Tíminn - 20.04.1958, Blaðsíða 1

Sfmar TÍMANS eru
Ritstjórn og skrifstofur
1 83 00
BlaSamenn eftir kl. 19:
18301 — 18302 — 18303 — 18304
42. árgangur.
Reykjavík, sunnudaginn 20. apríl 1958.
Innl í blaðinu:
Mál og menning, Munir og minj-
ar, Lífið í kringum okkur bls. 5.
Skoðanakönnun um kjarnorku-
tilraunir, bls. 6.
Kirkjuþáttur bls. 4.
88. biað.
Fokkervélin í reynsluflugi.
llnnið er að því að semja frumvarp
um ráðstafanir í efnahagsmákm
Bretar auka herlið
Lundúnum, 19. apríl. Bretar hafa
aukið herlið til verndarsvæðisins
Aden á Arabíuskaga. Ástæðan er
vaxandi undirróður og skemmdar
stsf.-fsemi ÍSjguma'.-ina i vestur
hluta Aden. Flugumenn þessir
koma frá Ynien, en ríkisstjórnin
þar er náinn bandamaður Nass
ers og gerir Bretum allt til miska
er lnin má.
Koma hverfilknúnar Fokkervélar
staðinn fyrir Dakotavélarnar?
í
Óm Johnson álítur hugsanlegt aí innanlands-
Hfkti Flugfélagsins verílii endurnýjaður meí
þessum Fokkervélum
VikuritiS Time skýrir frá því í síðasta hefti, að framleiðsla
er, þá lagði Flugfélagið út í mikla
fjárfestingu, þegar Viscount vél-
arnar voru keyptar til landsins og
er félagið nú að rétta við eftir það
átak. Örn sagði, að næsta verkefnið
væri að endurnýja þær flugvélar
- v. -jt • i -1 • ■ n 'i • i-ii , • ... félagsins, sem notaðar eru innan-
se höfn' i Bcvndankiunum a flugvel, sem einna liklegust se til lands> og koma þ4 að sjálfsögðu til
Ekki ósennilegt að þaS verði lagt fyr-
ir Alþingi í næstu viku sagSi forsætis
ráðherra í viðtali við Tímann í gær
Unnið er nú aS því að semja frumvarp um nauðsyniegar
ráðstafanir s efnahagsmálum og er ekki ósennilegt, að það
verði lagt fyrir Alþingi í næstu viku. Hermann Jónasson, for-
sætisráðherra, skýrði Tímanum frá þessu í gær, er blaðið
leitaði frétta hjá honum af samningaviðræðum stjórnarflokk-
að ieysa Dakoltivélarnar af hólmi, vélar eins og þær, sem
Flugfélag í 'ancts hefir hér á innanlandsleiðum. Þessi nýja vél
nefmst Fokker Friendship og er framleidd fyrir rnarkað í
Bandarikjunum af Fairchild Engine & Airplane Corp. Vélin
er teiknuð i Fokker flugvélaverksmiðjunum í Hollandi. Hún
er knáin tveimur hverfilhreyflum, flytur fjörutíu farþega og
fer 280 mílur á klukkustund.
Smærri fíugfélðg nota enn
tveggjis. hreyfl'a Dakotavélar til
mann- og vöruflutninga, þótt öld
þrýstíi>oftsf]ug%'élanna sé hafin fyr-
ir nofckru. Flugvélaverksmiðjur
hafa Jönguin haft augastað á fram-
leiðstu vólar. sem gæti leyst Da-
kotavéiarnar af hólmi, en fram til
þessa hefir engin vél verið fram-
leidd, sem gæti að öllu leyti kom-
ið í stað þeirra.
Panitanir farnar að berast
Nýlega var farið í reynsluflug á
fyrstu Fokker-Friendship vélinni,
sem framleidd er í Bandaríkjunum
í umiboði Fokkerverksmiðjanna i
Hollandi. Haíði þá bandaríska fyr-
irtækið, sem framl'eiðir þær, eytt
tuttugii og fimm miiljónum doliara
í að Meypa framleiðslu þessarar
vélar af stokkunum. Fyrirtækið
virðist þó æda að vinna þennan
kostnað fljótlega upp aftur með
sölu á vélunuor, því að fjórtán lítil
flugféiög vestra hafa nú þegar
pantað níutíxi og fimm Fokker-
Friendship. Þessi féiög eiga það
samnefnt, að hafa notað Dakota-
vélar til hvers konar flulninga, en
sú véiartegund hefir í áratugi þótt
allra ilugvéla hagkvæmust á styltri
leiðvn.
