Tíminn - 23.08.1958, Page 5

í f M1 N N, laugardaginn 23. ágúst 1958.
Margt fagurra muna í heímilisiðn-
aðardeild Landhúnaðarsýningarinnar
Frú SigrítSur Thorlacius skriíar um sýninguna
Fleirum en mér og mínum
samferðamörinum mun hafa
farið svo, er þeir komu á
fandbúnaðarsýninguna á Sel-
fossi s.l. sunnudag, að lítið
svigrúm reyndist til að skoða
það, sem þar er að s|á. Mér
lék einkum hugur á að skoða
heimilisiðnaðardeildina, en
ekki varð með nokkru móti
kómizt nálægt henni fyrir
mannmergð. Á miðvikudag
komst ég aftur austur og
var þá gott næði til að litast
um.
f heim'ilisiffnaðardeildinni er
mar'gt fagiirra og sérkennilegra
muriá og gildir þ'að bæði um handa
verk íiðinna kynsióða og þairrar,
'sem nú byggir Suðurland. Sannast
að segja undraði mig, hve margir
og fagrir voru þeir fornu mun r
prjónastokka, aska, bæði gamia og
nýja, kassa með tappalæsingtim
og margt fleira. Meðal nýrra gripa
voru mjög jniekklega skoir.ir grip
ír, sem Gifnfinna Guðmundsdóttir
frá Vorsabæ hefir gert, en því
refni ég það sérstaklega, að frem-
ur fáar konur ftunda að nokkru
ráði útskurð. Þóttu mér tveir
vindlingabaukar eftir Guðfmnu
prýðifega fallegir.
. Vefnáffur og útsaumur. ihargvís-
itígiir er á sýningunni. Gekk ég
í'fyrstu fram hjá dúkúm cg ffeiri
nýjum munum án þess að veita
þeim sérstaka athygli vegna þess
aff mér datt i hiig, að það væru
gripir, sem námsmeyjar hefðu únn
ið á skólum undir leiðsögn kenn-
a.a, en gæzlukona ságði mór, að
svo væri ekki, þarna væri sýnd
tómstundavinna 'húsmæðra, sem
gripu í hannyrðir nilli búverka.
Sérkennilegasta hald ég þó að
að télja imaða muni
bbwrir-
mynd og litasamsetningin alveg
írábær.
Allmargar smáar gólfábreiður
eru á sýningunni. Var eirr tusku-
ábreiða með sérstaklega l'allegu
mynztri og hafði Lilja Þorláksdótt
ir frá Austurhlíð í Gnúpverja-
hreppi gert hana. Önnur var flosuð
í prjónaðan grunn og liktist helzt
loðfeldi, en því miðúr tók ég ekki
eftir, hver hefir gert hana. Ann-
ars er ekki hægt að nefna með
nöfnuin 'alla þá, sem þarna eiga
fágra og smekklega muni, því að
þá yrði að nefna alla, sem lágt
hafa til sýningargripi.
Þr.jú hekluð sjöl úr svörtu tog-
bandi þóttu mér eftirtektarverð,
og vöru sitt með hverju mynztri,
enda eftir þrjár konur. Eru þau
svo létt í sér, að Helzt íikist knipl-
ingum. Myndi' ég vera fljöt að
skipta á slíkum grip og' flestum
silkisjölum, ætti cg þéss kost.
•Sýiidur er sþunaro’kíkur, sem
gengur fyrir' rafiaagni og sþinn.'ur
á þtjár snældur i einu. Hefir Sig-
urjón Kristjánsson, Forsæti, smíð-
að hann. Hann og Gestur bróðii
hans hafa einnig smíðað vefstól,
;em þarna er, en lítil skil kann ég
í báðum þeim vélum. Sama vérð
ég að segja um spunavélfna, sém
•pinnur tuttugu þræði í einu, en
illmörg kvenfélög m'unu eiga slik-
ir vélar og láta spinna í þéim fyr-
r félagskontir.
