Tíminn - 14.10.1958, Qupperneq 3

TÍMINN, þrigjudaginn 14. októbcr 1958.
3
RAFEINDAUOÐIÐ
Gestinum á heimssýning-
unni í Brussel virðist hin
silfuri jómandi sýningarhöll
Philips-verksmiðjanna líkj-
ast helzt einker.nilegum risa
kuðungi af úthafsbotni. At-
hygli hans er ósjálfrátt vak-
in á hinum mjúkiega
sveigðu veggjum þessarar
sérkennilegu byggingar.
Silfurljómandi sýningarhöll Phi-
lips-verksmiðjanna og rafeinda-
Ijóðið, sem þar er framið, vekja
mesta athygli manna á hinni fjöl-
breyttu heimssýningu í Brussel
muni gerast, byrjar ljóðið.
Mynda-. hljóma-, Ijósa- og litaalda
skellur á honum.
Stendur í átta mínútur
Þessi flaumur stendur yfir í
átta mínútur, breytist á hverri
sekúndu, fyllir út rúmið, sem var
Hinn heimsfrægi fransk- alveg líflaust rétt áður, og smýg
ur inn í fjarlægustu horn. Risa-
stórar myndir birtast á sveigðum
veggjunum. Það e.ru grímur, beina
grindur, guðir, byggingar, kjarn-
orkusprengingar og rústir, sjúk
toörn, fili^'itjörnúr, hugvitsmenn
svissneski arkitekf Le Corbu
sier er höfundur byggingar-
innar og rafeinda! jóðsins,
sem þar inni er framið. j
Ljóðið er hið eina. sem höllin
hefir að geyma, og með sam-
tvinnun listar og tækni er það
eiginlega eina .sýningin í Brúss-
el, sem er raunverulega ein-
stæð. Þúsundir gesta streyma dag
lega inn í PhiIiphshRlL'ina, sem
toefir orðið umrædd;asta atriði
og tæki auk rnargra annarra
mynda og tákna eða abstraktra
samsetninga. Allt þetta á að sýna
hina stórbrotnu sögu mannsþró-
unarinnar fram til vorra daga.
Myndavalið á að sýna, hvernig
mannkynið hefir frá upphafi
rcynt að ná samræmi og ham-
toeimssýningarinnar ekki aðeins inS.Í11 °S varið sig fyrir sorgum
fyrir djarfl og furðulegt útlit °S áföllum, hvernig ást og hatur,
heldur líka vegna hins einkenni-
lega ljóðs', sem þar er að heyra
og sjá.
Ljóðfð hefst
Gesturinn gengur inn í næst-
■um auðan sal. Naktir veggir sal-
arins eru sveigðir söðullaga upp
í þrjú horn. Gesturinn lítur undri
andi í kringum sig. leitar að ein-
hverri miðju, en á erfitt með að
átta sig. í fyrstu tekur hann
varla eftir' því, sem hann sér.
Dauðaþögn ríkir. hleðan gestur-
inn spyr sjálfan sig að því, hvað
liáleitar hugsjónir og hinar óhjá-
kvæmilegu truflanir daglega lífs-
ins hafa haft það að leiksoppi.
Sýningin er í siö hlutum þ.e.a.
s.: „Sköpun“, „Andi og efni“,
„Frá rnyrkri til dögunar“, ,Menn
gerðu sér guði“, „Menningar-
skeiðin koma og fara“, „Sam-
ræmi“ og „Til allra manna“. Boð-
skapur rafeindaljóðsins er um
köllun mannsandans'.
