUGLYSIÐ I TIMANUM ATLASÚTGÁFAN, pósthólf 1115, Reykjavík. iiiiiiiiimmmmmmiimiimmiimiiiiimiimmmmiimmimiiimiiiiiiiiiimiiiiimii mmiiiimimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimmmmiimmiiiimiiiimiimimuui NÝJUNG FRÁ Skólabuxurnar í ár Svartar strengjabuxur með ROCK- sniði. Efnið er kambgarnsefni b(. með 10% grilon KLU liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiimimmiimiiiiiiimmimii

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.