Heimilisiðnaðardeild sýningar-
nnar er öllum þeim, sem að henni
tanda, til mikils sóma, þeim, sem
'ert hafa muriina, valið'þá til sýn-
ngar og komið þeim fyrir.
Sigríður Thorlacius.
fslenzk skjöl.
sem varðveittir hafa verið af rækt
ársemi og skilningi á fegurð þeirra
heila öld eða jafnvel lengur. Já,
þarna voru handofin kvenpiis fra
1860 og 1880, sem ég hefði itm-
svifalasut gripið og klætt mig i,
hefði ég mátt. og þótzt betur búin
en í nútíma skarti. Var eitt 'gln-
íeitt þils með rósavefnaði aiveg
sérstaklega fallegt. Þá var kyrtill-
inn glæsilegur, sem Ólöf Briem
frá Stóra-Núpi hafði dregið í
liiynztur. Sama fínlega blaðmynztr
ið er saumað í slæðuna og sjálfan
kyrtilinn, Ein gæziukonan á -sýn-
ingunni sagði mér, að Ólöf myndi
hafa gert mynztúr í nokkra fleiri
kyrtla.
' Gamall og nýr vefnaður er þarna
prjónles og hekl. Alltaf vekur það
áthygli manns, hvs sauðalitirnir
eru fallegir í vclunnum muriuir
Gamli, köflótti einskeftuvefnaður-
inn, békkjótti svuntudúkurinn og
nýju, 'hekluðu ábreiðui.iar sönn
liðu þaðöil.
Á endavegg sýningarinnar hang
ir svártur, fagurl&ga saumaður
faldur af samfellu, er átt hafö.
Þórtinn Bjarnadóttir . (Pálssonar
landlæknis), kona Sveins Pálsson-
ar læknis. Gaman væri að vita,
hvort hún hefir borið þá samfellu.
er brúðkaup hénnar og Sveins var
gert að Hlíðarenda þann 19. oki
1795. Um sanibúð þeiira hjófta
ságði Sveinn sjálfur: ,, og varo
sámvera þeirra, þó ólíkt væri í
.mörgu lundernið, það allra indæl-
asta, sem hugsast kann hér á
jörðu“.
Eieira er fallegt og skemmtilegi
af fornum kveribúnaði á sýning-
unni, scm ekki þýðir upp að telja.
Ýmsir fallegir útskornir muan
eru þarna. Nefna má kassa, sem
Bólu-Hjálmar og dóttursonur hans
hafa skorið út, smjöröskjur,
ar Halldórsdóltur frá Stiandahjá-
leigc sem um o.e eftir áttræðis-
aklur hefir saumað þrjú veggteppi,
?em á sýningunni eru. Á elnú er
riiynd af æskuhei 1 hennar og
M'a.Kiþán þar; Á grúnnriiyndinni
af bsðstofunni eru t. d. .sýndar
- '■ >-'inand' |erð: af úmáþr-eið-
un>, eins cg hún man þær. í ann-
að teppi' hefir hún saumað ættar-
tölu s'ína og á hið þriðia myndir
af Hólum í Hjaltaaal, SJkálholt-i og
Bessastöðum.
H'.n konan er Þórunn Bjairna-
dóttir frá Ýrafo t sem Refir
'ír! rð hsttsmv' r'tsaúmi.
Er mvndin gerð ' ' ' r fvr: -
Eldur í geymslu-
skúr við Dósa-
verksmiðjuna
Á tíunda tímanum í gærkvöldi
var slökkviliðið-kvatt að Dósaver.k
-miðjunni, sem liggur milíi Sæ-
túns og Borgariúns. Þar hafði
kviknað í geymsluskúr verksmiðj
unnar. Skúr þessi er járnklæddur,
en stoppaður með hefSIspónúm og
komst eldur í spóninn og svo dót
þag seiri þar er geymt. Töldu
slökkviliðsmenn að þárna hafi yer
ið um íkveikju að ræða, annað
hvort af mannavöldum eða börn
hafi verið að fikta með eld. —
Kveikt hefur verið í drasli sém
er við norðurenda skúrsins og
logaði glatf í því er slökkviliðið
kom á vetlvang. Slökkviliðinu
tókst á tiltölulega skömmum tima
að ráða niðurlögum eldsins. —
Skemmdir urðu nokkrar á skúrn-
um.