Hafa fylgzt með
Vegna þessarar fréttar í Time
sneri blaðið sér til Arnar John-
son, framkvæmdastjóra Flug'fé-
lags íslands, og' spurði liann um
horfur á því, hvort Fokker-vélin
mundi almennt koma í stað Da-
kotavclanna í framtíðinni. Örn
sagði, að þessi nýja vél hæfði
prýðilega starfsemi snrnra flug-
félaga, og því væri ekki áð neita,
að hún kæmist kaunski næst því
að geta leyst Dakotavélai-nar af
hólini. Hann sagði, að forráða-
menn Flugfélag'sins hefðu fylgzt
með þessari vél lijá Fokkerverk-
smiðjunum og' þessi gerð yrði tek
in til enn frekari athuguuar, ef
eða þegar úr endumýjun innan-
landsflotans verðiu'.
Dýrar vélar
Örn sagði, að FokkervélLn myndi
kosta einar tíu milljónir króna án
varahluta hjá verksmiðjunum í
Hollandi. Fyrir það verð væri hægt
að kaupa einar 7—8 Dakotavélar.
Fokkervélin mundi henta vel á
lengri leiðum innaniands. eins og
til Akureyrar, Egilsstaða og ísa-
fjarðar, þegar l'lugvöilur hefir ver-
ið byggður þar. Eins og kunungt
g'reina þær nýjustu gerðir véla,
sem bezt hæfa þeim aðstæðum, sem
hér eru fyrir hendi. Og kannski
veröur þessi nýja Fokkervél fyrir
valinu.
anna.
Það hefir verið unniö látlaust að
þessum málum núna um langan
tíma, sagði forsætisráðherra, og er
öllum landsmöimum það kunnugt.
Fram hefir farið mjög ýtarleg at-
hugun á öllu fjárhagskerfinu. Sér-
íræðitK ar undir forustu Jónasar
Haralz hagfræðings hafa fjallað
um þá rannsókn og lagt skýrslu
fyrir ríkisstjórnina Má segja, að nú
jliggi alveg ljóst fyrir, hvernig á-
standið er, svo ,og, hver áhrif ein-
stakar aðgerðir til leiðréttingar og
úrbóta koma til með að hafa. Þá er
það ríkisstjórnarinnar, stuðnings-' ingi eftir föngum, og eins mun
flokka hennar og- loks Alþingis í reynt að flýta frv. svo sem unnt er.
heild að velja þær leiðir, sem heppi- J viðræðm' stjórnarflokkanna uni
legastar eru og færar eru taldar. einstök atriði eru á lokastigi og
væntanlera reynist unnt að ganga
Viðhorf stéttanna formlega frá tillögunum fljótlega,
Ýtarlegar viöræðm' um þessi mál sagði forsætisráðherra að lokuin.
hafa farið fram í milli stjórnar-
flokkaima á þingi og verið er að
kanna viðhorf alþjðusamtakanna
til einstakra atriða. AÖgerðir rikis-
stjórnarinnar eru við það miðaðar
að þær fái staðizt og njóti skiinings
og velvilja starfsstéttanna. Án
slíkrar undirby ginsar er ókleift að
aðhafast nokkuð til frambúðar í
þessum málum.
Mál þessi eru‘mjög umfangsmikil
og þarf engan að imdra að undir-
búningur naulð’synle. ra lagfæringa
taki alllangan tíma. Reynt hefir
verið aö hraða þessum undú'bún-
Þeir Adenauer og
Macmillan sammála
Lundúnum, 19. apríl. Dr. Konrad
Adenauer kanslari V-Þýzkalands
snéri í dag heim í'rá Lundúnum,
eftir nokkurra daga viðræður við
Macmillan forsætisráðherra. Hann
sagði fréttamönnum við brottför
ina, að þeir hefðu verið sammála
um öll mál, er þeir ræddu. Uin
i'und æðstu manna sagði kanslar
inn, að það myndi taka
líma fyrir leiðtoga stórveldanna
að ná samkomulagi um deilumálin
og kreíjd?;t fjiisimikitlar þolin
mæði. Færu þær tilraunir út um
þúfur myndi illa horfa. Hann
sagði, að það tæki tvö ár þar lil
V-Þjóðverjar hefðu fullæft nægi
leg't lið sérfræðinga til að nota
kjarnokuvopn í hernaði, en fyrir
þann tíma vonaði hann að náðst
hefði samkomulag um bann við
notkun þessara vopna.