Rafeindahl jóðtæknin
Ef ekki væri annað að sjá en
þessar myndir, væri þetta ekk-
ert óvenjulegt, þetta væri aðeins
nokkurs konar myndabók. Það
er aðeins rafeindahljóðtæknin,
sem blæs lífi í kviksjána. Annað
væri gagnslaust á?i hins, og hvort
tveggja væri lítils virði, ef það
ætti sér ekki stað innan í þess-
ari dularfullu byggingu. Það er
að miklu leyti vegna staðsetning-
arinnar, að rafeindaljóðið er tæki
tii ábendingar og túlkunar, sem
er jafn skarpt og hnífur skurð-
læknisins og' jafn napurt og hinn
ógeðfolldasti sannleikur.
Dökkir blettir á veggjum
Þegar geslurinn kemur inn í
höllina, tekur hann eftir dökk-
um blettum á veggjunum. Það
reynast vera hátalarar, sem raf-
eindatónlis't streymir frá. Hinum
athugula áheyranda, sem, heyrir
þetta í fyrsta sinn, finnst þetla
allt hljóma undarlega, og þó flyt-
ur þessi tónlisl hann í undraheim;
það er eins og t'erð til annars
hnattar, sem gerir liann hræddan
en forvitinn. Tóniistin er mynd-
uð af hringlandi og hvíslandi
hljóðum; hún er hótfyndin og dap
urleg á víxl, hún þrumar og
öskrar.
Líkt eftir mannsrödd
Á einum stað er likt eftir
mannsrödd. Eins og aðrir hljóm-
ar þarna hreyfist hún í lokuðum
salnum, frá vinstrí til hægri, upp
og niður aftur. Svo bersýnilega
sveiflast hún til og frá, að áheyr
Úr stjórnkSefanum.
endur reyna að '-ekja slóð henn-
ar. Maður getur séð höfuð þeirra
Framhald á 8. slðu.
,Evrópu-str*ti
á heimssýningunni: Philips byggingin fremst til hægri, þá
Túnis og síðan Marokkó.
Lasídvarnaráðherra V-Þýzfcalands á í
styrjöld við götulögregluþjón
Landvarnaráðherra V-Þýzka-| ur hann einnig hækkaður í tign og
lands á nú í styrjöld — við iafnvel hefur heyrst talað um að
götulögregluþjón. „Styrjöld"
þessi stafar af því að lög-
Risastórar myndir birtast á sveigSum veggjunum.
VituS ér enn ... Margur mun hafa
brosað' í kampimi við lestur auglýs-
ingar eimiar í dagblöðun-
um á laugandagmn, þar
um. — Atlantic, Steró, Stratos, Ori-
on, Rúbín, Neo og ömiur áb’ka há-
fleyg nöfn blasa við sjónum, ef menn
stafar af því að
regluþjónninn, sem stjórn-
ar umferðinni í Koblenzer-
strasse í Bonn, Hahlbom
nafni, dirfðist að gera at-
hugasemd við það að bítl
ráðherrans, Franz Jósefs
Strauss, ók yfir gatnamótin
; gegn rauðu umferðarljósi,
og var næstum lentur í á-
rekstri við sporvagn, sem
hefði getað orðið aivarlegt
mál fyrir sporvagnsstjórann,
ef á hans málum hefði verið
tekið eins og Hahlbom!
Hahlbom er sem sagt lögreglu-
þjónninn sem skrifaði ráðherrann
niður fyrir brot á umferðarregl-
um, og ráðherrann lýsti því yfir á
staðnum að toann mundi sjá til
þess að þessum leiðinda lögreglu
þjóni yrði sagt upp stöðu sinni! .
Hvarf af „vaktinni"
Fyrir nokkru síðan tóku menn
eftir þvi að Hahlbom var horfinn
af sínum venjulega stað í Kobl-
enzerstrasse, og fóru að velta því
fyrir sér hvort Strauss ráðherra
hefði gert alvöru úr hótun sinni.
Voru lögregluyfivvöldin í Bonn
virkilega svo langt' leidd að þau
segðu upp lögregluþjóni sem gert,
hafði skyldu sína fyrir það eitt, að
hann fengi orðu þá sem lögreglu-
mönnum er veitt fyrir að sýna
framúrskarandi hugrekki í starfi.