Handunnið veggteppi vakti mikla athygli.
Hvíldarheimili fyrir aldrað fólk
tekið til starfa í Hveragerði |
Sjö ár iiðin síðan eliiheimilitS Ás hóf starf-
rækslu sína þar
Elli- og dvalarheimilið Ás í Hvei'agerði tók til starfa 2G,
júlí 1952. Árnessýsla keypti í fyrstu tvær húseignir til afnota
i fyrir eHiheimili, en um starfrækslu þess var gerður samningua
til tuttugu ára við Elli- og hjúkrunarheimilið Grund, sem be
i alla ábyrgð á rekstrinum og sér algerlega um hann. Síða
keypti Árnessýsla tvær húseignir til viðbótar. Grund hefi
látið gera allar viðbætur og endurbætur, sem og keypt öl
áhöld og útbúnað. Ennfremur hefir Grund keypt þrjár hú-L
eignir til viðbótar.
, ... , . sal. Á þessu sumri tók til starf::
Gisli Siguibjomsson, forstjoii j ag Ási n0kkurskönar hvíldarheim
Elliheimihsins, bauð fréttamonn- j iU {yril. aidrað fólk Þar er hæg
um tiM-Iveragerðis r gæi og sypdi j ag jeigja ágæt herher.gi í vik:,
til mánaðartíma, og er þetta einl
þeim húsakynni heimiiisins, sem
allur er til fyrirmyndar. Alls eru
6 hús þegar í notkun. og væntan-
lega verður byggt meira á kom-
andi árum. í húsunum komast alls
30 vistmenn fyrir, og eru fiest her
bergi fyrir einn vistmann.
Matsalur, setustofa og sólskáli
eru til húsa á sama stað, ásamt
10 herbergjum, en skammt er á
milli húsanna svo að fólkið þurfi
söm skemmst að ganga til þess
ag komast í setustofuna og mat-
(Ljosm.: Timinn)
um ætlað eida fól-ki sem þarf . ,
hxisnæði að halda í skemmri tím
vegna ytri aðstæðna, svo sem ferð .
laga skyldmenna. Hér er á ferc
inni merkileg nýjung, og er hús -
kostur og aðbúnaður hvíldarhein
ilisins allur til fyrirmyndar, líl: :
og annag á heimilinu.
Ennfremur er á döfinni áætlu:.
um það að selja öldruðu fólki hí:.3
við mjög vægu verði, svo þa'd
geti haft þar sitt heimili til dau'c
dags en þá gengur eignarétturin .
að sjálfsögðu aftur til Elliheimili j
ins. Þetta er rnjög merkileg nýj-
ung, sagði Gísli og þegar veri!
byggt og selt eitt slíkt hús oy
vonir standa til þess að þau vercl
fleiri ef þessi fyrsta tilraun heppii
ast vel.
Eins og fyrr segir er samvinm
milli Árnessýslu og EHi'heimilisir- ;
Grundar um Ás, en elliheimili:-■
lefnd Árnessýslu skipa: Guðjón
sigurðsson, garðyrkjubóndi, Gufn
dal, Dagur Brynjólfsson, Selfoss .
Vigfús Jónsson, oddviti Eyra:.'-
bakka. Með nefndinni hefur ávali:
ítarfað Páll Hallgrímsson, sýsl ',-
maður.
Forsföðukona er frú Kristjao
Iljaltested. Heimilislæknir c:
Magnús, héraðslæknir.
„Betra að selja lieilsu
en þorsk“
Gísli kvað þessar framkvæmáií
aðeins véra upphafið að nýtingn
þeirra möguleika sem Hveragerc i
hefur upp á að bjóða enn. Eins o :
kunnugt er dvöldust hér á lam i
þýzkir vísindamenn fyrir skömn.n
| Framhald á 8. síðu.