Sænska bókasýningin
var opnuð í gærdag
í gær var opnuð í Þjóðminjasafninu sænsk bókasýning að
viðstöddum í'orseta íslands og forsetafrú. Sten von Euler-
Chelpin sendiherra Svía opnaði sýninguna með ávarpi. Sýning
langan þessi er hin merkasta og verður opin næstu 10 daga frá kl.
2—10 e. h. alla daga.
Er sænski sendiherrann liafði gæti því kallazt hluti af eilífðinni.
opnað sýninguna, tók Gylfi Þ. Gísla Hann sagði, að engin þjóð samein-
son menntamálaráðherra til máls.
Ræddi liann um sýninguna og
hvert gildi hún hefði fyrir gagn-
kvæm menningarkynni íslendinga
og Svía.
Ráðherrann sagði m. a., að góð
bók væri sá vinur, sem aldrei
brygðist. Ilún væri æ hin sama og
Gamli maSnrinn er aítur brattur
ÖryggisráðiS ræSir á mánudag kæru
Sovétríkjanna um ferðir flugvéla
Lu idúnum, 19. apríl. — Svo sem frá var skýrt i fréttum í
gær., ásaka Sovétríkin Bandaríkin fyrir að hafa um skeið sent
sprergjuflugvélar sínar hlaðnar v.etnissprengjum áleiðis til
Rússrands. Hafa Sovétríkin kært málið til Öryggisráðsins og í
dag var frá því skýrt, að ráðið myndi koma saman á mánudag
til að ræð?. ákæruna.
I áróðursbragð að ræða af hálfu
TaDs jiaður Bandaríkjasljórnar ' Rússa og vilji þeir me'ð þessu færa
liefir fcröftuglega mótmælí ásökun-1 sér í nyt ótta fólks. Bandaríkja-
um Rússa og sagt þær tilhæfulaus- stjórn segist hius vegar nieð
,ar. Sprengjuflúgvélar hafi aldrei ánaegju vilja ræða málið í Örýggis-
farið með vetnissprengjur innan ráðinu. Forseti þess nú er Henr.v
borðs nema í vandlega undirbúið Cabot Lodge futitrúi Bandaríkj-
æfingafiúg. Hér sé aðeins um I anna.
Churchiil er fyrir nokkru kominn heim til Engiands eftir að hafa sigrast
á lungnabólgunni enn einu sinni. Gamli maðurinn er hinn hressasti, en
hefir þó talið ráðlegt að hætta við Bandarikjaför að sinni. Með honum á
myndinni er kona hans.
aði sem Svíar glæsilega menningii
og trausta velmegun. I>eir kynnu
að samræma á ákjósanlegan h-átt
frelsi og skipulag. Þeir .gætu því
með réttu talizt stórþjóð, þótt þeir
að íbúatölu teldust til smáþjóða.
Göniul og góð kynni.
Hann ræddi samskipti Svía og
íslendinga og kvað þau hafa staðiö
lengi. T. d. hefði hinn fýrsti prcnt-
ari, sem hingað kom, verið Svíi,
Jón Matthíasson að nafni.
Næstur talaði Herman Stolpe
forstöðumaður sænska bókaforlags
ins K.F. og síðan dr. p-hil. Rin-man
bókavörður. Að lokum lók til míis
rithöfundurinn Eyvind Johnson og
flutti þaikikir allra sæns'kra stéttar-
bræðra sinna í sambandi við þá
kynningu, er hér færi fram á sænslc
um bókmenntum.
I Sýningin er haldin að tilhlubn
Isænska Boklaggareföreningen, ísa-
; foldarprenísmiðju og Bólcaútgáf-
unnar Norðra. Bækurnar eru ekki
til sölu á sýningunni, en hægt er
að fá þær keyptar fyrir milligöngu
Norðra eða ísafoldarprentsmiðju.
Innbrot í fyrrinótt
í fyrrinótt var brotizt imi í verzl-
unina Stakkui', Laugavegi 99. Litlu
vei'ðmætu var stolið úr verzluninni,
eða 135 krónum í peningum og
nokla'um pörum af karlmanna-
sokkum.