Vart er nú um annað talað í Þýzka
landi en þetta ævintýri lögreglu-
ag þjónsins og dagblöð þar keppast
við að birta af honum myndir og
hefði skipað bílstjóranum að gera
þetta, og HANN mundi sjá til þess
að þetta yrði dýrkeypt spaug fyrir
Hahlbohm! Hahlbohm svaraði
stutt og Iaggott: „Akið áfram, hr.
ráðherra og tefjið ekki umferðina,
ég hefi aðeins gert það sem skyld
an bauð!“ Þetta svar féll þýzkum
vel í geð og látlaus straumur bréfa
segja ævisögu hans allt frá barn- er til dagblaðanna þar sem borið
æsku, svo segja má að Hahibohm
megi una glaður við sitt.
Við rannsókn kom í ljós að ráð-
herrann hafði skipað bílstjóra sín-
um að virða stöðvunarmerkið að
vettugi, og eftir að Hahlbohm
hafði skrifað hann upp fyrir t'il-
tækið, gekk ráðherrann að honum
og sagði yfirlætislega að HANN
er iof á festu og einurs lögregiu-
mannsins.
Næsti þáttur í þessu elnkenni-
lega máli fer fram í réttarsainum
í Bonn, þar' sem Franz Jóscf
Strauss ráðherra á að bera vitni
gegn Hahlbohm og eru menn
spenntir að vita hver úrslitin
verða!
-wm
Í-í f***.. *
■í - - i'k

líta yfir auglýsingarnar. Fregnir toorizt hefði kvörtun frá forreiðum
sem danáhús eitt flutti hafa og borizt ai' því, að tríó eitt í ráðherra?
mönnum þann fagnaðar- Skagafirði hafi tekið upp nafnið j Er farið var
I var því
nafn- yfirvaldanria að Hahl'bom væri á
booskap, að „kalypsö-parið Ninna og
.Diörík“ mundi skemmta væntanleg-
um gestum hússfns það kvöldið!
Þessi nöfn koma raunar ekki ókunn-
ugiega fyrir sjónir, og ef fleiri pör
sýna sömu .,hugkvæmnina“ og Ninna
og Diðrik, er ekkert liklegra en það
na?sta muni kalla sig Finu og Niðrik!
Nafngiftir. Það er annars stórfurðu-
l'egt. að lesa dansa'Uglýsingar dag-
blaðanna, og eftir nöfnum
hljómsveitaima að dæma
gæti maður haldið að flest-
ar þeirra hefðu leikið í
Carnegie Hal'l eða öörum álíka stöð-
Ferguson-tríóið, og er það óneitan-1 þetta,
lega einhver skemmtilegasta
giftrn!
að grennslast um
svarað til af hálfu
„skotnámskeiði". Að sjálfsögðu
ekki til þess að vera belur búinn
undir götubardaga við fokreiða rág
Þeir sletta skyrinu ... Sú saga geng- herra, sem ekki vii'tu umferðarlög
ur fjöllunum hærra hér i bænum, að gjöfina, heldur væi'i þetta einn
maður nokkur hafi brugð- liðurinn í því að gera hann að
ið sér inn í matvörubúð „venjulegum götulögregluþjóni",
eina og fest þar kaup á en til þess verða menn að kunna
einu kílói af skyri. Nú sem að skjóta! Um leið og Hahlbom
manninum hafði verið afhent skyr- hefur lokið þessu skytteríi mun
ið, brá hann við og tók að sletta1 hann á ný taka sér stöðu á sínum
því á gólf og veggi verzlunarinnar. fyrri stað, segja viðkomandi yfir-
og sagði um leið stundarhátt: „Þeir, völd.
sletta skyrinu, sem- eiga það!“

I Ekki nóg með það, heldur verð-
Þýzkur telknari hugsar sér lanf', . naráðherrann og lögregluþjóninn stríða
á þennan hátt.